مخالفان امام علی در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

== دیدگاه [[هشام بن حکم]] درباره مخالفان [[حکومت علوی]] ==

[[مخالفان علی]] {{ع}} در دوران تصدّی [[خلافت]]، به سه دسته [[ناکثین]]، [[مارقین]] و [[قاسطین]] تقسیم می‌شوند. از این سه، در مورد [[ناکثین]] [[نص]] خاصی از هشام در [[دست]] نیست. اما گزارش‌های موجود درباره [[قاسطین]] و [[مارقین]]، افزون بر آن‌که دیدگاه هشام بن حکم را در مورد آنان روشن می‌کند، به [[دلایل]] حقانیت [[علی]] {{ع}} و رد دعاوی این گروه‌ها نیز اشاره دارد که به بررسی آنها می‌پردازیم.

=== [[معاویه]] و [[قاسطین]] ===

با توجه به دیدگاه [[هشام بن حکم]] در مورد [[ویژگی‌های امام]] و [[خلیفه پیامبر]] از دیدگاه او، [[معاویه]] هرگز نمی‌تواند جانشین [[پیامبر]] و [[خلیفه]] و [[امام]] شایسته‌ای برای [[مسلمانان]] باشد. اگر به دلایل امامت علی {{ع}} توجه کنیم و حتی اگر بر مبنای خودِ [[اهل سنت]] [[سخن]] بگوییم و [[بیعت]] [[امت]] را ملاک قرار دهیم و [[امام علی]] {{ع}} را بر این مبنا [[خلیفه پیامبر]] بدانیم، رویارویی [[معاویه]] و [[نبرد]] وی با [[امام علی]] {{ع}}، معنا و مفهومی جز [[انحراف]] از [[اسلام]] و [[صراط مستقیم]] نخواهد داشت. [[هشام بن حکم]]، [[معاویه]] را از دایره [[اسلام]] بیرون می‌داند. وقتی از او پرسیده می‌شود که آیا [[معاویه]] در [[جنگ بدر]] حضور داشت، پاسخ می‌دهد: آری، در آن سو<ref>ابن ندیم، الفهرست ص۲۱۷.</ref>؛ یعنی در سوی [[کفار]] و [[مشرکان]] [[قریش]].

این پاسخ که به پیشینه [[کفر]] و [[شرک]] [[معاویه]] اشاره دارد، گویای دیدگاه نقادانه [[هشام بن حکم]] در مورد [[معاویه]] است. او [[معاویه]] را حتی پس از پذیرش ظاهری [[اسلام]] و در زمان [[علی]] {{ع}} نیز به [[دلیل]] [[انکار]] [[امامت]] و [[جنگ]] با ایشان، از حوزه [[اسلام]] خارج می‌داند، بلکه [[اصحاب]] و [[پیروان]] او را [[کافر]]، [[مشرک]] یا [[گمراه]] معرفی می‌کند. [[هشام بن حکم]] در پاسخ به [[پرسش]] بیان<ref>در برخی نقل‌ها «بنان» آمده است (نک: محمدتقی شوشتری، قاموس الرجال، ج۱۰، ص۵۴۰- ۵۴۱).</ref> - که مردی از [[حروریه]] است- در مورد [[اصحاب]] [[معاویه]] در [[جنگ صفین]]، آنان را به سه دسته تقسیم می‌کند: [[کافران]]، [[مشرکان]] و [[گمراهان]].

از دیدگاه [[هشام بن حکم]]، آن دسته از [[اصحاب]] [[معاویه]] که بر این [[باور]] بودند که وی شایسته [[امامت]] و [[علی]] {{ع}} فاقد این شایستگی است کافرند. آن دسته از [[اصحاب]] وی که هم [[علی]] {{ع}} و هم [[معاویه]] را [[صالح]] می‌دانستند، مشرک‌اند و کسانی که به [[امامت]] [[معرفتی]] نداشتند و فقط [[حمیّت]] و [[عصبیّت]] قومی و قبیله‌ای انگیزه آنان از حضور در [[جنگ]] بود گمراه‌اند<ref>شیخ صدوق، کمال‌الدین و تمام‌النعمة، ج۲، ص۳۶۳-۳۶۴؛ محمدتقی شوشتری، قاموس الرجال، ج۱۰، ص۵۴۰- ۵۴۱.</ref>. با این بیان، همه [[اصحاب]] [[معاویه]]، از هر گروهی که شمرده شوند، در این امر که [[منحرف]] از طریق [[حق]] و هدایت‌اند، شریک‌اند<ref>[[علی رضا اسعدی|اسعدی، علی رضا]]، [[هشام بن حکم (کتاب)|هشام بن حکم]]، ص۲۴۳-۲۴۴.</ref>.

=== [[خوارج]] ===

 

 

 

 

 

 

 

 

 

== منابع ==

{{منابع}}

{{پایان منابع}}