سوره فصلت در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۷: خط ۷:


== مقدمه ==
== مقدمه ==
چهل و یکمین [[سوره]] [[قرآن]] و شصت و یکمین آن به ترتیب نزول، نازل شده در [[مکه]] با موضوعات گوناگون. علت نامگذاری سوره، [[آیه]] سوم آن می‌باشد که می‌فرماید [[آیات قرآن]]، بخش بخش و به روشنی (فصلت) نازل شده است. نام‌های دیگر آن «مصابیح»<ref>آیه ۱۲.</ref> و «[[حم سجده]]»<ref>۱و ۳۷.</ref> است. از [[سوره‌های چهارگانه عزائم]] و دارای [[سجده]] واجبه است {{متن قرآن|وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ}}<ref>«و از نشانه‌های او شب و روز و خورشید و ماه است، به خورشید و ماه سجده نبرید و به خداوندی که آنها را آفریده است سجده برید اگر او را می‌پرستید» سوره فصلت، آیه ۳۷.</ref>. دارای ۵۴ آیه و ۷۹۶ کلمه است. از نظر حجم از سوره‌های «مثانی» و کمی بیش از یک [[حزب]] (= یک چهارم جزء) است، بیست و دومین سوره‌ای است که با [[حروف مقطعه]] حم (= حا. میم) آغاز می‌شود و دومین سوره از «حامیمات» هفت‌گانه است که با حروف مقطعه حم آغاز می‌گردد.
چهل و یکمین [[سوره]] [[قرآن]] و شصت و یکمین آن به ترتیب نزول، نازل شده در [[مکه]] با موضوعات گوناگون. علت نامگذاری سوره، [[آیه]] سوم آن می‌باشد که می‌فرماید [[آیات قرآن]]، بخش بخش و به روشنی (فصلت) نازل شده است. نام‌های دیگر آن «مصابیح»<ref>آیه ۱۲.</ref> و «[[حم سجده]]»<ref>۱و ۳۷.</ref> است. از سوره‌های چهارگانه عزائم و دارای [[سجده]] واجبه است {{متن قرآن|وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ}}<ref>«و از نشانه‌های او شب و روز و خورشید و ماه است، به خورشید و ماه سجده نبرید و به خداوندی که آنها را آفریده است سجده برید اگر او را می‌پرستید» سوره فصلت، آیه ۳۷.</ref>. دارای ۵۴ آیه و ۷۹۶ کلمه است. از نظر حجم از سوره‌های «مثانی» و کمی بیش از یک [[حزب]] (= یک چهارم جزء) است، بیست و دومین سوره‌ای است که با [[حروف مقطعه]] حم (= حا. میم) آغاز می‌شود و دومین سوره از «حامیمات» هفت‌گانه است که با حروف مقطعه حم آغاز می‌گردد.


== [[فضیلت سوره]] ==
== فضیلت سوره ==
[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «کسی که [[سوره فصلت]] را [[تلاوت]] کند این سوره در [[قیامت]] نوری در برابر او می‌شود تا آنجا که چشمش کار می‌کند و مایه [[سرور]] و [[خوشحالی]] او خواهد بود». از [[پیامبر گرامی]] آورده‌اند که در [[فضیلت]] این سوره و [[پاداش]] تلاوت خالصانه و حق‌جویانه آن فرمود: «هرکس سوره «حم سجده» را بخواند [[خداوند]] به شمار هر حرفی از آن ده پاداش و [[حسنه]] به او ارزانی می‌دارد»<ref>{{متن حدیث|مَنْ قَرَأَ حم السَّجْدَةُ أُعْطِيَ بِعَدَدِ كُلِّ حَرْفٍ مِنْهَا عَشْرَ حَسَنَاتٍ}}؛ مجمع البیان.</ref>.
[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: «کسی که [[سوره فصلت]] را [[تلاوت]] کند این سوره در [[قیامت]] نوری در برابر او می‌شود تا آنجا که چشمش کار می‌کند و مایه [[سرور]] و [[خوشحالی]] او خواهد بود». از [[پیامبر گرامی]] آورده‌اند که در [[فضیلت]] این سوره و [[پاداش]] تلاوت خالصانه و حق‌جویانه آن فرمود: «هرکس سوره «حم سجده» را بخواند [[خداوند]] به شمار هر حرفی از آن ده پاداش و [[حسنه]] به او ارزانی می‌دارد»<ref>{{متن حدیث|مَنْ قَرَأَ حم السَّجْدَةُ أُعْطِيَ بِعَدَدِ كُلِّ حَرْفٍ مِنْهَا عَشْرَ حَسَنَاتٍ}}؛ مجمع البیان.</ref>.


مهم‌ترین مطالب این سوره عبارتند از: مسئله [[نزول قرآن]] از سوی [[خدا]] و اشاره به اوصاف و خصوصیات آن، [[خلقت]] [[آسمان‌ها]] و [[زمین]]، مسئله [[معاد]] و احوال قیامت و [[شهادت]] دادن چشم و گوش و پوست و تمام اعضا و جوارح [[دوزخیان]] علیه آنان، [[صبر]] در [[راه خدا]] و آثار و نتایج آن، اهمیت قرآن، بقای [[حاکمیت قرآن]] و [[تسلط]] آن در تمام ادوار<ref>آیه ۴۱ و ۴۲: کتابی است شکست ناپذیر که باطل هرگز بر آن غلبه نخواهد کرد.</ref>. [[عدم تحریف قرآن]] در طول [[تاریخ]]. موضع‌گیری‌های سرسختانه [[دشمنان]] در مقابل این [[کتاب آسمانی]] تا جایی که [[مردم]] را از شنیدن آیات قرآن [[نهی]] می‌کردند. [[آفرینش آسمان]] و [[زمین]]، [[آغاز آفرینش]] [[جهان]] از ماده گازی شکل<ref>دخان.</ref>، مراحل پیدایش کره زمین و کوه‌ها و گیاهان و حیوانات. آراستن [[آسمان]] توسط ستاره‌ها که چراغ‌های آسمان هستند {{متن قرآن|فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ}}<ref>«آنگاه آنها را در دو روز (به گونه) هفت آسمان برنهاد و در هر آسمانی کار آن را وحی کرد و آسمان نزدیک‌تر را به چراغ‌هایی (از ستارگان) آراستیم و نیک آن را نگاه داشتیم؛ این سنجش (خداوند) پیروز داناست» سوره فصلت، آیه ۱۲.</ref>. سرگذشت [[اقوام]] [[مغرور]] [[سرکش]] از جمله [[قوم عاد]] و [[ثمود]] و [[سرنوشت]] دردناک آنها و اشاره‌ای به داستان [[موسی]] {{ع}}، [[انذار]] و [[تهدید]] [[مشرکان]] و [[کافران]]، با ذکر [[آیات]] تکان دهنده درباره [[قیامت]] و [[گواهی]] اعضای [[بدن]] حتی پوست تن [[انسان]] و [[توبیخ]] شدید [[پروردگار]] نسبت به آنها به هنگام [[عذاب الهی]]. [[آیه]] {{متن قرآن|وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ}}<ref>«و از نشانه‌های او شب و روز و خورشید و ماه است، به خورشید و ماه سجده نبرید و به خداوندی که آنها را آفریده است سجده برید اگر او را می‌پرستید» سوره فصلت، آیه ۳۷.</ref> [[سجده]] [[واجب]] دارد. [[مواعظ]] و [[اندرزها]]، [[دعوت]] به [[استقامت در راه حق]] و [[روش برخورد]] با [[دشمنان]] و طرز [[راهنمایی]] آنها به [[آیین]] [[خداوند]]. [[آیات آفاقی]] و انفسی پروردگار.
مهم‌ترین مطالب این سوره عبارتند از: مسئله [[نزول قرآن]] از سوی [[خدا]] و اشاره به اوصاف و خصوصیات آن، [[خلقت]] [[آسمان‌ها]] و [[زمین]]، مسئله [[معاد]] و احوال قیامت و [[شهادت]] دادن چشم و گوش و پوست و تمام اعضا و جوارح [[دوزخیان]] علیه آنان، [[صبر]] در [[راه خدا]] و آثار و نتایج آن، اهمیت قرآن، بقای حاکمیت قرآن و [[تسلط]] آن در تمام ادوار<ref>آیه ۴۱ و ۴۲: کتابی است شکست ناپذیر که باطل هرگز بر آن غلبه نخواهد کرد.</ref>. [[عدم تحریف قرآن]] در طول [[تاریخ]]. موضع‌گیری‌های سرسختانه [[دشمنان]] در مقابل این [[کتاب آسمانی]] تا جایی که [[مردم]] را از شنیدن آیات قرآن [[نهی]] می‌کردند. [[آفرینش آسمان]] و [[زمین]]، [[آغاز آفرینش]] [[جهان]] از ماده گازی شکل<ref>دخان.</ref>، مراحل پیدایش کره زمین و کوه‌ها و گیاهان و حیوانات. آراستن [[آسمان]] توسط ستاره‌ها که چراغ‌های آسمان هستند {{متن قرآن|فَقَضَاهُنَّ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ فِي يَوْمَيْنِ وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا وَزَيَّنَّا السَّمَاءَ الدُّنْيَا بِمَصَابِيحَ وَحِفْظًا ذَلِكَ تَقْدِيرُ الْعَزِيزِ الْعَلِيمِ}}<ref>«آنگاه آنها را در دو روز (به گونه) هفت آسمان برنهاد و در هر آسمانی کار آن را وحی کرد و آسمان نزدیک‌تر را به چراغ‌هایی (از ستارگان) آراستیم و نیک آن را نگاه داشتیم؛ این سنجش (خداوند) پیروز داناست» سوره فصلت، آیه ۱۲.</ref>. سرگذشت [[اقوام]] [[مغرور]] [[سرکش]] از جمله [[قوم عاد]] و [[ثمود]] و [[سرنوشت]] دردناک آنها و اشاره‌ای به داستان [[موسی]] {{ع}}، [[انذار]] و [[تهدید]] [[مشرکان]] و [[کافران]]، با ذکر [[آیات]] تکان دهنده درباره [[قیامت]] و [[گواهی]] اعضای [[بدن]] حتی پوست تن [[انسان]] و [[توبیخ]] شدید [[پروردگار]] نسبت به آنها به هنگام [[عذاب الهی]]. [[آیه]] {{متن قرآن|وَمِنْ آيَاتِهِ اللَّيْلُ وَالنَّهَارُ وَالشَّمْسُ وَالْقَمَرُ لَا تَسْجُدُوا لِلشَّمْسِ وَلَا لِلْقَمَرِ وَاسْجُدُوا لِلَّهِ الَّذِي خَلَقَهُنَّ إِنْ كُنْتُمْ إِيَّاهُ تَعْبُدُونَ}}<ref>«و از نشانه‌های او شب و روز و خورشید و ماه است، به خورشید و ماه سجده نبرید و به خداوندی که آنها را آفریده است سجده برید اگر او را می‌پرستید» سوره فصلت، آیه ۳۷.</ref> [[سجده]] [[واجب]] دارد. [[مواعظ]] و [[اندرزها]]، [[دعوت]] به [[استقامت در راه حق]] و [[روش برخورد]] با [[دشمنان]] و طرز [[راهنمایی]] آنها به [[آیین]] [[خداوند]]. [[آیات آفاقی]] و انفسی پروردگار.


== ساختار ==
== ساختار ==
۱۱۳٬۰۷۵

ویرایش