سیره امام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = امام حسین | عنوان مدخل  = سیره امام حسین| مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}

[[سیره]] به معنای جریان داشتن و در حرکت بودن است که در اصطلاح [[دینی]] به معانی طریقه، روش و [[رفتار]] و اخلاق عملی به کار رفته است. خصلت‌های برجسته و '''سیره [[امام حسین]] {{ع}}'''، در صحنه‌های مختلف مخصوصاً در نهضت عاشورا جلوه داشت. برخی از ابعاد سیره امام حسین {{ع}} را می‌توان از جنبه‌های [[اخلاقی]]، [[خانوادگی]]، [[تبلیغی]]، [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] بررسی نمود.

== مقدمه ==

خصلت‌های برجسته و سیرۀ متعالی [[امام حسین]]، در صحنه‌های مختلف [[نهضت عاشورا]] نیز جلوه داشت. به عنوان نمونه: قاطعانه [[بیعت]] با [[یزید]] را ردّ کرد و از [[مدینه]] خارج شد، در سخت ترین شرایط محاصره و [[سختی]] و [[تشنگی]] در [[کربلا]] هم پیشنهاد [[تسلیم شدن]] و [[بیعت]] را نپذیرفت، عزّتمندانه به استقبال [[شهادت]] رفت، جوانمردانه به حرّ و [[سپاه]] تشنۀ او در طول راه آب داد و بالأخره توبۀ حرّ را [[روز عاشورا]] پذیرفت، [[بیعت]] خود را از [[یاران]] برداشت تا هر که می‌خواهد برگردد، [[غلام]] و خادم خویش را هم [[آزاد]] گذاشت و از او خواست که اگر می‌خواهد برود، به [[یتیمان]] [[مسلم بن عقیل]] پس از [[شهادت]] پدرشان [[مهربانی]] کرد، [[شب عاشورا]] را برای [[مناجات]] و [[تلاوت قرآن]] و [[عبادت]] مهلت خواست، تا آخرین لحظات حتّی در [[قتلگاه]] هم حالت [[تسلیم]] و [[رضا]] داشت، بر سختیها و [[شداید]] [[کربلا]] و [[شهادت]] [[اصحاب]] [[صبوری]] کرد، [[روز عاشورا]] با آن همه داغ و [[مصیبت]] و [[تشنگی]] و تنهایی چون شیر جنگید و از انبوه [[دشمن]] نهراسید، [[قیام]] خویش را با انگیزۀ [[امر به معروف و نهی از منکر]] دانست، بارها در طول [[سفر]] [[کربلا]] بی اعتباری [[دنیا]] را گوشزد کرد و [[زهد]] خویش را نشان داد، هتّاکی‌های [[دشمنان]] را [[روز عاشورا]] حلیمانه تحمّل کرد، اثر انبان‌هایی که به خانۀ محرومان برده بود، پس از شهادتش بر پشت و دوش آن حضرت دیده شد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۲۵۴.</ref>.

== ابعاد [[سیره]] [[حسینی]] ==

=== [[سبک زندگی امام حسین]] ===

=== سیره اخلاقی امام حسین ===

[[امام حسین]] {{ع}} در خانواده‌ای متولد شد که محل فرود [[فرشتگان]] و جایگاه [[نزول قرآن]] بود، در جمع شخصیت‌های ارجمندی که با [[آیات]] الهی شکوه و عظمت یافته بودند و ساختار شخصیتی ایشان را [[پیامبر]] با [[فضایل اخلاقی]] بنا نهاد.

برخی از ویژگی‌های اخلاقی آن حضرت عبارت‌اند از: [[تواضع امام حسین|فروتنی]]؛ [[بردباری امام حسین|بردباری و گذشت‌]]؛ بخشش و سخاوت‌؛ [[شجاعت امام حسین|شجاعت‌]]؛ [[ذلت‌ناپذیری‌ امام حسین|ذلت‌ناپذیری‌]]؛ رسیدگی به بینوایان؛ انفاق در آشکار و نهان؛ [[جوانمردی]] و ...<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۵ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۵]]، ص۴۵-۴۷؛ [[محمد علی کلهر|کلهر، محمد علی]]، [[شجاعت و شهامت امام حسین (مقاله)|مقاله «شجاعت و شهامت امام حسین»]] [[فرهنگ عاشورایی ج۱ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی ج۱]]، ص ۶۲ ـ ۷۹.</ref>.

=== سیره عبادی امام حسین ===

[[عبادت]] نزد [[امام حسین]] {{ع}}، باتوجه به اینکه عبادت و [[پرستش خدا]] برای خاندان نبوّت، هستی و [[زندگی]] به شمار می‌آمد، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بود و آن حضرت شب و [[روز]]، در [[نهان]] و آشکار همواره به عبادت می‌پرداختند. آن حضرت همواره در [[حق مردم]] [[نیکی]] و [[احسان]] و [[انفاق]] فراوان داشت.

در هیچ‌یک از لحظات و سکنات، ارتباط قلبی امام حسین {{ع}} با [[حضرت حق]] قطع نگردید و این رابطه را با [[پرستش]] خدای خویش تبلور می‌بخشید که در دعاهای آن حضرت مانند دعای [[عرفه]] نمود پیدا کرده است. همچنین در اوصاف آن حضرت نقل شده که بیست و پنج مرتبه پیاده به [[حج]] رفتند در حالی که مَرکب داشتند<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۵ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۵]]، ص۶۰؛ [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]]، ص۱۵۳.</ref>.

=== [[سیره خانوادگی امام حسین]] ===

=== سیره تربیتی امام حسین ===

سیره تربیتی امام حسین {{ع}} برپایه آنکه ایشان جزء اهل بیت {{ع}} بوده و دارای عصمت است قایل توجه است و علاوه بر اینکه ایشان متصف به همه نشانه‌های کمال هستند، دیگران را هم هدایت به این اوصاف می‌کنند. برخی از اوصاف و مسائل تربیتی آن حضرت عبارت‌اند از: رضا و [[تسلیم]]؛ ایجاد [[خودباوری]] و تقویت [[عزت نفس]]؛ [[احترام]] و [[محبت]] به کودکان؛ احترام به [[افکار]] [[جوانان]]؛ توجه و [[احترام]] به [[همسر]]؛ [[تواضع]] و هم‌نشینی با فقراء؛ جایگاه مادران شایسته و ...<ref>[[محمد علی قاسمی|قاسمی، محمد علی]]، [[امام حسین و تربیت دینی (مقاله)|مقاله «امام حسین و تربیت دینی»]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۷ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی ج۷]]، ص ۱۵ ـ ۳۴.</ref>.

=== سیره اجتماعی امام حسین ===

آری؛ کسی باور نمی‌کرد که محبوب [[قلب]] رسول خدا{{صل}} و جگر گوشه صدیقه کبرا{{س}} توسط گروهی که خود را [[مسلمان]] و از [[امت محمد]]{{صل}} می‌خواندند، مورد تعرض و بی‌حرمتی قرار گیرد، چه رسد به این که غریبانه، مظلومانه و [[لب تشنه]] در سرزمین [[نینوا]] به [[شهادت]] برسد و [[فرزندان]] و [[بانوان]] حرمش به اسارت روند.

با شروع [[حکومت اموی]]، بی‌حرمتی‌ها از سوی [[معاویه]] و عمالش نسبت به ساحت [[مقدس]] [[امیرمؤمنان]]{{ع}} و فرزندانش حسن و حسین{{عم}} و ترویج [[سب]] و [[لعن]] آنان به صورت علنی آغاز شد و زمینه‌های [[فاجعه]] خونین [[کربلا]] به گونه‌ای شتابان فراهم گردید و آن حسین عزیزی که این همه مورد محبت رسول خدا{{صل}} و [[مسلمین]] بود، حتی مأوایی در تمام آن [[سرزمین پهناور اسلامی]] نداشت. (در بخش‌های [[آینده]] به طور مشروح بحث آن خواهد آمد)<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها (کتاب)|عاشورا ریشه‌ها انگیزه‌ها رویدادها پیامدها]]، ص۴۲ ـ ۴۷.</ref>.

 

=== [[سیره تبلیغی امام حسین]] ===

 

برای نمونه، آن گرامی بود که در [[بحران]] تاخت و تاز افسار گسیخته استبداد [[اموی]] و به هنگام رویارویی قهرمانانه و تاریخ‎ساز خروشید که: «نه، هرگز [[حسین]] زیر بار [[ذلت]] نخواهد رفت!» و این منشور ستم‌سوز و [[جاودانه]] را برای همگان به یادگار نهاد که: «نه، به خدای هستی [[سوگند]]! نه ذلیلانه دست [[بیعت]] بر دست [[تجاوزکاران]] خواهیم نهاد و نه همانند بردگان از میدان [[جهاد]] خواهم گریخت»<ref>[[هادی نگارش|نگارش، هادی]]، [[زندگی و شخصیت امام حسین (مقاله)|مقاله «زندگی و شخصیت امام حسین»]] [[فرهنگ عاشورایی ج۱ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی ج۱]]، ص ۸۹.</ref>.

=== [[سیره اقتصادی امام حسین]] ===

=== [[سیره فرهنگی امام حسین]] ===

=== سیره نظامی امام حسین ===

برخی از تاکتیک‌های نظامی که حضرت از آنها استفاده کرد عبارت است از: حفاظت شخصی؛ گزارش‌گر اطلاعاتی؛ خنثی کردن [[توطئه]] [[ترور]]؛ جمع‌آوری اطلاعات؛ جذب نیرو؛ تصفیه نیرو؛ سازماندهی نیروها. روش‌هایی که از سوی [[سیدالشهدا]]{{ع}} در طول [[نهضت]] و در [[روز عاشورا]] و نیز توسّط [[خانواده]] او به کار گرفته شد، هم مایه ماندگاری نهضت و مصونیّت چهره آن است، هم عامل روحیّه بخشی به یارانِ شرکت کننده در آن [[حماسه]] که [[امام]] را با همه هستی [[یاری]] کردند، و هم مایه تزلزل در انگیزه سپاه کوفه و موجب [[ضعف]] یا رسوایی یا خنثی شدن [[تبلیغات]] [[دشمن]] گشته است، که به برخی از آنها اشاره می‌‌شود: [[نامشروع]] دانستن [[خلافت یزید]]؛ نامه نگاری و پیام‌رسانی به بزرگان کوفه و [[بصره]] و سران [[قبایل]] و اعزام نماینده به [[کوفه]]؛ [[اتمام حجّت]]؛ خطابه با دشمن؛ [[رَجَز]] و غیره.

# پیام [[نهضت]] به همه رسانده شود

# در دراز مدّت، [[منافقان]] نفوذی در تشکیلات حکومتی و پست‌های کلیدی معرفی و افشا گردند

# [[امر به معروف و نهی از منکر]] و [[اصلاح]] [[فساد اجتماعی]]، زنده شود

# راه [[مبارزه سیاسی]] [[فرهنگی]] برای نسل‌های [[آینده]] ترسیم گردد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص۱۰۰-۱۱۲.</ref>.

=== [[سیره قضایی امام حسین]] ===

* [[سبک زندگی امام حسین]]

* [[سیره اخلاقی امام حسین]]

* [[سیره عبادی امام حسین]]

* [[سیره خانوادگی امام حسین]]

* [[سیره تربیتی امام حسین]]

* [[سیره اجتماعی امام حسین]]

* [[سیره علمی امام حسین]]

* [[سیره تبلیغی امام حسین]]

* [[سیره سیاسی امام حسین]]

* [[سیره اقتصادی امام حسین]]

* [[سیره فرهنگی امام حسین]]

* [[سیره مدیریتی امام حسین]]

* [[سیره نظامی امام حسین]]

* [[سیره قضایی امام حسین]]

# [[پرونده:13681024.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|'''فرهنگ عاشورا''']]

# [[پرونده:13681353.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امام حسین''']]

[[رده:امام حسین]]

[[رده:سیره معصوم]]