شیطان در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پانویس2}} +{{پانویس}}))
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = شیطان
| عنوان مدخل  = شیطان
| مداخل مرتبط = [[شیطان در قرآن]] - [[شیطان در کلام اسلامی]] - [[شیطان در معارف دعا و زیارات]] - [[شیطان در معارف مهدویت]] - [[شیطان در فقه سیاسی]] - [[شیطان در معارف دعا و زیارات]] - [[شیطان در معارف و سیره سجادی]] - [[شیطان در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| پرسش مرتبط  =
}}


{{امامت}}
== مقدمه ==
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[شیطان]]''' است. "'''[[شیطان]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[شیطان در قرآن]] - [[شیطان در حدیث]] - [[شیطان در کلام اسلامی]] - [[شیطان در نهج البلاغه]] - [[شیطان در معارف دعا و زیارات]] - [[شیطان در معارف مهدویت]] - [[شیطان در فقه سیاسی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[شیطان (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
 
==مقدمه==
اصل آن "شطن" به معنای بُعد و دوری<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۸۳.</ref> یا رویگردانی از [[حق]] و کجروی و کژتابی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۱.</ref> یا از "شیط" به معنای سوختن و آتش ‌گرفتن از [[غضب]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۴.</ref>.
اصل آن "شطن" به معنای بُعد و دوری<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۸۳.</ref> یا رویگردانی از [[حق]] و کجروی و کژتابی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۱.</ref> یا از "شیط" به معنای سوختن و آتش ‌گرفتن از [[غضب]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۴.</ref>.


{{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ}}<ref>«شیطان، تنها بر آن است تا با شراب و قمار میان شما دشمنی و کینه افکند و از یاد خداوند و از نماز بازتان دارد؛ اکنون آیا دست می‌کشید؟» سوره مائده، آیه ۹۱.</ref>.
{{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ}}<ref>«شیطان، تنها بر آن است تا با شراب و قمار میان شما دشمنی و کینه افکند و از یاد خداوند و از نماز بازتان دارد؛ اکنون آیا دست می‌کشید؟» سوره مائده، آیه ۹۱.</ref>.


[[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَخَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ}}<ref>«و پری را از زبانه‌ای از آتش پدید آورد» سوره الرحمن، آیه ۱۵.</ref> نشان‌ دهنده [[خلقت]] [[جن|جنّ]] از [[آتش]] است و [[شیطان]] از [[جن|جنّ]] می‌باشد: {{متن قرآن|فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ}}<ref>«همه فروتنی کردند جز ابلیس که از پریان بود » سوره کهف، آیه ۵۰.</ref>.
[[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَخَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ}}<ref>«و پری را از زبانه‌ای از آتش پدید آورد» سوره الرحمن، آیه ۱۵.</ref> نشان‌ دهنده [[خلقت]] [[جن|جنّ]] از [[آتش]] است و [[شیطان]] از [[جن|جنّ]] می‌باشد: {{متن قرآن|فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ}}<ref>«همه فروتنی کردند جز ابلیس که از پریان بود» سوره کهف، آیه ۵۰.</ref>.


در [[قرآن کریم]] [[شیطان]] اسم عام و [[ابلیس]] ([[شیطانی]] که بر [[آدم]] [[سجده]] نکرد) اسم خاص است.[[شیطان]] مصداق کاملِ مفهوم رویگردانی از [[حق]] و کژتابی از سلوکِ [[طاعت الهی]] و [[خروج]] از مرحله [[صدق]]، [[وفا]] و [[انحراف]] از [[مدارا]] و [[رحمت]] و [[دوستی]] است و [[شیطان]] بر [[ابلیس]]، [[جن|جنّ]]، [[انسان]] و حیوان اطلاق می‌شود{{متن قرآن|وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ}}<ref>«و هرگاه با کسانی که ایمان آورده‌اند دیدار کنند می‌گویند ایمان آورده‌ایم و چون با شیطان‌های خود تنها شوند می‌گویند ما با شماییم، ما تنها (مؤمنان را) ریشخند می‌کنیم» سوره بقره، آیه ۱۴.</ref>.<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۱.</ref>
در [[قرآن کریم]] [[شیطان]] اسم عام و [[ابلیس]] ([[شیطانی]] که بر [[آدم]] [[سجده]] نکرد) اسم خاص است. [[شیطان]] مصداق کاملِ مفهوم رویگردانی از [[حق]] و کژتابی از سلوکِ [[طاعت الهی]] و [[خروج]] از مرحله [[صدق]]، [[وفا]] و [[انحراف]] از [[مدارا]] و [[رحمت]] و [[دوستی]] است و [[شیطان]] بر [[ابلیس]]، [[جن|جنّ]]، [[انسان]] و حیوان اطلاق می‌شود{{متن قرآن|وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ}}<ref>«و هرگاه با کسانی که ایمان آورده‌اند دیدار کنند می‌گویند ایمان آورده‌ایم و چون با شیطان‌های خود تنها شوند می‌گویند ما با شماییم، ما تنها (مؤمنان را) ریشخند می‌کنیم» سوره بقره، آیه ۱۴.</ref>.<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۱.</ref>


[[ابلیس]] از [[مقربان]] [[درگاه الهی]] بوده، عبادت‌های طولانی او میان [[فرشتگان]] زبانزد بود؛ ولی بعد از [[خلقت آدم]]، در مقابل [[امر الهی]] [[عصیان]] کرد و بر [[انسان]] [[سجده]] نکرد؛ لذا از [[بهشت]] رانده شد:{{متن قرآن|لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ}}<ref>«شیطان شما را نفریبد! چنان که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون راند » سوره اعراف، آیه ۲۷.</ref>.
[[ابلیس]] از [[مقربان]] [[درگاه الهی]] بوده، عبادت‌های طولانی او میان [[فرشتگان]] زبانزد بود؛ ولی بعد از [[خلقت آدم]]، در مقابل [[امر الهی]] [[عصیان]] کرد و بر [[انسان]] [[سجده]] نکرد؛ لذا از [[بهشت]] رانده شد:{{متن قرآن|لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ}}<ref>«شیطان شما را نفریبد! چنان که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون راند» سوره اعراف، آیه ۲۷.</ref>.


در [[فرهنگ]] [[قرآنی]]، عالَم، عرصه نبرد [[حق]] و [[باطل]] است و جامع همه مفاهیم [[باطل]]، [[شرور]]، [[قبیح]]، [[سیئه]]، [[رذایل]] و خطایا، [[شیطان]] است که به [[عداوت]] و [[بغضاء]]، [[فقر]] و [[فحشاء]]، [[کفر]] و [[نافرمانی]] و... [[دعوت]] می‌کند.
در [[فرهنگ]] [[قرآنی]]، عالَم، عرصه نبرد [[حق]] و [[باطل]] است و جامع همه مفاهیم [[باطل]]، [[شرور]]، [[قبیح]]، [[سیئه]]، [[رذایل]] و خطایا، [[شیطان]] است که به [[عداوت]] و [[بغضاء]]، [[فقر]] و [[فحشاء]]، [[کفر]] و [[نافرمانی]] و... [[دعوت]] می‌کند.
خط ۲۴: خط ۲۱:
در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] نیز به سیاست‌های رذیلانه و مزوّرانه [[لقب]] [[شیطانی]] داده‌اند و برخی به‌اشتباه، [[سیاست]] را با [[شیطنت]] یکی دانسته‌اند<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۷۸-۳۷۹.</ref>
در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] نیز به سیاست‌های رذیلانه و مزوّرانه [[لقب]] [[شیطانی]] داده‌اند و برخی به‌اشتباه، [[سیاست]] را با [[شیطنت]] یکی دانسته‌اند<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۷۸-۳۷۹.</ref>


==منابع==
== منابع ==
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
{{منابع}}
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس}}
{{پانویس}}


 
[[رده:شیطان]]
[[رده: مدخل]]
[[رده:شوکة]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۱ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۴۱

مقدمه

اصل آن "شطن" به معنای بُعد و دوری[۱] یا رویگردانی از حق و کجروی و کژتابی[۲] یا از "شیط" به معنای سوختن و آتش ‌گرفتن از غضب[۳].

﴿إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ[۴].

آیه شریفه ﴿وَخَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ[۵] نشان‌ دهنده خلقت جنّ از آتش است و شیطان از جنّ می‌باشد: ﴿فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ[۶].

در قرآن کریم شیطان اسم عام و ابلیس (شیطانی که بر آدم سجده نکرد) اسم خاص است. شیطان مصداق کاملِ مفهوم رویگردانی از حق و کژتابی از سلوکِ طاعت الهی و خروج از مرحله صدق، وفا و انحراف از مدارا و رحمت و دوستی است و شیطان بر ابلیس، جنّ، انسان و حیوان اطلاق می‌شود﴿وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ[۷].[۸]

ابلیس از مقربان درگاه الهی بوده، عبادت‌های طولانی او میان فرشتگان زبانزد بود؛ ولی بعد از خلقت آدم، در مقابل امر الهی عصیان کرد و بر انسان سجده نکرد؛ لذا از بهشت رانده شد:﴿لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ[۹].

در فرهنگ قرآنی، عالَم، عرصه نبرد حق و باطل است و جامع همه مفاهیم باطل، شرور، قبیح، سیئه، رذایل و خطایا، شیطان است که به عداوت و بغضاء، فقر و فحشاء، کفر و نافرمانی و... دعوت می‌کند.

در فرهنگ سیاسی نیز به سیاست‌های رذیلانه و مزوّرانه لقب شیطانی داده‌اند و برخی به‌اشتباه، سیاست را با شیطنت یکی دانسته‌اند[۱۰]

منابع

پانویس

  1. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۸۳.
  2. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۱.
  3. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۴.
  4. «شیطان، تنها بر آن است تا با شراب و قمار میان شما دشمنی و کینه افکند و از یاد خداوند و از نماز بازتان دارد؛ اکنون آیا دست می‌کشید؟» سوره مائده، آیه ۹۱.
  5. «و پری را از زبانه‌ای از آتش پدید آورد» سوره الرحمن، آیه ۱۵.
  6. «همه فروتنی کردند جز ابلیس که از پریان بود» سوره کهف، آیه ۵۰.
  7. «و هرگاه با کسانی که ایمان آورده‌اند دیدار کنند می‌گویند ایمان آورده‌ایم و چون با شیطان‌های خود تنها شوند می‌گویند ما با شماییم، ما تنها (مؤمنان را) ریشخند می‌کنیم» سوره بقره، آیه ۱۴.
  8. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۱.
  9. «شیطان شما را نفریبد! چنان که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون راند» سوره اعراف، آیه ۲۷.
  10. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۷۸-۳۷۹.