وظایف امت نسبت به قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

گوش دادن به قرآن، عمل [[ارزشمندی]] است که در قرآن کریم و آموزه‌های [[مولای متقیان]] از آن سخن رفته است. در [[قرآن مجید]] می‌خوانیم {{متن قرآن|وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ}}<ref>«و چون قرآن خوانده شود بدان گوش فرا دهید و خاموش بمانید باشد که بر شما بخشایش آورند» سوره اعراف، آیه ۲۰۴.</ref>. حضرت علی{{ع}} نیز درباره [[ارزش]] استماع قرآن، می‌فرماید: «هر که به یک [[آیه قرآن]] گوش فرا دهد، برای او از طلایی به اندازه [[ثبیر]] (نام کوهی بزرگ در [[یمن]]) بهتر است»<ref>الحیاة، ج۲، ص۱۵۶. </ref>. همچنین به نقل از [[پیامبر]] می‌فرماید: {{متن حدیث|قَارِئُ الْقُرْآنِ وَ الْمُسْتَمِعُ فِي الْأَجْرِ سَوَاءٌ}}<ref>مستدرک الوسائل، ج۲، ص۲۶۱، ح۴۶۴۵.</ref>؛ «[[قاری]] و مستمع [[قرآن]] پاداشی برابر دارند». در سخن دیگری، پس از بیان [[فضیلت]] و [[پاداش]] بسیار [[قرائت سوره]] [[حمد]]، می‌افزاید: «هر که به قرائت قاری [[سوره حمد]] گوش فرا دهد، به اندازه ثلث قاری پاداش دارد»<ref>مستدرک الوسائل، ج۲، ص۳۲۹، ح۴۷۹۹.</ref>. در [[کلامی]] دیگر به نقل از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌فرماید: «[[خداوند]] از گوش دهنده قرآن [[سختی]] [[دنیا]]، و از خواننده آن سختی [[آخرت]] را دور کند». سپس [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} پاداش‌های فراوان دیگری برای قاری و مستمع قرآن یاد می‌کنند و در پایان می‌فرمایند: آیا می‌دانید چه زمانی به این مستمع و قاری، پاداش‌های بزرگ پیش‌گفته کاملاً داده می‌شود؟ زمانی که در باره قرآن [[غلو]] و [[زیاده‌روی]] نکند، و بدان [[ستم]] روا ندارد، و به وسیله آن [[اموال]] [[مردم]] را نخورد و [[ریا]] نورزد»<ref>بحار الأنوار، ج۹۲، ص۱۸۲، ح۱۸.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} نیز می‌فرماید: «ابن الکواء پشت سر [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} این [[آیه]] را خواند: {{متن قرآن|لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ}}<ref>«و به تو و به پیشینیان تو وحی شده است که اگر شرک بورزی بی‌گمان کردارت از میان خواهد رفت و بی‌شک از زیانکاران خواهی بود» سوره زمر، آیه ۶۵.</ref> [[امیر مؤمنان]]{{ع}} ساکت شد و بدان گوش فرا داد<ref>وسائل الشیعه، ج۶، ص۲۱۴، ج۷۷۶۴.</ref>. در [[حقیقت]]، گوش دادن به [[آیات قرآن]]، [[انسان]] را در آستانه [[حقایق]] آن قرار می‌دهد، و چون قرآن، [[کلام]] [[جاودانه]] و همیشه با طراوت [[خدا]] است و شگفتی‌ها و حقایق ناشناخته آن پایان پذیر نیست، کثرت قرائت و [[استماع]] از تازگی آن نمی‌کاهد. چنان که علی{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|لَا تَخْلُقُهُ كَثْرَةُ الرَّدِّ وَ وُلُوجُ السَّمْعِ}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۵۵.</ref>؛ «هر چند قرآن بر زبان‌ها تکرار شود و در گوش‌ها فرو شود، کهنه نگردد».<ref>[[علی نقی خدایاری|خدایاری، علی نقی]]، [[قرآن‌شناسی - خدایاری (مقاله)|مقاله «قرآن‌شناسی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱]]، ص ۲۱۹.</ref>

{{متن حدیث|تَمَسَّكْ بِحَبْلِ الْقُرْآنِ وَ انْتَصِحْهُ وَ حَلِّلْ حَلَالَهُ وَ حَرِّمْ حَرَامَهُ وَ اعْمَلْ بِعَزَائِمِهِ وَ أَحْكَامِهِ}}<ref>غررالحکم، ج۳، ص۳۱۳، ح۴۵۶۳. نیز ر.ک: نهج البلاغه، نامه ۶۹.</ref>؛ «به رشته [[قرآن]] چنگ بزن و پند آن را پذیرا باش. [[حلال]] آن را [[حلال و حرام]] آن را [[حرام]] شمار، و به [[واجبات]] و احکام آن عمل کن».

اگر میان [[قرآن و عترت]]، ملازمت همیشگی وجود دارد، نباید به بهانه [[تمسک]] به یکی، دیگر [[حجت خدا]] و [[جانشین پیامبر]] را فرو گذاریم؛ زیرا لازمه [[هدایت]] و [[نجات]] [[واقعی]]، پذیرش [[جانشینی]] [[ثقلین]] و جدا نساختن آن دو از یکدیگر است؛ چنان‌که [[امام علی]]{{ع}} بر بالای [[منبر]]، [[مصحف شریف]] را بر سر [[مبارک]] نهاد و از سر سوز به [[درگاه الهی]] عرضه داشت: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ قَدْ مَنَعُونِي مَا فِيهِ فَأَعْطِنِي مَا فِيهِ}}<ref>ثقفی، ابراهیم بن محمد، الغارات، ج۲، ص۴۵۸.</ref>؛ «بار خدایا، مرا از آن‌چه ([[حقوق]]) در قرآن بود، باز داشتند؛ پس آن‌چه را در آن است، به من بازده».<ref>[[علی نقی خدایاری|خدایاری، علی نقی]]، [[قرآن‌شناسی - خدایاری (مقاله)|مقاله «قرآن‌شناسی»]]، [[دانشنامه امام علی ج۱ (کتاب)|دانشنامه امام علی ج۱]]، ص ۲۲۰.</ref>

در [[قرآن کریم]] از زبان [[پیامبر اسلام]]{{صل}} می‌خوانیم: {{متن قرآن|وَقَالَ الرَّسُولُ يَا رَبِّ إِنَّ قَوْمِي اتَّخَذُوا هَذَا الْقُرْآنَ مَهْجُورًا}}<ref>«و پیامبر می‌گوید: پروردگارا! امّت من این قرآن را کنار نهادند» سوره فرقان، آیه ۳۰.</ref>. در [[کلام امام علی]]{{ع}} از دوری [[قرآن]] از صحنه [[اجتماع]] و انزوای [[احکام]] و آموزه‌های آن، گزارش‌ها و پیش‌گویی‌هایی آمده است. آن حضرت از گروهی سخن می‌گوید که نزد ایشان [[تفسیر]] درست قرآن، بی‌ارزش و معانی دگرگون آن ارجمند است:

در خطبه‌ای دیگر، خبر از آمدن روزگاری می‌دهد که در آن، قرآن و [[اهل]] آن از [[جامعه]] طرد خواهند شد: