آیه اقامه وجه: تفاوت میان نسخه‌ها

۳۷۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۲ مهٔ ۲۰۲۴
بدون خلاصۀ ویرایش
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
 
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = آیات امامت امام علی
| موضوع مرتبط = آیات امامت امام علی
| عنوان مدخل  = آیه اقامه وجه
| عنوان مدخل  =  
| مداخل مرتبط = [[آیه اقامه وجه  در قرآن]] - [[آیه اقامه وجه در حدیث]] - [[آیه اقامه وجه در کلام اسلامی]] - [[آیه اقامه وجه در گفتگوهای بین‌المذاهب]]
| مداخل مرتبط = [[آیه اقامه وجه در کلام اسلامی]]
| پرسش مرتبط  = آیه اقامه وجه (پرسش)
| پرسش مرتبط  =  
}}
}}
 
{{جعبه اطلاعات آیات نامدار
==مقدمه==
| نام آیه = آیه اقامه وجه
| نام تصویر = آیه ۲۹ سوره اعراف.jpg
| توضیح تصویر =
| متن آیه = 
| معنی آیه = بگو: پروردگارم به دادگری فرمان داده است و در هر نمازگاهی روی خود را (به سوی او) راست گردانید ...
| شماره آیه = ۲۹
| نام سوره = اعراف
| شماره جزء = ۸
| نام‌های دیگر =
| شأن نزول =
| مصداق آیه = ائمه{{ع}}
| دلالت آیه = {{فهرست جعبه |لزوم توجه به خدا و عبادت او| اسوه قرار دادن امام| عصمت امام }}
| نتایج آیه =
}}
== مقدمه ==
{{متن قرآن|قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَأَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ}}<ref>«بگو: پروردگارم به دادگری فرمان داده است و در هر نمازگاهی روی خود را (به سوی او) راست گردانید و او را در حالی که دین را برای وی ناب می‌سازید بخوانید؛ چنان که شما را در آغاز آفرید (به سوی او) باز می‌گردید» سوره اعراف، آیه ۲۹.</ref>.
{{متن قرآن|قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَأَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ كَمَا بَدَأَكُمْ تَعُودُونَ}}<ref>«بگو: پروردگارم به دادگری فرمان داده است و در هر نمازگاهی روی خود را (به سوی او) راست گردانید و او را در حالی که دین را برای وی ناب می‌سازید بخوانید؛ چنان که شما را در آغاز آفرید (به سوی او) باز می‌گردید» سوره اعراف، آیه ۲۹.</ref>.


[[سیاق آیات]] قبل، به توصیف [[مردمان]] [[بی‌ایمان]] می‌پردازد و انگاره [[باطل]] آنها را [[نفی]] می‌کند که بدون [[تدبّر]]، از بزرگان و [[مشایخ]] خود [[دنباله‌روی]] می‌کنند و هر [[فساد]] و فحشایی را که آنان امر می‌نمایند، نازل منزله [[امر الهی]] دانسته و مرتکب می‌شوند. [[خداوند]] درباره آنها می‌فرماید: «[[پروردگار]] هرگز امر به [[فحشا]] نمی‌کند». از آنجا که بالاترین فساد و [[فحشاء]]، [[انحراف اعتقادی]] است که ریشه همه [[انحرافات]] و فسادهای دیگر است، [[آیه]] مورد [[استدلال]] به اصلی کلی در شرائع [[الهی]] اشاره می‌کند که خداوند به [[اعتدال]] [[فطری]] و حرکت بر محور [[عدل و داد]] امر نموده است. سپس [[آیه شریفه]] راه [[پیروی]] از این اصل را توجه کردن دل‌های [[مؤمنین]] به سوی خداوند بیان می‌دارد؛ اینکه راه روشن [[زندگی]]، [[خالص]] گردانیدن [[دل]] برای پروردگار و [[تسلیم محض]] او بودن است. با توجه به آنکه مراد از [[مسجد]] در آیه مکانی است که کمال [[خضوع]] و رفع همه انانیت‌ها و ذکر کامل الهی در آن می‌شود، [[بیوت]] [[انبیاء]] و [[اولیای الهی]]{{عم}} بالاترین مصداق مسجد است. تنها در این صورت است که [[سیاق آیه]] با ادامه آن مطابقت دارد: {{متن قرآن|وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ}}.
[[سیاق آیات]] قبل، به توصیف [[مردمان]] [[بی‌ایمان]] می‌پردازد و انگاره [[باطل]] آنها را [[نفی]] می‌کند که بدون [[تدبّر]]، از بزرگان و [[مشایخ]] خود [[دنباله‌روی]] می‌کنند و هر [[فساد]] و فحشایی را که آنان امر می‌نمایند، نازل منزله [[امر الهی]] دانسته و مرتکب می‌شوند. [[خداوند]] درباره آنها می‌فرماید: «[[پروردگار]] هرگز امر به [[فحشا]] نمی‌کند». از آنجا که بالاترین فساد و [[فحشاء]]، [[انحراف اعتقادی]] است که ریشه همه [[انحرافات]] و فسادهای دیگر است، [[آیه]] مورد [[استدلال]] به اصلی کلی در شرائع [[الهی]] اشاره می‌کند که خداوند به [[اعتدال]] [[فطری]] و حرکت بر محور [[عدل و داد]] امر نموده است. سپس [[آیه شریفه]] راه [[پیروی]] از این اصل را توجه کردن دل‌های [[مؤمنین]] به سوی خداوند بیان می‌دارد؛ اینکه راه روشن [[زندگی]]، [[خالص]] گردانیدن [[دل]] برای پروردگار و [[تسلیم محض]] او بودن است. با توجه به آنکه مراد از [[مسجد]] در آیه مکانی است که کمال [[خضوع]] و رفع همه انانیت‌ها و ذکر کامل الهی در آن می‌شود، [[بیوت]] [[انبیاء]] و [[اولیای الهی]] {{عم}} بالاترین مصداق مسجد است. تنها در این صورت است که [[سیاق آیه]] با ادامه آن مطابقت دارد: {{متن قرآن|وَادْعُوهُ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ}}.


نتیجه آنکه: خداوند برای [[نجات]] از همه نوع فساد [[فکری]] و عملی، امر به اقامه صورت دل به آستان [[ولایت]] و [[تولی]] به [[ولایت اولیای الهی]]{{عم}} می‌نماید؛ زیرا تنها در این صورت است که شخص از [[شر]] [[شیطان]] و [[نفس اماره]] در [[امان]] و [[عبادت]] و دعای او به [[درگاه الهی]] نتیجه‌بخش است.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۴۱۵.</ref>
نتیجه آنکه: خداوند برای [[نجات]] از همه نوع فساد [[فکری]] و عملی، امر به اقامه صورت دل به آستان [[ولایت]] و [[تولی]] به [[ولایت اولیای الهی]] {{عم}} می‌نماید؛ زیرا تنها در این صورت است که شخص از [[شر]] [[شیطان]] و [[نفس اماره]] در [[امان]] و [[عبادت]] و دعای او به [[درگاه الهی]] نتیجه‌بخش است.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۴۱۵.</ref>


[[حد وسط]] در این [[آیه شریفه]]، [[ضرورت]] استقراردائمی [[انسان‌ها]] بر [[قسط و عدل]] در عمل و نظر است تا [[سعادت ابدی]] برای آنان فراهم گردد. برای استقرار بر این [[مقام]]، [[مردم]] نیازمند اسوه‌های عملی و [[موازین]] [[الهی]] هستند تا بتوانند در [[زندگی]] راه [[صلاح]] را از [[فساد]] تشخیص دهند و گرفتار طاغوت‌های هادی‌نما نگردند.
[[حد وسط]] در این [[آیه شریفه]]، [[ضرورت]] استقراردائمی [[انسان‌ها]] بر [[قسط و عدل]] در عمل و نظر است تا [[سعادت ابدی]] برای آنان فراهم گردد. برای استقرار بر این [[مقام]]، [[مردم]] نیازمند اسوه‌های عملی و [[موازین]] [[الهی]] هستند تا بتوانند در [[زندگی]] راه [[صلاح]] را از [[فساد]] تشخیص دهند و گرفتار طاغوت‌های هادی‌نما نگردند. صورت منطقی این برهان را به اشکال گوناگون می‌توان بیان کرد. برای نمونه به یک مورد آن اشاره می‌نماییم:
صورت منطقی این برهان را به اشکال گوناگون می‌توان بیان کرد. برای نمونه به یک مورد آن اشاره می‌نماییم:


===ضرورت [[اسوه]] قرار دادن [[امام]]===
=== ضرورت [[اسوه]] قرار دادن [[امام]] ===
اولاً، در [[آیه]] مورد [[استدلال]]، [[خداوند]] برای استقرار بر [[قسط]]، امربه [[تطبیق]] برنامه‌های زندگی نظراً و عملاً با [[مسجد]] نموده است: {{متن قرآن|قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَأَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ}}.
اولاً، در [[آیه]] مورد [[استدلال]]، [[خداوند]] برای استقرار بر [[قسط]]، امربه [[تطبیق]] برنامه‌های زندگی نظراً و عملاً با [[مسجد]] نموده است: {{متن قرآن|قُلْ أَمَرَ رَبِّي بِالْقِسْطِ وَأَقِيمُوا وُجُوهَكُمْ عِنْدَ كُلِّ مَسْجِدٍ}}.


ثانیاً، مسجد [[حقیقی]] که محل [[عبادت]] خالصانه [[پروردگار]] است، [[قلب]] [[مطهر]] امام است: {{متن قرآن|فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ}}<ref>«(این چراغ) در خانه‌هایی (است) که خداوند رخصت داده است تا والایی یابند و نامش در آنها برده شود» سوره نور، آیه ۳۶.</ref>
ثانیاً، مسجد [[حقیقی]] که محل [[عبادت]] خالصانه [[پروردگار]] است، [[قلب]] [[مطهر]] امام است: {{متن قرآن|فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ}}<ref>«(این چراغ) در خانه‌هایی (است) که خداوند رخصت داده است تا والایی یابند و نامش در آنها برده شود» سوره نور، آیه ۳۶.</ref>


نتیجه آنکه: خداوند برای استقرار انسان‌ها بر قسط، امر به تطبیق روی [[دل]] با امام نموده است.
نتیجه آنکه: خداوند برای استقرار انسان‌ها بر قسط، امر به تطبیق روی [[دل]] با امام نموده است. به عبارت دیگر، امام اسوه انسان‌ها در همه زمان‌ها است<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶، ص۴۳۵.</ref>.
به عبارت دیگر، امام اسوه انسان‌ها در همه زمان‌ها است.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۴۳۵.</ref>


===دوام حضور [[عینی]] امام در همه دوران===
=== دوام حضور عینی امام در همه دوران ===
با توجه به نتیجه به دست آمده می‌گوییم:
با توجه به نتیجه به دست آمده می‌گوییم:


خط ۳۴: خط ۴۵:
نتیجه آنکه: امام باید در همه دوران در میان مردم حضور عینی داشته باشد.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۴۳۵.</ref>
نتیجه آنکه: امام باید در همه دوران در میان مردم حضور عینی داشته باشد.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۴۳۵.</ref>


===[[علم]] و [[عصمت الهی]] امام===
=== [[علم]] و [[عصمت الهی]] امام ===
عیناً همین شکل [[قیاس]] اقترانی را می‌توان برای [[اثبات]] علم و عصمت الهی امام تشکیل داد؛ به این ترتیب که بگوییم:
عیناً همین شکل [[قیاس]] اقترانی را می‌توان برای [[اثبات]] علم و عصمت الهی امام تشکیل داد؛ به این ترتیب که بگوییم:


خط ۴۱: خط ۵۲:
ثانیاً، اسوه در مسیر [[توحید]]، باید مؤیَّد و [[معصوم]] از ناحیه پروردگار باشد.
ثانیاً، اسوه در مسیر [[توحید]]، باید مؤیَّد و [[معصوم]] از ناحیه پروردگار باشد.


نتیجه آنکه: امام باید مؤیَّد و معصوم و در نتیجه، [[منصوص]] از طرف [[خداوند]] باشد.<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶ ص ۴۳۵.</ref>
نتیجه آنکه: امام باید مؤیَّد و معصوم و در نتیجه، [[منصوص]] از طرف [[خداوند]] باشد<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۶، ص۴۳۵.</ref>.


==شأن نزول==
== پرسش مستقیم ==
{{اصلی|شأن نزول آیه اقامه وجه}}
 
==پرسش مستقیم==
[[آیه اقامه وجه چگونه نصب الهی امام را اثبات می‌کند؟ (پرسش)]]
[[آیه اقامه وجه چگونه نصب الهی امام را اثبات می‌کند؟ (پرسش)]]
{{پایان مدخل وابسته}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۵۴: خط ۶۱:
# [[پرونده:1379153.jpg|22px]] [[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|'''ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶''']]
# [[پرونده:1379153.jpg|22px]] [[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش]] و [[فرید محسنی|محسنی]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶ (کتاب)|'''ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۶''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}
{{آیات امامت}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:آیه اقامه وجه]]
[[رده:آیات نامدار]]
[[رده:آیات نامدار]]
[[رده:آیات امامت]]
۱۱۸٬۳۵۶

ویرایش