دروغ در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۲۸: خط ۱۲۸:
* [[قرآن کریم]] در [[آیه]] {{متن قرآن|فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَذَا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِيَشْتَرُوا بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا}}<ref>«بنابراین، وای بر کسانی که (یک) نوشته را با دست‌های خود می‌نویسند آنگاه می‌گویند که این از سوی خداوند است تا با آن بهایی کم به دست آورند» سوره بقره، آیه ۷۹.</ref> از [[نوشتن]] سخنانی [[دروغ]] از جانب برخی و انتساب آن به [[خدا]] برای دستیابی به [[اموال]] [[دنیایی]] [[سخن]] می‌گوید. طبق [[رأی]] [[مفسران]] و برخی [[روایات]]، آیه یاد شده درباره علمای [[یهود]] فرود آمده است که [[صفات پیامبر]]{{صل}} را در [[تورات]] [[تغییر]] داده و به دروغ ویژگی‌های دیگری به آن حضرت نسبت می‌دادند، تا از این راه [[ریاست]] بر یهود و اموالی که از این طریق به دست می‌آوردند محفوظ بماند<ref>تفسیر قرطبی، ج۲، ص۷؛ الصافی، ج۱، ص۱۴۸؛ نورالثقلین، ج۱، ص۹۳.</ref>؛ همچنین برخی از آنان برای دستیابی به [[ثروت]] دنیایی به دروغ ادعا می‌کردند که خدا [[خیانت]] در [[امانت]] غیر هم‌کیش آنان را برای یهود [[مباح]] دانسته است: {{متن قرآن|وَمِنْهُمْ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لَا يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَائِمًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ}}<ref>«و از ایشان کسی نیز هست که چون دیناری بدو بسپاری به تو باز نخواهد داد مگر آنکه پیوسته بر سرش ایستاده باشی؛ این بدان روی است که آنان می‌گویند: درباره بی‌سوادان راهی (برای بازخواست) بر ما نیست و بر خداوند دروغ می‌بندند با آنکه خود می‌دانند» سوره آل عمران، آیه ۷۵.</ref><ref>التبیان، ج۲، ص۵۰۴-۵۰۵؛ تفسیر ابن کثیر، ج۱، ص۳۸۲.</ref>. [[آیات]] {{متن قرآن|وَمِنْهُمْ مَنْ عَاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتَانَا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ}}<ref>«و از ایشان کسانی هستند که با خداوند پیمان بستند که اگر از بخشش خود به ما ارزانی دارد ما بی‌چون و چرا زکات خواهیم داد و بی‌گمان از شایستگان خواهیم بود» سوره توبه، آیه ۷۵.</ref> و {{متن قرآن|فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ}}<ref>«آنگاه به کیفر شکستن پیمانی که با خداوند بسته بودند و دروغی که می‌گفتند (خداوند) تا روزی که به لقای او برسند دورویی را در دل‌هایشان بر جای نهاد» سوره توبه، آیه ۷۷.</ref>. نیز در مورد برخی [[مسلمانان]] نازل شدند که با [[هدف]] دستیابی به [[اموال]] [[دنیایی]] [[دروغ]] گفته و [[عهد]] خود با [[خدا]] برای [[انفاق]] در راه او را [[انکار]] کردند <ref>التبیان، ج۵، ص۲۶۲؛ تفسیر قرطبی، ج۸، ص۲۰۹-۲۱۲.</ref><ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[دروغ (مقاله)|دروغ]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۱۳، ص۲۷.</ref>.
* [[قرآن کریم]] در [[آیه]] {{متن قرآن|فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَذَا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ لِيَشْتَرُوا بِهِ ثَمَنًا قَلِيلًا}}<ref>«بنابراین، وای بر کسانی که (یک) نوشته را با دست‌های خود می‌نویسند آنگاه می‌گویند که این از سوی خداوند است تا با آن بهایی کم به دست آورند» سوره بقره، آیه ۷۹.</ref> از [[نوشتن]] سخنانی [[دروغ]] از جانب برخی و انتساب آن به [[خدا]] برای دستیابی به [[اموال]] [[دنیایی]] [[سخن]] می‌گوید. طبق [[رأی]] [[مفسران]] و برخی [[روایات]]، آیه یاد شده درباره علمای [[یهود]] فرود آمده است که [[صفات پیامبر]]{{صل}} را در [[تورات]] [[تغییر]] داده و به دروغ ویژگی‌های دیگری به آن حضرت نسبت می‌دادند، تا از این راه [[ریاست]] بر یهود و اموالی که از این طریق به دست می‌آوردند محفوظ بماند<ref>تفسیر قرطبی، ج۲، ص۷؛ الصافی، ج۱، ص۱۴۸؛ نورالثقلین، ج۱، ص۹۳.</ref>؛ همچنین برخی از آنان برای دستیابی به [[ثروت]] دنیایی به دروغ ادعا می‌کردند که خدا [[خیانت]] در [[امانت]] غیر هم‌کیش آنان را برای یهود [[مباح]] دانسته است: {{متن قرآن|وَمِنْهُمْ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِدِينَارٍ لَا يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلَّا مَا دُمْتَ عَلَيْهِ قَائِمًا ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَالُوا لَيْسَ عَلَيْنَا فِي الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ وَيَقُولُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ}}<ref>«و از ایشان کسی نیز هست که چون دیناری بدو بسپاری به تو باز نخواهد داد مگر آنکه پیوسته بر سرش ایستاده باشی؛ این بدان روی است که آنان می‌گویند: درباره بی‌سوادان راهی (برای بازخواست) بر ما نیست و بر خداوند دروغ می‌بندند با آنکه خود می‌دانند» سوره آل عمران، آیه ۷۵.</ref><ref>التبیان، ج۲، ص۵۰۴-۵۰۵؛ تفسیر ابن کثیر، ج۱، ص۳۸۲.</ref>. [[آیات]] {{متن قرآن|وَمِنْهُمْ مَنْ عَاهَدَ اللَّهَ لَئِنْ آتَانَا مِنْ فَضْلِهِ لَنَصَّدَّقَنَّ وَلَنَكُونَنَّ مِنَ الصَّالِحِينَ}}<ref>«و از ایشان کسانی هستند که با خداوند پیمان بستند که اگر از بخشش خود به ما ارزانی دارد ما بی‌چون و چرا زکات خواهیم داد و بی‌گمان از شایستگان خواهیم بود» سوره توبه، آیه ۷۵.</ref> و {{متن قرآن|فَأَعْقَبَهُمْ نِفَاقًا فِي قُلُوبِهِمْ إِلَى يَوْمِ يَلْقَوْنَهُ بِمَا أَخْلَفُوا اللَّهَ مَا وَعَدُوهُ وَبِمَا كَانُوا يَكْذِبُونَ}}<ref>«آنگاه به کیفر شکستن پیمانی که با خداوند بسته بودند و دروغی که می‌گفتند (خداوند) تا روزی که به لقای او برسند دورویی را در دل‌هایشان بر جای نهاد» سوره توبه، آیه ۷۷.</ref>. نیز در مورد برخی [[مسلمانان]] نازل شدند که با [[هدف]] دستیابی به [[اموال]] [[دنیایی]] [[دروغ]] گفته و [[عهد]] خود با [[خدا]] برای [[انفاق]] در راه او را [[انکار]] کردند <ref>التبیان، ج۵، ص۲۶۲؛ تفسیر قرطبی، ج۸، ص۲۰۹-۲۱۲.</ref><ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[دروغ (مقاله)|دروغ]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۱۳، ص۲۷.</ref>.


=== [[فرار]] از [[تکلیف]] ===
=== فرار از [[تکلیف]] ===
* هدف دیگر [[دروغگویی]] برخی، شانه خالی‌کردن از زیر بار [[تکالیف فردی]] و [[اجتماعی]] است، چنان که [[منافقان]] [[صدر اسلام]] برای [[فرار از جنگ]] نزد [[پیامبر]]{{صل}} آمده و ادعا می‌کردند که نمی‌توانند در [[جنگ]] شرکت کنند: {{متن قرآن|سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ}}<ref>«به زودی به خداوند سوگند می‌خورند که اگر یارایی می‌داشتیم با شما روانه می‌شدیم» سوره توبه، آیه ۴۲.</ref>؛ زیرا توشه‌راه، مرکب یا [[قدرت]] بر خروج ندارند<ref>جامع البیان، ج۱۰، ص۱۸۲؛ مفردات، ص۵۳۰، «طوع»؛ تفسیر قرطبی، ج۸، ص۱۵۴.</ref>؛ ولی [[قرآن]] این ادعای آنان را [[دروغ]] می‌شمرد: {{متن قرآن|وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ}}<ref>«و خداوند می‌داند که آنان دروغگویند» سوره توبه، آیه ۴۲.</ref>؛ همچنین عده‌ای دیگر از آنان برای [[گریز]] از [[پیکار]] به دروغ به پیامبر{{صل}} می‌گفتند اگر در جنگ شرکت کنیم، با دیدن [[زنان]] [[مشرکان]] در [[فتنه]] افتاده و از [[نبرد]] [[دست]] می‌کشیم: {{متن قرآن|وَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ ائْذَنْ لِي وَلَا تَفْتِنِّي}}<ref>«و از ایشان، کسی است که می‌گوید: به من اجازه (کناره‌گیری از جهاد) بده و مرا در آشوب میفکن!» سوره توبه، آیه ۴۹.</ref><ref>جامع البیان، ج۱۰، ص۱۹۱-۱۹۲؛ التبیان، ج۵، ص۲۳۲-۲۳۳؛ مجمع البیان، ج۵، ص۶۵-۶۶.</ref>.
* هدف دیگر [[دروغگویی]] برخی، شانه خالی‌کردن از زیر بار تکالیف فردی و [[اجتماعی]] است، چنان که [[منافقان]] صدر اسلام برای [[فرار از جنگ]] نزد [[پیامبر]]{{صل}} آمده و ادعا می‌کردند که نمی‌توانند در [[جنگ]] شرکت کنند: {{متن قرآن|سَيَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَوِ اسْتَطَعْنَا لَخَرَجْنَا مَعَكُمْ}}<ref>«به زودی به خداوند سوگند می‌خورند که اگر یارایی می‌داشتیم با شما روانه می‌شدیم» سوره توبه، آیه ۴۲.</ref>؛ زیرا توشه‌راه، مرکب یا [[قدرت]] بر خروج ندارند<ref>جامع البیان، ج۱۰، ص۱۸۲؛ مفردات، ص۵۳۰، «طوع»؛ تفسیر قرطبی، ج۸، ص۱۵۴.</ref>؛ ولی [[قرآن]] این ادعای آنان را [[دروغ]] می‌شمرد: {{متن قرآن|وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّهُمْ لَكَاذِبُونَ}}<ref>«و خداوند می‌داند که آنان دروغگویند» سوره توبه، آیه ۴۲.</ref>؛ همچنین عده‌ای دیگر از آنان برای [[گریز]] از [[پیکار]] به دروغ به پیامبر{{صل}} می‌گفتند اگر در جنگ شرکت کنیم، با دیدن [[زنان]] [[مشرکان]] در [[فتنه]] افتاده و از [[نبرد]] [[دست]] می‌کشیم: {{متن قرآن|وَمِنْهُمْ مَنْ يَقُولُ ائْذَنْ لِي وَلَا تَفْتِنِّي}}<ref>«و از ایشان، کسی است که می‌گوید: به من اجازه (کناره‌گیری از جهاد) بده و مرا در آشوب میفکن!» سوره توبه، آیه ۴۹.</ref><ref>جامع البیان، ج۱۰، ص۱۹۱-۱۹۲؛ التبیان، ج۵، ص۲۳۲-۲۳۳؛ مجمع البیان، ج۵، ص۶۵-۶۶.</ref>.
* در [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَيْنَا أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّى يَأْتِيَنَا بِقُرْبَانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ}}<ref>«خداوند به ما سفارش کرده است که به فرستاده‌ای ایمان نیاوریم مگر آنکه برای ما قربانی‌یی بیاورد که آتش (آسمانی) آن را (به نشان پذیرش) بسوزد» سوره آل عمران، آیه ۱۸۳.</ref> نیز از ادعای [[باطل]] [[یهود]] یاد می‌شود که برای [[فرار]] از [[پذیرش اسلام]]<ref>روح المعانی، ج۴، ص۱۴۴؛ المنیر، ج۴، ص۱۸۸؛ نمونه، ج۳، ص۱۹.</ref> به [[دروغ]] ادعا می‌کردند که [[خدا]] از ما [[عهد]] گرفته است که به هیچ [[پیامبری]] [[ایمان]] نیاوریم، مگر [[قربانی]] بیاورد که [[آتش]] آن را فراگیرد<ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[دروغ (مقاله)|دروغ]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۱۳، ص۲۸.</ref>.
* در [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ عَهِدَ إِلَيْنَا أَلَّا نُؤْمِنَ لِرَسُولٍ حَتَّى يَأْتِيَنَا بِقُرْبَانٍ تَأْكُلُهُ النَّارُ}}<ref>«خداوند به ما سفارش کرده است که به فرستاده‌ای ایمان نیاوریم مگر آنکه برای ما قربانی‌یی بیاورد که آتش (آسمانی) آن را (به نشان پذیرش) بسوزد» سوره آل عمران، آیه ۱۸۳.</ref> نیز از ادعای [[باطل]] [[یهود]] یاد می‌شود که برای فرار از [[پذیرش اسلام]]<ref>روح المعانی، ج۴، ص۱۴۴؛ المنیر، ج۴، ص۱۸۸؛ نمونه، ج۳، ص۱۹.</ref> به [[دروغ]] ادعا می‌کردند که [[خدا]] از ما [[عهد]] گرفته است که به هیچ [[پیامبری]] [[ایمان]] نیاوریم، مگر [[قربانی]] بیاورد که [[آتش]] آن را فراگیرد<ref>[[سید جعفر صادقی فدکی|صادقی فدکی، سید جعفر]]، [[دروغ (مقاله)|دروغ]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]] ج۱۳، ص۲۸.</ref>.


== پیامدهای دروغ ==
== پیامدهای دروغ ==
۱۱۲٬۶۳۷

ویرایش