شیطان در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-</div>\n<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> +</div>)) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = شیطان | |||
| عنوان مدخل = شیطان | |||
| مداخل مرتبط = [[شیطان در قرآن]] - [[شیطان در کلام اسلامی]] - [[شیطان در معارف دعا و زیارات]] - [[شیطان در معارف مهدویت]] - [[شیطان در فقه سیاسی]] - [[شیطان در معارف دعا و زیارات]] - [[شیطان در معارف و سیره سجادی]] - [[شیطان در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
==مقدمه== | |||
اصل آن "شطن" به معنای بُعد و دوری<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۸۳.</ref> یا رویگردانی از [[حق]] و کجروی و کژتابی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۱.</ref> یا از "شیط" به معنای سوختن و آتش گرفتن از [[غضب]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۴.</ref>. | اصل آن "شطن" به معنای بُعد و دوری<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۸۳.</ref> یا رویگردانی از [[حق]] و کجروی و کژتابی<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۱.</ref> یا از "شیط" به معنای سوختن و آتش گرفتن از [[غضب]]<ref>حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۴.</ref>. | ||
{{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ}}<ref>«شیطان، تنها بر آن است تا با شراب و قمار میان شما دشمنی و کینه افکند و از یاد خداوند و از نماز بازتان دارد؛ اکنون آیا دست می‌کشید؟» سوره مائده، آیه ۹۱.</ref>. | {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ}}<ref>«شیطان، تنها بر آن است تا با شراب و قمار میان شما دشمنی و کینه افکند و از یاد خداوند و از نماز بازتان دارد؛ اکنون آیا دست می‌کشید؟» سوره مائده، آیه ۹۱.</ref>. | ||
[[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَخَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ}}<ref>«و پری را از زبانه‌ای از آتش پدید آورد» سوره الرحمن، آیه ۱۵.</ref> نشان دهنده [[خلقت]] [[جن|جنّ]] از [[آتش]] است و [[شیطان]] از [[جن|جنّ]] می‌باشد: {{متن قرآن|فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ}}<ref>«همه فروتنی کردند جز ابلیس که از پریان | [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَخَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ}}<ref>«و پری را از زبانه‌ای از آتش پدید آورد» سوره الرحمن، آیه ۱۵.</ref> نشان دهنده [[خلقت]] [[جن|جنّ]] از [[آتش]] است و [[شیطان]] از [[جن|جنّ]] می‌باشد: {{متن قرآن|فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ}}<ref>«همه فروتنی کردند جز ابلیس که از پریان بود» سوره کهف، آیه ۵۰.</ref>. | ||
در [[قرآن کریم]] [[شیطان]] اسم عام و [[ابلیس]] ([[شیطانی]] که بر [[آدم]] [[سجده]] نکرد) اسم خاص است.[[شیطان]] مصداق کاملِ مفهوم رویگردانی از [[حق]] و کژتابی از سلوکِ [[طاعت الهی]] و [[خروج]] از مرحله [[صدق]]، [[وفا]] و [[انحراف]] از [[مدارا]] و [[رحمت]] و [[دوستی]] است و [[شیطان]] بر [[ابلیس]]، [[جن|جنّ]]، [[انسان]] و حیوان اطلاق می‌شود{{متن قرآن|وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ}}<ref>«و هرگاه با کسانی که ایمان آورده‌اند دیدار کنند می‌گویند ایمان آورده‌ایم و چون با شیطان‌های خود تنها شوند می‌گویند ما با شماییم، ما تنها (مؤمنان را) ریشخند می‌کنیم» سوره بقره، آیه ۱۴.</ref>.<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۱.</ref> | در [[قرآن کریم]] [[شیطان]] اسم عام و [[ابلیس]] ([[شیطانی]] که بر [[آدم]] [[سجده]] نکرد) اسم خاص است. [[شیطان]] مصداق کاملِ مفهوم رویگردانی از [[حق]] و کژتابی از سلوکِ [[طاعت الهی]] و [[خروج]] از مرحله [[صدق]]، [[وفا]] و [[انحراف]] از [[مدارا]] و [[رحمت]] و [[دوستی]] است و [[شیطان]] بر [[ابلیس]]، [[جن|جنّ]]، [[انسان]] و حیوان اطلاق می‌شود{{متن قرآن|وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ}}<ref>«و هرگاه با کسانی که ایمان آورده‌اند دیدار کنند می‌گویند ایمان آورده‌ایم و چون با شیطان‌های خود تنها شوند می‌گویند ما با شماییم، ما تنها (مؤمنان را) ریشخند می‌کنیم» سوره بقره، آیه ۱۴.</ref>.<ref>حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۱.</ref> | ||
[[ابلیس]] از [[مقربان]] [[درگاه الهی]] بوده، عبادت‌های طولانی او میان [[فرشتگان]] زبانزد بود؛ ولی بعد از [[خلقت آدم]]، در مقابل [[امر الهی]] [[عصیان]] کرد و بر [[انسان]] [[سجده]] نکرد؛ لذا از [[بهشت]] رانده شد:{{متن قرآن|لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ}}<ref>«شیطان شما را نفریبد! چنان که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون | [[ابلیس]] از [[مقربان]] [[درگاه الهی]] بوده، عبادت‌های طولانی او میان [[فرشتگان]] زبانزد بود؛ ولی بعد از [[خلقت آدم]]، در مقابل [[امر الهی]] [[عصیان]] کرد و بر [[انسان]] [[سجده]] نکرد؛ لذا از [[بهشت]] رانده شد:{{متن قرآن|لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ}}<ref>«شیطان شما را نفریبد! چنان که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون راند» سوره اعراف، آیه ۲۷.</ref>. | ||
در [[فرهنگ]] [[قرآنی]]، عالَم، عرصه نبرد [[حق]] و [[باطل]] است و جامع همه مفاهیم [[باطل]]، [[شرور]]، [[قبیح]]، [[سیئه]]، [[رذایل]] و خطایا، [[شیطان]] است که به [[عداوت]] و [[بغضاء]]، [[فقر]] و [[فحشاء]]، [[کفر]] و [[نافرمانی]] و... [[دعوت]] می‌کند. | در [[فرهنگ]] [[قرآنی]]، عالَم، عرصه نبرد [[حق]] و [[باطل]] است و جامع همه مفاهیم [[باطل]]، [[شرور]]، [[قبیح]]، [[سیئه]]، [[رذایل]] و خطایا، [[شیطان]] است که به [[عداوت]] و [[بغضاء]]، [[فقر]] و [[فحشاء]]، [[کفر]] و [[نافرمانی]] و... [[دعوت]] می‌کند. | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۱: | ||
در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] نیز به سیاست‌های رذیلانه و مزوّرانه [[لقب]] [[شیطانی]] داده‌اند و برخی به‌اشتباه، [[سیاست]] را با [[شیطنت]] یکی دانسته‌اند<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۷۸-۳۷۹.</ref> | در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] نیز به سیاست‌های رذیلانه و مزوّرانه [[لقب]] [[شیطانی]] داده‌اند و برخی به‌اشتباه، [[سیاست]] را با [[شیطنت]] یکی دانسته‌اند<ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص: ۳۷۸-۳۷۹.</ref> | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:شیطان]] | |||
[[رده: | |||
نسخهٔ کنونی تا ۳۱ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۴۱
این مدخل زیرشاخهٔ بحث شیطان است. شیطان از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: شیطان در قرآن - شیطان در کلام اسلامی - شیطان در معارف دعا و زیارات - شیطان در معارف مهدویت - شیطان در فقه سیاسی - شیطان در معارف دعا و زیارات - شیطان در معارف و سیره سجادی - شیطان در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
اصل آن "شطن" به معنای بُعد و دوری[۱] یا رویگردانی از حق و کجروی و کژتابی[۲] یا از "شیط" به معنای سوختن و آتش گرفتن از غضب[۳].
﴿إِنَّمَا يُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَنْ يُوقِعَ بَيْنَكُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ﴾[۴].
آیه شریفه ﴿وَخَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ﴾[۵] نشان دهنده خلقت جنّ از آتش است و شیطان از جنّ می‌باشد: ﴿فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ﴾[۶].
در قرآن کریم شیطان اسم عام و ابلیس (شیطانی که بر آدم سجده نکرد) اسم خاص است. شیطان مصداق کاملِ مفهوم رویگردانی از حق و کژتابی از سلوکِ طاعت الهی و خروج از مرحله صدق، وفا و انحراف از مدارا و رحمت و دوستی است و شیطان بر ابلیس، جنّ، انسان و حیوان اطلاق می‌شود﴿وَإِذَا خَلَوْا إِلَى شَيَاطِينِهِمْ قَالُوا إِنَّا مَعَكُمْ﴾[۷].[۸]
ابلیس از مقربان درگاه الهی بوده، عبادت‌های طولانی او میان فرشتگان زبانزد بود؛ ولی بعد از خلقت آدم، در مقابل امر الهی عصیان کرد و بر انسان سجده نکرد؛ لذا از بهشت رانده شد:﴿لَا يَفْتِنَنَّكُمُ الشَّيْطَانُ كَمَا أَخْرَجَ أَبَوَيْكُمْ مِنَ الْجَنَّةِ﴾[۹].
در فرهنگ قرآنی، عالَم، عرصه نبرد حق و باطل است و جامع همه مفاهیم باطل، شرور، قبیح، سیئه، رذایل و خطایا، شیطان است که به عداوت و بغضاء، فقر و فحشاء، کفر و نافرمانی و... دعوت می‌کند.
در فرهنگ سیاسی نیز به سیاست‌های رذیلانه و مزوّرانه لقب شیطانی داده‌اند و برخی به‌اشتباه، سیاست را با شیطنت یکی دانسته‌اند[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۳، ص۱۸۳.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۱.
- ↑ حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۴۵۴.
- ↑ «شیطان، تنها بر آن است تا با شراب و قمار میان شما دشمنی و کینه افکند و از یاد خداوند و از نماز بازتان دارد؛ اکنون آیا دست می‌کشید؟» سوره مائده، آیه ۹۱.
- ↑ «و پری را از زبانه‌ای از آتش پدید آورد» سوره الرحمن، آیه ۱۵.
- ↑ «همه فروتنی کردند جز ابلیس که از پریان بود» سوره کهف، آیه ۵۰.
- ↑ «و هرگاه با کسانی که ایمان آورده‌اند دیدار کنند می‌گویند ایمان آورده‌ایم و چون با شیطان‌های خود تنها شوند می‌گویند ما با شماییم، ما تنها (مؤمنان را) ریشخند می‌کنیم» سوره بقره، آیه ۱۴.
- ↑ حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۶، ص۶۱.
- ↑ «شیطان شما را نفریبد! چنان که پدر و مادر شما را از بهشت بیرون راند» سوره اعراف، آیه ۲۷.
- ↑ نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۷۸-۳۷۹.