←هماهنگی و سازگاری درونی
(یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
===آموزههای تعلیمی (تعبدی)=== | ===آموزههای تعلیمی (تعبدی)=== | ||
مراد از معارف تعلیمی، آن گروه از [[آموزههای قرآنی]] است که فهم و [[درک]] آنها نیازمند فراگیری از [[معصومان]]{{ع}} است. مفاد این آموزهها - که از موارد ارشادی یا تذکری نیست - تعبداً پذیرفته میشود. بسیاری از احکام عملی [[دین]] مانند [[نماز]]، [[روزه]] و [[حج]] که از مستقلات [[عقلی]] نیست، در زمره معارف تعلیمی قرار دارد. برای [[تفسیر]] و تبیین [[آیات]] [[احکام]] به | مراد از معارف تعلیمی، آن گروه از [[آموزههای قرآنی]] است که فهم و [[درک]] آنها نیازمند فراگیری از [[معصومان]]{{ع}} است. مفاد این آموزهها - که از موارد ارشادی یا تذکری نیست - تعبداً پذیرفته میشود. بسیاری از احکام عملی [[دین]] مانند [[نماز]]، [[روزه]] و [[حج]] که از مستقلات [[عقلی]] نیست، در زمره معارف تعلیمی قرار دارد. برای [[تفسیر]] و تبیین [[آیات]] [[احکام]] به سخنان پیامبر و [[اهلبیت]]{{ع}} نیازمندیم. | ||
از سوی دیگر، دریافت تفاصیل و جزئیات پارهای از [[معارف اعتقادی]] به بیانات [[مفسران]] [[حقیقی]] [[قرآن]] نیاز دارد. بر این اساس، مسائلی مانند [[حقیقت]] [[عرش]]، [[کرسی]]، [[لوح محفوظ]]، [[کتاب مبین]] و جزئیات [[عالم آخرت]]، از معارف تعلیمی است. [[امام علی]]{{ع}} همواره به نقش تعلیمی اهلبیت{{ع}} در قبال قرآن تأکید کردهاند | از سوی دیگر، دریافت تفاصیل و جزئیات پارهای از [[معارف اعتقادی]] به بیانات [[مفسران]] [[حقیقی]] [[قرآن]] نیاز دارد. بر این اساس، مسائلی مانند [[حقیقت]] [[عرش]]، [[کرسی]]، [[لوح محفوظ]]، [[کتاب مبین]] و جزئیات [[عالم آخرت]]، از معارف تعلیمی است. [[امام علی]]{{ع}} همواره به نقش تعلیمی اهلبیت{{ع}} در قبال قرآن تأکید کردهاند<ref>[[علی نقی خدایاری|خدایاری، علی نقی]]، [[قرآنشناسی - خدایاری (مقاله)|مقاله «قرآنشناسی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱]] ص۱۷۶.</ref>. | ||
==مراتب [[معارف قرآن]]== | ==مراتب [[معارف قرآن]]== | ||
خط ۱۳۰: | خط ۱۳۰: | ||
آری، دلیل پذیرش [[داوری]] قرآن آن است که [[کتاب آسمانی]] شامل [[حکم]] فصل، گویای سنت [[عدل]]، راهنمای [[فضیلت]]، ریسمان [[استوار]] [[خدا]] و [[وحی]] [[راستین]] او است<ref>ر.ک: غررالحکم، ج۶، ص۲۰۷، ج۱۰۰۵۰.</ref>.<ref>[[علی نقی خدایاری|خدایاری، علی نقی]]، [[قرآنشناسی - خدایاری (مقاله)|مقاله «قرآنشناسی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱]] ص۱۸۱.</ref> | آری، دلیل پذیرش [[داوری]] قرآن آن است که [[کتاب آسمانی]] شامل [[حکم]] فصل، گویای سنت [[عدل]]، راهنمای [[فضیلت]]، ریسمان [[استوار]] [[خدا]] و [[وحی]] [[راستین]] او است<ref>ر.ک: غررالحکم، ج۶، ص۲۰۷، ج۱۰۰۵۰.</ref>.<ref>[[علی نقی خدایاری|خدایاری، علی نقی]]، [[قرآنشناسی - خدایاری (مقاله)|مقاله «قرآنشناسی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱]] ص۱۸۱.</ref> | ||
== | ==هماهنگی و سازگاری درونی== | ||
یکی از آموزههای مهم [[امام علی]]{{ع}} سازگاری و هماهنگی کامل [[آیات قرآن]] و [[نفی]] هرگونه [[اختلاف]] و | یکی از آموزههای مهم [[امام علی]]{{ع}} سازگاری و هماهنگی کامل [[آیات قرآن]] و [[نفی]] هرگونه [[اختلاف]] و ناسازگاری درونی در متن [[قرآن]] [[حکیم]] است. این آموزه مهم، در قرآن نیز به صراحت بیان شده است: {{متن قرآن|وَلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا}}<ref>«آیا به قرآن نیک نمیاندیشند که اگر از سوی (کسی) جز خداوند میبود در آن اختلاف بسیار مییافتند» سوره نساء، آیه ۸۲.</ref>. امام علی{{ع}} گاه از هماهنگی و [[انسجام]] آیات قرآن و راه نیافتن [[کژی]] و [[ناراستی]] در متن آن سخن گفته است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۵۵.</ref>. حضرت پس از یادکرد اختلاف قاضیان در امر [[قضا]]، نخست بر کامل بودن [[دین خدا]] و [[جامعیت قرآن کریم]] تأکید میکند و سپس میافزاید: | ||
... [[خدای سبحان]] میفرماید که در این کتاب، ما چیزی را فروگذار نکردیم و در آن بیان همه چیز هست. همچنین فرموده است: پارهای از قرآن پارهای دیگر را [[تصدیق]] میکند، و هیچ اختلافی در آن نیست. [[خداوند]] فرمود: و اگر قرآن از نزد غیرخدا بود، بیتردید در آن اختلاف فراوان مییافتند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۸.</ref>. | ... [[خدای سبحان]] میفرماید که در این کتاب، ما چیزی را فروگذار نکردیم و در آن بیان همه چیز هست. همچنین فرموده است: پارهای از قرآن پارهای دیگر را [[تصدیق]] میکند، و هیچ اختلافی در آن نیست. [[خداوند]] فرمود: و اگر قرآن از نزد غیرخدا بود، بیتردید در آن اختلاف فراوان مییافتند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۸.</ref>. | ||
در [[حقیقت]] [[امام]] بر این نکته تأکید کرده است که قرآن [[عزیز]] از هرگونه اختلاف و ناسازگاری پیراسته است و از چنان هماهنگی و انسجامی برخوردار است که برخی از [[آیات]] آن بر محتوای پارهای دیگر [[گواهی]] میدهند. همچنین میفرماید: «[[کتاب خدا]] که به وسیله آن میبینید، و با آن سخن میگویید، و بدان میشنوید، و برخی گویای برخی و پارهای [[گواه]] پارهای دیگر است، درباره [[خدا]] اختلاف ندارد و پیرو خود را از خدا [[منحرف]] نگرداند»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۳۳.</ref>. | در [[حقیقت]] [[امام]] بر این نکته تأکید کرده است که قرآن [[عزیز]] از هرگونه اختلاف و ناسازگاری پیراسته است و از چنان هماهنگی و انسجامی برخوردار است که برخی از [[آیات]] آن بر محتوای پارهای دیگر [[گواهی]] میدهند. همچنین میفرماید: «[[کتاب خدا]] که به وسیله آن میبینید، و با آن سخن میگویید، و بدان میشنوید، و برخی گویای برخی و پارهای [[گواه]] پارهای دیگر است، درباره [[خدا]] اختلاف ندارد و پیرو خود را از خدا [[منحرف]] نگرداند»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۳۳.</ref>. |