امام در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

| مداخل مرتبط = [[امام در لغت]] - [[امام در قرآن]] - [[امام در کلام اسلامی]] - [[امام در فقه سیاسی]] - [[مقام امام]] - [[امام از دیدگاه اهل سنت]] - [[امام در فقه اسلامی]]

# '''مفهوم خاص:''' امام در مفهوم خاص نزد [[امامیه]] بر دوازده نفس [[مقدس]] و [[پاک]] اطلاق می‌شود که از جانب [[خداوند متعال]] دارای منصب والای [[امامت]] و ولایت‌اند.

امام به این معنا، دارای [[ولایت]] مطلق و [[معصوم]] از [[گناه]] و هرگونه [[لغزش]]، [[اشتباه]] و فراموشی است و نیز [[حجت خدا]] بر [[خلق]] و [[خلیفه]] او در [[زمین]] است<ref>{{متن قرآن|يَا دَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَاكَ خَلِيفَةً فِي الْأَرْضِ فَاحْكُمْ بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ وَلَا تَتَّبِعِ الْهَوَى فَيُضِلَّكَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ إِنَّ الَّذِينَ يَضِلُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ لَهُمْ عَذَابٌ شَدِيدٌ بِمَا نَسُوا يَوْمَ الْحِسَابِ}} «ای داوود! ما تو را در زمین خلیفه (خویش) کرده‌ایم پس میان مردم به درستی داوری کن و از هوا و هوس پیروی مکن که تو را از راه خداوند گمراه کند؛ به راستی آن کسان که از راه خداوند گمراه گردند، چون روز حساب را فراموش کرده‌اند، عذابی سخت خواهند داشت» سوره ص، آیه ۲۶.</ref>.

گرچه در اصطلاح عرف [[شیعه]]، [[امام]] به [[ائمه معصومین]] {{ع}} اطلاق می‌شود؛ ولی امام به کسی گفته می‌شود که در عمل زمام امور را به دست گرفته و [[رهبری]] [[امت]] در تمامی شؤون توسط او انجام شود. گاه [[زمامداری]] و رهبری امور، براساس [[حق]] و [[عدالت]] است و گاه به صورت [[باطل]] و [[ظلم]]. چنانکه [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: [[امامان]] در [[کتاب خدا]] دو گونه‌اند: نخست آنکه [[خدا]] فرمود: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> [[پیامبران]] را امامان قرار دادیم، تا طبق [[أمر]] ما [[مردم]] را [[هدایت]] کنند، نه اینکه به امر مردم و طبق خواسته آنها که پیامبران، امر خدا را مقدم برخواسته مردم می‌دارند و [[حکم خدا]] را پیش از [[حکم]] و رأی مردم عمل می‌کنند. دوم آنکه خدا فرمود: {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ}}<ref>«و آنان را (به کیفر کفرشان) پیشوایانی کردیم که (مردم را) به سوی آتش دوزخ فرا می‌خوانند» سوره قصص، آیه ۴۱.</ref> ما [[شیاطین]] را امامانی قرار دادیم که مردم را به سوی [[آتش]] [[دعوت]] می‌کنند. اینان [[خواسته‌ها]] و [[امیال]] آدم‌ها را بر امر خدا مقدم می‌دارند و حکم آنها در نزدشان مقدم بر حکم خداست. امیال و هواهای خود را دنبال می‌کنند و کتاب خدا را پشت سر می‌نهند<ref>اصول کافی، ج۱، ص۲۱۶.</ref>.

پذیرفتن سخن امامان {{عم}} در آنچه خبر می‌دهند بدون [[بینه]] واجب است و [[سوگند]] دادن آنان نیز جایز نیست<ref>الدروس الشرعیه، ج۲، ص۹۰.</ref>.

ائمه {{عم}} همانند [[پیامبر]] {{صل}} دارای ولایت مطلقه و [[ولایت]] بر [[نفوس]]، [[اموال]] و سایر شؤون شخصی افراد هستند<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۲۴۵.</ref>.