نفی ظلم در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = ظلم | |||
| عنوان مدخل = ظلم | |||
| مداخل مرتبط = [[ظلم در لغت]] - [[ظلم در قرآن]] - [[ظلم در حدیث]] - [[ظلم در نهج البلاغه]] - [[ظلم در اخلاق اسلامی]] - [[ظلم در فقه اسلامی]] - [[ظلم در معارف مهدویت]] - [[ظلم در فقه سیاسی]] - [[ظلم در معارف دعا و زیارات]] - [[نفی ظلم در معارف و سیره سجادی]] - [[نفی ظلم در معارف و سیره نبوی]] - [[ظلم در جامعه‌شناسی اسلامی]] - [[ظلم در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
[[رسول خدا]]{{صل}} با اعلام [[اخوت]] [[ایمانی]]، [[مسلمانان]] را از فرجام هر‌گونه [[ستم]] به یکدیگر حتی در نازل‌ترین مرتبه آن [[آگاه]] ساخت. می‌بایست ستم به یکدیگر، به کلی پایان می‌یافت؛ ستم [[توانگران]] به [[ناتوانان]]، ستم قدرتمندان به فرودستان و ستم [[زمامداران]] به [[شهروندان]]. آن [[حضرت]] می‌فرمود: {{متن حدیث|الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ لَا يَظْلِمُهُ}}<ref>«مسلمان برادر مسلمان است و به یکدیگر ستم نکنند». مسند احمد بن حنبل، ج۵، ص۲۴؛ صحیح البخاری، ج۳، ص۲۶۷؛ صحیح مسلم، ج۱۶، ص۱۲۰؛ الکافی، ج۲، ص۱۷۴؛ السنن الکبری، ج۶، ص۹۲، ج۸، ص۲۵.</ref>. | [[رسول خدا]] {{صل}} با اعلام [[اخوت]] [[ایمانی]]، [[مسلمانان]] را از فرجام هر‌گونه [[ستم]] به یکدیگر حتی در نازل‌ترین مرتبه آن [[آگاه]] ساخت. می‌بایست ستم به یکدیگر، به کلی پایان می‌یافت؛ ستم [[توانگران]] به [[ناتوانان]]، ستم قدرتمندان به فرودستان و ستم [[زمامداران]] به [[شهروندان]]. آن [[حضرت]] می‌فرمود: {{متن حدیث|الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ لَا يَظْلِمُهُ}}<ref>«مسلمان برادر مسلمان است و به یکدیگر ستم نکنند». مسند احمد بن حنبل، ج۵، ص۲۴؛ صحیح البخاری، ج۳، ص۲۶۷؛ صحیح مسلم، ج۱۶، ص۱۲۰؛ الکافی، ج۲، ص۱۷۴؛ السنن الکبری، ج۶، ص۹۲، ج۸، ص۲۵.</ref>. | ||
[[پیامبر اکرم]]{{صل}} همگان را از تاریکی‌هایی که به سبب ستم، [[حقیقت انسان]]، [[روابط انسانی]] و [[جامعه]] را فرا می‌گیرد [[پرهیز]] داده و فرموده است: {{متن حدیث|اتَّقُوا الظُّلْمَ فَإِنَّهُ ظُلُمَاتُ يَوْمِ الْقِيَامَةِ}}<ref>«خود را از ستم بازدارید که آن تاریکی روز قیامت است». مسند احمد بن حنبل، ج۲، ص۹۲؛ صحیح مسلم، ج۱۶، ص۱۳۴؛ الکافی، ج۲، ص۳۳۲؛ المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۲۰۴؛ وسائل الشیعة، ج۱۱، ص۳۳۸.</ref>. | [[پیامبر اکرم]] {{صل}} همگان را از تاریکی‌هایی که به سبب ستم، [[حقیقت انسان]]، [[روابط انسانی]] و [[جامعه]] را فرا می‌گیرد [[پرهیز]] داده و فرموده است: {{متن حدیث|اتَّقُوا الظُّلْمَ فَإِنَّهُ ظُلُمَاتُ يَوْمِ الْقِيَامَةِ}}<ref>«خود را از ستم بازدارید که آن تاریکی روز قیامت است». مسند احمد بن حنبل، ج۲، ص۹۲؛ صحیح مسلم، ج۱۶، ص۱۳۴؛ الکافی، ج۲، ص۳۳۲؛ المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۲۰۴؛ وسائل الشیعة، ج۱۱، ص۳۳۸.</ref>. | ||
حالات [[نفسانی]] نتیجه [[کردار]] [[آدمی]] است و ستم به [[مردمان]] و [[برادران دینی]] موجب [[تاریکی]] [[باطن]] می‌شود و این تاریکی [[حقیقی]] پیوسته همراه آدمی است، و چون [[روز قیامت]] [[روز]] آشکار شدن پنهانی‌ها و [[اسرار]]، و [[زمان ظهور]] باطن‌هاست، این تاریکی‌ها آشکار می‌گردد<ref>ر.ک: مرآة العقول، ج۱۰، ص۳۰۱.</ref>. از این روست که [[پیشوایان حق]] به جد سفارش کرده‌اند که از ستم به مردمان، هر‌گونه که باشد، آشکار و پنهان، مستقیم و غیرمستقیم، با واسطه و بی‌واسطه، پرهیز شود که هیچ چیز چون ستم [[اجتماعی]] خانمان‌برانداز نیست. از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] شده است که فرمود: {{متن حدیث|الْعَامِلُ بِالظُّلْمِ وَ الْمُعِينُ لَهُ وَ الرَّاضِي بِهِ شُرَكَاءُ ثَلَاثَتُهُمْ}}<ref>«ستمکار و کمک‌کار او و آنکه به ستم او راضی باشد هر سه آنان در ستم شریکند». الکافی، ج۲، ص۳۳۳؛ وسائل الشیعة، ج۱۱، ص۳۴۵، ج۱۲، ص۱۲۸.</ref>. | حالات [[نفسانی]] نتیجه [[کردار]] [[آدمی]] است و ستم به [[مردمان]] و [[برادران دینی]] موجب [[تاریکی]] [[باطن]] می‌شود و این تاریکی [[حقیقی]] پیوسته همراه آدمی است، و چون [[روز قیامت]] [[روز]] آشکار شدن پنهانی‌ها و [[اسرار]]، و [[زمان ظهور]] باطن‌هاست، این تاریکی‌ها آشکار می‌گردد<ref>ر. ک: مرآة العقول، ج۱۰، ص۳۰۱.</ref>. از این روست که [[پیشوایان حق]] به جد سفارش کرده‌اند که از ستم به مردمان، هر‌گونه که باشد، آشکار و پنهان، مستقیم و غیرمستقیم، با واسطه و بی‌واسطه، پرهیز شود که هیچ چیز چون ستم [[اجتماعی]] خانمان‌برانداز نیست. از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] شده است که فرمود: {{متن حدیث|الْعَامِلُ بِالظُّلْمِ وَ الْمُعِينُ لَهُ وَ الرَّاضِي بِهِ شُرَكَاءُ ثَلَاثَتُهُمْ}}<ref>«ستمکار و کمک‌کار او و آنکه به ستم او راضی باشد هر سه آنان در ستم شریکند». الکافی، ج۲، ص۳۳۳؛ وسائل الشیعة، ج۱۱، ص۳۴۵، ج۱۲، ص۱۲۸.</ref>. | ||
[[وصیت]] [[پیشوایان]] [[عدالت]] آن است که به هیچ روی نباید دست به [[ستم آلود]]. [[ابوحمزه ثمالی]] گوید: [[حضرت باقر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|قَالَ: لَمَّا حَضَرَ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ{{ع}} الْوَفَاةُ ضَمَّنِي إِلَى صَدْرِهِ ثُمَّ قَالَ يَا بُنَيَّ أُوصِيكَ بِمَا أَوْصَانِي بِهِ أَبِي{{ع}} حِينَ حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ وَ بِمَا ذَكَرَ أَنَّ أَبَاهُ أَوْصَاهُ بِهِ قَالَ يَا بُنَيَّ إِيَّاكَ وَ ظُلْمَ مَنْ لَا يَجِدُ عَلَيْكَ نَاصِراً إِلَّا اللَّهَ}}<ref>«هنگامی که مرگ پدرم علی بن حسین{{ع}} فرا رسید مرا به سینه خود فشرد و فرمود: فرزندم تو را به آن چه پدرم هنگام مرگش به من وصیت کرد، وصیت می‌کنم، به همان چیزی که او یادآور شد که پدرش به آن وصیت کرده بود؛ فرزندم مبادا ستم کنی به کسی که در برابر تو یاوری جز خدا ندارد». الکافی، ج۲، ص۳۳۱؛ الخصال، ج۱، ص۱۶.</ref>. | [[وصیت]] [[پیشوایان]] [[عدالت]] آن است که به هیچ روی نباید دست به [[ستم آلود]]. [[ابوحمزه ثمالی]] گوید: [[حضرت باقر]] {{ع}} فرمود: {{متن حدیث|قَالَ: لَمَّا حَضَرَ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ {{ع}} الْوَفَاةُ ضَمَّنِي إِلَى صَدْرِهِ ثُمَّ قَالَ يَا بُنَيَّ أُوصِيكَ بِمَا أَوْصَانِي بِهِ أَبِي {{ع}} حِينَ حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ وَ بِمَا ذَكَرَ أَنَّ أَبَاهُ أَوْصَاهُ بِهِ قَالَ يَا بُنَيَّ إِيَّاكَ وَ ظُلْمَ مَنْ لَا يَجِدُ عَلَيْكَ نَاصِراً إِلَّا اللَّهَ}}<ref>«هنگامی که مرگ پدرم علی بن حسین {{ع}} فرا رسید مرا به سینه خود فشرد و فرمود: فرزندم تو را به آن چه پدرم هنگام مرگش به من وصیت کرد، وصیت می‌کنم، به همان چیزی که او یادآور شد که پدرش به آن وصیت کرده بود؛ فرزندم مبادا ستم کنی به کسی که در برابر تو یاوری جز خدا ندارد». الکافی، ج۲، ص۳۳۱؛ الخصال، ج۱، ص۱۶.</ref>. | ||
آموزه‌های [[پیشوایان دین]] بر این است که از [[ستم]] در همه وجوه و مراتب آن [[پرهیز]] شود که در [[ساحت]] [[برادری]] جایی برای [[ستمگری]] نیست؛ نه ستم فردی، نه ستم [[اجتماعی]]، نه ستم [[سیاسی]] و نه ستم [[اقتصادی]]. [[ابو بصیر]] گوید: شنیدم که [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمود: {{متن حدیث|مَنْ أَكَلَ مَالَ أَخِيهِ ظُلْماً وَ لَمْ يَرُدَّهُ إِلَيْهِ أَكَلَ جَذْوَةً مِنَ النَّارِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}<ref>«هر کس مال برادر دینی خود را بخورد و [خودش یا عوضش را] به او برنگرداند در روز قیامت پاره‌ای از آتش خورد». الکافی، ج۲، ص۳۳۲؛ ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۳۲۰.</ref>. | آموزه‌های [[پیشوایان دین]] بر این است که از [[ستم]] در همه وجوه و مراتب آن [[پرهیز]] شود که در [[ساحت]] [[برادری]] جایی برای [[ستمگری]] نیست؛ نه ستم فردی، نه ستم [[اجتماعی]]، نه ستم [[سیاسی]] و نه ستم [[اقتصادی]]. [[ابو بصیر]] گوید: شنیدم که [[امام صادق]] {{ع}} می‌فرمود: {{متن حدیث|مَنْ أَكَلَ مَالَ أَخِيهِ ظُلْماً وَ لَمْ يَرُدَّهُ إِلَيْهِ أَكَلَ جَذْوَةً مِنَ النَّارِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}<ref>«هر کس مال برادر دینی خود را بخورد و [خودش یا عوضش را] به او برنگرداند در روز قیامت پاره‌ای از آتش خورد». الکافی، ج۲، ص۳۳۲؛ ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۳۲۰.</ref>. | ||
[[حقیقت]] هر‌گونه ستمی همین است، آتشی سوزان که حقیقت [[زندگی]] این جهانی و آن جهانی را تباه می‌سازد.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۲، ص ۶۰۰.</ref> | [[حقیقت]] هر‌گونه ستمی همین است، آتشی سوزان که حقیقت [[زندگی]] این جهانی و آن جهانی را تباه می‌سازد.<ref>[[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|سیره نبوی]]، ج۲، ص ۶۰۰.</ref> | ||
== منابع == | |||
==منابع== | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:1100683.jpg|22px]] [[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|'''سیره نبوی ج۲''']] | # [[پرونده:1100683.jpg|22px]] [[م‍ص‍طف‍ی دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی|دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی]]، [[سیره نبوی ج۲ (کتاب)|'''سیره نبوی ج۲''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:ظلم]] | [[رده:ظلم]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۴ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۴۷
این مدخل زیرشاخهٔ بحث ظلم است. ظلم از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: ظلم در لغت - ظلم در قرآن - ظلم در حدیث - ظلم در نهج البلاغه - ظلم در اخلاق اسلامی - ظلم در فقه اسلامی - ظلم در معارف مهدویت - ظلم در فقه سیاسی - ظلم در معارف دعا و زیارات - نفی ظلم در معارف و سیره سجادی - نفی ظلم در معارف و سیره نبوی - ظلم در جامعه‌شناسی اسلامی - ظلم در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
رسول خدا (ص) با اعلام اخوت ایمانی، مسلمانان را از فرجام هر‌گونه ستم به یکدیگر حتی در نازل‌ترین مرتبه آن آگاه ساخت. می‌بایست ستم به یکدیگر، به کلی پایان می‌یافت؛ ستم توانگران به ناتوانان، ستم قدرتمندان به فرودستان و ستم زمامداران به شهروندان. آن حضرت می‌فرمود: «الْمُسْلِمُ أَخُو الْمُسْلِمِ لَا يَظْلِمُهُ»[۱].
پیامبر اکرم (ص) همگان را از تاریکی‌هایی که به سبب ستم، حقیقت انسان، روابط انسانی و جامعه را فرا می‌گیرد پرهیز داده و فرموده است: «اتَّقُوا الظُّلْمَ فَإِنَّهُ ظُلُمَاتُ يَوْمِ الْقِيَامَةِ»[۲].
حالات نفسانی نتیجه کردار آدمی است و ستم به مردمان و برادران دینی موجب تاریکی باطن می‌شود و این تاریکی حقیقی پیوسته همراه آدمی است، و چون روز قیامت روز آشکار شدن پنهانی‌ها و اسرار، و زمان ظهور باطن‌هاست، این تاریکی‌ها آشکار می‌گردد[۳]. از این روست که پیشوایان حق به جد سفارش کرده‌اند که از ستم به مردمان، هر‌گونه که باشد، آشکار و پنهان، مستقیم و غیرمستقیم، با واسطه و بی‌واسطه، پرهیز شود که هیچ چیز چون ستم اجتماعی خانمان‌برانداز نیست. از امام صادق (ع) روایت شده است که فرمود: «الْعَامِلُ بِالظُّلْمِ وَ الْمُعِينُ لَهُ وَ الرَّاضِي بِهِ شُرَكَاءُ ثَلَاثَتُهُمْ»[۴].
وصیت پیشوایان عدالت آن است که به هیچ روی نباید دست به ستم آلود. ابوحمزه ثمالی گوید: حضرت باقر (ع) فرمود: «قَالَ: لَمَّا حَضَرَ عَلِيَّ بْنَ الْحُسَيْنِ (ع) الْوَفَاةُ ضَمَّنِي إِلَى صَدْرِهِ ثُمَّ قَالَ يَا بُنَيَّ أُوصِيكَ بِمَا أَوْصَانِي بِهِ أَبِي (ع) حِينَ حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ وَ بِمَا ذَكَرَ أَنَّ أَبَاهُ أَوْصَاهُ بِهِ قَالَ يَا بُنَيَّ إِيَّاكَ وَ ظُلْمَ مَنْ لَا يَجِدُ عَلَيْكَ نَاصِراً إِلَّا اللَّهَ»[۵].
آموزه‌های پیشوایان دین بر این است که از ستم در همه وجوه و مراتب آن پرهیز شود که در ساحت برادری جایی برای ستمگری نیست؛ نه ستم فردی، نه ستم اجتماعی، نه ستم سیاسی و نه ستم اقتصادی. ابو بصیر گوید: شنیدم که امام صادق (ع) می‌فرمود: «مَنْ أَكَلَ مَالَ أَخِيهِ ظُلْماً وَ لَمْ يَرُدَّهُ إِلَيْهِ أَكَلَ جَذْوَةً مِنَ النَّارِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ»[۶].
حقیقت هر‌گونه ستمی همین است، آتشی سوزان که حقیقت زندگی این جهانی و آن جهانی را تباه می‌سازد.[۷]
منابع
پانویس
- ↑ «مسلمان برادر مسلمان است و به یکدیگر ستم نکنند». مسند احمد بن حنبل، ج۵، ص۲۴؛ صحیح البخاری، ج۳، ص۲۶۷؛ صحیح مسلم، ج۱۶، ص۱۲۰؛ الکافی، ج۲، ص۱۷۴؛ السنن الکبری، ج۶، ص۹۲، ج۸، ص۲۵.
- ↑ «خود را از ستم بازدارید که آن تاریکی روز قیامت است». مسند احمد بن حنبل، ج۲، ص۹۲؛ صحیح مسلم، ج۱۶، ص۱۳۴؛ الکافی، ج۲، ص۳۳۲؛ المعجم الکبیر، ج۲۲، ص۲۰۴؛ وسائل الشیعة، ج۱۱، ص۳۳۸.
- ↑ ر. ک: مرآة العقول، ج۱۰، ص۳۰۱.
- ↑ «ستمکار و کمک‌کار او و آنکه به ستم او راضی باشد هر سه آنان در ستم شریکند». الکافی، ج۲، ص۳۳۳؛ وسائل الشیعة، ج۱۱، ص۳۴۵، ج۱۲، ص۱۲۸.
- ↑ «هنگامی که مرگ پدرم علی بن حسین (ع) فرا رسید مرا به سینه خود فشرد و فرمود: فرزندم تو را به آن چه پدرم هنگام مرگش به من وصیت کرد، وصیت می‌کنم، به همان چیزی که او یادآور شد که پدرش به آن وصیت کرده بود؛ فرزندم مبادا ستم کنی به کسی که در برابر تو یاوری جز خدا ندارد». الکافی، ج۲، ص۳۳۱؛ الخصال، ج۱، ص۱۶.
- ↑ «هر کس مال برادر دینی خود را بخورد و [خودش یا عوضش را] به او برنگرداند در روز قیامت پاره‌ای از آتش خورد». الکافی، ج۲، ص۳۳۲؛ ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، ص۳۲۰.
- ↑ دل‍ش‍اد ت‍ه‍ران‍ی، م‍ص‍طف‍ی، سیره نبوی، ج۲، ص ۶۰۰.