مقام عین الله به چه معناست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '. ::::::' به '. ')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات پرسش
{{جعبه اطلاعات پرسش
| موضوع اصلی       = [[مقام معصوم (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مقام معصوم]]
| موضوع اصلی = [[مقام معصوم (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مقام معصوم]]
| موضوع فرعی        = وابسته به [[عین الله (پرسش)|پرسمان عین الله]]
| تصویر = 110059.jpg
| تصویر             = 110031.jpg
| نمایه وابسته = [[مقام معصوم در حوزه شؤون تکوینی (نمایه)|مقام معصوم در حوزه شؤون تکوینی]]
| اندازه تصویر      = 200px
| مدخل اصلی = [[مقام معصوم]]
| نمایه وابسته     = [[مقام معصوم در حوزه شؤون تکوینی (نمایه)|مقام معصوم در حوزه شؤون تکوینی]]
| موضوعات وابسته = [[عین الله]]
| مدخل اصلی         = [[مقام معصوم]]
| پاسخ‌دهندگان = [[سید محمود جزائری]]
| موضوعات وابسته   = [[عین الله]]
| پاسخ‌دهنده        =
| پاسخ‌دهندگان       = [[سید محمود جزائری]]


}}
}}
'''مقام عین الله به چه معناست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط با بحث‌های '''[[مقام معصوم (پرسش)|مقام معصوم]]'''، '''[[مقام عین الله]]''' و '''[[عین الله]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مقام معصوم]]''' مراجعه شود.
'''مقام عین الله به چه معناست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط با بحث‌های '''[[مقام معصوم (پرسش)|مقام معصوم]]'''، '''[[مقام عین الله]]''' و '''عین الله''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مقام معصوم]]''' مراجعه شود.
 
==عبارت‌های دیگری از این پرسش==


== پاسخ نخست ==
== پاسخ نخست ==
[[پرونده:11905.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[سید محمود جزائری|جزائری]]]]
[[پرونده:11905.jpg|بندانگشتی|راست|100px|[[سید محمود جزائری|جزائری]]]]
حجت الاسلام و المسلمین '''[[سید محمود جزائری]]''' در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان ''«[[کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان (پایان‌نامه)|کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
حجت الاسلام و المسلمین '''[[سید محمود جزائری]]''' در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان ''«[[کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان (پایان‌نامه)|کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان]]»'' در این‌باره گفته‌ است:


«یکی از مقامات حائز اهمیت [[ائمه]]{{عم}} {{عربی|عین الله}} بودن ایشان است. که هم با آیات قرآن قابل اثبات است و هم مجموعه‌ای از احادیث بر آن دلالت صریح دارد.
«یکی از مقامات حائز اهمیت [[ائمه]]{{عم}} {{عربی|عین الله}} بودن ایشان است. که هم با [[آیات قرآن]] قابل [[اثبات]] است و هم مجموعه‌ای از [[احادیث]] بر آن دلالت صریح دارد.
 
معنای {{عربی|عین الله}}، نخست باید دید که {{عربی|عین الله}} بودن ‌اهل [[بیت]]{{عم}} به چه معناست: در [[تفسیر]] {{عربی|عین الله}} بیان‌ها و احتمال‌های مختلفی مطرح شده است؛ که عبارتند از:
 
۱. [[شاهد بر خلق]] یا [[اعمال]] آنها.<ref>مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ج۲، ص۱۱۵؛ مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین، ص۲۱۷.</ref> ۲. [[شاهد]] [[روز قیامت]].<ref>القزوینی، خلیل، الشافی فی شرح الکافی، ج‏۲، ص۴۰۰، الثالث.</ref> ۳.بهترین افراد، [[خواص]] [[خدا]]، [[اصفیاء]] [[الله]].<ref>مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ج۲، ص۱۱۵؛ المازندرانی، صالح، شرح الکافی-الأصول و الروضة، ج‏۴، ص۲۹۰؛ القزوینی، خلیل، الشافی فی شرح الکافی، ج‏۲، ص۴۰۰، الثالث؛ تبریزی، مجذوب الهدایا لشیعة أئمة الهدى (شرح أصول الکافی)، ج‏۲، ص۳۶۳.</ref> ۴. وسیله نظر [[رحمت خدا]].<ref>فیض کاشانی، محمد، الوافی، ج‏۱، ص۴۱۹، بیان.</ref> ۵.وسیله نظر رحمت خدا به [[دلیل ولایت]] ائمه{{عم}} و وسیله نظر نقمت خدا بخاطر [[بغض]] ‌اهل بیت{{عم}}.<ref>تبریزی، مجذوب، الهدایا لشیعة أئمة الهدى؛ ج‏۲؛ ص۳۶۳.</ref> ۶. [[حافظ دین خدا]].<ref>ابن بابویه، محمد، التوحید، ص۱۶۴؛ المازندرانی، صالح، شرح الکافی-الأصول و الروضة، ج‏۴، ص۲۹۰؛ القزوینی، خلیل، الشافی فی شرح الکافی، ج۲،ص ۴۰۰، الثالث.</ref> ۷.واسطه نگاه خدا به [[خلق]] به یک اعتبار و واسطه نگاه خلق به خدا به اعتبار دیگر.<ref>فیض کاشانی، محمد، الوافی، ج‏۱، ص۴۲۱.</ref> ۸.کسی که به [[مصالح کلی]] و جزئی خلق نظر می‌کند.<ref>المازندرانی، صالح، شرح الکافی-الأصول و الروضة، ج۴، ص۳۰۲.</ref> ۹.کسی که [[نابینایی]]، دو بینی، [[خواب غفلت]] و [[بیداری]] بر او وارد نمی‌شود. ۱۰.مطلع بر خلق، کسی که چشمش تمام [[آسمان‌ها]] و [[زمین‌ها]] را می‌بیند.<ref>محقق سبزوارى‏، هادی المضلین، متن‏کتاب، ۱۴۹، فصل اول.</ref> ۱۱.کسی که خدا برای ایجاد و [[افاضه]] [[مصالح]] و [[هدایت]] [[بندگان]] بواسطه او به خلق نظر می‌نماید.<ref>برسی، حافظ رجب، مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین{{ع}}، ص۳۱۷.</ref>


معنای {{عربی|عین الله}}، نخست باید دید که {{عربی|عین الله}} بودن ‌[[اهل بیت]]{{عم}} به چه معناست: در تفسیر {{عربی|عین الله}} بیان‌ها و احتمال‌های مختلفی مطرح شده است؛ که عبارتند از:
آنچه به نظر نگارنده می‌رسد این است که همه این احتمالات صحیح است و هر کدام از یک زاویه متفاوت به یک مقام نگریسته‌اند.


۱. شاهد بر خلق یا اعمال آنها.<ref>مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ج۲، ص۱۱۵؛ مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین، ص۲۱۷</ref> ۲.شاهد روز قیامت.<ref>القزوینی، خلیل، الشافی فی شرح الکافی، ج‏۲، ص ۴۰۰، الثالث</ref> ۳.بهترین افراد، خواص خدا، اصفیاء الله.<ref>مجلسی، محمد باقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل الرسول، ج۲، ص۱۱۵؛ المازندرانی، صالح، شرح الکافی-الأصول و الروضة، ج‏۴، ص۲۹۰؛ القزوینی، خلیل، الشافی فی شرح الکافی، ج‏۲، ص ۴۰۰، الثالث؛ تبریزی، مجذوب الهدایا لشیعة أئمة الهدى (شرح أصول الکافی)، ج‏۲، ص۳۶۳</ref> ۴.وسیله نظر رحمت خدا.<ref>فیض کاشانی، محمد، الوافی، ج‏۱، ص۴۱۹، بیان</ref> ۵.وسیله‌ی نظر رحمت خدا به دلیل ولایت [[ائمه]] {{عم}} و وسیله‌ی نظر نقمت خدا بخاطر بغض ‌[[اهل بیت]] {{عم}}.<ref>تبریزی، مجذوب، الهدایا لشیعة أئمة الهدى؛ ج‏۲؛ ص۳۶۳</ref> ۶.حافظ دین خدا.<ref>ابن بابویه، محمد، التوحید، ص164؛ المازندرانی، صالح، شرح الکافی-الأصول و الروضة، ج‏۴، ص۲۹۰؛ القزوینی، خلیل، الشافی فی شرح الکافی، ج۲،ص ۴۰۰، الثالث</ref> ۷.واسطه نگاه خدا به خلق به یک اعتبار و واسطه نگاه خلق به خدا به اعتبار دیگر.<ref>فیض کاشانی، محمد، الوافی، ج‏۱، ص ۴۲۱</ref> ۸.کسی که به مصالح کلی و جزئی خلق نظر می‌کند.<ref>المازندرانی، صالح، شرح الکافی-الأصول و الروضة، ج۴، ص ۳۰۲</ref> ۹.کسی که نابینایی، دو بینی، خواب غفلت و بیداری بر او وارد نمی‌شود. ۱۰.مطلع بر خلق، کسی که چشمش تمام آسمان‌ها و زمین‌ها را می‌بیند.<ref>محقق سبزوارى‏، هادی المضلین، متن‏کتاب، ۱۴۹، فصل اول</ref> ۱۱.کسی که خدا برای ایجاد و افاضه مصالح و هدایت بندگان بواسطه او به خلق نظر می‌نماید.<ref>برسی، حافظ رجب، مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین{{ع}}، ص۳۱۷</ref>
'''[[آیات]] و [[روایات]] دال بر عین الله بودن ‌اهل [[بیت]]{{عم}}:''' در [[آیات قرآن]] از این مقام به عنوان مقام "[[رؤیت]] [[اعمال]] [[مردم]]"، "[[شهادت]] بر [[خلق]] یا اعمال خلق" یاد شده است. در اینجا به دو مورد از آنها اشاره می‌کنیم. در روایات نیز تصریح به عین الله بودن [[امامان]]{{عم}} گردیده است:
::::::آنچه به نظر نگارنده می‌رسد این است که همه این احتمالات صحیح است و هر کدام از یک زاویه متفاوت به یک مقام نگریسته‌اند.


'''آیات و روایات دال بر عین الله بودن ‌[[اهل بیت]]{{عم}}:''' در آیات قرآن از این مقام به عنوان مقام "رؤیت اعمال مردم"، "شهادت بر خلق یا اعمال خلق" یاد شده است. در اینجا به دو مورد از آنها اشاره می‌کنیم. در روایات نیز تصریح به عین الله بودن امامان{{عم}} گردیده است:
۱.{{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُواْ فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref>«بگو: عمل کنید! خداوند و فرستاده او و مؤمنان خاص، اعمال شما را می بینند. و بزودی، به‌سوی دانای نهان و آشکار، بازگردانده می شوید و شما را به آنچه عمل می کردید، خبر می دهد». سوره توبه آیه ۱۰۵.</ref> روایاتی که در [[منابع شیعه]] از [[رسول خدا]]{{صل}} و [[ائمه طاهرین]]{{عم}} وارد شده، مصداق "المؤمنون" را ائمه طاهرین{{عم}} می‌دانند. در نتیجه آن بزرگوارن نیز بر اعمال [[بندگان]] [[آگاه]] هستند. در [[روایت]] صحیح از [[امام صادق]]{{ع}} نقل شده که ایشان کلمه "المؤمنون" را به [[ائمه]]{{عم}} [[تفسیر]] کرده‌اند.<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات، ج‏۱، ص۴۲۸، ۵ باب عرض الأعمال على الأئمة الأحیاء و الأموات، ح ۱۱.</ref> از این [[آیه]] استفاده می‌شود که [[پیامبر]] و ائمه{{عم}} کارهای مردم را می‌بینند؛ نه اینکه صرفا به آنها اطلاع داده شود که فلانی این کار را انجام داد. هر چند [[عرضه اعمال]] هم به ایشان می‌شود. و منافاتی میان دیدن اعمال و عرضه اعمال که در روایات ذیل این آیه آمده، نیست؛ همانگونه که کارهای مردم به محضر [[خدا]] نیز عرضه می‌شود.<ref>من لا یحضره الفقیه؛ ج‏۴، ص۳۹۳، ح ۵۸۳۶؛ مصباح الشریعة، ترجمه مصطفوى، متن، ص۳۷۷ باب ۸۴.</ref> در حالی که خدا همه چیز را می‌بیند. البته نحوه دیدن اعمال مردم توسط [[رسول الله]]{{صل}} یا ائمه{{عم}} در [[احادیث]]، گوناگون گفته شده، که به دلیل مُثبِت بودن آنها منافیِ یکدیگر نیستند. مثلا مرحوم صفار بیش از بیست روایت به این مضمون نقل می‌کند که ستونی یا چراغی از [[نور]] برای [[ائمه]]{{عم}} [[نصب]] می‌شود که [[اعمال]] [[خلائق]] را در آن می‌بینند.<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات، ج‏۱، ص۴۳۴ تا ۴۴۳.</ref> و از سوی دیگر روایاتی مطرح می‌کند که [[دنیا]] در نزد [[امام]] مانند گردویی در [[کف دست]] او است که به تمام اطراف آن احاطه دارد. از این رو هیچ چیز از وی پنهان نمی‌ماند. و به تعبیر [[امام صادق]]{{ع}}: {{عربی|"فلا یعزب عنه منها شی‏ء"}}.<ref>همو، بصائر الدرجات، ج‏۱، ص۴۰۸.</ref> ظاهر این [[روایات]] این است که تمام دنیا و [[مخلوقات]] در منظر امام است.


۱.{{متن قرآن|وَقُلِ اعْمَلُواْ فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُم بِمَا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ}}<ref>«بگو: عمل کنید! خداوند و فرستاده او و مؤمنان خاص، اعمال شما را می بینند. و بزودی، به‌سوی دانای نهان و آشکار، بازگردانده می شوید و شما را به آنچه عمل می کردید، خبر می دهد.» سوره توبه آیه ۱۰۵</ref> روایاتی که در منابع شیعه از [[رسول خدا]] {{صل}} و [[ائمه]] طاهرین {{عم}} وارد شده، مصداق "المؤمنون" را [[ائمه]] طاهرین {{عم}} می‌دانند. در نتیجه آن بزرگوارن نیز بر اعمال بندگان آگاه هستند. در روایت صحیح از [[امام صادق]] {{ع}} نقل شده که ایشان کلمه "المؤمنون" را به [[ائمه]] {{عم}} تفسیر کرده‌اند.<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات، ج‏۱، ص ۴۲۸، ۵ باب عرض الأعمال على الأئمة الأحیاء و الأموات، ح ۱۱</ref> از این آیه استفاده می‌شود که پیامبر و [[ائمه]]{{عم}} کارهای مردم را می‌بینند؛ نه اینکه صرفا به آنها اطلاع داده شود که فلانی این کار را انجام داد. هر چند عرضه اعمال هم به ایشان می‌شود. و منافاتی میان دیدن اعمال و عرضه اعمال که در روایات ذیل این آیه آمده، نیست؛ همانگونه که کارهای مردم به محضر خدا نیز عرضه می‌شود.<ref>من لا یحضره الفقیه؛ ج‏۴، ص۳۹۳، ح ۵۸۳۶؛ مصباح الشریعة، ترجمه مصطفوى، متن، ص ۳۷۷ باب ۸۴</ref> در حالی که خدا همه چیز را می‌بیند. البته نحوه دیدن اعمال مردم توسط [[پیامبر خاتم|رسول الله]] {{صل}} یا [[ائمه]]{{عم}} در احادیث، گوناگون گفته شده، که به دلیل مُثبِت بودن آنها منافیِ یکدیگر نیستند. مثلا مرحوم صفار بیش از بیست روایت به این مضمون نقل می‌کند که ستونی یا چراغی از نور برای [[ائمه]]{{عم}} نصب می‌شود که اعمال خلائق را در آن می‌بینند.<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات، ج‏۱، ص ۴۳۴ تا ۴۴۳</ref> و از سوی دیگر روایاتی مطرح می‌کند که دنیا در نزد امام مانند گردویی در کف دست او است که به تمام اطراف آن احاطه دارد. از این رو هیچ چیز از وی پنهان نمی‌ماند. و به تعبیر [[امام صادق]] {{ع}}: {{عربی|"فلا یعزب عنه منها شی‏ء"}}.<ref>همو، بصائر الدرجات ، ج‏۱، ص ۴۰۸</ref> ظاهر این روایات این است که تمام دنیا و مخلوقات در منظر امام است.
۲. {{متن قرآن|كَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَكُونُواْ شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا}}<ref>سوره بقره آیه ۱۴۳.</ref> [[برید عجلی]] می‌گوید: از [[امام باقر]]{{ع}} درباره [[آیه]] فوق سؤال کردم. فرمودند: "ما ‌اهل [[بیت]] [[امت وسط]] هستیم و ما [[شاهدان]] [[الهی]] بر [[خلق]] او و [[حجت]] او در [[زمین]] هستیم."<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات، ج‏۱، ص۶۳، ۳ باب فی الأئمة أنهم حجة الله...و عین الله، ح ۱۱.</ref> پس [[شهادت امام]] بر خلق از این آیه قابل [[اثبات]] است. و با توجه به اینکه [[شهادت]] در [[قیامت]] متوقف بر دیدن اعمال است معلوم می‌گردد که امام در دنیا [[رفتار]] [[مردم]] را دیده است.


۲. {{متن قرآن|كَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِّتَكُونُواْ شُهَدَاء عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا}}<ref>سوره بقره آیه ۱۴۳</ref> برید عجلی می‌گوید: از [[امام باقر]]{{ع}} درباره آیه فوق سؤال کردم. فرمودند: "ما [[اهل بیت]] امت وسط هستیم و ما شاهدان الهی بر خلق او و حجت او در زمین هستیم."<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات، ج‏۱، ص۶۳، ۳ باب فی الأئمة أنهم حجة الله ...و عین الله، ح ۱۱</ref> پس شهادت امام بر خلق از این آیه قابل اثبات است. و با توجه به اینکه شهادت در قیامت متوقف بر دیدن اعمال است معلوم می‌گردد که امام در دنیا رفتار مردم را دیده است.
۳.أسود بن سعید می‌گوید [[خدمت]] امام باقر{{ع}} بودم که خود حضرت بدون آنکه من چیزی بپرسم شروع کرد و فرمود: "... ما عین و دیده [[خدا]] در میان خلقش می‌باشیم‏."


۳.أسود بن سعید می‌گوید خدمت [[امام باقر]] {{ع}} بودم که خود حضرت بدون آنکه من چیزى بپرسم شروع کرد و فرمود: "... ما عین و دیده خدا در میان خلقش می‌باشیم‏."
۴. [[امام صادق]]{{ع}} در بحث [[زیارت]] [[سیدالشهداء]]{{ع}} فرمودند: "[[امام حسین]]{{ع}} به زائرانش نگاه می‌کند و به آنان و اسمشان و نام پدرانشان و آنچه در خورجین و بارشان می‌باشد آگاه‏تر از ایشان به فرزندشان می‌باشد و نیز آن جناب به گریه‏‌کننده‏‌گانش نظر فرموده و برای آنها [[طلب آمرزش]] نموده و از پدر بزرگوارش درخواست [[استغفار]] برای ایشان می‌نماید و خطاب به کسانی که برایش [[گریه]] می‌کنند کرده و می‌‏فرماید: ای کسی که گریه می‌‏کنی اگر بدانی چه خدا برایت آماده نموده مسلما [[سرور]] و [[شادی]] تو بیشتر از [[حزن]] و اندوهت میی‌گردد و این حتمی است که [[حق تعالی]] تمام [[گناهان]] و لغزش‌های تو را بواسطه این اشگی که ریخته‏‌ای می‌آمرزد"<ref>ابن قولویه، جعفر، کامل الزیارات، ص۲۰۶، باب ۳۲، حدیث ۲۹۲، الامالى، شیخ طوسى، ص۵۵، حدیث ۷۴.</ref>.


::::::۴.حضرت [[امام صادق]]{{ع}} در بحث زیارت [[امام حسین|سیدالشهداء]]{{ع}} فرمودند: "امام حسین{{ع}} به زائرانش نگاه می‌کند و به آنان و اسمشان و نام پدرانشان و آنچه در خورجین و بارشان می‌باشد آگاه‏تر از ایشان به فرزندشان می‌باشد و نیز آن جناب به گریه‏‌کننده‏‌گانش نظر فرموده و براى آنها طلب آمرزش نموده و از پدر بزرگوارش درخواست استغفار براى ایشان می‌نماید و خطاب به کسانى که برایش گریه می‌کنند کرده و می‌‏فرماید: اى کسى که گریه می‌‏کنى اگر بدانى چه خدا برایت آماده نموده مسلما سرور و شادى تو بیشتر از حزن و اندوهت مىی‌گردد و این حتمى است که حق تعالى تمام گناهان و لغزش‌هاى تو را بواسطه این اشگى که ریخته‏‌اى می‌آمرزد."<ref>ابن قولویه، جعفر، کامل الزیارات، ص ۲۰۶، باب ۳۲، حدیث ۲۹۲، الامالى، شیخ طوسى، ص۵۵، حدیث ۷۴</ref>
۵. [[مفضل بن عمر]] می‌گوید: "از [[امام صادق]]{{ع}} راجع به [[علم امام]]{{ع}} به آنچه را در اطراف [[زمین]] است، با اینکه خودش در میان اتاقی‌ست که پرده‏‌اش انداخته است پرسیدم، فرمود: ای [[مفضل]]! [[خدای تبارک و تعالی]] در [[پیغمبر]]{{صل}} پنج [[روح]] قرار داد: ۱. [[روح زندگی]]... ۲. [[روح قوه]]... ۳. [[روح شهوت]]...۴. [[روح ایمان]]...۵. [[روح القدس]] که با آن بار [[نبوت]] کشد. چون پیغمبر{{صل}} [[وفات]] کند، روح القدس از او به [[امام]] منتقل شود و روح القدس[[خواب]] و [[غفلت]] و یاوه‏گری و [[تکبر]] ندارد و چهار روح دیگر [[خواب]] و غفلت و تکبر و یاوه‌‏گری دارند و به‌وسیله روح القدس همه چیز [[درک]] می‌شود.<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات، ج‏۱، ص۴۵۴، باب ۱۵، ح ۱۳؛ کلینی، محمد، الکافی، ج‏۱، ص۲۷۲، باب فیه ذکر الأرواح الأئمة، ح۳.</ref> از این [[حدیث]] استفاده می‌شود که امام به دلیل داشتن روح القدس، خواب و غفلت و [[لهو]] و [[سهو]] ندارد. بنابراین [[تسمیه]] به عین الله می‌تواند از این جهت نیز باشد. یعنی همانطور که [[خدا]] هر لحظه همه موجودات را می‌بیند و خواب و غفلت هیچگاه او را فرا نمی‌گیرد، امام نیز هر چند چشم ظاهری‌اش بسته باشد، [[چشم]] قلبش خواب ندارد و همچنان می‌بیند. همانطور که در [[حدیثی]] [[زراره]] از [[امام باقر]]{{ع}} نقل می‌کند که امام ده علامت دارد که یکی از آنها این است که چشمانش می‌خوابد اما قلبش نمی‌خوابد. و نیز از پشت سرش می‌بیند همانگونه که از جلوی سر می‌بیند. و به همین دلیل در حدیثی امام باقر{{ع}} به زراره فرمودند: "یکی از علامت‌های امام این است که چشمش می‌خوابد ولی قلبش خواب ندارد"<ref>همو، الکافی، ج‏۱، ص۳۸۸، باب موالید الأئمة، ح ۸.</ref>.


۵.مفضل بن عمر می‌گوید: "از [[امام صادق]]{{ع}} راجع به علم امام{{ع}} به آنچه را در اطراف زمین است، با اینکه خودش در میان اتاقی‌ست که پرده‏‌اش انداخته است پرسیدم، فرمود: اى مفضل! خداى تبارک و تعالى در پیغمبر{{صل}} پنج روح قرار داد: ۱. روح زندگى ... ۲. روح قوه ... ۳. روح شهوت ...۴. روح ایمان ...۵. [[روح القدس]] که با آن بار [[نبوت]] کشد. چون پیغمبر{{صل}} وفات کند، روح القدس از او به امام منتقل شود و روح القدس خواب و غفلت و یاوه‏گرى و تکبر ندارد و چهار روح دیگر خواب و غفلت و تکبر و یاوه‌‏گرى دارند و به‌وسیله روح القدس همه چیز درک می‌شود.<ref>صفار، محمد، بصائر الدرجات، ج‏۱، ص ۴۵۴، باب ۱۵، ح ۱۳؛ کلینی، محمد، الکافی، ج‏۱، ص۲۷۲، باب فیه ذکر الأرواح الأئمة، ح۳</ref> از این حدیث استفاده می‌شود که امام به دلیل داشتن [[روح القدس]]، خواب و غفلت و لهو و سهو ندارد. بنابراین تسمیه به عین الله می‌تواند از این  جهت نیز باشد. یعنی همانطور که خدا هر لحظه همه موجودات را می‌بیند و خواب و غفلت هیچگاه او را فرا نمی‌گیرد، امام نیز هر چند چشم ظاهری‌اش بسته باشد، چشم قلبش خواب ندارد و همچنان می‌بیند. همانطور که در حدیثی زراره از [[امام باقر]]{{ع}} نقل می‌کند که امام ده علامت دارد که یکی از آنها این است که چشمانش می‌خوابد اما قلبش نمی‌خوابد. و نیز از پشت سرش می‌بیند همانگونه که از جلوی سر می‌بیند. و به همین دلیل در حدیثی امام باقر{{ع}} به زراره فرمودند: "یکی از علامت‌های امام این است که چشمش می‌خوابد ولی قلبش خواب ندارد."<ref>همو، الکافی، ج‏۱، ص۳۸۸، باب موالید الأئمة، ح ۸</ref>
۶. از روایاتی که نشان از آن دارد که اصحاب خاص [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} نیز قائل به این وصف و [[مقام]] برای ایشان بوده و حضرت چشمه‌هایی از آن را برایشان آشکار می‌ساختند، جریانی است که [[اصبغ بن نباته]] نقل می‌کند: که روزی [[مولی]] علی{{ع}} در [[نجف]] [[کوفه]] نشسته بودند، به اطرافیان فرمودند: چه کسی آنچه را من می‌بینم [[مشاهده]] می‌کند؟ گفتند: شما چه می‌بینید ای چشم بینای [[خدا]] در میان [[بندگان]]؟! فرمودند: شتری را می‌بینم که جنازه ای را حمل می‌کند و دو مرد یکی از جلو و دیگری از پشت سر او را می‌آورند و سه [[روز]] دیگر به شما می‌رسند. [[اصبغ]] می‌گوید: سه روز بعد همان اتفاق افتاد و شتر با دو مرد آمدند. مولی بعد از خوش آمد گویی، به آنها فرمودند: شما که هستید؟ از کجا می‌آیید؟ این جنازه چیست؟ و چرا به اینجا آمده‌اید؟ ما از [[یمن]] آمده‌ایم و این جنازه پدر ماست که هنگام مرگش [[وصیت]] کرد او را پس از [[غسل]] و [[کفن]] و [[نماز میت]] به [[عراق]] آورده و در نجف کوفه [[دفن]] کنیم. حضرت فرمودند: آیا از او علتش را پرسیدید؟ عرض کردند: بلی. پدرمان گفت: در آنجا مردی دفن می‌شود که اگر برای تمام [[اهل]] [[قیامت]] [[شفاعت]] کند شفاعتش پذیرفته می‌شود. آقا فرمودند: راست گفته است. بخدا قسم من همان مردی هستم که او گفته استدوبار این سخن را تکرار نمودند<ref>برسی، رجب، مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین{{ع}}، ص۱۷۲؛ حر عاملى، محمد، إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، ج۳، ص۴۹۸،ح ۲۲۵.</ref>.


۶.از روایاتی که نشان از آن دارد که اصحاب خاص [[امام علی|امیرالمومنین]]{{ع}} نیز قائل به این وصف و مقام برای ایشان بوده و حضرت چشمه‌هایی از آن را برایشان آشکار می‌ساختند، جریانی است که اصبغ بن نباته نقل می‌کند: که روزی مولی علی{{ع}} در نجف کوفه نشسته بودند، به اطرافیان فرمودند: چه کسی آنچه را من می‌بینم مشاهده می‌کند؟ گفتند: شما چه می‌بینید ای چشم بینای خدا در میان بندگان؟! فرمودند: شتری را می‌بینم که جنازه ای را حمل می‌کند و دو مرد یکی از جلو و دیگری از پشت سر او را می‌آورند و سه روز دیگر به شما می‌رسند. اصبغ می‌گوید: سه روز بعد همان اتفاق افتاد و شتر با دو مرد آمدند. مولی بعد از خوش آمد گویی، به آنها فرمودند: شما که هستید؟ از کجا می‌آیید؟ این جنازه چیست؟ و چرا به اینجا آمده‌اید؟ ما از یمن آمده‌ایم و این جنازه پدر ماست که هنگام مرگش وصیت کرد او را پس از غسل و کفن و نماز میت به عراق آورده و در نجف کوفه دفن کنیم. حضرت فرمودند: آیا از او علتش را پرسیدید؟ عرض کردند: بلی. پدرمان گفت: در آنجا مردی دفن می‌شود که اگر برای تمام اهل قیامت شفاعت کند شفاعتش پذیرفته می‌شود. آقا فرمودند: راست گفته است. بخدا قسم من همان مردی هستم که او گفته است.و دوبار این سخن را تکرار نمودند.<ref>برسی، رجب، مشارق أنوار الیقین فی أسرار أمیر المؤمنین{{ع}}، ص۱۷۲؛ حر عاملى، محمد، إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، ج۳، ص ۴۹۸،ح ۲۲۵</ref>
'''ارتباط [[علم غیب]] با مقام {{عربی|عین الله}}:''' بنابر آنچه بیان شد نسبت [[عین الله]] بودن [[امام]] با علم غیب روشن است.؛ چراکه این مقام متوقف است بر آن است که امام تمام [[مخلوقات]] و اعمالشان را ببیند. و این، مصداق بارزی از علم غیب است»<ref>[[سید محمود جزائری|جزائری، سید محمود]]، [[کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان (پایان‌نامه)|کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان]]، ص۱۷۱ تا ۱۷۶.</ref>.
::::::'''ارتباط علم غیب با مقام {{عربی|عین الله}}:''' بنابر آنچه بیان شد نسبت عین الله بودن امام با [[علم غیب]] روشن است. چرا که این مقام متوقف است بر آن است که امام تمام مخلوقات و اعمالشان را ببیند. و این، مصداق بارزی از [[علم غیب]] است»<ref>[[سید محمود جزائری|جزائری، سید محمود]]، [[کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان (پایان‌نامه)|کارکردهای علم غیب امامان معصوم در شئون ایشان]]، ص۱۷۱ تا ۱۷۶.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==
خط ۶۵: خط ۶۲:
# [[مقام اعراف به چه معناست؟ (پرسش)]]
# [[مقام اعراف به چه معناست؟ (پرسش)]]
# [[مقام میزان به چه معناست؟ (پرسش)]]
# [[مقام میزان به چه معناست؟ (پرسش)]]
# [[مقام صراط الهی به چه معناست؟ (پرسش)]]  
# [[مقام صراط الهی به چه معناست؟ (پرسش)]]
## <sub>[[مقام صراط مستقیم به چه معناست؟ (پرسش)]]</sub>
## <sub>[[مقام صراط مستقیم به چه معناست؟ (پرسش)]]</sub>
# [[مقام قسمت کننده بهشت و جهنم به چه معناست؟ (پرسش)]]  
# [[مقام قسمت کننده بهشت و جهنم به چه معناست؟ (پرسش)]]
## <sub>[[قسیم النار و الجنة به چه معناست؟ (پرسش)]]</sub>
## <sub>[[قسیم النار و الجنة به چه معناست؟ (پرسش)]]</sub>
# [[مقام شفاعت به چه معناست؟ (پرسش)]]
# [[مقام شفاعت به چه معناست؟ (پرسش)]]
خط ۷۶: خط ۷۳:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مدخل‌های پرسش دانشنامه]]
[[رده:پرسش]]
[[رده:مقام معصوم]]
[[رده:پرسمان مقام معصوم]]
۱۱۷٬۲۸۴

ویرایش