بیت‌الاحزان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'حضرت زهرا' به 'حضرت زهرا')
 
(۲۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش غیرنهایی}}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل = | مداخل مرتبط = [[بیت‌الاحزان در معارف و سیره فاطمی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{امامت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[بیت‌الاحزان در قرآن]] | [[بیت‌الاحزان در حدیث]] | [[بیت‌الاحزان در کلام اسلامی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[بیت‌الاحزان (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


'''بیت‌الاحزان''' خانۀ اندوه‌ها، [[سند]] [[مظلومیت]] [[اهل بیت]]{{عم}} پس از [[رحلت]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} و [[غصب]] [[خلافت]] و [[ظلم]] به [[اهل بیت]]. [[حضرت فاطمه]] پس از [[وفات]] پدرش پیوسته [[غمگین]]، گریان و [[مظلوم]] بود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۳۰.</ref>.
'''بیت‌الاحزان''' خانۀ اندوه‌ها، سند [[مظلومیت اهل بیت]]{{عم}} پس از [[رحلت پیامبر خدا]]{{صل}} و [[غصب خلافت]] و ظلم به اهل بیت. حضرت [[فاطمه]] پس از [[وفات]] پدرش پیوسته [[غمگین]]، گریان و [[مظلوم]] بود.


== مقدمه ==
[[فاطمه]]{{س}}، دختر گرامی و [[معصوم]] [[رسول خدا]]{{صل}} در فراق پدر بزرگوار خود و گلایه از اوضاع زمانه در گوشه‌ای از [[بقیع]] به [[گریه]] و [[اندوه]] و [[زاری]] می‌پرداخت. این محل که همانند خانه‌ای بدون سقف بود، بعدها مقبره او نام گرفت و سپس به «[[مسجد]] فاطمه» مشهور شد. مکان آن کنار [[قبر]] عباس و [[ائمه شیعه]]{{عم}} بوده است. [[دختر پیامبر]]{{صل}} شبانه [[روز]] در [[منزل]] خود در حال [[گریه و زاری]] بود. بعضی نزد علی{{ع}} آمدند و از او خواستند تا از فاطمه بخواهد یا شب گریه کند و روز آرام باشد و یا روز گریه کند و شب آرام بگیرد. علی{{ع}} نیز این مسأله و [[شکایت]] [[همسایگان]] را به اطلاع ایشان رسانید، ولی او نپذیرفت. آنان از علی{{ع}} خواستند یا فاطمه{{س}} را آرام کند و یا به جای دیگری منتقل سازد؛ لذا ایشان را با [[رضایت]] خود در محلی نزدیک [[خانه]] [[عقیل]] در بقیع ساکن کرد و این مکان بعدها نام «بیت الاحزان» بر خود گرفت. در دوران عثمانی ضریحی کوچک از آهن در این محل قرار داده شد که زایران آن را [[زیارت]] و [[تبرک]] می‌کردند. در دوران سعودی همراه با تخریب گنبد و بارگاه‌های بقیع، آن [[ضریح]] را با [[زمین]] صاف کردند.


==مقدمه==
از جمله منابع حدیثی که در آن از انگیزه به وجود آمدن بیت الاحزان سخن به میان آمده، [[خصال]] [[شیخ صدوق]] است. آن [[محدث]] بزرگ در ضمن روایتی با [[اسناد]] از [[امام صادق]]{{ع}} نقل می‌کند: {{متن حدیث|وَ أَمَّا فَاطِمَةُ فَبَكَتْ عَلَى رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} حَتَّى تَأَذَّى بِهَا أَهْلُ الْمَدِينَةِ وَ قَالُوا لَقَدْ آذَيْتِينَا بِكَثْرَةِ بُكَائِكِ وَ كَانَتْ تَخْرُجُ إِلَى الْمَقَابِرِ...}}<ref>وسائل الشیعه، ج۲، ص۹۲۲.</ref>؛ «فاطمه در [[مصیبت]] رسول خدا{{صل}} آن قدر گریه کرد که [[مردم مدینه]] از گریه او ناراحت شدند و اظهار نمودند با گریه بسیارت ما را [[اذیت]] کردی؛ لذا خانه خود را ترک می‌کرد و به کنار قبرها می‌رفت.»...
*آنچه گروه [[سقیفه]] و غاصبان [[خلافت]] بر سر او و خانه‌اش و شوهرش آوردند، مصیبتی جانکاه بود. وی هم از داغ [[رحلت]] [[پدر]] می‌سوخت، هم از [[غصب خلافت]]، هم از آلام [[روحی]] و جسمی خویش. گریه‌اش نیز نوعی [[اعتراض]] به وضع [[حاکم]] به شمار می‌رفت. نزد [[امام علی|علی]]{{ع}} به [[شکایت]] آمدند که گریۀ او ناراحتمان کرده است، وقت خاصّی برای گریه‌اش قرار دهد تا آنان به استراحت! بپردازند. روزها [[حضرت زهرا]] به بیرون [[مدینه]] می‌رفت و [[امام حسن|حسن]] و [[امام حسین|حسین]]{{عم}} را هم با خود می‌برد و زیر درخت "اراک" می‌نشست و در سایۀ آن تمام روز را بر پدرش می‌گریست. نزدیک غروب، [[امام علی|علی]]{{ع}} به سراغشان می‌رفت و به [[خانه]] می‌آمدند. [[مخالفان]] آن درخت را هم [[قطع]] کردند. [[حضرت]] زیر [[آفتاب]] می‌نشست و می‌گریست. [[امام علی|علی]]{{ع}} برای او اتاقی ساخت و نامش را "[[بیت]] الأحزان" گذاشت. [[بیت]] الأحزان، سمبل غم‌ها و مظلومیت‌های او در طول [[تاریخ]] گشت. [[حضرت فاطمه]]{{عم}} روزها به آن کلبۀ [[غم]] می‌رفت و با [[پدر]] درد [[دل]] می‌کرد و می‌گریست، [[شب]] به خانۀ غم‌آلود برمی‌گشت.<ref>حیاة الامام الحسین، باقر شریف القرشی، ج۱ ص ۲۶۹</ref> در مورد [[حضرت یعقوب]] هم سخن از [[بیت]] الاحزان و خانه‌ای که در آن بر [[یوسف]] گم‌گشته‌اش می‌گریست، [[نقل]] شده است. "[[بیت]] الأحزان" نام کتابی از [[محدّث]] [[قمی]] در [[مصائب]] [[حضرت زهرا]] است.<ref>الذریعه، ج ۳ ص ۱۸۵</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۳۰.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
صریح‌تر از [[روایت]] [[صدوق]]، گفتار [[فضه]] (خادمه [[حضرت زهرا]]{{س}}) است که [[مرحوم مجلسی]] چنین نقل می‌کند که: [[امیر مؤمنان]]{{ع}} برای [[فاطمه]]، در [[بقیع]] و در خارج [[مدینه]]، خیمه‌ای برافراشت که آن حضرت به همراه حسنین{{ع}} به آنجا می‌آمد و پس از [[گریه]] طولانی به خانه‌اش مراجعت می‌نمود<ref>بحارالانوار، مجلسی ج۴۳، ص۱۷۷.</ref>.


==منابع==
علمای بزرگ و شخصیت‌های علمی‌ای که در تاریخ مدینه و یا درباره [[زیارت]] بقیع مطلبی نوشته‌اند، از بیت الاحزان سخن گفته و وجود آن را [[تأیید]] و تثبیت کرده‌اند. از جمله آنهاست. ابن شبه نمیری (۱۷۳–۲۶۲)، [[امام محمد غزالی]] (۴۵۰ – ۵۰۵)، ابن جبیر (۵۴۰ – ۶۱۴)، سمهودی (۸۴۴ - ۹۱۱)،سر ریچارد بورتون (۱۸۵۳م – ۱۲۷۶م).
* [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]


==پانویس==
از مجموع نوشته‌های مورخان نتیجه می‌گیریم که:
{{یادآوری پانویس}}
# بیت الاحزان از دوران [[حیات حضرت زهرا]]{{س}} تا سال ۱۳۴۴ه، محلی بوده است مشخص و معین که [[شیعیان]] با [[پیروی]] از روش حسین بن علی{{ع}} در طول [[تاریخ]] برای این [[بیت]] اهمیت خاصی قائل بوده و آنجا را همانند سایر مشاهد و [[حرم‌ها]] زیارت و در آنجا به [[نماز]] و [[عبادت]] می‌پرداختند و حتی [[امام]] غزالی از علمای اهل سنت نیز به [[نماز خواندن]] در این محل توصیه نموده است<ref>احیاء علوم الدین، غزالی، ج۱، ص۲۶۰.</ref>.
{{پانویس2}}
# بیت الاحزان در [[زمان]] [[حسین بن علی]]{{ع}} دارای چادر و [[خیمه]] بوده و سپس به ساختمان مبدل گردیده است که هنگام تخریب دارای گنبد بوده است.
# بیت الاحزان در اصطلاح [[عامه]]، گاهی به [[مسجد]] «فاطمه» و گاهی با هر دو نام و گاهی نیز به «قُبة الحزن» نامیده شده و طبعاً نویسندگان نیز از هر سه نام مصطلح استفاده کرده‌اند. ولی آن چه مسلم است [[بیت‌الاحزان]] هیچ‌گاه به عنوان یک مسجد واقعی شناخته نشده است.
# بنابر مضمون [[روایات]]، بیت‌الاحزان در داخل بقیع بوده و همه مورخان بدون استثناء بر همین معنا تصریح و اضافه می‌کنند که در سمت جنوب غربی در مجاورت [[حرم]] [[ائمه اهل بیت]]{{عم}} قرار داشته است. بنابراین محلی که در سال‌های اخیر در خارج بقیع به نام بیت‌الاحزان معروف شده، با واقعیات تطبیق نمی‌کند<ref>تاریخ حرم ائمه بقیع، نجمی، ص۱۸۲.</ref>.


اگر چه امروزه از بیت‌الاحزان در [[بقیع]]، اثری نیست و اگرچه ساختمان آن ویران گردیده و از گنبد آن اثری باقی نمانده است، اما هر [[زائر]] [[شیعی]] وقتی وارد [[مدینه منوره]] می‌شود، پس از [[زیارت]] قبر رسول خدا{{صل}} و [[قبور]] ائمه بقیع، عازم بیت‌الاحزان می‌شود، به این [[امید]] که اگر به قبر مطهر [[زهرای مرضیه]]{{س}} دسترسی ندارد، آن حضرت را در محل دیگری که به وی منتسب است زیارت کند و در جایگاهی که دختر گرامی [[پیامبر]]{{صل}} پس از رحلت پدر بزرگوارش در ایام آخر عمرش هر [[روز]] چند [[ساعت]] از وقت خویش را در آنجا به [[عبادت]] و [[گریه]] سپری می‌کرد، [[نماز]] بخواند و به یاد اشک‌های آن حضرت [[اشک]] بریزد. مورخان و سیاحان [[مدینه]] از «بیت‌الاحزان» به عنوان یکی از بقاع و اماکن زیارتی یاد کرده‌اند<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۲۰۸؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۳۰.</ref>.


[[رده:بیت‌الاحزان]]
== منابع ==
[[رده:بیت‌الاحزان]]
{{منابع}}
# [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
# [[پرونده:IM010703.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|'''محمدنامه''']]
{{پایان منابع}}
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
[[رده:حضرت فاطمه]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
[[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش