حیره: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{پانویس2}} +{{پانویس}}))
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = امام مهدی
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط = [[حیره در معارف مهدویت]]
| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
}}


{{مهدویت}}
== موقعیت مکانی [[شهر]] حیره  ==
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
«حیره» شهری بود در کرانه باختری [[فرات]] و پایتخت [[پادشاهان]] لخم که به «مناذره» معروفند. این [[شهر]] در سه میلی [[کوفه]] در موضعی که امروزه بدان [[نجف]] گفته می‌‌شود، قرار داشت<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۳۲۸.</ref>. علت نامگذاری این منطقه به حیره را برخی، دستور تبع الاکبر ـ [[پادشاه]] معروف [[یمن]] ـ پیش از آغاز فتوحاتش در [[خراسان]] به جمعی از سپاهیانش مبنی بر اقامت ورزیدن در این منطقه (حیّروا به) گفته‌اند<ref>ر.ک: یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۳۲۹.</ref>. منابع از مالک بن زهیر بن عمرو قضاعی به عنوان نخستین ساکن حیره نام برده‌اند؛ سپس رفته رفته و به مرور [[زمان]]، [[اعراب]] دیگری از دیگر [[قبایل عرب]] به ایشان اضافه شدند<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۳۲۹-۳۳۰.</ref>. از این منطقه که [[مسکن]] پادشاهان [[عرب]] در [[جاهلیت]] از [[آل]] نصر تا آل لخم بود<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۳۲۸.</ref>، در [[تاریخ]] جاهلیت و [[اسلام]] فراوان یاد شده است<ref>[[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة]] ص۱۰۷.</ref>.
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام مهدی]]{{ع}} است. "'''امام مهدی'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام مهدی در قرآن]] - [[امام مهدی در حدیث]] - [[امام مهدی در کلام اسلامی]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام مهدی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
در [[زمان]] ساسانیان در آنجا، ملوک لخمی [[سلطنت]] داشتند و دست‌نشانده [[ایران]] بودند. خسرو پرویز در سال ۶٠٢ م این [[سلسله]] را منقرض و حاکمی برای آن تعیین کرد. بعد از آنکه حیره به دست [[مسلمانان]] افتاد، به علت بنای کوفه تنزل یافت و قبل از قرن دهم م و قرن چهارم ه‍‌. به کلی از میان رفت<ref>فرهنگ فارسی معین، ج ۵، ص۴۷۰.</ref>.<ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۲۷؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۸۷.</ref>
*شهری در یک فرسنگی کوفه بود که در زمان ساسانیان در آن‌جا، ملوک لخمی سلطنت داشتند و دست‌نشانده ایران بودند. خسرو پرویز در سال ٦٠٢ م. این سلسله را منقرض و حاکم برای آن تعیین کرد. بعد از آن‌که حیره به دست مسلمانان افتاد، به علت بنای کوفه تنزل یافت و قبل از قرن دهم م. و قرن چهارم ه‍‌. به کلی از میان رفت<ref>فرهنگ فارسی معین، ج ۵، ص ۴۷۰.</ref>. راوی می‌گوید: [[امیر مؤمنان]] {{ع}} به سوی "حیره" رهسپار شد و فرمود: "... به‌طور حتم، در شهر حیره مسجدی ساخته خواهد شد که پانصد در داشته باشد و دوازده امام جماعت عادل، در آن نماز جماعت برگزار کنند". گفتم: آیا [[مسجد کوفه]]، گنجایش مردم را خواهد داشت‌؟ فرمود: "چهار مسجد در آن‌جا ساخته می‌شود، که مسجد کوفه (فعلی) از همه آن‌ها کوچک‌تر است و این مسجد حیره و دو مسجد دیگر که در دو سوی شهر کوفه قرار می‌گیرند، احداث خواهد گشت"<ref>کافی، ج ۴، ص ۴۲۷؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۵؛ وسائل الشیعه، ج ۹، ص ۴۱۲.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "خانه‌های کوفه به رودخانه کربلا و حیره متصل می‌شود..."<ref>غیبة طوسی، ص ۲۹۵؛ وافی، ج ۲، ص ۱۱۲؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۰ و ۳۳۷.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۸۷.</ref>.


==حیره در فرهنگنامه آخرالزمان==
== حیره و [[مهدویت]] ==
*حیره شهری باستانی است واقع در [[عراق]] کنونی و در جنوب [[شهر]] [[کوفه]] قرار دارد. فاصله آن تا [[شهر]] [[نجف]] شش و نیم کیلومتر است. در قدیم شهری بزرگ بوده، اما اکنون ویران شده است.
{{اصلی|حیره در معارف مهدویت}}
*[[امام باقر]]{{ع}} به [[جابر]] فرمود: [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} زمانی به وقوع خواهد پیوست که کشتاری بزرگ در میان [[شهر]] حیره [[شهر]] [[کوفه]] به وجود آید<ref>غیبت طوسی: ص ۲۷۱.</ref>. روزی [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} با [[یاران]] خود از سرزمین [[کوفه]] و حیره عبور می‌‌کردند، [[حضرت]] فرمود: این دو [[شهر]] چنان گسترش می‌‌یابند که به هم متصل خواهند شد ـ به سوی [[کوفه]] اشاره نمودند ـ تا جایی که حدوداً هر متر آن در مقابل چند مثقال طلا خریداری می‌‌شود. در حیره مسجدی ساخته خواهد شد که پانصد درب داشته و [[حضرت قائم]]{{ع}} در آن [[نماز]] خواهد خواند، زیرا [[مسجد کوفه]] در آن زمان گنجایش نمازگذاران را نخواهد داشت. در این [[مسجد]] (علاوه بر [[حضرت]]) [[دوازده نفر]] [[عادل]] بر [[مردم]] [[نماز جماعت]] خواهند خواند. سپس [[حضرت]] فرمود: در [[کوفه]] نیز چهار [[مسجد]] دیگر ساخته خواهد شد که [[مسجد کوفه]] کوچک‌ترین آنها خواهد بود<ref>بحار الانوار: ج ۵۲، ص ۲۷۵.</ref><ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۲۷.</ref>.
حیره شهری است که در مباحث و روایات مهدویت مطرح شده است: [[روزی]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} با [[یاران]] خود از سرزمین کوفه و حیره عبور می‌‌کردند، حضرت فرمود: این دو شهر چنان گسترش می‌‌یابند که به هم متصل خواهند شد ـ به سوی کوفه اشاره نمودند ـ تا جایی که حدوداً هر متر آن در مقابل چند مثقال طلا خریداری می‌‌شود. در حیره مسجدی ساخته خواهد شد که پانصد درب داشته و [[حضرت قائم]] {{ع}} در آن [[نماز]] خواهد خواند؛ زیرا [[مسجد کوفه]] در آن زمان گنجایش نمازگزاران را نخواهد داشت. در این [[مسجد]] (علاوه بر حضرت) دوازده نفر [[عادل]] بر [[مردم]] [[نماز جماعت]] خواهند خواند. سپس حضرت فرمود: در کوفه نیز چهار مسجد دیگر ساخته خواهد شد که مسجد کوفه کوچک‌ترین آنها خواهد بود<ref>{{متن حدیث|خَرَجَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ {{ع}}إِلَی الْحِیرَةِ فَقَالَ لَیَتَّصِلَنَّ هَذِهِ بِهَذِهِ وَ أَوْمَأَ بِیَدِهِ إِلَی الْکُوفَةِ وَ الْحِیرَةِ حَتَّی یُبَاعَ الذِّرَاعُ فِیمَا بَیْنَهُمَا بِدَنَانِیرَ وَ لَیَبْنِیَنَّ بِالْحِیرَةِ مَسْجِداً لَهُ خَمْسُمِائَةِ بَابٍ یُصَلِّی فِیهِ خَلِیفَةُ الْقَائِمِ {{ع}}لِأَنَّ مَسْجِدَ الْکُوفَةِ لَیَضِیقُ عَلَیْهِمْ وَ لَیُصَلِّیَنَّ فِیهِ اثْنَا عَشَرَ إِمَاماً عَدْلًا قُلْتُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ وَ یَسَعُ مَسْجِدُ الْکُوفَةِ هَذَا الَّذِی تَصِفُ النَّاسَ یَوْمَئِذٍ قَالَ تُبْنَی لَهُ أَرْبَعُ مَسَاجِدَ مَسْجِدُ الْکُوفَةِ أَصْغَرُهَا وَ هَذَا وَ مَسْجِدَانِ فِی‏ طَرَفَیِ الْکُوفَةِ مِنْ هَذَا الْجَانِبِ وَ هَذَا الْجَانِبِ وَ أَوْمَأَ بِیَدِهِ نَحْوَ نَهَرِ الْبَصْرِیِّینَ وَ الْغَرِیَّیْنِ}}؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۷۴.</ref>.<ref>[[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص۲۲۷؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۲۸۷.</ref>


==[[دولت حیره]]==
== منابع ==
==پرسش مستقیم==
{{منابع}}
* [[حیره کجاست و چه ارتباطی با ظهور امام مهدی دارد؟ (پرسش)]]
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
# [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']].
# [[پرونده:IM010527.jpg|22px]] [[عاتق بن غيث بلادی|بلادی، عاتق بن غيث]]، [[معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة (کتاب)|'''معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة''']]
{{پایان منابع}}


== پرسش‌های وابسته ==
== پانویس ==
 
==منابع==
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
* [[پرونده:13681151.jpg|22px]] [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|'''فرهنگنامه آخرالزمان''']].
 
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{امام مهدی}}


[[رده:مدخل]]
[[رده:مدخل فرهنگنامه آخرالزمان]]
[[رده:مدخل فرهنگنامه آخرالزمان]]
[[رده:امام مهدی]]
[[رده:نشانه‌های ظهور]]
[[رده:حیره]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۸:۵۳

موقعیت مکانی شهر حیره

«حیره» شهری بود در کرانه باختری فرات و پایتخت پادشاهان لخم که به «مناذره» معروفند. این شهر در سه میلی کوفه در موضعی که امروزه بدان نجف گفته می‌‌شود، قرار داشت[۱]. علت نامگذاری این منطقه به حیره را برخی، دستور تبع الاکبر ـ پادشاه معروف یمن ـ پیش از آغاز فتوحاتش در خراسان به جمعی از سپاهیانش مبنی بر اقامت ورزیدن در این منطقه (حیّروا به) گفته‌اند[۲]. منابع از مالک بن زهیر بن عمرو قضاعی به عنوان نخستین ساکن حیره نام برده‌اند؛ سپس رفته رفته و به مرور زمان، اعراب دیگری از دیگر قبایل عرب به ایشان اضافه شدند[۳]. از این منطقه که مسکن پادشاهان عرب در جاهلیت از آل نصر تا آل لخم بود[۴]، در تاریخ جاهلیت و اسلام فراوان یاد شده است[۵].

در زمان ساسانیان در آنجا، ملوک لخمی سلطنت داشتند و دست‌نشانده ایران بودند. خسرو پرویز در سال ۶٠٢ م این سلسله را منقرض و حاکمی برای آن تعیین کرد. بعد از آنکه حیره به دست مسلمانان افتاد، به علت بنای کوفه تنزل یافت و قبل از قرن دهم م و قرن چهارم ه‍‌. به کلی از میان رفت[۶].[۷]

حیره و مهدویت

حیره شهری است که در مباحث و روایات مهدویت مطرح شده است: روزی امیرالمؤمنین (ع) با یاران خود از سرزمین کوفه و حیره عبور می‌‌کردند، حضرت فرمود: این دو شهر چنان گسترش می‌‌یابند که به هم متصل خواهند شد ـ به سوی کوفه اشاره نمودند ـ تا جایی که حدوداً هر متر آن در مقابل چند مثقال طلا خریداری می‌‌شود. در حیره مسجدی ساخته خواهد شد که پانصد درب داشته و حضرت قائم (ع) در آن نماز خواهد خواند؛ زیرا مسجد کوفه در آن زمان گنجایش نمازگزاران را نخواهد داشت. در این مسجد (علاوه بر حضرت) دوازده نفر عادل بر مردم نماز جماعت خواهند خواند. سپس حضرت فرمود: در کوفه نیز چهار مسجد دیگر ساخته خواهد شد که مسجد کوفه کوچک‌ترین آنها خواهد بود[۸].[۹]

منابع

پانویس

  1. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۳۲۸.
  2. ر.ک: یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۳۲۹.
  3. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۳۲۹-۳۳۰.
  4. یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۲، ص۳۲۸.
  5. بلادی، عاتق بن غيث، معجم المعالم الجغرافیة فی السیرة النبویة ص۱۰۷.
  6. فرهنگ فارسی معین، ج ۵، ص۴۷۰.
  7. حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۲۲۷؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۸۷.
  8. «خَرَجَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ (ع)إِلَی الْحِیرَةِ فَقَالَ لَیَتَّصِلَنَّ هَذِهِ بِهَذِهِ وَ أَوْمَأَ بِیَدِهِ إِلَی الْکُوفَةِ وَ الْحِیرَةِ حَتَّی یُبَاعَ الذِّرَاعُ فِیمَا بَیْنَهُمَا بِدَنَانِیرَ وَ لَیَبْنِیَنَّ بِالْحِیرَةِ مَسْجِداً لَهُ خَمْسُمِائَةِ بَابٍ یُصَلِّی فِیهِ خَلِیفَةُ الْقَائِمِ (ع)لِأَنَّ مَسْجِدَ الْکُوفَةِ لَیَضِیقُ عَلَیْهِمْ وَ لَیُصَلِّیَنَّ فِیهِ اثْنَا عَشَرَ إِمَاماً عَدْلًا قُلْتُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ وَ یَسَعُ مَسْجِدُ الْکُوفَةِ هَذَا الَّذِی تَصِفُ النَّاسَ یَوْمَئِذٍ قَالَ تُبْنَی لَهُ أَرْبَعُ مَسَاجِدَ مَسْجِدُ الْکُوفَةِ أَصْغَرُهَا وَ هَذَا وَ مَسْجِدَانِ فِی‏ طَرَفَیِ الْکُوفَةِ مِنْ هَذَا الْجَانِبِ وَ هَذَا الْجَانِبِ وَ أَوْمَأَ بِیَدِهِ نَحْوَ نَهَرِ الْبَصْرِیِّینَ وَ الْغَرِیَّیْنِ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۷۴.
  9. حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص۲۲۷؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۲۸۷.