بیستم ذی‌حجه: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۰۴

مناسبت بیستم ذی‌حجه

ولادت امام کاظم (ع)

مرحوم طبری در «دلائل الامامة» ماه ذیحجه را ماه ولادت با سعادت موسی بن جعفر (ع) گزارش کرده است. برخی نیز آن را در هفتم صفر می‌دانند. اما چون روز هفتم سفر با شهادت امام مجتبی (ع) مصادف است، روز بیستم ذیحجه را در تقویم به عنوان روز ولادت امام کاظم (ع) ثبت کرده‌اند، تا فرصتی برای شادمانی ولادت آن حضرت مهیا باشد.

آن حضرت بنابر قول صحیح‌تر در سال ۱۲۸ قمری در دهکده‌ای به نام «ابواء» بین مکه و مدینه به دنیا آمد^[۱]. ابواء منزلی است بین مکه و مدینه، و از دهات اطراف مدینه است که حضرت آمنه (س) مادر گرامی پیغمبر اسلام (ص) در آنجا دفن شده است.

ابوبصیر می‌گوید: سالی که موسی بن جعفر (ع) متولد شد، من در خدمت حضرت صادق (ع) بودم. وارد ابواء که شدیم، امام برای ما و اصحاب سفره‌ای مرتب و عالی ترتیب داد. مشغول غذا خوردن بودیم که حمیده پیغام داد: حالت زایمان به من دست داده است. طبق دستور شما که فرموده بودی در هنگام تولد این فرزند شما را مطلع کنم اینک اطلاع دادم.

حضرت صادق (ع) با شادی و خوشحالی از جای حرکت کرد. طولی نکشید که با خنده و خوشحالی تمام، در حالی که آستین بالا زده بود برگشت. گفتم: خدا شما را خندان داشته باشد و چشمتان روشن باد، بالاخره کار حمیده چه شد؟ فرمود: «وَ قَدْ وَهَبَ لِي غُلَاماً وَ هُوَ خَيْرُ مَنْ بَرَأَ اللَّهُ فِي خَلْقِهِ»؛ خدا به من پسری عنایت فرمود که بهترین موجود روی زمین است.

جریانی را حمیده برایم نقل کرد که من خود از او بهتر می‌دانستم. عرض کردم: آقا، حمیده چه گفت؟ فرمود: حمیده می‌گفت: هنگام تولد با دو دست روی زمین آمد و سر به سوی آسمان بلند نمود. به او گفتم: این نشانه پیامبر و جانشینان بعد از اوست^[۲].

شاید این روایت تأییدی باشد بر اینکه ولادت حضرت در ماه ذیحجه رخ داده است؛ چون معمولاً ائمه (ع) پس از انجام اعمال حج توقف چندانی در مکه نداشته‌اند.

حمیده، مادر امام کاظم (ع) دختر صاعد بربری بود که امام صادق (ع) از او به پاکی و پاکدامنی و بزرگی یاد می‌کرد^[۳].^[۴]

دوران امامت

امام کاظم (ع) در بیست سالگی به امامت رسید و در طول امامت سی و پنج ساله خود راه پدر را پی گرفت و به اقتضای شرایط زمانی، بهترین راه را گسترش علوم و معارف دینی و تربیت شاگردان و فرهیختگان و در نتیجه تحکیم میانی دینی و پایه‌های اعتقادی مردم می‌دانست.

در این راستا با ارتباطاتی که با دوستان و پیروانش در شهرها داشت، احادیث فراوانی در موضوعات گوناگون فکری و عملی به یادگار گذاشت که عمدتاً در جوامع روائی ما به ثبت رسیده است. آن امام همام بدین روش توانست صراط مستقیم رسالت نبوی و تشیع امامی را در شرایط فکری و اجتماعی پر التهاب دوران خود حفاظت و رهبری کند.

حاکمان عباسی، به ویژه هارون الرشید، این همه کار فرهنگی را برنتابیدند و به حبس و آزار آن امام عزیز پرداختند و سرانجام آن حضرت را در سال ۱۸۳ قمری در سن ۵۵ سالگی، در زندان به شهادت رساندند^[۵].

یکی از وقایعی که در این روز در سرزمین غدیر رخ داد و حقانیت غدیر و ولایت امیرالمؤمنین (ع) را تأیید و تصدیق کرد، عذابی آسمانی بود که خداوند آن را بر شخصی به نام حارث فهری که منکر امر ولایت امیرالمؤمنین (ع) بود و یارای دیدن آن را نداشت فرو فرستاد. ذکر این واقعه به تفصیل در فصل «پس از غدیر» با عنوان معجزه غدیر خواهد آمد^[۶].

منابع

فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی

پانویس

↑ ابواء منزلی است بین مکه و مدینه. از دهات اطراف مدینه است که آمنه مادر پیغمبر اسلام (ص) در آنجا دفن شده است.
↑ المحاسن، ج۲، ص۳۱۴؛ بحارالأنوار، ج۴۸، ص۲.
↑ الکافی، ج۱، ص۴۷۷.
↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۲۲۶.
↑ بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان (ع)، ص۳۹۷.
↑ فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۲۲۷.

[1] ابواء منزلی است بین مکه و مدینه. از دهات اطراف مدینه است که آمنه مادر پیغمبر اسلام (ص) در آنجا دفن شده است.

[2] المحاسن، ج۲، ص۳۱۴؛ بحارالأنوار، ج۴۸، ص۲.

[3] الکافی، ج۱، ص۴۷۷.

[4] فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۲۲۶.

[5] بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان (ع)، ص۳۹۷.

[6] فرحزاد، حبیب‌الله، غدیر برترین پیام آسمانی، ص ۲۲۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{مدخل مرتبط
 | موضوع مرتبط = ذی‌حجه
-| عنوان مدخل  = بیستم ذی‌حجه
+| عنوان مدخل  =
-| مداخل مرتبط = [[بیستم ذی‌حجه در حدیث]] - [[بیستم ذی‌حجه در تاریخ اسلامی]]
+| مداخل مرتبط =
 | پرسش مرتبط  =
 }}
-==[[ولادت امام کاظم]]{{ع}}==
+== مناسبت بیستم ذی‌حجه ==
-مرحوم [[طبری]] در «دلائل الامامة» ماه [[ذیحجه]] را ماه ولادت با [[سعادت]] [[موسی بن جعفر]]{{ع}} گزارش کرده است. برخی نیز آن را در [[هفتم صفر]] می‌دانند. اما چون [[روز]] هفتم [[سفر]] با [[شهادت امام مجتبی]]{{ع}} مصادف است، روز بیستم ذیحجه را در تقویم به عنوان روز ولادت امام کاظم{{ع}} ثبت کرده‌اند، تا فرصتی برای [[شادمانی]] ولادت آن [[حضرت]] مهیا باشد.
+=== ولادت [[امام کاظم]] {{ع}} ===
-آن حضرت بنابر قول صحیح‌تر در سال ۱۲۸ قمری در دهکده‌ای به نام «[[ابواء]]» بین [[مکه]] و [[مدینه]] به [[دنیا]] آمد<ref>ابواء منزلی است بین مکه و مدینه. از دهات اطراف مدینه است که آمنه مادر پیغمبر اسلام{{صل}} در آنجا دفن شده است.</ref>. ابواء منزلی است بین مکه و مدینه، و از دهات اطراف مدینه است که حضرت [[آمنه]]{{س}} [[مادر]] گرامی [[پیغمبر اسلام]]{{صل}} در آنجا [[دفن]] شده است.
+مرحوم [[طبری]] در «دلائل الامامة» ماه [[ذیحجه]] را ماه ولادت با [[سعادت]] [[موسی بن جعفر]] {{ع}} گزارش کرده است. برخی نیز آن را در هفتم صفر می‌دانند. اما چون [[روز]] هفتم [[سفر]] با [[شهادت امام مجتبی]] {{ع}} مصادف است، روز بیستم ذیحجه را در تقویم به عنوان روز ولادت امام کاظم {{ع}} ثبت کرده‌اند، تا فرصتی برای [[شادمانی]] ولادت آن حضرت مهیا باشد.
-[[ابوبصیر]] می‌گوید: سالی که موسی بن جعفر{{ع}} متولد شد، من در [[خدمت]] [[حضرت صادق]]{{ع}} بودم. وارد ابواء که شدیم، [[امام]] برای ما و [[اصحاب]] سفره‌ای مرتب و عالی ترتیب داد. مشغول [[غذا خوردن]] بودیم که [[حمیده]] پیغام داد: حالت زایمان به من دست داده است. طبق دستور شما که فرموده بودی در هنگام [[تولد]] این فرزند شما را مطلع کنم اینک اطلاع دادم.
+آن حضرت بنابر قول صحیح‌تر در سال ۱۲۸ قمری در دهکده‌ای به نام «ابواء» بین [[مکه]] و [[مدینه]] به [[دنیا]] آمد<ref>ابواء منزلی است بین مکه و مدینه. از دهات اطراف مدینه است که آمنه مادر پیغمبر اسلام {{صل}} در آنجا دفن شده است.</ref>. ابواء منزلی است بین مکه و مدینه، و از دهات اطراف مدینه است که حضرت [[آمنه]] {{س}} مادر گرامی [[پیغمبر اسلام]] {{صل}} در آنجا [[دفن]] شده است.
+[[ابوبصیر]] می‌گوید: سالی که موسی بن جعفر {{ع}} متولد شد، من در خدمت [[حضرت صادق]] {{ع}} بودم. وارد ابواء که شدیم، [[امام]] برای ما و [[اصحاب]] سفره‌ای مرتب و عالی ترتیب داد. مشغول غذا خوردن بودیم که حمیده پیغام داد: حالت زایمان به من دست داده است. طبق دستور شما که فرموده بودی در هنگام تولد این فرزند شما را مطلع کنم اینک اطلاع دادم.
+حضرت صادق {{ع}} با [[شادی]] و [[خوشحالی]] از جای حرکت کرد. طولی نکشید که با [[خنده]] و خوشحالی تمام، در حالی که آستین بالا زده بود برگشت. گفتم: [[خدا]] شما را خندان داشته باشد و چشمتان روشن باد، بالاخره کار حمیده چه شد؟ فرمود: {{متن حدیث|وَ قَدْ وَهَبَ لِي غُلَاماً وَ هُوَ خَيْرُ مَنْ بَرَأَ اللَّهُ فِي خَلْقِهِ}}؛ خدا به من پسری عنایت فرمود که بهترین موجود روی [[زمین]] است.
-حضرت صادق{{ع}} با [[شادی]] و [[خوشحالی]] از جای حرکت کرد. طولی نکشید که با [[خنده]] و خوشحالی تمام، در حالی که آستین بالا زده بود برگشت. گفتم: [[خدا]] شما را خندان داشته باشد و چشمتان روشن باد، بالاخره کار حمیده چه شد؟ فرمود:
-{{متن حدیث|وَ قَدْ وَهَبَ لِي غُلَاماً وَ هُوَ خَيْرُ مَنْ بَرَأَ اللَّهُ فِي خَلْقِهِ}}؛ خدا به من پسری [[عنایت]] فرمود که بهترین موجود روی [[زمین]] است.
 جریانی را حمیده برایم نقل کرد که من خود از او بهتر می‌دانستم. عرض کردم: آقا، حمیده چه گفت؟ فرمود: حمیده می‌گفت: هنگام تولد با دو دست روی زمین آمد و سر به سوی [[آسمان]] بلند نمود. به او گفتم: این [[نشانه]] [[پیامبر]] و [[جانشینان]] بعد از اوست<ref>المحاسن، ج۲، ص۳۱۴؛ بحارالأنوار، ج۴۸، ص۲.</ref>.
-شاید این [[روایت]] تأییدی باشد بر اینکه ولادت [[حضرت]] در ماه [[ذیحجه]] رخ داده است؛ چون معمولاً [[ائمه]]{{عم}} پس از انجام [[اعمال]] [[حج]] توقف چندانی در [[مکه]] نداشته‌اند.
-[[حمیده]]، [[مادر امام کاظم]]{{ع}} دختر صاعد بربری بود که [[امام صادق]]{{ع}} از او به [[پاکی]] و [[پاکدامنی]] و بزرگی یاد می‌کرد<ref>الکافی، ج۱، ص۴۷۷.</ref>.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۲۲۶.</ref>
-==دوران [[امامت]]==
+شاید این [[روایت]] تأییدی باشد بر اینکه ولادت حضرت در ماه [[ذیحجه]] رخ داده است؛ چون معمولاً [[ائمه]] {{عم}} پس از انجام [[اعمال]] [[حج]] توقف چندانی در [[مکه]] نداشته‌اند.
-[[امام کاظم]]{{ع}} در بیست سالگی به امامت رسید و در طول امامت سی و پنج ساله خود راه [[پدر]] را پی گرفت و به اقتضای شرایط زمانی، بهترین راه را گسترش [[علوم]] و [[معارف دینی]] و [[تربیت شاگردان]] و فرهیختگان، و در نتیجه [[تحکیم]] میانی [[دینی]] و پایه‌های [[اعتقادی]] [[مردم]] می‌دانست.
-در این راستا با ارتباطاتی که با [[دوستان]] و پیروانش در [[شهرها]] داشت، [[احادیث]] فراوانی در موضوعات گوناگون [[فکری]] و عملی به یادگار گذاشت که عمدتاً در [[جوامع]] [[روائی]] ما به ثبت رسیده است. آن [[امام همام]] بدین روش توانست [[صراط مستقیم]] [[رسالت]] [[نبوی]] و [[تشیع]] امامی را در شرایط فکری و [[اجتماعی]] پر التهاب دوران خود [[حفاظت]] و [[رهبری]] کند.
+حمیده، [[مادر امام کاظم]] {{ع}} دختر صاعد بربری بود که [[امام صادق]] {{ع}} از او به [[پاکی]] و [[پاکدامنی]] و بزرگی یاد می‌کرد<ref>الکافی، ج۱، ص۴۷۷.</ref>.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۲۲۶.</ref>
-[[حاکمان عباسی]]، به ویژه [[هارون]] الرشید، این همه کار [[فرهنگی]] را برنتابیدند و به [[حبس]] و [[آزار]] آن [[امام]] [[عزیز]] پرداختند و سرانجام آن حضرت را در سال ۱۸۳ قمری در سن ۵۵ سالگی، در [[زندان]] به [[شهادت]] رساندند<ref>بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان{{عم}}، ص۳۹۷.</ref>.
-* یکی از وقایعی که در این [[روز]] در [[سرزمین]] [[غدیر]] رخ داد و [[حقانیت]] غدیر و [[ولایت امیرالمؤمنین]]{{ع}} را [[تأیید]] و [[تصدیق]] کرد، عذابی آسمانی بود که [[خداوند]] آن را بر شخصی به نام [[حارث]] فهری که منکر امر ولایت امیرالمؤمنین{{ع}} بود و یارای دیدن آن را نداشت فرو فرستاد. ذکر این واقعه به تفصیل در فصل «پس از غدیر» با عنوان [[معجزه]] غدیر خواهد آمد.<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۲۲۷.</ref>
+=== دوران [[امامت]] ===
+[[امام کاظم]] {{ع}} در بیست سالگی به امامت رسید و در طول امامت سی و پنج ساله خود راه پدر را پی گرفت و به اقتضای شرایط زمانی، بهترین راه را گسترش [[علوم]] و [[معارف دینی]] و تربیت شاگردان و فرهیختگان و در نتیجه تحکیم میانی [[دینی]] و پایه‌های [[اعتقادی]] [[مردم]] می‌دانست.
+در این راستا با ارتباطاتی که با [[دوستان]] و پیروانش در [[شهرها]] داشت، [[احادیث]] فراوانی در موضوعات گوناگون [[فکری]] و عملی به یادگار گذاشت که عمدتاً در [[جوامع]] [[روائی]] ما به ثبت رسیده است. آن امام همام بدین روش توانست [[صراط مستقیم]] [[رسالت]] [[نبوی]] و [[تشیع]] امامی را در شرایط فکری و [[اجتماعی]] پر التهاب دوران خود حفاظت و [[رهبری]] کند.
+[[حاکمان عباسی]]، به ویژه [[هارون]] الرشید، این همه کار [[فرهنگی]] را برنتابیدند و به [[حبس]] و [[آزار]] آن [[امام]] عزیز پرداختند و سرانجام آن حضرت را در سال ۱۸۳ قمری در سن ۵۵ سالگی، در [[زندان]] به [[شهادت]] رساندند<ref>بازپژوهی تاریخ ولادت و شهادت معصومان {{عم}}، ص۳۹۷.</ref>.
+یکی از وقایعی که در این [[روز]] در سرزمین [[غدیر]] رخ داد و حقانیت غدیر و [[ولایت امیرالمؤمنین]] {{ع}} را [[تأیید]] و تصدیق کرد، عذابی آسمانی بود که [[خداوند]] آن را بر شخصی به نام [[حارث]] فهری که منکر امر ولایت امیرالمؤمنین {{ع}} بود و یارای دیدن آن را نداشت فرو فرستاد. ذکر این واقعه به تفصیل در فصل «پس از غدیر» با عنوان [[معجزه]] غدیر خواهد آمد<ref>[[حبیب‌الله فرحزاد|فرحزاد، حبیب‌الله]]، [[غدیر برترین پیام آسمانی (کتاب)|غدیر برترین پیام آسمانی]]، ص ۲۲۷.</ref>.
 == منابع ==