انجیل در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان مدخل  = انجیل

| مداخل مرتبط = [[انجیل در قرآن]] - [[انجیل در حدیث]] - [[انجیل در فقه اسلامی]] - [[انجیل در کلام اسلامی]] - [[انجیل در معارف مهدویت]] - [[انجیل در معارف و سیره رضوی]]

 

'''انجیل''' کتابی است که بر [[حضرت عیسی]] {{ع}} نازل شده است. بعد از عروج [[حضرت عیسی]] {{ع}}، [[یهودیان]] نسخه‌های انجیل را از میان بردند برخی بزرگان [[دینی]] آنان بنابر محفوظات و شنیده‌های خویش، کتابی برای [[مردم]] نوشتند که الان در چهار کتاب خلاصه شده است.

=== واژه‌شناسی لغوی ===

کلمۀ انجیل از ریشۀ عبرانی یا [[سریانی]] است و همان کتابی است که بر [[حضرت عیسی]] {{ع}} نازل شده است. البته برخی [[صاحب‌نظران]] این کلمه را یونانی به معنی [[بشارت]] می‌‌دانند<ref>ر. ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۳۸. </ref>.

=== معنای اصطلاحی ===

== تاریخچه ==

بعد از عروج [[حضرت عیسی]] {{ع}}، [[یهودیان]] نسخه‌های [[انجیل]] را از میان بردند و [[مسیحیان]]، سال‌های سال بدون کتاب بودند. سرانجام برخی بزرگان [[دینی]] آنان تصمیم گرفتند بنابر محفوظات و شنیده‌های خویش، کتابی برای [[مردم]] بسازند، به همین [[دلیل]] بسیاری از [[مسیحیان]] برای [[نوشتن]] سخنان و وقایع [[زندگی]] [[حضرت عیسی]] {{ع}} دست به قلم شدند و آثاری را ساختند و شمار این اناجیل به ۶۶ کتاب رسید؛ اما در فاصله میان سال ۴۹۲ تا ۴۹۶ میلادی، پاپ ژیلاسیوس همه آنها را جز چهار [[انجیل]] را مردود دانست<ref>دائرة المعارف کتاب مقدس‌، ۲۵۹؛ عهدین‌، قرآن و علم‌، ۱۰۷؛ قاموس کتاب مقدس‌، ۱۱۲ و ۱۱۳.</ref>.

اما [[قرآن کریم]]، هیچ گاه از کلمۀ اناجیل استفاده نکرده است؛ بلکه از [[انجیل]] یاد می‌کند و از [[آیات قرآنی]] به دست می‌‌آید [[کتاب آسمانی]] [[حضرت مسیح]] دچار [[تحریف]] شده است، [[شاهد]] اینکه اناجیل فعلی پس از زمان [[حضرت عیسی]] {{ع}} و حتی پس از [[حواریون]] پدید آمده‌اند، این است که نویسندگان اناجیل، برای تألیف کتابشان از آثار شفاهی [[جماعت]] نخستین [[مسیحی]] که با تخیلات و ذهنیات شخصیشان آمیخته شده استفاده کرده‌اند، به ویژه اندیشه‌های [[پولس]] که برخی [[صاحب‌نظران]] او را معمار [[مسیحیت]] کنونی می‌دانند<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۴۰-۱۴۱. </ref>.

[[مسیحیان]] [[عقیده]] ندارند که [[عیسی]] کتابوبه نام انجیل آورد<ref>کلام مسیحی، ص۴۹ـ ۵۰</ref> آنان معتقدند، بعد از [[عروج عیسی]] {{ع}} [[پیروان]] وی، اقوال، [[اعمال]] و حوادثی که برای آن [[حضرت]] اتفاق افتاده بود را به صورت روایت‌هایی شفاهی، نقل می‌‌کردند و یک [[سنت]] شفاهی در بین آنها، رایج بود.<ref>تکوین الاناجیل، ص۲۴ و کلام مسیحی، ص۴۳</ref> تنها در نیمه دوم [[قرن اول]] میلادی بود که [[فکر]] [[کتابت]] این سنت شفاهی در میان پیروان مسیحیت، قوت گرفت و عده ای به [[نوشتن]] اقوال و اعمال عیسی {{ع}}، که در آن [[زمان]]، رایج بود و از سوی حواریان و [[شاگردان]] آنها نقل می‌‌شد، پرداختند.<ref>تکوین الاناجیل، ص۳۰</ref> و این نوشته‌ها را انجیل نامیدند.

نوشته شدن این انجیل‌ها زمانی شروع شد که مسیحیت توسط پُولس "polus" که سال‌ها بعد از [[حضرت عیسی]] به این [[دین]] [[ایمان]] آورد<ref>تاریخ جامع ادیان، ص۶۱۴</ref> در مناطق مختلفی از اروپا و [[آسیای صغیر]] پراکنده شده بود و عده زیادی از غیر [[یهودیان]] ساکن در مناطق نامبرده بدون این که [[شریعت]] [[موسی]] {{ع}} که مورد [[تأیید]] عیسی {{ع}}<ref>لوقا، ۱۶و ۱۷</ref> و حواریان ساکن در [[فلسطین]] بود را قبول کنند به [[آیین مسیحیت]] گرویده بودند و کلیساهای متعددی در [[انطاکیه]]، ایکونیوم، لیسترا، پرگا، کورنت و... تشکیل شده بود<ref>تاریخ جامع ادیان، ص۶۱۳ـ ۶۱۶</ref> به همین دلیل هنگامی که [[نهضت]] کتابتِ سنت شفاهی مسیحیت، آغاز شد، هر کس، به تشخیص خود و سبک خاصی که داشت به تدوین اعمال، اقوال و حوادث مربوط به حضرت عیسی {{ع}} پرداخت.<ref>لوقا، باب اول۱ـ۴ و تکوین الاناجیل، ص۲۴</ref> و بدین ترتیب نوشته‌های متعددی به نام انجیل، به وجود آمد.<ref>کلام مسیحی، ص۵۱ـ ۵۲ دین مسیح، ص۴۷ و تکوین الاناجیل، ص۳۰</ref> که با محیط‌های مختلف، قابل انطباق بوده و نیازهای [[کلیساها]] را رفع می‌‌کردند.<ref>مقایسه ای میان تورات، انجیل، قرآن و علم، ص۸۵</ref>. تعدد متون فوق، باعث شد تا [[کلیسا]] معین کند که کدام یک از نوشته‌های [[مسیحی]] را معتبر و معیار می‌‌داند و البته این کار آسانی نبود؛ زیرا همه، نوشته‌های خود را اصیل و معتبر می‌‌دانستند. افزون بر انجیل‌های چهارگانه، کتاب [[اعمال رسولان]]، نامه‌های [[رسولان]] و همچنین کتاب [[مکاشفه]] که امروزه [[عهد جدید]] را تشکیل می‌‌دهند، متن‌های دیگری نیز تداول عام داشتند. [[انجیل]] [[توما]]، انجیل [[حقیقت]]، انجیل دوم [[متی]]، [[اعمال]] [[پطرس]]، اعمال [[یوحنا]]<ref>دین مسیح، ص۴۷و ۴۸ تکوین الاناجیل، ص۳۰</ref> و همچنین [[انجیل برنابا]]، انجیل ناصریان، انجیل [[عبرانیان]]، انجیل [[مصریان]] و... از جمله این انجیل‌ها بودند.<ref>مقایسه ای میان تورات، انجیل، قرآن و علم، ص۱۱۰و ۱۱۱</ref>.

با این حال در اواسط [[قرن دوم]] میلادی مارسیون [[مقامات]] [[کلیسا]] را سخت تحت فشار قرار داد که موضع خود را تعیین کنند. وی، مخالف سرسخت [[یهودیان]] بود و در آن موقع تمام [[عهد عتیق]] و آن چه از نوشته‌های پس از [[عیسی]] {{ع}} که خیلی مرتبط با عهد عتیق بود یا از [[اخبار]] و [[احادیث]] [[یهودی]]، نشئت می‌‌گرفت را طرد می‌‌کرد. مارسیون، فقط [[انجیل لوقا]] و نوشته‌های [[پولس]] را معتبر می‌‌دانست؛ زیرا [[فکر]] می‌‌کرد که [[لوقا]] سخن گوی پولس بوده است.<ref>مسیحیت و بدعتها، ص۴۹</ref> کلیسا در واکنش به [[رفتار]] مارسیون، وی را [[کافر]] اعلام کرد و رساله‌های پولس را کنار گذاشت؛ اما بار دیگر انجیل‌های متی، [[مرقس]]، لوقا و [[یوحنّا]] را معتبر شناخته و چند اثر دیگر مانند اعمال رسولان را بر آنها افزود؛ با این همه در قرن‌های نخستین میلادی، فهرست کتاب‌های عهد جدید، نهایی نشد و لیست رسمی این کتاب‌ها با [[زمان]] [[تغییر]] می‌‌کرد و کم و زیاد می‌‌شد. به عنوان مثال، نوشته‌هایی که بعداً غیر معتبر، شناخته شدند، در مجموعه قبلی درج شده بود و حال آنکه نوشته‌های دیگری که در عهد جدید کنونی، قرار گرفته‌اند، در آن زمان، حذف شده بودند. [[شک و تردید]] در این موضوع تا مجمع [[روحانی]] هیپون در سال "۳۹۳میلادی" و مجمع روحانی کارتاژ در سال "۳۹۷میلادی" طول کشید.<ref>مقایسه ای میان تورات، انجیل، قرآن و علم، ص۱۱۱و ۱۱۲؛ دین مسیح، ص۴۷و ۴۸ و عیسی اسطوره یا تاریخ، ص۳۰ـ ۳۱</ref> و در مجمع اخیر بود که حذف‌های نهایی به عمل آمد و بیش از صد [[انجیل]] از بین برده شد و تنها چهار انجیل نگهداری شد تا در لیست نوشته‌های [[عهد جدید]] که کانن نامیده می‌‌شود، وارد شوند<ref>دین مسیح، ص۴۸</ref> بدین ترتیب در اوایل [[قرن پنجم]] میلادی تنها چهار انجیل توانستند به عنوان انجیل‌های رسمی جایگاه ثابتی را در عهد جدید، پیدا کنند.<ref>تاریخ تفکر مسیحی، ص۵</ref>.

# '''انجل مَرْقس''': این ا نجیل در حوالی سال ۷۰ میلادی توسط شخصی به نام مَرْقُس "Marcus"، تألیف شده است<ref>تاریخ جامع ادیان، ص۵۷۶، تکوین الاناجیل، ص۳۱</ref>. [[مرقس]] جنبه‌های بشری [[عیسی]] را به گونه ای برجسته، نشان می‌‌دهد و بدین وسیله بر [[انسان]] بودن او تأکید میورزد. [[انجیل مرقس]] مژده عیسی را به شکل اساسی و نزدیک به صورت ابتدایی آن می‌‌آورد و اصول آن چنین است: از [[گناه]] دور شوید و به [[درگاه الهی]] [[توبه]] کنید؛ [[زندگی]] خود را با [[شریعت]] [[خدا]] هماهنگ سازید و [[ملکوت]] همین است<ref>کلام مسیحی، ص۴۶</ref> رنج‌های عیسی {{ع}} جایگاه بسیار مهمی در این انجیل به خود اختصاص داده است.

# '''[[انجیل متی]]''': این انجیل توسط شخصی به نام مَتّی "Matthew" نوشته شده است. عده ای معتقدند که متّای [[حواری]] در اواخر سده اول میلادی مجموعه ای از سخنان عیسی {{ع}} که احتمال دارد خودش گردآوری کرده و به زبان آرامی نوشته بود را منبع اطلاعات خویش قرار داده و سپس آن را با انجیل مَرْقُس درهم آمیخته و انجیلی دیگر خطاب به [[یهودیان]] و برای ردِّ انتقادهای آنان نگاشت<ref>قاموس کتاب مقدس، ص۱۱۲</ref>. برخی [[زمان]] تألیف این انجیل را سال "۸۰ و ۹۰ م" و مکان تألیف آن را [[سوریه]] و [[فلسطین]] می‌‌دانند. این کتاب، چون برای یهودیان نوشته شده از شواهد [[عهد عتیق]]، بسیار استفاده کرده است<ref>تکوین الاناجیل، ص۳۱</ref>. این انجیل، عیسی {{ع}} را به عنوان [[متمم]] [[دین یهود]]، [[معلم]] اعظم، موسای جدید و [[صاحب شریعت]] عهد جدید، معرفی می‌‌کند. [[شیوه]] ادبی نویسنده این [[انجیل]] بر گردآوری [[گفتارها]] و کارهای [[عیسی]] بر اساس ترتیب اهمیت موضوعی، [[استوار]] است و نه ترتیب [[تاریخی]] آنها<ref>کلام مسیحی، ص۴۴</ref>.

# '''انجیل لُوقا''': این انجیل در سال‌های "۸۰ و ۹۰میلادی" توسط شخصی به نام [[لوقا]] "Luke" در [[انطاکیه]] و خطاب به [[مشرکین]] تألیف شده است.<ref>تاریخ تمدن، ج۳، ص۶۵۵، تکوین الأناجیل، ص۳۱</ref> لُوقا را به عنوان [[یار]] غیر [[یهودی]] الاصل [[پولس]] [[رسول]] معرفی می‌‌کنند، پس وی یکی از [[دوازده]] [[شاگرد]] عیسی {{ع}} نبوده است. وی، با آنکه بسیار به انجیل مَرْقُس تکیه می‌‌کند، در نوشته خود برخی از اندیشه‌های [[کلامی]] را وارد کرده که در دو انجیل قبل وجود ندارد. یعنی حوادث [[زندگی]] عیسی {{ع}} و [[تعالیم]] وی در این انجیل در پرتو [[مرگ]] و [[رستاخیز]] وی [[تفسیر]] می‌‌شود<ref>کلام مسیحی، ص۴۶</ref>. مهم‌ترین اندیشه‌های [[انجیل لوقا]] را می‌‌توان چنین خلاصه کرد: عمومیت [[رسالت]] عیسی و این که وی نه تنها به سوی [[یهود]]، بلکه به سوی همه [[امت‌ها]] فرستاده شده است. عیسی [[دوست]] [[گناه]] کاران و [[غم خوار]] [[رنج]] دیدگان... و مرد دعاست.<ref>همان، ص۴۷</ref>.

# '''انجیل یُوحنّا''': این انجیل در بین سال‌های "۹۵تا ۱۰۰م" توسط شخصی به نام یُوحنّا "yuhanna" و در [[آسیای صغیر]]، تألیف شده است.<ref>تکوین الاناجیل، ص۳۱</ref> یک دقت کامل در انجیل مذکور روشن می‌‌کند که خوانندگان [[انجیل یوحنا]] از وقایعی که در انجیل‌های سه گانه<ref>همنوا</ref>، نقل شده، اطلاع داشته‌اند. از این جهت معلوم است که انجیل یُوحنّا قدری عقب‌تر از انجیل‌های دیگر، نوشته شده است.<ref>قاموس کتاب مقدس، ص۱۱۲</ref> این انجیل مدعی شرح حال نویسی [[حضرت عیسی]] {{ع}} نیست و [[مسیح]] را از لحاظ [[خداشناسی]] به عنوان لوگوس "کلمه" [[خداوند]]، [[آفریدگار جهان]] و رهاننده [[بشر]]، معرفی می‌‌کند و با انجیل‌های همنوا در بسیاری از جزئیات و همچنین در توصیف کلی مسیح مغایرت دارد.<ref>تاریخ تمدن، ج۳، ص۶۵۵</ref> از دیدگاه انجیل یوحنا، حوادث زندگی [[عیسی مسیح]] از تأثیر زندگی و کارهایش بر [[جامعه]] [[مسیحی]] حکایت می‌‌کند... انجیل یوحنا می‌‌گوید: عیسی [[نور]]، [[حقیقت]]، [[حیات]] و کسی است که راه رسیدن به [[خدا]] را به ما نشان می‌‌دهد.<ref>کلام مسیحی، ص۴۹</ref> همه این [[تعالیم]] در سخنان طولانی [[عیسی]] {{ع}} در [[شام]] آخری که با [[شاگردان]] صرف کرد، یافت می‌شود.<ref>انجیل یوحنا۱۳/۱۷</ref>. با آنکه انجیل‌های مَرْقس، [[متی]] و [[لوقا]] به دلیل ساختار و نحوه نقل [[کارها]] و سخنان عیسی {{ع}}، [[اناجیل]] همنوا و نظیر، نامیده می‌‌شوند.<ref>کلام مسیحی، ص۴۲</ref> و اصل همه آنها به زبان یونانی نوشته شده است.<ref>تاریخ تمدن، ج۳، ص۶۵۴</ref> با این همه میان یک [[انجیل]] با انجیل دیگر تناقض‌های فراوان، وجود دارد و در آنها اطلاعات [[تاریخی]] مبهم، شباهت با افسانه‌های [[خدایان]] [[مشرکان]]، حوادث ساختگی برای [[اثبات]] تحقق یافتن پیش گویی‌های [[عهد قدیم]] و... موجود است<ref>همان، ص۶۵۵</ref>.

# '''[[انجیل برنابا]]''': نام اصلی نویسنده این انجیل یوسف می‌‌باشد. وی از [[پدر]] و [[مادری]] [[یهودی]] در جزیره قبرس به [[دنیا]] آمد. نژاد او به [[سبط]] [[لاوی]] از [[اسباط]] [[خاندان]] [[اسرائیل]] می‌‌رسد و [[لقب]] [[برنابا]] "Barnaba" که مرکب از بر و نابا یعنی فرزند [[اندرز]] یا فرزند [[تسلیت]]، می‌‌باشد، توسط حواریان عیسی {{ع}} به وی عطا شده است.<ref>سیر تاریخی انجیل برنابا، ص۹ـ ۱۱</ref> نسخه اصلی انجیل بِرنابا که به زبان ایتالیایی در ۲۲۲ فصل کوچک و بزرگ و ۲۲۵ صفحه ضخیم در کتاب [[خانه]] دربار وین، نگهداری می‌‌شود برای اولین بار توسط [[راهب]] ایتالیایی فِرامارینو در اواخر قرن شانزدهم میلادی از کتاب خانه پاپ بیرون آورده شد و در معرض استفاده همگان قرار گرفت<ref>سیر تاریخی انجیل برنابا، ص۷و۹ و الرحلة المدرسیة، ج۱، ص۲۱۲ ـ۲۱۴</ref> یکی از اهداف اصلی برنابا در [[نوشتن]] انجیل به گونه ای که خودش در اوّل کتاب گفته است، برافروختن چراغ [[توحید]]، می‌‌باشد و عیسی {{ع}} نیز مانند [[پیامبران]] دیگر، همان را [[ترویج]] می‌‌کرده است. جالب است که برنابا می‌‌نویسد: چون [[آدم]] و [[حوا]] از [[بهشت]] بیرون شدند، [[مشاهده]] کردند که بالای دروازه بهشت نوشته اند:لااله إلاّ [[اللّه]] [[محمّد]] [[رسول اللّه]]<ref>انجیل برنابا۴۱، ۳۳</ref> در این انجیل بارها به [[نماز خواندن]] [[مسیح]]، اشاره شده است<ref>همان، باب ۱۱۹</ref>. برنابا، اظهار می‌‌دارد که [[عیسی]] {{ع}} چندین بار [[مردم]] را جمع کرد و به آنان فرمود که او را [[پسر خدا]] نخوانند و حتی نیروی [[اعجاز]] خود را به دیگران داده که مردم از این [[خیال]] [[زشت]]، برگردند.<ref>انجیل برنابا باب ۱۲۶</ref> وی، به [[صلیب]] کشیده شدن عیسی {{ع}} را [[انکار]] می‌‌کند<ref>همان، باب ۲۱۵</ref> در این [[انجیل]] بیش از ده مرتبه نام [[پیامبر اسلام]] به لفظ محمد {{صل}} آمده است<ref>همان، ۹۷، ۱۹</ref>.

[[دانشمندان اسلامی]] ضمن تأکید بر این که [[انجیل اصلی]] یکی بوده و آن همان است که از جانب [[خداوند]] بر [[حضرت عیسی]] {{ع}} نازل شده است<ref>الجامع لأحکام القرآن، ج۴،ص۶؛ المیزان، ج۳، ص۲۱۵</ref> در مورد انجیل‌های موجود دو احتمال داده‌اند؛ احتمال اوّل این است که بسیاری از قسمت‌های انجیل اصلی توسط نویسندگان بعدی [[اناجیل]] حذف شده و [[خرافات]] زیادی بر آن افزوده شده و همین امر سبب شده تا [[ارزش]] خود را از دست بدهد<ref>الجامع لاحکام القرآن، ج۴، ص۶؛ جامع البیان عن تأویل آی القرآن، ج۴، ص۲۶۳</ref> و اوصافی چون [[نور]]، [[موعظه]] و [[هدایت]] بودن را نداشته باشد. احتمال دوم این است که انجیل اصلی به کلّی به [[فراموشی]] سپرده شده و به جای آن کتاب‌های دیگری توسط [[پیروان]] [[کلیسا]] نوشته شده است<ref>تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۶۸و ۶۹؛ مروج الذهب، ج۱،ص۳۲۰؛ ملل و نحل، ج۱، ص۲۲۱؛ کشف الظنون، ج۱، ص۱۷۶؛ اظهار الحق، ج۱، ص۱۲۶ـ ۱۳۹</ref> از میان دو احتمال بالا، احتمال دوم به دلیل مطابقت با وقایع [[تاریخی]] بیشتر مورد قبول واقع شده است<ref>المیزان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۲۱۵؛ الهدی إلی دین المصطفی، ج۱،ص۶۷ـ۷۱و ۲۶۷</ref>، با این همه، در استناد این انجیل‌ها به حواری‌ها و یا [[شاگردان]] آنها، [[شک و تردید]]، وجود دارد؛ زیرا اوّلاً، این اناجیل در اواخر [[قرن چهارم]] و اوایل [[قرن پنجم]] رسمیت یافته اند<ref>دین مسیح، ص۴۷و ۴۸</ref> و آثار خطی باقی مانده از آنها مربوط به [[قرن سوم]] میلادی است و قبل از این دوره اثری از این انجیل‌ها به دست ما نرسیده است.

[[رده:انجیل]]