|
|
| (۴۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{خرد}} | | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[جن در قرآن]] - [[جن در کلام اسلامی]] - [[جن در معارف مهدویت]] - [[جن در معارف دعا و زیارات]] - [[جن در معارف و سیره سجادی]] | پرسش مرتبط = }} |
| {{نبوت}}
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[جن در قرآن]] | [[جن در حدیث]] | [[جن در نهج البلاغه]] | [[جن در معارف دعا و زیارات]] | [[جن در کلام اسلامی]] | [[جن در معارف مهدویت]]</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[جن (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
|
| |
|
| ===چیستی جن=== | | == معناشناسی == |
| *جن یعنی [[پنهان]] و پوشیده و چون جنّ به چشم نمی‌آید به این نام نامیده شده است<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۷۲. </ref>. جن، موجودی است ناشناخته که [[خداوند]] پیش از [[آفرینش انسان]]، آنان را آفریده است<ref> [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۲۱۷. </ref>. این موجود دارای بدنی [[لطیف]] و به هر صورتی میتوانند ظاهر شوند. آنان دارای قدرت‌هایی فوق‌العاده هستند و در [[امت‌های پیشین]] در زمان [[نبوت]] [[حضرت سلیمان]]، جزء [[کارگران]] و عمال [[حضرت سلیمان]] بودند<ref>ر.ک: [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۰۷. </ref>.
| | جن یعنی پنهان و پوشیده و چون جنّ به چشم نمی‌آید به این نام نامیده شده است<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۷۲. </ref>. جن، موجودی است ناشناخته که [[خداوند]] پیش از [[آفرینش انسان]]، آنان را آفریده است<ref> [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۲۱۷. </ref>. این موجود دارای بدنی لطیف و به هر صورتی میتوانند ظاهر شوند. آنان دارای قدرت‌هایی فوق‌العاده هستند و در امت‌های پیشین در زمان [[نبوت]] [[حضرت سلیمان]]، جزء کارگران و عمال [[حضرت سلیمان]] بودند<ref>ر.ک: [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۰۷.</ref>. |
| ===جن در [[قرآن]] و [[روایات]]===
| |
| *[[قرآن کریم]]، بیست و دو بار کلمه "جن" را به کار برده است و نیز از واژگانی همانند "الجان" و "الجِنة" استفاده کرده است و نام یکی از [[سوره‌های قرآن]] "جن" است<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۷۲. </ref>. [[قرآن کریم]] جن را موجودی [[مکلف]] می‌داند و می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ}}<ref>«و پریان و آدمیان را نیافریدم جز برای آنکه مرا بپرستند» سوره ذاریات، آیه ۵۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۵۲. </ref> در [[روایات]] هم آمده است برخی از جنیان، به محضر [[امامان معصوم]]{{ع}}، [[تشرف]] یافته‌اند<ref>نجم الثاقب، باب سوم:</ref>. با این همه، ابهامات فراوانی دربارۀ این موجود وجود دارد؛ زیرا [[انسان]] به گونه معمول از دیدن او [[ناتوان]] است<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۲۱۷. </ref>.
| |
| ===جن از نگاه [[دانشمندان]]===
| |
| *[[متکلمین]] [[مسلمان]]، معتقدند جن، جسمی [[لطیف]] دارد و می‌تواند به اشکال مختلف تبدیل شود؛ ولی [[فلاسفه]] معتقدند جن، جسم ندارد و جسمانی نیست و برخلاف [[انسان]]، موجودی است مجرد و از نوع [[آتش]] و هواست؛ البته اینکه جن از [[آتش]] آفریده شده است، [[دلیل]] [[قرآنی]] دارد اما این [[آتش]]، از جنس [[آتش]] عنصری نیست؛ زیرا [[گرما]] را از خود بیرون نمی‌دهد<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۲۱۷. </ref>.
| |
| ===[[ابلیس]]، جنی [[سرکش]]===
| |
| *[[ابلیس]] از جملۀ جنیان [[سرکش]] است که [[فرزند]] و [[قبیله]] دارد و با [[فرزندان آدم]] [[دشمن]] و در پی [[گمراهی]] آنان است چنانکه آیۀ {{متن قرآن|وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ أَفَتَتَّخِذُونَهُ وَذُرِّيَّتَهُ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِي وَهُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ بِئْسَ لِلظَّالِمِينَ بَدَلًا}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که به فرشتگان گفتیم برای آدم فروتنی کنید! (همه) فروتنی کردند جز ابلیس که از پریان بود و از فرمان پروردگارش سر پیچید؛ با این حال آیا شما او و فرزندانش را به جای من به سروری برمی‌گزینید با آنکه آنان دشمن شمایند؟ بد جایگزینی برای ستمگرا» سوره کهف، آیه ۵۰.</ref> همین مطلب را [[تأیید]] میکند.
| |
| ===نتیجه گیری===
| |
| *بنابراین باتوجه به [[آیات قرآنی]] و [[روایات معصومین]]{{ع}} جنیان [[شعور]] و [[اراده]] دارند و میتوانند به کارهای [[خارق العاده]] دست بزنند. آنها نیز مانند [[انسان‌ها]] [[زندگی]] و [[مرگ]] و [[قیامت]] دارند<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۲۱۸. </ref>.
| |
|
| |
|
| ==جن در فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم ج۱== | | == جن در [[قرآن]] و [[روایات]] == |
| در [[قرآن]] از واقعیت و پدیده‌ای به نام جن سخن می‌گوید. [[اعتقاد]] به جن هرچه که باشد، اختصاصی به [[اسلام]] و [[ادیان ابراهیمی]] ندارد، هرچند تعبیرها از این موجود متفاوت است. قبل از [[اسلام]] در میان [[اعراب]] [[اعتقاد]] به جن بوده و جواد [[علی]] در [[کتاب]] [[المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام ]](ج ۶، ص) به این مسئله اشاره کرده است. نولدکه در [[تاریخ]] [[قرآن]] [[معتقد]] است که [[اعتقاد]] به جن ریشه درازی در [[ادیان]] سامی دارد. از تفسیرهایی که در باره این پدیده پوشیده و [[پنهان]] که بگذریم، در [[قرآن]] به گونه‌ای سخن گفته شده و ارتباط او با [[پیامبر]] را نشان داده که در اصل آن تردیدی برجای نمی‌گذارد. به هرحال در این دسته از [[آیات]] از جنیانی سخن گفته شده که به [[پیامبر]] [[وحی]] می‌شود که [[قرآن]] را شنیده و این [[دعوت]] را ادامه [[دعوت]] [[حضرت موسی]] می‌دانند و گویی از [[دعوت]] [[عیسی]] خبری ندارند و این [[سوره]] و [[سوره]] جن در [[مکه]] نازل شده است و جالب‌تر این که این گروه دیگران از [[قوم]] خود را به [[دعوت پیامبر]] [[تشویق]] می‌کنند. | | [[قرآن کریم]]، بیست و دو بار کلمه "جن" را به کار برده است و نیز از واژگانی همانند "الجان" و "الجِنة" استفاده کرده است و نام یکی از [[سوره‌های قرآن]] "جن" است<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۷۲. </ref>. [[قرآن کریم]] جن را موجودی [[مکلف]] می‌داند و می‌فرماید: {{متن قرآن|وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ}}<ref>«و پریان و آدمیان را نیافریدم جز برای آنکه مرا بپرستند» سوره ذاریات، آیه ۵۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۵۲. </ref> در [[روایات]] هم آمده است برخی از جنیان، به محضر [[امامان معصوم]] {{ع}}، [[تشرف]] یافته‌اند<ref>نجم الثاقب، باب سوم:</ref>. با این همه، ابهامات فراوانی دربارۀ این موجود وجود دارد؛ زیرا [[انسان]] به گونه معمول از دیدن او [[ناتوان]] است<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۲۱۷. </ref>. |
| #{{متن قرآن|وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ فَلَمَّا حَضَرُوهُ قَالُوا أَنْصِتُوا فَلَمَّا قُضِيَ وَلَّوْا إِلَى قَوْمِهِمْ مُنْذِرِينَ * قَالُوا يَا قَوْمَنَا إِنَّا سَمِعْنَا كِتَابًا أُنْزِلَ مِنْ بَعْدِ مُوسَى مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيْهِ يَهْدِي إِلَى الْحَقِّ وَإِلَى طَرِيقٍ مُسْتَقِيمٍ * يَا قَوْمَنَا أَجِيبُوا دَاعِيَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَيُجِرْكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که گروهی از پریان را به سوی تو گرداندیم که به قرآن گوش فرا می‌دادند و چون نزد آن حاضر شدند (به هم) گفتند: خاموش باشید (و گوش فرا دهید!) آنگاه چون به پایان آمد به سوی قوم خود بازگشتند در حالی که (آنان را) بیم می‌دادند * گفتند: ای قوم! ما (آیات) کتابی را شنیدیم که پس از موسی فرو فرستاده شده است، آنچه را (از کتاب‌های آسمانی) که پیش از آن بوده است راست می‌شمارد، به سوی حق و به راهی راست راهنمایی میکند * ای قوم! پاسخ فراخواننده به خداوند را بدهید و به او ایمان آورید تا (خداوند) پاره‌ای از گناهانتان را بیامرزد و شما را از عذابی دردناک پناه دهد» سوره احقاف، آیه ۲۹-۳۱.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا * يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا}}<ref>«بگو: به من وحی شده است که دسته‌ای از پریان (به قرآن) گوش فراداشته‌اند آنگاه گفته‌اند: ما قرآنی شگفت‌انگیز را شنیده‌ایم * که به سوی راهدانی رهنمون می‌گردد، بنابراین به آن ایمان آورده‌ایم و هیچ‌گاه کسی را برای پروردگارمان شریک نخواهیم آورد» سوره جن، آیه ۱-۲.</ref>؛ {{متن قرآن|وَأَنَّا لَمَّا سَمِعْنَا الْهُدَى آمَنَّا بِهِ فَمَنْ يُؤْمِنْ بِرَبِّهِ فَلَا يَخَافُ بَخْسًا وَلَا رَهَقًا}}<ref>«و اینکه ما چون رهنمود را شنیدیم بدان ایمان آوردیم پس هر کس به پروردگارش ایمان آورد از هیچ کاستی و ستمی نمی‌هراسد» سوره جن، آیه ۱۳.</ref>؛ {{متن قرآن|وَأَنَّهُ لَمَّا قَامَ عَبْدُ اللَّهِ يَدْعُوهُ كَادُوا يَكُونُونَ عَلَيْهِ لِبَدًا}}<ref>«و اینکه چون بنده خداوند محمد به خواندن او برخاست نزدیک بود که بر سر او بریزند» سوره جن، آیه ۱۹.</ref>
| |
| #{{متن قرآن|وَأَنَّا كُنَّا نَقْعُدُ مِنْهَا مَقَاعِدَ لِلسَّمْعِ فَمَنْ يَسْتَمِعِ الْآنَ يَجِدْ لَهُ شِهَابًا رَصَدًا * وَأَنَّا لَا نَدْرِي أَشَرٌّ أُرِيدَ بِمَنْ فِي الْأَرْضِ أَمْ أَرَادَ بِهِمْ رَبُّهُمْ رَشَدًا}}<ref>«و اینکه ما در نشستنگاه‌هایی از آن برای شنیدن می‌نشستیم اما اکنون هر کس گوش فرا دارد شهابی را در کمین خود می‌یابد * و اینکه ما درنمی‌یابیم که آیا برای کسانی که در زمین‌اند بدی خواسته شده یا پروردگارشان برای آنان رهیافتی خواسته است» سوره جن، آیه ۹.</ref>
| |
|
| |
|
| '''نتیجه''': در این [[آیات]] برمحورهای ذیل تأکید شده است.
| | == جن از نگاه دانشمندان == |
| #[[برانگیخته شدن]] [[محمد]] برای [[جنیان]]، هما نند [[انسان‌ها]]: {{متن قرآن|قُلْ أُوحِيَ إِلَيَّ أَنَّهُ اسْتَمَعَ نَفَرٌ مِنَ الْجِنِّ فَقَالُوا إِنَّا سَمِعْنَا قُرْآنًا عَجَبًا * يَهْدِي إِلَى الرُّشْدِ فَآمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا}}<ref>«بگو: به من وحی شده است که دسته‌ای از پریان (به قرآن) گوش فراداشته‌اند آنگاه گفته‌اند: ما قرآنی شگفت‌انگیز را شنیده‌ایم * که به سوی راهدانی رهنمون می‌گردد، بنابراین به آن ایمان آورده‌ایم و هیچ‌گاه کسی را برای پروردگارمان شریک نخواهیم آورد» سوره جن، آیه ۱-۲.</ref>
| | متکلمین [[مسلمان]]، معتقدند جن، جسمی لطیف دارد و می‌تواند به اشکال مختلف تبدیل شود؛ ولی [[فلاسفه]] معتقدند جن، جسم ندارد و جسمانی نیست و برخلاف [[انسان]]، موجودی است مجرد و از نوع [[آتش]] و هواست؛ البته اینکه جن از [[آتش]] آفریده شده است، [[دلیل]] [[قرآنی]] دارد اما این [[آتش]]، از جنس [[آتش]] عنصری نیست؛ زیرا گرما را از خود بیرون نمی‌دهد<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۲۱۷. </ref>. |
| #[[دعوت]] [[جنیان]] [[مؤمن]] به [[قرآن]]، از [[قوم]] خود برای گرویدن به [[پیامبر]]: {{متن قرآن|يَا قَوْمَنَا أَجِيبُوا دَاعِيَ اللَّهِ وَآمِنُوا بِهِ يَغْفِرْ لَكُمْ مِنْ ذُنُوبِكُمْ وَيُجِرْكُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِيمٍ}}<ref>«ای قوم! پاسخ فراخواننده به خداوند را بدهید و به او ایمان آورید تا (خداوند) پاره‌ای از گناهانتان را بیامرزد و شما را از عذابی دردناک پناه دهد» سوره احقاف، آیه ۳۱.</ref>.
| |
| #روی آوردن گروهی از [[جنیان]] به سوی [[پیامبر]] برای استماع، [[قرآن]] با [[تدبیر الهی]]: {{متن قرآن|وَإِذْ صَرَفْنَا إِلَيْكَ نَفَرًا مِنَ الْجِنِّ يَسْتَمِعُونَ الْقُرْآنَ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که گروهی از پریان را به سوی تو گرداندیم که به قرآن گوش فرا می‌دادند و چون نزد آن حاضر شدند (به هم) گفتند: خاموش باشید (و گوش فرا دهید!) آنگاه چون به پایان آمد به سوی قوم خود بازگشتند در حالی که (آنان را) بیم می‌دادند» سوره احقاف، آیه ۲۹.</ref>.
| |
| #[[ایمان آوردن]] گروهی از [[جنیان]] به [[قرآن]] پس از شنیدن آن: {{متن قرآن|فَآمَنَّا بِهِ وَلَنْ نُشْرِكَ بِرَبِّنَا أَحَدًا}}<ref>«که به سوی راهدانی رهنمون می‌گردد، بنابراین به آن ایمان آورده‌ایم و هیچ‌گاه کسی را برای پروردگارمان شریک نخواهیم آورد» سوره جن، آیه ۲.</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر، محمد جعفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی، سید محمد علی]]، [[فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۴۱۷.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==پرسش مستقیم== | | == [[ابلیس]]، جنی [[سرکش]] == |
| * [[آیا هنگام ظهور جنیان امام مهدی را یاری می کنند؟ (پرسش)]]
| | [[ابلیس]] از جملۀ جنیان [[سرکش]] است که [[فرزند]] و [[قبیله]] دارد و با [[فرزندان آدم]] [[دشمن]] و در پی [[گمراهی]] آنان است چنانکه آیۀ {{متن قرآن|وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلَائِكَةِ اسْجُدُوا لِآدَمَ فَسَجَدُوا إِلَّا إِبْلِيسَ كَانَ مِنَ الْجِنِّ فَفَسَقَ عَنْ أَمْرِ رَبِّهِ أَفَتَتَّخِذُونَهُ وَذُرِّيَّتَهُ أَوْلِيَاءَ مِنْ دُونِي وَهُمْ لَكُمْ عَدُوٌّ بِئْسَ لِلظَّالِمِينَ بَدَلًا}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که به فرشتگان گفتیم برای آدم فروتنی کنید! (همه) فروتنی کردند جز ابلیس که از پریان بود و از فرمان پروردگارش سر پیچید؛ با این حال آیا شما او و فرزندانش را به جای من به سروری برمی‌گزینید با آنکه آنان دشمن شمایند؟ بد جایگزینی برای ستمگرا» سوره کهف، آیه ۵۰.</ref> همین مطلب را [[تأیید]] میکند. |
|
| |
|
| {{پرسمان کلیات عصر ظهور}} | | == نتیجه گیری == |
| | بنابراین باتوجه به [[آیات قرآنی]] و [[روایات معصومین]] {{ع}} جنیان شعور و [[اراده]] دارند و میتوانند به کارهای [[خارق العاده]] دست بزنند. آنها نیز مانند [[انسان‌ها]] [[زندگی]] و [[مرگ]] و [[قیامت]] دارند<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۲۱۸. </ref>. |
|
| |
|
| == جستارهای وابسته == | | == پرسش‌های وابسته == |
| * [[جن مسلمان]]
| | {{پرسش وابسته}} |
| * [[جن مؤمن]]
| | * [[آیا هنگام ظهور جنیان امام مهدی را یاری می کنند؟ (پرسش)]] |
| * [[جن کافر]]
| | {{پایان پرسش وابسته}} |
| * [[جهاد امام علی با جنیان]]
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| {{فهرست اثر}} | |
| {{ستون-شروع|2}}
| |
| * [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | |
| * [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|'''فرهنگنامه دینی''']]
| |
| * [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|'''فرهنگ شیعه''']]
| |
| * [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']].
| |
| {{پایان}}
| |
| {{پایان}} | |
|
| |
|
| ==پانویس== | | == منابع == |
| {{یادآوری پانویس}} | | {{منابع}} |
| {{پانویس2}}
| | # [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] |
| {{امام مهدی}} | | # [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|'''فرهنگنامه دینی''']] |
| | # [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه''']] |
| | # [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']]. |
| | {{پایان منابع}} |
|
| |
|
| | == پانویس == |
| | {{پانویس}} |
|
| |
|
| [[رده:مدخل فرهنگنامه آخرالزمان]] | | [[رده:مدخل فرهنگنامه آخرالزمان]] |
| [[رده:امام مهدی]] | | [[رده:مصادیق مخلوقات]] |
| [[رده:جن]]
| |
| [[رده:مدخل موعودنامه]] | | [[رده:مدخل موعودنامه]] |
|
| |
| [[رده:مدخل]]
| |
جن از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: جن در قرآن - جن در کلام اسلامی - جن در معارف مهدویت - جن در معارف دعا و زیارات - جن در معارف و سیره سجادی - پرسش مرتبط ندارد
