دعای کمیل: تفاوت میان نسخه‌ها

۵٬۵۴۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲ ژوئن ۲۰۲۴
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-\n\n\n +\n\n))
 
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط
<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| موضوع مرتبط = دعا
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[دعای کمیل در قرآن]] - [[دعای کمیل در حدیث]] - [[دعای کمیل در کلام اسلامی]]</div>
| عنوان مدخل =
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[دعای کمیل (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| مداخل مرتبط =  
| پرسش مرتبط  =  
}}


==مقدمه==
== مقدمه ==
*از دعاهای مشهور [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} که به [[صحابی]] وفادارش [[کمیل بن زیاد نخعی]] آموخت. آن [[حضرت]] این دعای عارفانه و پرمعنی را در [[شب]] [[نیمۀ شعبان]] می‌خواند. آن را به [[کمیل]] آموخت و توصیه فرمود که هرشب [[جمعه]] بخواند. به این [[دعا]] "دعای [[خضر]]" هم گفته می‌شود و [[فضیلت]] بسیار دارد و از [[بهترین]] دعاهاست. شرح‌های متعددی هم بر آن نوشته شده است، از جمله "انیس اللیل" [[محمّد]] [[رضا]] کلباسی اصفهانی، "شرح دعای کمیل" محقق اصطهباناتی، "شرح دعای کمیل" [[عبد]] الأعلی سبزواری، "[[علی]] و [[کمیل]]"[[احمد]] زمرّدیان. چندین مورد نیز دعای کمیل به صورت [[نظم]] درآمده است. [[خواندن]] این [[دعا]] در شب‌های [[جمعه]] در سرزمین‌های [[شیعه‌]]نشین متداول است.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۵۸.</ref>
دعای کمیل از دعاهای مشهور [[حضرت علی]] {{ع}} است که به [[صحابی]] وفادارش [[کمیل بن زیاد نخعی]] آموخت. آن حضرت این دعای عارفانه و پُرمعنی را در شب [[نیمۀ شعبان]] می‌خواند. آن را به [[کمیل]] آموخت و توصیه فرمود که هرشب [[جمعه]] بخواند. به این [[دعا]] "[[دعای خضر]]" هم گفته می‌شود و [[فضیلت]] بسیار دارد و از [[بهترین]] دعاهاست<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۵۸.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== کمیل کیست؟ ==
{{اصلی|کمیل بن زیاد نخعی}}
کمیل بن زیاد نخعی، مردی [[شریف]] و با [[نفوذ]] در میان قومش<ref>الطبقات الکبری، ج۶، ص۲۱۷ و الاصابه، ج۵، ص۴۸۶.</ref> و یکی از هشت [[عابد]] و [[زاهد]] معروف [[کوفه]] در زمان خود بود<ref>عباد و زاهدان معروف کوفه هشت نفر بودند «اویس قرنی، عمرو بن عتبة، یزید بن معاویة النخعی، ربیع بن خثیم، همام بن حارث، معضد الشیبانی، جندب بن عبدالله و کمیل بن زیاد». (تاریخ مدینه دمشق، ابن عساکر، ج۵۰، ص۲۵۰ و تهذیب الکمال، ج۲۴، ص۲۱۹).</ref>. سال [[تولد]] او مشخص نیست<ref> [[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[کمیل بن زیاد النخعی (مقاله)|مقاله «کمیل بن زیاد النخعی»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص۴۴۳-۴۴۴؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۷۵؛ [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۲، ص۱۱۶۹-۱۱۷۰.</ref>.
در جریان [[قیام امام حسین]] {{ع}} و [[قیام]] [[توابین]] و [[قیام مختار]]، یادی از او نشده است<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۵۱.</ref>.


==منابع==
[[دانشمندان]] [[اهل سنت]] از [[کمیل]] به [[نیکی]] و بزرگی یاد کرده‌اند و بزرگان [[شیعه]] او را از [[خواص]] اصحاب [[امام علی]] و [[امام حسن‌]]{{عم}}<ref>رجال ابن داود، ص۲۸۱ (کمیل بن زیاد النخعی ی ن [جخ] من خواصهما).</ref> دانسته‌اند<ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[کمیل بن زیاد النخعی (مقاله)|مقاله «کمیل بن زیاد النخعی»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۴۴-۴۴۵.</ref>.
* [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
 
==فضیلت این دعا==
[[سید بن طاووس]] می‌گوید: [[کمیل بن زیاد]] گفته است: "روزی با مولایم در [[مسجد]] [[بصره]] نشسته بودم و عده‌ای از [[اصحاب امام]] {{ع}} نیز دور او را گرفته بودند؛ یکی [[اصحاب امام]] {{ع}} پرسید: "مراد از فرمایش [[خداوند]] که می‌فرماید: {{متن قرآن|فِيهَا يُفْرَقُ كُلُّ أَمْرٍ حَكِيمٍ}}<ref>«در آن (شب)، هر کار استواری را (که اجمال دارد) جدا می‌کنند (و تفصیل می‌دهند)» سوره دخان، آیه ۴.</ref> چیست؟ حضرت فرمود: "مراد، [[شب نیمه شعبان]] است؛ به آن کسی که جانم در دست اوست، بنده‌ای از [[بندگان خدا]] نیست مگر اینکه آنچه از [[نیک]] و بد بر او در [[شب نیمه شعبان]] تا آخر سال نوشته می‌شود، در مثل چنین شبی برای او معین می‌شود و هیچ بنده‌ای آن [[شب]] را [[احیا]] نمی‌دارد و دعای [[خضر]] را نمی‌خواند مگر اینکه دعای او [[مستجاب]] می‌شود". سپس حضرت به [[منزل]] رفت؛ شبانگاه به [[خانه]] مولا رفتم و در را کوبیدم؛ فرمود: "ای [[کمیل]]، چه خواسته‌ای داری؟". جواب دادم: ای [[امیرالمؤمنین]]، درباره دعای خضر آمده‌ام؛ حضرت فرمود: "بنشین و چون این [[دعا]] را [[حفظ]] کردی، در هر [[شب جمعه]] یا در ماهی، یک بار یا سالی یک بار یا در عمرت، یک بار آن را بخوان که [[خدا]] مشکل تو را چاره و تو را [[یاری]] می‌کند و به تو روزی می‌دهد و مغفرت الهی تو را شامل می‌شود. ای [[کمیل]]، [[رفاقت]] طولانی تو با ما [[واجب]] کرد که به خواهش تو پاسخ دهیم"؛ سپس فرمود بنویس: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِرَحْمَتِكَ الَّتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ وَ بِقُوَّتِكَ الَّتِي قَهَرْتَ بِهَا كُلَّ شَيْ‌ءٍ وَ خَضَعَ لَهَا كُلُّ شَيْ‌ءٍ وَ ذَلَّ لَهَا كُلُّ شَيْ‌ءٍ وَ بِجَبَرُوتِكَ الَّتِي غَلَبَتْ بِهَا كُلَّ شَيْ‌ءٍ وَ بِعِزَّتِكَ الَّتِي لَا يَقُومُ لَهَا شَيْ‌ءٌ وَ بِعَظَمَتِكَ الَّتِي مَلَأَتْ أَرْكَانَ كُلِّ شَيْ‌ءٍ...}}<ref>اقبال الاعمال، سید بن طاووس، ج۳، ص۳۲ - ۳۳۱.</ref>.<ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[کمیل بن زیاد النخعی (مقاله)|مقاله «کمیل بن زیاد النخعی»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۶۱-۴۶۲؛ [[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص ۶۵۲-۶۵۵؛ [[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۲ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۲، ص۱۱۷۰.</ref>
 
== شروح دعای کیمل ==
شرح‌های متعددی هم بر آن نوشته شده است، از جمله "انیس اللیل" [[محمد رضا کلباسی اصفهانی]]، "شرح دعای کمیل" [[محقق اصطهباناتی]]، "شرح دعای کمیل" [[عبدالأعلی سبزواری]]، "[[علی]] و کمیل" [[احمد زمرّدیان]]. چندین مورد نیز دعای کمیل به صورت [[نظم]] درآمده است. [[خواندن]] این [[دعا]] در شب‌های [[جمعه]] در سرزمین‌های شیعه‌نشین متداول است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۵۸.</ref>.
 
== منابع ==
{{منابع}}
#[[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
{{پایان منابع}}


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۱۶: خط ۳۱:


{{امام علی}}
{{امام علی}}
[[رده:دعای کمیل]]
 
[[رده:دعاها]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
[[رده:دعاهای مفاتیح الجنان]]
[[رده:دعاهای مفاتیح الجنان]]
۱۱۷٬۳۳۱

ویرایش