←ششم: گواهی اصحاب
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
شاید به [[دلیل]] همین ملاحظات بوده که [[بخاری]] و مسلم این [[حدیث]] را [[روایت]] نکرده، و به جای آن، حدیث اثناعشر [[خلیفه]] (خلفای دوازده‌گانه) را روایت کرده‌اند<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص ۳۸۶-۳۹۰.</ref>. | شاید به [[دلیل]] همین ملاحظات بوده که [[بخاری]] و مسلم این [[حدیث]] را [[روایت]] نکرده، و به جای آن، حدیث اثناعشر [[خلیفه]] (خلفای دوازده‌گانه) را روایت کرده‌اند<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص ۳۸۶-۳۹۰.</ref>. | ||
=== ششم: [[گواهی | === ششم: گواهی اصحاب === | ||
{{اصلی|گواهی اصحاب}} | |||
[[اصحاب پیامبر]] {{صل}} عموماً و [[علی]] {{ع}} خصوصاً [[ابوبکر]] را [[خلیفه پیامبر]] {{صل}} می‌شناختند و او را با عبارت {{متن حدیث|يَا خَلِيفَةَ رَسُولِ اللَّهِ}} خطاب می‌کردند. برخی، گواهی [[صحابه]] را [[دلیل]] حقانیت خلافت ابوبکر<ref>شرح المواقف، ج۸ ص۳۶۴.</ref> و برخی دیگر، آن را دلیل بر منصوص بودن خلافت وی دانسته‌اند، به این بیان که خلیفه پیامبر {{صل}} آن‌گاه بر کسی [[صدق]] می‌کند که [[پیامبر]] {{صل}} او را [[جانشین]] خود ساخته باشد، نه اینکه صرفاً با رأی صحابه به جای او قرار گرفته باشد<ref>الفصل، ج۳، ص۲۶.</ref>. | |||
'''نقد''' | |||
[[استدلال]] به اطلاق عنوان خلیفه پیامبر {{صل}} به ابوبکر توسط صحابه بر حقانیت خلافت او، در گرو آن است که صحابه را از هر گونه [[خطا]] مصون بدانیم؛ یعنی به [[عصمت]] آنان قائل باشیم. در اینجا [[عدالت صحابه]]، کارساز نیست، زیرا [[عدالت]]، [[انسان]] را از خطای عمدی باز می‌دارد، نه از خطای [[سهوی]]، در حالی که کسی به عصمت صحابه [[معتقد]] نیست، مگر آنکه به اجماع بازگردد و گفته شود همه صحابه که علی {{ع}} بین آنان بود، ابوبکر را با عنوان خلیفه پیامبر می‌شناختند، ولی استناد به اجماع، آن‌گاه کارساز خواهد بود که اطلاق عنوان [[خلیفه رسول خدا]] بر [[ابوبکر]] توسط [[علی]] {{ع}} بیانگر [[اعتقاد]] [[حقیقی]] او باشد، نه از باب به کار بردن عنوانی که بین [[مردم]] رواج دارد و فرد مورد خطاب، خود را با آن عنوان می‌شناسد، چنان‌که [[امامان]] [[اهل‌بیت]] {{عم}} گاهی بر [[زمامداران]] [[اموی]] یا عباسی هم، عنوان [[خلیفه]] یا [[خلیفه پیامبر]] {{صل}} را اطلاق می‌کردند و هرگز مقصود آنان [[تأیید]] [[خلافت]] آنان نبود. | |||
[[استدلال]] به اطلاق عنوان خلیفه پیامبر {{صل}} توسط [[صحابه]] بر ابوبکر بر اینکه خلافت او مستند به [[نص]] بوده است، بی‌پایه‌تر از استدلال پیشین است، زیرا می‌توان گفت مبنای صحابه در این اطلاق، آن بوده است که آنان [[بیعت]] را راه [[شرعی]] تعیین خلیفه پیامبر {{صل}} می‌دانستند و به منحصر بودن [[تعیین امام]] از طریق نص، قائل نبودند<ref>[[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[براهین و نصوص امامت (کتاب)|براهین و نصوص امامت]]، ص ۳۹۰.</ref>. | |||
== خلاصه == | == خلاصه == | ||