←مراسم دفن و سوگواری
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ | {{مدخل مرتبط | ||
| موضوع مرتبط = امام علی | |||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
'''شهید محراب''' از لقب‌های [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} است، چون در حال [[نماز]] و در [[محراب]] [[عبادت]] ضربت خورد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۴۹.</ref>. | '''شهید محراب''' از لقب‌های [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} است، چون در حال [[نماز]] و در [[محراب]] [[عبادت]] ضربت خورد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۴۹.</ref>. | ||
==مقدمه== | == مقدمه == | ||
به [[نقل]] تواریخ، حضرت در سپیده دم نوزدهم [[رمضان]] وارد [[مسجد کوفه]] شد. خفتگان را برای [[نماز]] بیدار کرد، به نماز صبح ایستاد، وقتی سر از سجدۀ اول برداشت و خواست به سجدۀ دوم برود، [[ابن ملجم]] بر فرق [[مبارک]] او ضربت زد،<ref>موسوعة الشهادة المعصومین ج۱ ص۳۶۱ به نقل از فتوح ابن عثم</ref> ضربتی که به [[شهادت]] او انجامید. دربارۀ او گفته‌اند: {{عربی|قتل فی محراب عبادته لشدّة عدله}}، به خاطر شدّت عدالتش در [[محراب]] عبادتش به [[شهادت]] رسید. (...) همۀ شهدای [[محراب]] که در حال [[عبادت]] و در [[مسجد]] و [[نماز]] به دست [[دشمن]] به [[شهادت]] رسیده‌اند، تأسّی به آن نخستین شهید محراب کرده‌اند. (...)<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۴۹.</ref>. | |||
==امام علی شهید محراب== | == امام علی شهید محراب == | ||
[[دشمنان]] [[شرارت]] پیشه در جهت اینکه پرچمی از [[حق]] برافراشته نباشد و دستی [[اصلاحگر]] از آستین بیرون نیاید و صدایی طنین‌افکن، وجود نداشته باشد تا از [[انحراف]] و [[فساد]] ستم‌پیشگان و [[منحرفان]]، پرده بردارد، دست به [[توطئه]] زدند. دیروز [[ابو سفیان]] برای [[قتل]] [[رسول خدا]]{{صل}} به [[مکر]] و [[حیله]] و [[فسق]] و [[فجور]] می‌پرداخت و برای اینکه [[رسالت الهی]] را در مهد آن مدفون سازد، در پی نقشه‌ای بود ولی [[خداوند]] [[اراده]] فرمود [[نور]] خود را کامل گرداند و اکنون [[معاویة بن ابی سفیان]] با بهره‌گیری از نتایج انحراف [[سقیفه]] در جهت تکمیل نقشه‌های پدرش و نابودی [[رسالت]] [[اسلامی]] می‌کوشد و در این راستا افراد [[جاهل]] و [[گمراه]]، مددکارش بودند و برای کشتن [[وجدان]] زنده [[امت]] و صدای حق و [[عدالت]] و [[پرچمدار]] [[اسلام]] جاودان و [[احیاگر]] [[آیین]] با گذشت [[محمدی]]{{صل}} طرح و نقشه کشیدند. | [[دشمنان]] [[شرارت]] پیشه در جهت اینکه پرچمی از [[حق]] برافراشته نباشد و دستی [[اصلاحگر]] از آستین بیرون نیاید و صدایی طنین‌افکن، وجود نداشته باشد تا از [[انحراف]] و [[فساد]] ستم‌پیشگان و [[منحرفان]]، پرده بردارد، دست به [[توطئه]] زدند. دیروز [[ابو سفیان]] برای [[قتل]] [[رسول خدا]] {{صل}} به [[مکر]] و [[حیله]] و [[فسق]] و [[فجور]] می‌پرداخت و برای اینکه [[رسالت الهی]] را در مهد آن مدفون سازد، در پی نقشه‌ای بود ولی [[خداوند]] [[اراده]] فرمود [[نور]] خود را کامل گرداند و اکنون [[معاویة بن ابی سفیان]] با بهره‌گیری از نتایج انحراف [[سقیفه]] در جهت تکمیل نقشه‌های پدرش و نابودی [[رسالت]] [[اسلامی]] می‌کوشد و در این راستا افراد [[جاهل]] و [[گمراه]]، مددکارش بودند و برای کشتن [[وجدان]] زنده [[امت]] و صدای حق و [[عدالت]] و [[پرچمدار]] [[اسلام]] جاودان و [[احیاگر]] [[آیین]] با گذشت [[محمدی]] {{صل}} طرح و نقشه کشیدند. | ||
سرانجام گمراهانه [[تصمیم]] بر خاموش ساختن [[نور هدایت]] گرفتند تا [[ظلمت]] و [[تاریکی]] بر [[انحرافات]] و فساد و [[تباهی]] آنها سایه بیفکند. دست [[خیانت]] پیشه [[شیطان]] از آستین برون آمد تا در تاریکی شب با [[ابن ملجم]] [[مصافحه]] کند و با [[دورویی]] و خیانت، [[شمشیر]] بر فرق [[مبارک]] قامتی فرود آورد که همواره از [[دنیا]] دوری می‌جست و رو به [[خانه]] معبودش سر بر [[سجده]] می‌سایید. | سرانجام گمراهانه [[تصمیم]] بر خاموش ساختن [[نور هدایت]] گرفتند تا [[ظلمت]] و [[تاریکی]] بر [[انحرافات]] و فساد و [[تباهی]] آنها سایه بیفکند. دست [[خیانت]] پیشه [[شیطان]] از آستین برون آمد تا در تاریکی شب با [[ابن ملجم]] [[مصافحه]] کند و با [[دورویی]] و خیانت، [[شمشیر]] بر فرق [[مبارک]] قامتی فرود آورد که همواره از [[دنیا]] دوری می‌جست و رو به [[خانه]] معبودش سر بر [[سجده]] می‌سایید. | ||
جمعی گمراه در جهت قتل [[امیر المؤمنین]]{{ع}} همدست شدند که اگر محرّک اصلی آنان را [[معاویه]] بدانیم، سخنی گزاف نیست. این بدسگالان با یکدیگر هماهنگ شدند [[امام]]{{ع}} را هنگام رفتن به [[نماز صبح]]، غافلگیرانه به [[شهادت]] رسانند؛ چراکه کسی را [[جرأت]] [[رویارویی]] با امام{{ع}} نبود. | جمعی گمراه در جهت قتل [[امیر المؤمنین]] {{ع}} همدست شدند که اگر محرّک اصلی آنان را [[معاویه]] بدانیم، سخنی گزاف نیست. این بدسگالان با یکدیگر هماهنگ شدند [[امام]] {{ع}} را هنگام رفتن به [[نماز صبح]]، غافلگیرانه به [[شهادت]] رسانند؛ چراکه کسی را [[جرأت]] [[رویارویی]] با امام {{ع}} نبود. | ||
با فرا رسیدن [[شب نوزدهم ماه رمضان]]، امام{{ع}} از [[منزل]] بیرون می‌آمد و زیاد به [[آسمان]] می‌نگریست و در آن می‌اندیشید و همواره می‌فرمود: | |||
{{متن حدیث|مَا كَذَبْتُ وَ لَا كُذِبْتُ وَ إِنَّهَا اللَّيْلَةُ الَّتِي وُعِدْتُ بِهَا}} <ref>الصواعق المحرقه، ج۸؛ بحار الانوار، ج۴۲، ص۲۳۰.</ref>؛ | با فرا رسیدن [[شب نوزدهم ماه رمضان]]، امام {{ع}} از [[منزل]] بیرون می‌آمد و زیاد به [[آسمان]] می‌نگریست و در آن می‌اندیشید و همواره می‌فرمود: | ||
نه [[دروغ]] گفته‌ام و نه از رسول خدا{{صل}} دروغ شنیده‌ام، امشب همان شب [[موعود]] است. | {{متن حدیث|مَا كَذَبْتُ وَ لَا كُذِبْتُ وَ إِنَّهَا اللَّيْلَةُ الَّتِي وُعِدْتُ بِهَا}} <ref>الصواعق المحرقه، ج۸؛ بحار الانوار، ج۴۲، ص۲۳۰.</ref>؛ نه [[دروغ]] گفته‌ام و نه از رسول خدا {{صل}} دروغ شنیده‌ام، امشب همان شب [[موعود]] است. | ||
[[حضرت]] آن شب را با [[دعا]] و [[نیایش]] سپری کرد و سپس برای ادای [[نماز صبح]] رهسپار [[مسجد]] شد و طبق عادتش [[مردم]] را برای [[عبادت خدا]] بیدار می‌کرد و صدا می‌زد: {{متن حدیث|الصَّلَاةُ... الصَّلَاةُ}}. | [[حضرت]] آن شب را با [[دعا]] و [[نیایش]] سپری کرد و سپس برای ادای [[نماز صبح]] رهسپار [[مسجد]] شد و طبق عادتش [[مردم]] را برای [[عبادت خدا]] بیدار می‌کرد و صدا می‌زد: {{متن حدیث|الصَّلَاةُ... الصَّلَاةُ}}. | ||
سپس به [[نماز]] ایستاد و با [[پروردگار]] خویش به نیایش پرداخت ناگهان [[عبد الرحمان بن ملجم]] [[تبهکار]] و [[ملعون]]، از جا برجست و با سر دادن [[شعار]] [[خوارج]] {{متن حدیث|الْحُكْمُ لِلَّهِ لَا لَكَ}}؛ «[[حکومت]] و [[فرمانروایی]] ویژه خداست نه تو». | سپس به [[نماز]] ایستاد و با [[پروردگار]] خویش به نیایش پرداخت ناگهان [[عبد الرحمان بن ملجم]] [[تبهکار]] و [[ملعون]]، از جا برجست و با سر دادن [[شعار]] [[خوارج]] {{متن حدیث|الْحُكْمُ لِلَّهِ لَا لَكَ}}؛ «[[حکومت]] و [[فرمانروایی]] ویژه خداست نه تو». بر [[امام]] [[حمله]] برد و [[شمشیر]] زهرآلودش بر فرق [[مبارک]] [[حضرت]] نشست و آن را شکافت و امام با صدای بلند فرمود: {{متن حدیث|فُزْتَ وَ رَبِّ الْكَعْبَةِ}}<ref>الامامة و السیاسة، ص۱۸۰ یا ۱۳۵ چاپ بیروت و ۱۵۹ چاپ مصر؛ تاریخ دمشق، ج۳، ص۳۶۷ در شرح حالات امام علی {{ع}}.</ref>؛ به خدای [[کعبه]] [[رستگار]] شدم. | ||
بر [[امام]] [[حمله]] برد و [[شمشیر]] زهرآلودش بر فرق [[مبارک]] [[حضرت]] نشست و آن را شکافت و امام با صدای بلند فرمود: {{متن حدیث|فُزْتَ وَ رَبِّ الْكَعْبَةِ}}<ref>الامامة و السیاسة، ص۱۸۰ یا ۱۳۵ چاپ بیروت و ۱۵۹ چاپ مصر؛ تاریخ دمشق، ج۳، ص۳۶۷ در شرح حالات امام علی{{ع}}.</ref>؛ | |||
به خدای [[کعبه]] [[رستگار]] شدم. | |||
با بلند شدن صدای [[شیون]] و [[زاری]] از مسجد، مردم به سرعت خود را به مسجد رساندند و امام {{ع}} را در [[محراب]] خویش در [[خون]] غلطان دیدند، در حالی‌که [[سر مقدس]] او را با پارچه‌ای بسته بودند، وی را به خانه‌اش منتقل ساختند و مردم صدا به [[گریه]] و شیون بلند کرده بودند، [[ابن ملجم]] [[جنایت‌پیشه]] دستگیر شد، [[امیر المؤمنین]] {{ع}} به [[امام حسن]] و دیگر [[فرزندان]] و خانواده‌اش سفارش کرد در مورد [[اسیر]] خود [[نیکی]] کنند و فرمود: [[جان]] در مقابل جان، اگر از [[دنیا]] رفتم همان‌گونه که او مرا کشته وی را به [[قتل]] برسانید و اگر زنده ماندم خود [[تصمیم]] خواهم گرفت<ref>مقاتل الطالبیین، ص۲۲؛ شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۶، ص۱۱۸؛ بحار الانوار، ج۴۲، ص۲۳۱.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۲ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۲]] ص ۳۱۲.</ref> | |||
{{ | |||
== [[وصیّت]] امام {{ع}} == | |||
امیر المؤمنین فرزندان خود حسن و حسین {{عم}} و همه اعضای خانواده‌اش را به سفارشاتی عمومی توصیه کرد و فرمود: {{متن حدیث|أُوصِيكُمَا بِتَقْوَى اللَّهِ وَ أَنْ لَا تَبْغِيَا الدُّنْيَا وَ إِنْ بَغَتْكُمَا وَ لَا تَأْسَفَا عَلَى شَيْ‌ءٍ مِنْهَا زُوِيَ عَنْكُمَا وَ قُولَا بِالْحَقِّ وَ اعْمَلَا لِلْآخِرَةِ وَ كُونَا لِلظَّالِمِ خَصْماً وَ لِلْمَظْلُومِ عَوْناً وَ اعْمَلَا بِمَا فِي كِتَابِ اللَّهِ وَ لَا تَأْخُذْكُمَا فِي اللَّهِ لَوْمَةَ لَائِمٍ}}<ref>تاریخ طبری، ج۴، ص۱۱۴، چاپ مؤسسه اعلمی، نیز به نهج البلاغه بخش نامه‌ها شماره ۴۷ چاپ صبحی صالح مراجعه شود.</ref>؛ شما را به [[تقوا]] و [[پرهیزکاری]] و [[ترس از خدا]] سفارش می‌کنم، در پی [[دنیا]] نباشید، هر چند به سراغتان آید، بر آن‌چه از دنیا از دست می‌دهید، [[تأسف]] مخورید: سخن [[حق]] بگویید و برای کسب [[اجر]] و [[پاداش الهی]] کار کنید، [[دشمن]] سرسخت ستم‌پیشگان و [[یار]] و [[یاور]] [[مظلومان]] باشید، به [[کتاب خدا]] ([[قرآن]]) عمل نمایید و در مسیر کسب [[رضای خدا]]، از [[سرزنش]] هیچ [[سرزنشگری]] [[پروا]] نداشته باشید. | |||
شدت جراحت و کاری بودن زخم سر [[مبارک]] [[امیر المؤمنین]]، آن [[حضرت]] را چندان مهلت نداد، [[زمان]] [[شهادت]] مقدّر شده فرا رسید، حضرت این فرموده [[خدای سبحان]] را به عنوان آخرین سخن بر زبان آورد: {{متن قرآن|لِمِثْلِ هَذَا فَلْيَعْمَلِ الْعَامِلُونَ}}<ref>«پس برای این (دستاورد)، اهل کردار باید کار کنند» سوره صافات، آیه ۶۱.</ref> و سپس [[روح]] پاکش به جنان پر کشید<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۲ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۲]] ص ۳۱۵.</ref>. | |||
[[ | |||
== مراسم دفن و [[سوگواری]] == | |||
[[امام حسن]] و [[امام حسین]] {{عم}} به تجهیز و [[غسل]] و کفن و دفن پیکر [[پاک]] [[امیر مؤمنان]] {{ع}} پرداختند. امام حسن {{ع}} با جمعی از اعضای [[خانواده]] و [[یاران]] حضرت، بر بدن مطهّر پدر [[نماز]] گزارد. آن‌گاه جسم [[شریف]] آن بزرگوار را به جایگاه ابدی‌اش حمل کرده و در [[نجف]] نزدیک [[کوفه]] به خاک سپرده شد و تمام این امور شبانه انجام پذیرفت<ref>بحار الانوار، ج۴۲، ص۲۹۰.</ref>. | |||
سپس [[صعصعة بن صوحان]] به پا خاست و در سوگ امیر مؤمنان {{ع}} چنین سخن گفت: ای [[ابو الحسن]]! شهادت گوارایت باد! به راستی زادگاهت پاک و پیراسته و [[صبر]] و بردباری‌ات فراوان و جهادت در [[راه خدا]] بس عظیم بود. به آرزوی خود رسیدی و تجارتی سودمند انجام دادی، بر خدای خویش وارد شدی و [[خداوند]] با مژده خود تو را به پیشگاه خویش پذیرا شد و فرشتگانش تو را در میان گرفتند. در کنار [[رسول اکرم]] {{صل}} آرمیدی و خداوند تو را در جوار آن بزرگوار [[کرامت]] بخشید، به رتبه و جایگاه برادرت [[رسول خدا]] {{صل}} پیوستی و از دست او [[سیراب]] گشتی. | |||
و | از [[خدا]] مسئلت دارم بر ما [[منّت]] نهد تا [[توفیق]] پیروی‌ات را بیابیم و به شیوه‌ات عمل کنیم، با دوستانت [[دوستی]] و با دشمنانت [[دشمنی]] ورزیم و [[خداوند]] ما را در جمع دوستدارانت [[محشور]] گرداند، تو به موهبتی دست یافتی که هیچ کس بدان نرسید و به مقامی رسیدی که کسی بدان نائل نگشت، در کنار برادرت رسول خدا {{صل}} در [[راه خدا]] جانانه به [[مبارزه]] و [[جهاد]] پرداختی و [[دین خدا]] را آن‌گونه که [[شایسته]] بود [[استوار]] ساختی به نحوی که [[سنّت‌های الهی]] را بپا داشتی و [[فتنه]] و [[آشوب‌ها]] را از میان برداشتی، [[اسلام]] بدین وسیله استوار و پابرجا گشت و [[ایمان]] سامان گرفت، [[برترین]] [[درود]] و سلام‌هایم بر تو باد. | ||
و سپس افزود: خداوند جایگاهت را [[ارج]] و [[عظمت]] بخشید، تو نزدیک‌ترین [[خویشاوند]] رسول خدا {{صل}} بودی، قبل از دیگران اسلام آوردی و ایمانت از همه [[برتر]] و در [[شجاعت]] سرآمد همگان بودی، و بیش از همه برای مبارزه در راه خدا از [[جان]] خویش مایه گذاشتی، در [[اعمال نیک]]، بیش از دیگران سهیم بودی، خداوند ما را از [[اجر]] و پاداشی که باید به واسطه تو نصیبمان شود، [[محروم]] نسازد. | |||
به خدا [[سوگند]]! زندگی‌ات کلیدهای خیر و قفل‌های [[شرّ]] بود، ولی فقدان تو، کلید هر [[شرارت]] و قفل هر خیر و [[نیکی]] است اگر [[مردم]] به سخنت گوش سپرده بودند، [[نعمت‌های خدا]] از هرسو به آنان رو می‌آورد ولی قدر تو را نشناختند و [[دنیا]] را بر [[آخرت]] ترجیح دادند<ref>بحار الانوار، ج۴۲، ص۲۹۵.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۲ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۲]]، ص۳۱۶.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
| خط ۵۹: | خط ۵۲: | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:کنیه‌ها و لقب‌های امام علی]] | ||
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]] | ||