غزوه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۴

مقدمه

وقتی سخن از غزوات پیامبر می‌شود، اصطلاحی در مقابل سریه است. غزوه آن دسته از جنگ‌هایی است که خود پیامبر در آن حضور داشته برخلاف سریه و سرایا که پیامبر کسانی را فرستاده و یا کسانی درگیر با جنگ شده که پیامبر فرماندهی آن را به عهده نداشته است. این کلمه یکبار در قرآن به همین معنای لغوی به کار رفته است: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كَانُوا غُزًّى لَوْ كَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا...^[۱]. و کتاب‌هایی به عنوان مغازی نوشته شده است و این آیه در خصوص جنگ احد نازل شده، که پیامبر در آن جنگ حضور داشته و متعرض مسأله تأسف و حسرتی شده که از کشته شدن جنگجویانشان و بزرگانشان در دلشان پر شده بود، و افراد بسیاری از انصار بود، چون از مهاجرین - به‌طوری که گفته شده - به جز چهار نفر کشته نشدند، و این حدس انسان را قوی می‌کند که بیشتر مقاومت از ناحیه انصار، و بیشتر ترس و وحشت از ناحیه مهاجرین بوده، و مهاجرین قبل از انصار گریختند. گویا برای کسانی سوء ظنی نسبت به رسول خدا (ص)، که از مهاجران بوده پیدا شده و از سوی کسانی از منافقان تبلیغ شده که ایشان باعث گرفتار و کشته شدن مسلمانان گردید تا در آن مهلکه بیفتند، و این معنا از گفتار آنان استفاده می‌شود: لَوْ كَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا...، و گفتار منافقین در آیات بعدی یعنی آیه: لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا^[۲] بر آن اشاره دارد. اگر اطاعت از ما می‌کردند، و از رسول خدا (ص) اطاعت نمی‌کردند، نه می‌مردند و نه کشته می‌شدند. به هرحال بحث آیات جهاد و جنگ در شکل کلی آن در ذیل آن مداخل آمده و مباحث خاص غزوات به مناسب هر یک از غزوات و پیامبر ذکر شده است^[۳].

منابع

سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲

پانویس

↑ «ای مؤمنان! مانند کسانی مباشید که کفر پیشه کردند و در مورد همگنان خویش- هنگامی که سفر رفتند یا جهادگر شدند- گفتند: اینان اگر نزد ما می‌ماندند نمی‌مردند یا کشته نمی‌شدند.».. سوره آل عمران، آیه ۱۵۶.
↑ «اگر (آنها هم) از ما پیروی می‌کردند کشته نمی‌شدند» سوره آل عمران، آیه ۱۶۸.
↑ سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲، ص ۳۳۴.

[1] «ای مؤمنان! مانند کسانی مباشید که کفر پیشه کردند و در مورد همگنان خویش- هنگامی که سفر رفتند یا جهادگر شدند- گفتند: اینان اگر نزد ما می‌ماندند نمی‌مردند یا کشته نمی‌شدند.».. سوره آل عمران، آیه ۱۵۶.

[2] «اگر (آنها هم) از ما پیروی می‌کردند کشته نمی‌شدند» سوره آل عمران، آیه ۱۶۸.

[3] سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲، ص ۳۳۴.

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۷: / خط ۷: @@
 == مقدمه ==
-وقتی سخن از [[غزوات پیامبر]] می‌شود، اصطلاحی در مقابل سریه است. [[غزوه]] آن دسته از جنگ‌هایی است که خود [[پیامبر]] در آن حضور داشته برخلاف سریه و [[سرایا]] که [[پیامبر]] کسانی را فرستاده و یا کسانی درگیر با [[جنگ]] شده که [[پیامبر]] [[فرماندهی]] آن را به عهده نداشته است. این کلمه یکبار در [[قرآن]] به همین معنای لغوی به کار رفته است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كَانُوا غُزًّى لَوْ كَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا...}}<ref>«ای مؤمنان! مانند کسانی مباشید که کفر پیشه کردند و در مورد همگنان خویش- هنگامی که سفر رفتند یا جهادگر شدند- گفتند: اینان اگر نزد ما می‌ماندند نمی‌مردند یا کشته نمی‌شدند.».. سوره آل عمران، آیه ۱۵۶.</ref>. و کتاب‌هایی به عنوان [[مغازی]] نوشته شده است و این [[آیه]] در خصوص [[جنگ احد]] نازل شده، که [[پیامبر]] در آن [[جنگ]] حضور داشته و متعرض مسأله [[تأسف]] و حسرتی شده که از کشته شدن جنگجویانشان و بزرگانشان در دلشان پر شده بود، و افراد بسیاری از [[انصار]] بود، چون از [[مهاجرین]] - به‌طوری که گفته شده - به جز چهار نفر کشته نشدند، و این [[حدس]] [[انسان]] را [[قوی]] می‌کند که بیشتر [[مقاومت]] از [[ناحیه]] [[انصار]]، و بیشتر [[ترس]] و [[وحشت]] از [[ناحیه]] [[مهاجرین]] بوده، و [[مهاجرین]] قبل از [[انصار]] گریختند. گویا برای کسانی [[سوء]] ظنی نسبت به [[رسول خدا]] {{صل}}، که از [[مهاجران]] بوده پیدا شده و از سوی کسانی از [[منافقان]] [[تبلیغ]] شده که ایشان باعث گرفتار و کشته شدن [[مسلمانان]] گردید تا در آن [[مهلکه]] بیفتند، و این معنا از گفتار آنان استفاده می‌شود: {{متن قرآن| لَوْ كَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا...}}، و گفتار [[منافقین]] در [[آیات]] بعدی یعنی [[آیه]]: {{متن قرآن|لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا}}<ref>«اگر (آنها هم) از ما پیروی می‌کردند کشته نمی‌شدند» سوره آل عمران، آیه ۱۶۸.</ref> بر آن اشاره دارد. اگر [[اطاعت]] از ما می‌کردند، و از [[رسول خدا]] {{صل}} [[اطاعت]] نمی‌کردند، نه می‌مردند و نه کشته می‌شدند. به هرحال بحث [[آیات]] [[جهاد]] و [[جنگ]] در شکل کلی آن در ذیل آن مداخل آمده و مباحث خاص [[غزوات]] به مناسب هر یک از [[غزوات]] و [[پیامبر]] ذکر شده است<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲]]، ص ۳۳۴.</ref>.
+وقتی سخن از [[غزوات پیامبر]] می‌شود، اصطلاحی در مقابل سریه است. [[غزوه]] آن دسته از جنگ‌هایی است که خود [[پیامبر]] در آن حضور داشته برخلاف سریه و [[سرایا]] که [[پیامبر]] کسانی را فرستاده و یا کسانی درگیر با [[جنگ]] شده که [[پیامبر]] [[فرماندهی]] آن را به عهده نداشته است. این کلمه یکبار در [[قرآن]] به همین معنای لغوی به کار رفته است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ كَفَرُوا وَقَالُوا لِإِخْوَانِهِمْ إِذَا ضَرَبُوا فِي الْأَرْضِ أَوْ كَانُوا غُزًّى لَوْ كَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا...}}<ref>«ای مؤمنان! مانند کسانی مباشید که کفر پیشه کردند و در مورد همگنان خویش- هنگامی که سفر رفتند یا جهادگر شدند- گفتند: اینان اگر نزد ما می‌ماندند نمی‌مردند یا کشته نمی‌شدند.».. سوره آل عمران، آیه ۱۵۶.</ref>. و کتاب‌هایی به عنوان [[مغازی]] نوشته شده است و این [[آیه]] در خصوص [[جنگ احد]] نازل شده، که [[پیامبر]] در آن [[جنگ]] حضور داشته و متعرض مسأله [[تأسف]] و حسرتی شده که از کشته شدن جنگجویانشان و بزرگانشان در دلشان پر شده بود، و افراد بسیاری از [[انصار]] بود، چون از [[مهاجرین]] - به‌طوری که گفته شده - به جز چهار نفر کشته نشدند، و این حدس [[انسان]] را [[قوی]] می‌کند که بیشتر [[مقاومت]] از ناحیه [[انصار]]، و بیشتر [[ترس]] و [[وحشت]] از ناحیه [[مهاجرین]] بوده، و [[مهاجرین]] قبل از [[انصار]] گریختند. گویا برای کسانی [[سوء]] ظنی نسبت به [[رسول خدا]] {{صل}}، که از [[مهاجران]] بوده پیدا شده و از سوی کسانی از [[منافقان]] [[تبلیغ]] شده که ایشان باعث گرفتار و کشته شدن [[مسلمانان]] گردید تا در آن مهلکه بیفتند، و این معنا از گفتار آنان استفاده می‌شود: {{متن قرآن| لَوْ كَانُوا عِنْدَنَا مَا مَاتُوا وَمَا قُتِلُوا...}}، و گفتار [[منافقین]] در [[آیات]] بعدی یعنی [[آیه]]: {{متن قرآن|لَوْ أَطَاعُونَا مَا قُتِلُوا}}<ref>«اگر (آنها هم) از ما پیروی می‌کردند کشته نمی‌شدند» سوره آل عمران، آیه ۱۶۸.</ref> بر آن اشاره دارد. اگر [[اطاعت]] از ما می‌کردند، و از [[رسول خدا]] {{صل}} [[اطاعت]] نمی‌کردند، نه می‌مردند و نه کشته می‌شدند. به هرحال بحث [[آیات]] [[جهاد]] و [[جنگ]] در شکل کلی آن در ذیل آن مداخل آمده و مباحث خاص [[غزوات]] به مناسب هر یک از [[غزوات]] و [[پیامبر]] ذکر شده است<ref>[[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲ (کتاب)|فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۲]]، ص ۳۳۴.</ref>.
 == منابع ==