←راست‌انگاری در قرآن
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-]] | + - [[)) |
|||
| (۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = صدق | |||
| عنوان مدخل = صدق | |||
| مداخل مرتبط = [[صدق در لغت]] - [[صدق در قرآن]] - [[صدق در حدیث]] - [[صدق در نهج البلاغه]] - [[صدق در معارف و سیره نبوی]] - [[صدق در معارف دعا و زیارات]] - [[صدق در معارف و سیره علوی]] - [[صدق در معارف و سیره فاطمی]] - [[صدق در معارف و سیره سجادی]] - [[صدق در جامعه‌شناسی اسلامی]] - [[صدق در خانواده]] - [[صدق در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
[[صدق]] و [[راستی]] عبارت است از مطابقت گفتار فرد با [[اعتقادات]] او و با آن‌چه از آن خبر می‌دهد. بنابراین اگر سخن راست کسی با اعتقادات او مطابقت نداشته باشد، اگر هم [[مطابق واقع]] باشد، نمی‌توان او را [[راستگو]] خواند<ref>مفردات الفاظ القرآن.</ref>. از این‌رو [[خداوند متعال]] [[منافقان]] را در [[گواهی]] دادن بر [[رسالت پیامبر]] {{صل}}، [[دروغگو]] می‌خواند: {{متن قرآن|إِذَا جَاءَكَ الْمُنَافِقُونَ قَالُوا نَشْهَدُ إِنَّكَ لَرَسُولُ اللَّهِ وَاللَّهُ يَعْلَمُ إِنَّكَ لَرَسُولُهُ وَاللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَكَاذِبُونَ}}<ref>«چون منافقان نزد تو می‌آیند، می‌گویند: گواهی می‌دهیم که بی‌گمان تو فرستاده خدایی و خداوند می‌داند که تو به راستی فرستاده اویی و خداوند گواهی می‌دهد که منافقان، سخت دروغگویند» سوره منافقون، آیه ۱.</ref>. بر این پایه و بر اساس آن‌چه بررسی [[آیات قرآن]] به دست می‌دهد؛ [[صداقت]] و راستی خصلتی است که در همه ساحت‌های وجودی [[انسان]]، خواه در [[عقیده]] و [[اندیشه]]، [[نیت]] و انگیزه، [[سخن]] و گفتار و یا [[اخلاق]] و [[رفتار]] خود را نشان می‌دهد. صادق و راستگو کسی است که حرف او با عقیده‌اش هماهنگ باشد و [[درستی]] آن را با رفتارش نشان دهد<ref>قرآن کتاب راستی، ص۴۰.</ref>. | |||
منشأ راستی [[حقیقت]] است و [[حق]] مطلق خداوند متعال است، از این‌رو در نیایش‌های [[امام زین‌العابدین]] {{ع}} از سخن [[خداوند]] به عنوان “راست‌ترین گفته‌ها” یاد شده است: {{متن حدیث|وَ قَوْلُكَ الْحَقُّ الْأَصْدَقُ...}}؛ خداوندا تو خود گفته‌ای... و در پی آن [[سوگند]] خورده‌ای... ای خداوند گفته تو راست‌ترین گفته‌هاست و سوگند تو درست‌ترین و کامل‌ترین سوگندهاست<ref>نیایش بیست‌و‌نهم.</ref>.<ref>[[علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «صداقت و راستی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۱۶.</ref> | |||
== راست‌انگاری [[خدا]]، [[پیامبران]] و [[امامان]] == | |||
اولین نشانه و نمود صداقت در [[زندگی]] انسان [[مؤمن]] راست‌انگاری حقیقت و [[تصدیق]] خدا، پیامبران و [[پیشوایان معصوم]] است، چنانکه [[امام]] {{ع}} در [[صحیفه سجادیه]] عرضه می‌دارد: “ای خداوند،... خدایی جز تو نیست، یکتایی و بی‌شریکی. به تو [[ایمان]] آوردم و پیامبرانت را تصدیق کردم و [[کتابت]] را پذیرفتم<ref>نیایش پنجاه‌و‌دوم.</ref>. و نیز: “بارخدایا، به [[آمرزش]] و [[خشنودی]] خود، آن گروه از [[مردم]] روی [[زمین]] را یاد کن که [[پیروان]] [[پیامبران]] بودند و نادیده، پیامبریشان را [[تصدیق]] کردند [و راست شمردند]، به هنگامی که [[معاندان]] به دروغشان نسبت می‌دادند”<ref>نیایش چهارم.</ref> و همچنین: “بارخدایا، مرا از کسانی ده که تو را به یکتایی می‌پرستند و به تو [[ایمان]] آورده‌اند و پیامبرت را تصدیق کرده‌اند و [[امامان]] را به [[پیشوایی]] پذیرفته‌اند؛ امامانی که اطاعتشان را [[فریضه]] ساخته‌ای و ایمان به تو و تصدیق به [[رسول]] تو به دست ایشان [[اجرا]] می‌شود”<ref>نیایش چهل‌و‌هشتم.</ref>.<ref>[[علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «صداقت و راستی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۱۷.</ref> | |||
==راست‌انگاری [[ | == راست‌انگاری در [[قرآن]] == | ||
نشانه راست‌انگاری [[خدا]] و پیامبران و امامان تصدیق [[کتاب‌های آسمانی]] و تعالیم و آموزه‌های قرآن است: “بارخدایا، قرآن را نوری قرار داده‌ای که در پرتو آن از تاریکی‌های [[گمراهی]] و [[نادانی]] برهیم، و شفایی برای هر که (آن را راست انگارد و) از سر تصدیق بر آن گوش نهد... بارخدایا... ما را در زمره کسانی قرار ده که صادقانه و از سر [[صدق]] معترفند که قرآن از نزد تو نازل شده، تا هیچ [[شک]] و تردیدی با [[یقین]] ما معارضه نکند”<ref>نیایش چهل‌و‌دوم.</ref>.<ref>[[علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «صداقت و راستی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۱۷.</ref> | |||
== [[صداقت]] در همه چیز == | |||
==[[صداقت]] در همه چیز== | |||
[[ایمان راستین]] به خدا، پیامبران، امامان و [[کتاب خدا]] نه تنها صداقت در گفتار را در پی دارد، که همه ابعاد و ساحت‌های [[زندگی]] [[انسان]] تجلی می‌یابد. مواردی از کاربرد آن در [[صحیفه سجادیه]] چنین است: | [[ایمان راستین]] به خدا، پیامبران، امامان و [[کتاب خدا]] نه تنها صداقت در گفتار را در پی دارد، که همه ابعاد و ساحت‌های [[زندگی]] [[انسان]] تجلی می‌یابد. مواردی از کاربرد آن در [[صحیفه سجادیه]] چنین است: | ||
# '''صداقت و [[راستی]] در یقین''': «بارخدایا، بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] بفرست و ما را به یقین صادق برسان»<ref>نیایش بیست‌و‌نهم.</ref>. | # '''صداقت و [[راستی]] در یقین''': «بارخدایا، بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] بفرست و ما را به یقین صادق برسان»<ref>نیایش بیست‌و‌نهم.</ref>. | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۶: | ||
# '''صداقت و راستی در عمل''': «ای [[خداوند]]، بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] بفرست و ما را از [[آرزوهای دور و دراز]] در [[امان]] دار و با [[عمل]] راستین آرزوهایمان کوتاه ساز»<ref>نیایش چهلم.</ref>. | # '''صداقت و راستی در عمل''': «ای [[خداوند]]، بر [[محمد]] و خاندانش [[درود]] بفرست و ما را از [[آرزوهای دور و دراز]] در [[امان]] دار و با [[عمل]] راستین آرزوهایمان کوتاه ساز»<ref>نیایش چهلم.</ref>. | ||
# '''صداقت و راستی در اظهار [[اشتیاق]] به عمل''': «بارخدایا... روزی من چنان قرار ده که [[شوق]] عمل در [[راه]] تو توشه [[روز]] بازپسینم باشد، آن‌سان که صدق و راستی آن را در دلم [[احساس]] کنم»<ref>نیایش بیست‌و‌دوم.</ref>. | # '''صداقت و راستی در اظهار [[اشتیاق]] به عمل''': «بارخدایا... روزی من چنان قرار ده که [[شوق]] عمل در [[راه]] تو توشه [[روز]] بازپسینم باشد، آن‌سان که صدق و راستی آن را در دلم [[احساس]] کنم»<ref>نیایش بیست‌و‌دوم.</ref>. | ||
#'''بقای صداقت و راستی، تا پایان [[زندگی]]''': «بارخدایا، بر محمد و [[خاندان]] او درود بفرست و مرا بر صدق و راستی بمیران»<ref>نیایش پنجاه‌و‌چهارم.</ref>. | # '''بقای صداقت و راستی، تا پایان [[زندگی]]''': «بارخدایا، بر محمد و [[خاندان]] او درود بفرست و مرا بر صدق و راستی بمیران»<ref>نیایش پنجاه‌و‌چهارم.</ref>. | ||
#'''بازتاب صداقت و راستی در گزارش [[فرشتگان]]''': روشن است که اگر صداقت و راستی بر همه ابعاد و زوایای زندگی [[انسان]] سایه اندازد، این صداقت در گزارش فرشتگان [[مأمور]] [[ثبت]] [[رفتار]] ما نیز بازتاب پیدا می‌کند. [[امام زین‌العابدین]]{{ع}} به این [[حقیقت]] اشاره دارد آن‌گاه می‌گوید: «بارخدایا، در هر [[ساعت]] از ساعت‌های روز... برای من از فرشتگانت [[گواه]] راستین قرار ده [آن‌چنان که هر چه فرشتگان گزارش می‌کنند نشانه صداقت من گفتار و رفتارم باشد]»<ref>نیایش ششم.</ref>. | # '''بازتاب صداقت و راستی در گزارش [[فرشتگان]]''': روشن است که اگر صداقت و راستی بر همه ابعاد و زوایای زندگی [[انسان]] سایه اندازد، این صداقت در گزارش فرشتگان [[مأمور]] [[ثبت]] [[رفتار]] ما نیز بازتاب پیدا می‌کند. [[امام زین‌العابدین]] {{ع}} به این [[حقیقت]] اشاره دارد آن‌گاه می‌گوید: «بارخدایا، در هر [[ساعت]] از ساعت‌های روز... برای من از فرشتگانت [[گواه]] راستین قرار ده [آن‌چنان که هر چه فرشتگان گزارش می‌کنند نشانه صداقت من گفتار و رفتارم باشد]»<ref>نیایش ششم.</ref>. | ||
# '''[[زبان]] راستین در میان آیندگان''': «بارخدایا... ریشه [[کینه]] را از [[دل]] من بر کن. قلبم را با [[مردمان]] [[فروتن]] [[مهربان]] گردان... و برای من در میان آیندگان زبان راستین قرار ده»<ref>نیایش چهل‌و‌هفتم.</ref>. | # '''[[زبان]] راستین در میان آیندگان''': «بارخدایا... ریشه [[کینه]] را از [[دل]] من بر کن. قلبم را با [[مردمان]] [[فروتن]] [[مهربان]] گردان... و برای من در میان آیندگان زبان راستین قرار ده»<ref>نیایش چهل‌و‌هفتم.</ref>. | ||
اثر راست‌زیستی و رعایت [[صداقت]] در تعامل با خود، [[خدا]] و [[مردم]] این است که آیندگان نیز از چنین فردی به [[راستی]] و [[نیکی]] یاد خواهند کرد و آوازه او در میان آیندگان، همچون در میان معاصران، به صداقت بلند خواهد بود.<ref>شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، حسن ممدوحی کرمانشاهی، ج۲، بوستان کتاب، چاپ چهارم، ۱۳۸۸ ش؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، چاپ ششم، ۱۳۸۵ ش؛ الصحیفة السجادیة الکاملة، مع الدلیل الموضوعی و المعجم اللغوی و الفهارس، علی انصاریان، سفارة الجمهوریة الاسلامیة الایرانیة بدمشق، ۱۴۱۹؛ فرهنگ‌نامه موضوعی صحیفه سجادیه، سیداحمد سجادی، مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۵ ش؛ قرآن کتاب راستی، علی باقری‌فر، مؤسسه فرهنگی دین‌پژوهی بشرا، چاپ اول، ۱۳۹۰ ش. قرآن کریم؛ مفردات الفاظ القرآن، راغب اصفهانی، ترجمه مصطفی رحیمی‌نیا، نشر سبحان، چاپ دوم، ۱۳۸۸ ش.</ref>.<ref>[[علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «صداقت و راستی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۱۸.</ref> | اثر راست‌زیستی و رعایت [[صداقت]] در تعامل با خود، [[خدا]] و [[مردم]] این است که آیندگان نیز از چنین فردی به [[راستی]] و [[نیکی]] یاد خواهند کرد و آوازه او در میان آیندگان، همچون در میان معاصران، به صداقت بلند خواهد بود.<ref>شهود و شناخت، ترجمه و شرح صحیفه سجادیه، حسن ممدوحی کرمانشاهی، ج۲، بوستان کتاب، چاپ چهارم، ۱۳۸۸ ش؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، چاپ ششم، ۱۳۸۵ ش؛ الصحیفة السجادیة الکاملة، مع الدلیل الموضوعی و المعجم اللغوی و الفهارس، علی انصاریان، سفارة الجمهوریة الاسلامیة الایرانیة بدمشق، ۱۴۱۹؛ فرهنگ‌نامه موضوعی صحیفه سجادیه، سیداحمد سجادی، مرکز تحقیقات رایانه‌ای حوزه علمیه اصفهان، چاپ اول، ۱۳۸۵ ش؛ قرآن کتاب راستی، علی باقری‌فر، مؤسسه فرهنگی دین‌پژوهی بشرا، چاپ اول، ۱۳۹۰ ش. قرآن کریم؛ مفردات الفاظ القرآن، راغب اصفهانی، ترجمه مصطفی رحیمی‌نیا، نشر سبحان، چاپ دوم، ۱۳۸۸ ش.</ref>.<ref>[[علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «صداقت و راستی»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۳۱۸.</ref> | ||
== | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «صداقت و راستی»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']] | # [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[علی باقری‌فر|باقری‌فر، علی]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «صداقت و راستی»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{ | {{پانویس}} | ||
[[رده:صدق | [[رده:صدق]] | ||