امام حسن عسکری علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۷۰: خط ۷۰:
# '''پشتیبانی [[مالی]] از شیعیان‏:''' یکی دیگر از موضع‌‏گیری‏های [[امام عسکری]] {{ع}}، حمایت [[مالی]] از [[شیعیان]] به ویژه از یاران خاص و نزدیک آن حضرت بود، این کار سبب شد آنان زیر فشار مالی، جذب دستگاه [[حکومت عباسی]] نشوند<ref>شیخ مفید، الارشاد، ص ۳۴۳؛ ابن شهر اشوب، مناقب آل أبی طالب، ج ۴، ص ۴۳۹؛ مسعودی، اثبات الوصیة، ص ۲۴۲؛ امین، سید محسن، اعیان الشیعة، ص ۴۰؛ طبرسی، اعلام الوری، ص ۳۷۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص ۵۰۸.</ref>.
# '''پشتیبانی [[مالی]] از شیعیان‏:''' یکی دیگر از موضع‌‏گیری‏های [[امام عسکری]] {{ع}}، حمایت [[مالی]] از [[شیعیان]] به ویژه از یاران خاص و نزدیک آن حضرت بود، این کار سبب شد آنان زیر فشار مالی، جذب دستگاه [[حکومت عباسی]] نشوند<ref>شیخ مفید، الارشاد، ص ۳۴۳؛ ابن شهر اشوب، مناقب آل أبی طالب، ج ۴، ص ۴۳۹؛ مسعودی، اثبات الوصیة، ص ۲۴۲؛ امین، سید محسن، اعیان الشیعة، ص ۴۰؛ طبرسی، اعلام الوری، ص ۳۷۲؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص ۵۰۸.</ref>.
# '''معرفی حضرت مهدی {{ع}} به عنوان [[جانشین]]:‏''' یکی از مسؤولیت‏‌های بزرگ [[امام عسکری]] {{ع}}، معرّفی [[حضرت مهدی]] {{ع}} به [[جانشینی]] خود بود این امر زمانی سخت‏‌تر می‏شد که آن حضرت می‌بایست بنا به دلایلی [[فرزند]] خود را در پردۀ "پنهان‌‏زیستی" نگه دارد تا از گزند بدخواهان در [[امان]] بماند با این حال در موارد فراوانی به معرفی [[جانشین]] خود به افراد مورد [[اطمینان]] پرداخته است. از جمله تعابیری که [[امام یازدهم]] برای معرفی حضرت مهدی {{ع}} به کار برده است: {{متن حدیث|هَذَا صَاحِبُکُمْ‏ بَعْدِی‏}}<ref>«این، بعد از من صاحب شما است»؛ شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۴۸.</ref>؛ {{متن حدیث|إِنَ‏ ابْنِی‏ هُوَ الْقَائِمُ‏ مِنْ‏ بَعْدِی}}<ref>«همانا فرزندم، قائم بعد از من است»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۵۲۴، ح ۴.</ref>؛ {{متن حدیث|هَذَا إِمَامُکُمْ‏ مِنْ‏ بَعْدِی‏ وَ خَلِیفَتِی‏ عَلَیْکُم}}<ref> «این پیشوای شما پس از من و جانشین من بر شما است»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۴۳۵، ح ۲.</ref>؛ {{متن حدیث|ابنی محمد هو الامام الحجة بعدی}}<ref>«فرزندم محمد، همان امام و حجت پس از من است»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۴۰۹، ح ۹.</ref>.
# '''معرفی حضرت مهدی {{ع}} به عنوان [[جانشین]]:‏''' یکی از مسؤولیت‏‌های بزرگ [[امام عسکری]] {{ع}}، معرّفی [[حضرت مهدی]] {{ع}} به [[جانشینی]] خود بود این امر زمانی سخت‏‌تر می‏شد که آن حضرت می‌بایست بنا به دلایلی [[فرزند]] خود را در پردۀ "پنهان‌‏زیستی" نگه دارد تا از گزند بدخواهان در [[امان]] بماند با این حال در موارد فراوانی به معرفی [[جانشین]] خود به افراد مورد [[اطمینان]] پرداخته است. از جمله تعابیری که [[امام یازدهم]] برای معرفی حضرت مهدی {{ع}} به کار برده است: {{متن حدیث|هَذَا صَاحِبُکُمْ‏ بَعْدِی‏}}<ref>«این، بعد از من صاحب شما است»؛ شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۴۸.</ref>؛ {{متن حدیث|إِنَ‏ ابْنِی‏ هُوَ الْقَائِمُ‏ مِنْ‏ بَعْدِی}}<ref>«همانا فرزندم، قائم بعد از من است»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۵۲۴، ح ۴.</ref>؛ {{متن حدیث|هَذَا إِمَامُکُمْ‏ مِنْ‏ بَعْدِی‏ وَ خَلِیفَتِی‏ عَلَیْکُم}}<ref> «این پیشوای شما پس از من و جانشین من بر شما است»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۴۳۵، ح ۲.</ref>؛ {{متن حدیث|ابنی محمد هو الامام الحجة بعدی}}<ref>«فرزندم محمد، همان امام و حجت پس از من است»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۴۰۹، ح ۹.</ref>.
# '''آماده‌‏سازی [[شیعیان]] برای دوران غیبت [[امام دوازدهم]] {{ع}}:''' پنهان شدن [[پیشوا]] و [[رهبر]] هر جمعیت یک حادثۀ غیر طبیعی و نامأنوس است و [[باور]] کردن آن و نیز [[تحمل مشکلات]] ناشی از آن برای [[مردم]] دشوار است، [[پیامبر اسلام]] {{صل}} و [[امامان]] پیشین {{ع}} به تدریج [[مردم]] را با این موضوع آشنا ساخته، [[افکار]] را برای پذیرش آن آماده می‌‏کردند؛ این تلاش در زمان [[امام عسکری]] {{ع}} جلوۀ بیشتری یافت؛ زیرا با وجود تأکید بر [[تولد حضرت مهدی]] {{ع}} او را فقط به [[شیعیان]] خاص و بسیار نزدیک نشان می‏داد. از سوی دیگر، تماس مستقیم [[شیعیان]] با خود آن حضرت نیز روز به ‏روز محدودتر و کمتر می‏شد به گونه‏ای که حتی در [[شهر]] [[سامرا]] از طریق نامه یا به وسیلۀ نمایندگان خویش به [[مردم]] پاسخ می‌داد بدین‏ ترتیب آنان را برای پذیرش اوضاع و شرایط عصر غیبت و ارتباط غیر مستقیم با [[امام]] آماده می‌‏ساخت. این همان روشی است که [[امام دوازدهم]] {{ع}} در زمان غیبت صغری در پیش گرفت و به تدریج [[شیعیان]] را برای [[دوران غیبت کبری]] آماده ساخت<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۶۴ ـ۷۰؛ [[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۵۴ ـ ۱۵۶؛ [[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)| امام‌شناسی ۵]]، ص۱۵۰-۱۵۱.</ref>.
# '''آماده‌‏سازی [[شیعیان]] برای دوران غیبت [[امام دوازدهم]] {{ع}}:''' پنهان شدن [[پیشوا]] و [[رهبر]] هر جمعیت یک حادثۀ غیر طبیعی و نامأنوس است و [[باور]] کردن آن و نیز [[تحمل مشکلات]] ناشی از آن برای [[مردم]] دشوار است، [[پیامبر اسلام]] {{صل}} و [[امامان]] پیشین {{ع}} به تدریج [[مردم]] را با این موضوع آشنا ساخته، [[افکار]] را برای پذیرش آن آماده می‌‏کردند؛ این تلاش در زمان [[امام عسکری]] {{ع}} جلوۀ بیشتری یافت؛ زیرا با وجود تأکید بر [[تولد حضرت مهدی]] {{ع}} او را فقط به [[شیعیان]] خاص و بسیار نزدیک نشان می‏داد. از سوی دیگر، تماس مستقیم [[شیعیان]] با خود آن حضرت نیز روز به ‏روز محدودتر و کمتر می‏شد به گونه‏ای که حتی در [[شهر]] [[سامرا]] از طریق نامه یا به وسیلۀ نمایندگان خویش به [[مردم]] پاسخ می‌داد بدین‏ ترتیب آنان را برای پذیرش اوضاع و شرایط عصر غیبت و ارتباط غیر مستقیم با [[امام]] آماده می‌‏ساخت. این همان روشی است که [[امام دوازدهم]] {{ع}} در زمان غیبت صغری در پیش گرفت و به تدریج [[شیعیان]] را برای [[دوران غیبت کبری]] آماده ساخت<ref>ر.ک: [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۶۴ ـ۷۰؛ [[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۱]]، ص۱۵۴ ـ ۱۵۶؛ [[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)| امام‌شناسی ۵]]، ص۱۵۰-۱۵۱.</ref>.


=== [[امام]] و مقابله با انحرافات ===
=== [[امام]] و مقابله با انحرافات ===
خط ۸۰: خط ۸۰:
[[دلایل]] اقامه شده بر [[امامت]] [[امام عسکری]] {{ع}} از این قرار است:  
[[دلایل]] اقامه شده بر [[امامت]] [[امام عسکری]] {{ع}} از این قرار است:  
# به دلیل آنکه بعد از [[امام هادی]] {{ع}}، تمامی [[فضایل]] و مکارم از قبیل [[علم]]، [[عصمت]]، [[زهد]]، کمال در عقلانیت، [[تدبر]]، [[شجاعت]] و... در [[امام عسکری]] جمع گردیده بود، او شایسته‌ترین فرد زمان خویش برای تصدی [[مقام امامت]] بود<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۳۱۲، اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۹۱۱؛ حلی، حسن بن یوسف، کشف المراد، ص۵۳۹.</ref>. [[فضایل]] [[امام]] به اندازه‌ای بود که دشمنان اهل بیت نیز به عظمت و بزرگی او اعتراف می‌کردند: "[[دوست]] و [[دشمن]]، از او به [[نیکی]] و شایستگی یاد و او را [[ستایش]] می‌کنند"<ref>{{عربی|لَمْ أَرَ لَهُ وَلِيّاً وَ لَا عَدُوّاً إِلَّا وَ هُوَ يُحْسِنُ الْقَوْلَ فِيهِ وَ الثَّنَاءَ عَلَيْهِ}}؛ اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۹۱۳-۹۱۶.</ref>.
# به دلیل آنکه بعد از [[امام هادی]] {{ع}}، تمامی [[فضایل]] و مکارم از قبیل [[علم]]، [[عصمت]]، [[زهد]]، کمال در عقلانیت، [[تدبر]]، [[شجاعت]] و... در [[امام عسکری]] جمع گردیده بود، او شایسته‌ترین فرد زمان خویش برای تصدی [[مقام امامت]] بود<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۳۱۲، اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۹۱۱؛ حلی، حسن بن یوسف، کشف المراد، ص۵۳۹.</ref>. [[فضایل]] [[امام]] به اندازه‌ای بود که دشمنان اهل بیت نیز به عظمت و بزرگی او اعتراف می‌کردند: "[[دوست]] و [[دشمن]]، از او به [[نیکی]] و شایستگی یاد و او را [[ستایش]] می‌کنند"<ref>{{عربی|لَمْ أَرَ لَهُ وَلِيّاً وَ لَا عَدُوّاً إِلَّا وَ هُوَ يُحْسِنُ الْقَوْلَ فِيهِ وَ الثَّنَاءَ عَلَيْهِ}}؛ اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۹۱۳-۹۱۶.</ref>.
# [[ظهور]] [[معجزات الهی]] و خوارق عادت از ایشان که دیگران از انجام آن [[ناتوان]] بودند نیز [[دلیل]] دیگری بر [[امامت]] حضرت است<ref>حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة، ج۳، ص۴۰۰؛ بحرانی، سید هاشم، مدینة المعاجز، ج۳، ص۳۲۵.</ref> از جمله [[معجزات]] [[امام]]، [[پیشگویی‌ها]] و خبرهایی است که از [[آینده]] به [[اصحاب]] خود می‌داد: مانند خبر کشته شدن [[معتز]] عباسی، بیست روز قبل از قتلش و...<ref>اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۹۱۶.</ref><ref>[[ابوالفضل سلطان‌ محمدی|سلطان‌ محمدی، ابوالفضل]]و [[مهدی نجفی مقدم|نجفی مقدم، مهدی]]، [[امامت امام حسن عسکری (مقاله)|امامت امام حسن عسکری]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۶ ـ ۴۲۷.</ref>
# [[ظهور]] [[معجزات الهی]] و خوارق عادت از ایشان که دیگران از انجام آن [[ناتوان]] بودند نیز [[دلیل]] دیگری بر [[امامت]] حضرت است<ref>حر عاملی، محمد بن حسن، اثبات الهداة، ج۳، ص۴۰۰؛ بحرانی، سید هاشم، مدینة المعاجز، ج۳، ص۳۲۵.</ref> از جمله [[معجزات]] [[امام]]، [[پیشگویی‌ها]] و خبرهایی است که از [[آینده]] به [[اصحاب]] خود می‌داد: مانند خبر کشته شدن [[معتز]] عباسی، بیست روز قبل از قتلش و...<ref>اربلی، ابن ابوالفتح، کشف الغمة، ج۲، ص۹۱۶.</ref>.<ref>[[ابوالفضل سلطان‌ محمدی|سلطان‌ محمدی، ابوالفضل]]و [[مهدی نجفی مقدم|نجفی مقدم، مهدی]]، [[امامت امام حسن عسکری (مقاله)|امامت امام حسن عسکری]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی ج۱]]، ص ۴۲۶ ـ ۴۲۷.</ref>
# [[روایات]] دال بر [[امامت امام عسکری]] {{ع}}: برای [[اثبات امامت حضرت]] [[عسکری]] {{ع}} نصوص عامه مانند [[روایات ائمه اثنی عشر]] و هم بعضی از نصوصی که [[امام دوازدهم]] را معرفی می‌کند کافی است<ref>ر.ک: کافی، ج ۱، ص ۳۲۵ و کفایة الاثر، ص ۲۸۶ و کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۷۹ و اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، ج ۵، ص ۳.</ref>، مانند:  
# [[روایات]] دال بر [[امامت امام عسکری]] {{ع}}: برای [[اثبات امامت حضرت]] [[عسکری]] {{ع}} نصوص عامه مانند [[روایات ائمه اثنی عشر]] و هم بعضی از نصوصی که [[امام دوازدهم]] را معرفی می‌کند کافی است<ref>ر.ک: کافی، ج ۱، ص ۳۲۵ و کفایة الاثر، ص ۲۸۶ و کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۷۹ و اثبات الهداه بالنصوص و المعجزات، ج ۵، ص ۳.</ref>، مانند:  
# [[صقر بن أبی دلف]] گفت: از [[حضرت جواد]] {{ع}} شنیدم که می‌فرمود: امام بعد از من پسرم علی است دستور او دستور من و سخنش سخن من است و فرمانبرداری از او فرمانبرداری از من است و امامت پس از او در فرزندش حسن خواهد بود. سپس فرمود بعد از حسن فرزندش قیام کننده به حق و امام منتظر است<ref>{{متن حدیث|إن الإمام بعدی ابنی علی أمره أمری و قوله قولی و طاعته طاعتی و الإمام بعده ابنه الحسن أمره أمر أبیه و قوله قول أبیه و طاعته طاعة أبیه ثم قال إن من بعد الحسن ابنه القائم بالحق المنتظر}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۸، کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر، ص ۲۸۳.</ref>.
# [[صقر بن أبی دلف]] گفت: از [[حضرت جواد]] {{ع}} شنیدم که می‌فرمود: امام بعد از من پسرم علی است دستور او دستور من و سخنش سخن من است و فرمانبرداری از او فرمانبرداری از من است و امامت پس از او در فرزندش حسن خواهد بود. سپس فرمود بعد از حسن فرزندش قیام کننده به حق و امام منتظر است<ref>{{متن حدیث|إن الإمام بعدی ابنی علی أمره أمری و قوله قولی و طاعته طاعتی و الإمام بعده ابنه الحسن أمره أمر أبیه و قوله قول أبیه و طاعته طاعة أبیه ثم قال إن من بعد الحسن ابنه القائم بالحق المنتظر}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۸، کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر، ص ۲۸۳.</ref>.
# [[علی بن مهزیار]] گوید: به حضرت ابی الحسن {{ع}} عرض کردم: اگر پیش [[آمدی]] کند ـ و پناه می‌بریم به خدا ـ [[مرجع]] کیست؟ فرمود: {{متن حدیث|عَهْدِي إِلَى اَلْأَكْبَرِ مِنْ وَلَدَيَّ}}، [[عهد]] [[امامت]] من متعلق به پسر بزرگترم است<ref> کافی، ج ۱، ص ۳۲۶.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص ۹۳-۹۵.</ref>
# [[علی بن مهزیار]] گوید: به حضرت ابی الحسن {{ع}} عرض کردم: اگر پیش [[آمدی]] کند ـ و پناه می‌بریم به خدا ـ [[مرجع]] کیست؟ فرمود: {{متن حدیث|عَهْدِي إِلَى اَلْأَكْبَرِ مِنْ وَلَدَيَّ}}، [[عهد]] [[امامت]] من متعلق به پسر بزرگترم است<ref> کافی، ج ۱، ص ۳۲۶.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، ج ۲ ص ۹۳-۹۵.</ref>


== افضلیت امام حسن عسکری ==
== افضلیت امام حسن عسکری ==
خط ۸۹: خط ۸۹:
[[امام هادی]] {{ع}} خطاب به یکی از اصحابش می‌نویسد: "پسرم ابومحمد، از نظر غریزه خیرخواه‌ترین افراد [[آل محمد]] و از نظر [[حجت]] و [[برهان]] معتبرترین ایشان است، او پسر بزرگتر و [[جانشین]] من است رشته‌ها و [[احکام]] [[امامت]] به او می‌رسد، پس هر چه می‌خواهی از من بپرسی از او بپرس که تمام احتیاجات شما نزد اوست"<ref>{{متن حدیث|أبو محمد ابنی أنصح آل محمد غریزة و أوثقهم حجة و هو الأکبر من ولدی و هو الخلف و إلیه ینتهی عری ـ العری بضم العین و فتح الراء جمع العروة بالضم و السکون معروف و الإضافة لامیة أو بیانیة ـ الإمامة و أحکامها فما کنت سائلی فسله عنه فعنده ما یحتاج إلیه}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص۳۲۷.</ref>.
[[امام هادی]] {{ع}} خطاب به یکی از اصحابش می‌نویسد: "پسرم ابومحمد، از نظر غریزه خیرخواه‌ترین افراد [[آل محمد]] و از نظر [[حجت]] و [[برهان]] معتبرترین ایشان است، او پسر بزرگتر و [[جانشین]] من است رشته‌ها و [[احکام]] [[امامت]] به او می‌رسد، پس هر چه می‌خواهی از من بپرسی از او بپرس که تمام احتیاجات شما نزد اوست"<ref>{{متن حدیث|أبو محمد ابنی أنصح آل محمد غریزة و أوثقهم حجة و هو الأکبر من ولدی و هو الخلف و إلیه ینتهی عری ـ العری بضم العین و فتح الراء جمع العروة بالضم و السکون معروف و الإضافة لامیة أو بیانیة ـ الإمامة و أحکامها فما کنت سائلی فسله عنه فعنده ما یحتاج إلیه}}؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص۳۲۷.</ref>.


[[حارث بن سعید بن قیس]] از [[امیرالمؤمنین]] [[علی]] {{ع}} و [[جابر بن عبدالله انصاری]] هر دو از [[نبی اکرم]] {{صل}} [[نقل]] کرده‌اند که فرمود: "من جلوتر از شما وارد حوض می‌شوم و تو یا علی ساقی هستی و [[حسن]] مدافع و [[حسین]] امر کننده و [[علی بن الحسین]] پیشرو و [[محمد بن علی]] ناشر و [[جعفر بن محمد]] [[رهبر]] و [[موسی بن جعفر]] شماره بردار [[دوستان]] و [[دشمنان]] و از بین برنده [[منافقین]] و [[علی بن موسی]] [[زینت]]‌بخش [[مؤمنین]] و محمد بن علی جای دهنده مؤمنین است در [[درجه]] خود در [[بهشت]]، علی بن محمد سخنگوی [[شیعیان]] و به [[ازدواج]] درآورنده حور العین، [[حسن بن علی]] چراغ [[بهشتیان]] که از [[نور]] ایشان استفاده می‌کنند و [[هادی]] [[مهدی]]، [[شفیع]] آنهاست [[روز قیامت]]، موقعی که اجازه داده نمی‌شود مگر برای کسی که [[خدا]] بخواهد<ref>{{متن حدیث|أنا واردکم علی الحوض و أنت یا علی الساقی و الحسن الرائد و الحسین الآمرو علی بن الحسین الفارط و محمد بن علی الناشر و جعفر بن محمد السائق و موسی بن جعفر محصی المحبین و المبغضین و قامع المنافقین و علی بن موسی مزین المؤمنین و محمد بن علی منزل أهل الجنة فی درجاتهم و علی بن محمد خطیب شیعتهم و مزوجهم الحور و الحسن بن علی سراج أهل الجنة یستضیئون به و الهادی المهدی شفیعهم یوم القیامة حیث لا یأذن إلا لمن یشاء و یرضی}}؛ مناقب آل أبی طالب {{عم}}، ج ۱، ص۲۹۲.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص ۹۳-۹۵.</ref>
[[حارث بن سعید بن قیس]] از [[امیرالمؤمنین]] [[علی]] {{ع}} و [[جابر بن عبدالله انصاری]] هر دو از [[نبی اکرم]] {{صل}} [[نقل]] کرده‌اند که فرمود: "من جلوتر از شما وارد حوض می‌شوم و تو یا علی ساقی هستی و [[حسن]] مدافع و [[حسین]] امر کننده و [[علی بن الحسین]] پیشرو و [[محمد بن علی]] ناشر و [[جعفر بن محمد]] [[رهبر]] و [[موسی بن جعفر]] شماره بردار [[دوستان]] و [[دشمنان]] و از بین برنده [[منافقین]] و [[علی بن موسی]] [[زینت]]‌بخش [[مؤمنین]] و محمد بن علی جای دهنده مؤمنین است در [[درجه]] خود در [[بهشت]]، علی بن محمد سخنگوی [[شیعیان]] و به [[ازدواج]] درآورنده حور العین، [[حسن بن علی]] چراغ [[بهشتیان]] که از [[نور]] ایشان استفاده می‌کنند و [[هادی]] [[مهدی]]، [[شفیع]] آنهاست [[روز قیامت]]، موقعی که اجازه داده نمی‌شود مگر برای کسی که [[خدا]] بخواهد<ref>{{متن حدیث|أنا واردکم علی الحوض و أنت یا علی الساقی و الحسن الرائد و الحسین الآمرو علی بن الحسین الفارط و محمد بن علی الناشر و جعفر بن محمد السائق و موسی بن جعفر محصی المحبین و المبغضین و قامع المنافقین و علی بن موسی مزین المؤمنین و محمد بن علی منزل أهل الجنة فی درجاتهم و علی بن محمد خطیب شیعتهم و مزوجهم الحور و الحسن بن علی سراج أهل الجنة یستضیئون به و الهادی المهدی شفیعهم یوم القیامة حیث لا یأذن إلا لمن یشاء و یرضی}}؛ مناقب آل أبی طالب {{عم}}، ج ۱، ص۲۹۲.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، ج۲ ص ۹۳-۹۵.</ref>
 
== اصحاب ==
{{اصلی|اصحاب امام حسن عسکری}}
[[شیخ طوسی]] حدود ۱۰۳ تن از [[اصحاب]] و راویان [[امام عسکری]]{{ع}} را نام برده است<ref>طوسی، رجال، ص۳۹۷ - ۴۰۳.</ref>، بدیهی است همه این اصحاب در یک رتبه نبوده‌اند. برخی از آنان صاحب تألیف و دارای کتاب‌های بسیار ارزشمندی هستند. برخی محققان معاصر با استفاده از منابع دیگر و با معرفی هر کسی که کمترین ارتباطی با [[امام عسکری]]{{ع}} داشته است، حتی اگر آن حضرت را ندیده باشد، تعداد آنان را ۲۱۳ تن دانسته‌اند<ref>طبسی، حیاة الامام العسکری{{ع}}، ص۳۴۵ - ۴۱۳.</ref>. برخی از مهم‌ترین شاگردان آن حضرت که کتاب نیز داشته‌اند عبارت‌اند از:
# [[ابوسهل اسماعیل بن علی نوبختی]] (۲۳۷ - ۳۱۱ق)؛ وی از [[متکلمان]] [[بغداد]] و بزرگ [[نوبختیان]] بود. کتاب‌های بسیاری تصنیف کرد که کتاب التنبیه فی الامامه و کتاب الانوار فی [[تاریخ]] الائمه{{عم}} از آن جمله‌اند<ref>طوسی، الفهرست، ص۴۹.</ref>.
# [[حسین بن اشکیب سمرقندی مروزی]]؛ از او به عنوان «خادم القبر» یاد کرده‌اند<ref>نجاشی، رجال، ص۴۴.</ref>. [[نجاشی]] به سه کتاب او به نام‌های «الرّد علی من زعم أن النبی{{صل}} کان علی دین قومه»؛ «الرّد علی الزیدیه» و کتاب «النوادر» اشاره کرده است<ref>نجاشی، رجال، ص۴۴.</ref>.
# [[عبدالله بن جعفر حمیری]]؛ از اصحاب و مورد اعتماد امام عسکری{{ع}}<ref>طوسی، الفهرست، ص۱۶۷ و همو، رجال، ص۴۰۰.</ref> و از بزرگان علمای [[قم]] و چهره برجسته آنان، نجاشی از ۱۸ کتاب او نام برده است که کتاب مشهور [[قرب الاسناد]] از آن جمله‌اند<ref>نجاشی، رجال، ص۲۱۹.</ref>.
# [[ابو محمد فضل بن شاذان نیشابوری]]، (م ۲۶۰ق)؛ از مشایخ و ثقات و معتمدان و محدثان میانه قرن سوم هجری است. شیخ طوسی به بیش از ۳۰ کتاب از او اشاره کرده است که معروف‌ترین آنها الایضاح فی الرد علی سائر الفرق، از جمله آثار اوست<ref>طوسی، الفهرست، ص۱۹۸.</ref>.
# [[محمد بن خالد برقی]]، [[ابوعبدالله]]؛ وی از اصحاب برجسته امام عسکری{{ع}} بود و [[نجاشی]] از هشت کتاب برای او نام برده است<ref>نجاشی، رجال، ص۳۳۵.</ref>. مشهورترین کتاب او کتاب النوادر است<ref>نجاشی، رجال، ص۲۲۶.</ref>. فرزند وی، احمد (م ۲۷۴ یا ۲۸۰ق)، صاحب [[کتاب المحاسن]] شهرتی بیش از پدر دارد<ref>پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش دوم ج۲ (کتاب)|تاریخ اسلام بخش دوم ج۲]]، ص ۲۵۳.</ref>.


== شهادت و زیارتگاه ==
== شهادت و زیارتگاه ==
خط ۱۰۸: خط ۱۱۷:
# [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه''']]
# [[پرونده:1414.jpg|22px]] [[فرهنگ شیعه (کتاب)|پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع)، '''فرهنگ شیعه''']]
# [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
# [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
# [[پرونده:136861.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت''']]
# [[پرونده:136861.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۱''']]
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
# [[پرونده:440259451.jpg|22px]] [[ابوالفضل سلطان‌ محمدی|سلطان‌ محمدی، ابوالفضل]]، [[مهدی نجفی مقدم|نجفی مقدم، مهدی]]، [[امامت امام حسن عسکری (مقاله)|امامت امام حسن عسکری]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی''']]
# [[پرونده:440259451.jpg|22px]] [[ابوالفضل سلطان‌ محمدی|سلطان‌ محمدی، ابوالفضل]]، [[مهدی نجفی مقدم|نجفی مقدم، مهدی]]، [[امامت امام حسن عسکری (مقاله)|امامت امام حسن عسکری]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه کلام اسلامی''']]
# [[پرونده: 1100515.jpg|22px]] [[مهدی کمپانی زارع|کمپانی زارع، مهدی]]، [[امام حسن بن علی عسکری (مقاله)|مقاله «امام حسن بن علی عسکری»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه امام رضا ج۲''']]
# [[پرونده: 1100515.jpg|22px]] [[مهدی کمپانی زارع|کمپانی زارع، مهدی]]، [[امام حسن بن علی عسکری (مقاله)|مقاله «امام حسن بن علی عسکری»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|'''دانشنامه امام رضا ج۲''']]
# [[پرونده:IM010507.jpg|22px]] پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، [[تاریخ اسلام بخش دوم ج۲ (کتاب)|'''تاریخ اسلام بخش دوم ج۲''']]
# [[پرونده:4670311.jpg|22px]] [[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|'''امام‌شناسی ۵''']]
# [[پرونده:4670311.jpg|22px]] [[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|'''امام‌شناسی ۵''']]
# [[پرونده:1368914.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵''']]
# [[پرونده:1368914.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵''']]
۱۱۷٬۱۰۸

ویرایش