شناخت دنیا: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان مدخل  =  

[[امام علی]] {{ع}} با تمثیل‌هایی زیبا کوشیده است ماهیت دنیای نکوهیده را برای [[مردمان]] آشکار سازد. از این‌رو در فرازی دنیا را چون مار خوش خط و خالی به تصویر می‌کشد که ظاهری نرم و زیبا، اما [[باطنی]] پر از زهر کشنده دارد<ref>نهج البلاغه، نامه ۶۸: {{متن حدیث|"أَمَّا بَعْدُ، فَإِنَّمَا مَثَلُ الدُّنْيَا مَثَلُ الْحَيَّةِ لَيِّنٌ مَسُّهَا قَاتِلٌ سَمُّهَا"}}</ref> و در فرازی دیگر دنیا را فریب‌ دهنده، زیان‌رسان و گذرا توصیف می‌کند که [[خدای سبحان]] هرگز آن را نه به‌عنوان [[پاداش]] [[دوستان]] خود پسندید و نه [[کیفر]] دشمنانش و [[مردم]] در این دنیا کاروانیان‌اند که هنوز بار نگشوده و نیاسوده، به ناگاه به بانگ کاروان‌سالار، باید کوچ کنند<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۰۷: {{متن حدیث|"وَ قَالَ (عليه السلام) فِي صِفَةِ الدُّنْيَا:تَغُرُّ وَ تَضُرُّ وَ تَمُرُّ؛ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى لَمْ يَرْضَهَا ثَوَاباً لِأَوْلِيَائِهِ، وَ لَا عِقَاباً لِأَعْدَائِهِ؛ وَ إِنَّ أَهْلَ الدُّنْيَا كَرَكْبٍ، بَيْنَا هُمْ حَلُّوا إِذْ صَاحَ بِهِمْ سَائِقُهُمْ، فَارْتَحَلُوا"}}</ref>. جاذبه‌های [[فریبنده]] دنیا [[مردمان]] را [[اسیر]] خود می‌کند و [[هدف]] اصلی [[آفرینش]] را که [[مقام قرب]] [[خداوند]] است از یاد آن‌ها می‌برد. از این‌رو [[امام]] به ‌عنوان یک اصل تربیتی بر این موضوع تأکید می‌ورزد تا مبادا [[انسان‌ها]] [[غفلت]] ورزند و از [[هدف آفرینش]] دور شوند<ref>[[سید حسین دین‌پرور|دین‌پرور، سید حسین]]، [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه ج۱]]، ص 401.</ref>.

او خدایی است که دنیا را [[مسکن]] [[آفریدگان]] برگزید و پیامبرانش را به [[راهنمایی]] [[جن]] و انس فرستاد تا دنیا را آن گونه که هست، بشناسانند و از زیان‌هایش برحذر دارند و با مطرح کردن مَثَل‌ها [[عیوب]] [[دنیاپرستی]] را نشان دهند<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۸۳، ص۳۵۲؛ موسوی، سید صادق، تمام نهج البلاغه، خطبه ۵۹، ص۴۸۴.</ref>.<ref>[[حسنعلی علی اکبریان|اکبریان، حسنعلی علی]]، [[حقیقت دنیا (مقاله)|مقاله «حقیقت دنیا»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱]]، ص ۳۷۵.</ref>

===دل بستن به [[زیور]] دنیا===

از اموری که مانع [[شناخت]] [[حقیقت دنیا]] می‌شود، دل بستن به زرق و برق و زیور دنیا است. [[امام علی]]{{ع}} پس از آن‌که بهره‌های دنیا را به کاه‌برگی آفت زده تشبیه می‌کند، می‌فرماید: «آن‌که زیور دنیا را پسندد، دنیا هر دو چشمش را نابینا کند»<ref>غررالحکم، ج۲، ص۶۴، ح۱۸۵.</ref>. زیور به چیزی گویند که چیزی دیگر را زیباتر از آن‌چه هست، نشان دهد. حقیقت دنیا هرگز انسان را [[گمراه]] نمی‌کند، اما زیورهایش، دنیا را غیر از آن‌چه هست نشان می‌دهند و هر کس که زیور دنیا را با [[حقیقت]] آن [[اشتباه]] کند و دنیا را به زیورش شناسد، از [[درک]] حقیقت آن [[محروم]] می‌ماند و چون زیور را پسندد، به دنیای نشناخته [[دل]] می‌بندد و در چرخه [[عشق]] و [[گمراهی]] گرفتار می‌شود. [[حضرت علی]]{{ع}} در جایی دیگر، پس از آن‌که [[دنیا]] را سرای نیستی و محل کوچ می‌خواند، می‌فرماید: «دنیا شیرین است و خوش نما؛ به سوی خواهانش می‌شتابد و بر دل بیننده پوشیده می‌ماند و او را می‌فریبد»<ref>نهج البلاغه، خطبه ۴۵، ص.۹۸ فعل «عجلت» هم می‌تواند ثلاثی مجرد معلوم (مکسور العین) باشد و هم از باب تفعیل مجهول ر.ک: تمام نهج البلاغه، ص۳۸۲.</ref>. شیرینی و خوش‌نمایی دنیا [[حقیقت]] را می‌پوشاند و همین پوشیدگی، مانع [[شناخت]] صحیح او می‌شود. آنان که [[زیور]] دنیا را [[فریب]] می‌دانند و نیرنگش را پنهان کردن حقیقت می‌شمارند، از آن چشم فرو می‌بندند تا حقیقت پوشیده نماند. [[حضرت امیر]]{{ع}} درباره [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌فرماید:

===فراموشی مرگ و آرزوهای دراز===