مقاتل بن سلیمان: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{امامت}}
{{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = اصحاب امام باقر| عنوان مدخل  = مقاتل بن سلیمان| مداخل مرتبط = [[مقاتل بن سلیمان در علوم قرآنی]] - [[مقاتل بن سلیمان در تاریخ اسلامی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = مفسران
| عنوان مدخل  = مقاتل بن سلیمان
| مداخل مرتبط = [[مقاتل بن سلیمان در علوم قرآنی]]
| پرسش مرتبط  =
}}
== مقدمه ==
[[ابوالحسن مقاتل بن سلیمان بن بشیر خراسانی بلخی مروزی ازدی]] [[اهل]] بلخ بود،<ref>وفیات الاعیان ۵/۲۵۶</ref> ولی به [[بصره]] رفت.<ref>تهذیب الکمال ۲۸/۴۵۰.</ref> از [[اصحاب امام باقر]] و [[امام صادق]]{{ع}} بود.<ref> رجال الطوسی ۳۱۳.</ref> از راویانی مانند [[ضحاک بن مزاحم]]، عطاء و [[ابن سیرین]] [[روایت]] نموده و در زمینه [[تفسیر]] از کلبی استفاده کرد.<ref>تهذیب الکمال ۲۸/۴۴۰.</ref>


در موضوعاتی که [[قرآن]]، [[یهود]] و [[نصاری]] را [[تأیید]] کرده، از [[عالمان]] یهود و نصاری استفاده کرده است. <ref>وفیات الاعیان ۵/۲۵۷.</ref> راویانی مانند [[عبدالرزاق بن همام]]<ref>الجرح و التعدیل ۸/۳۵۴.</ref> و [[حسن بن محبوب]]<ref>تنقیح المقال ۳/۲۴۴.</ref> از او روایت کرده‌اند. از عالمان جلیل‌القدر،<ref>وفیات الاعیان ۵/۱۵۵.</ref> [[محدث]]، [[قاری قرآن]]<ref>الفهرست (الندیم) ۲۲۷.</ref> و بزرگ [[مفسّر]] عصر خویش<ref>سیر اعلام النبلاء ۷/۲۰۱.</ref> بود و دیگران در زمینه تفسیر به او احتیاج داشتند. در [[بغداد]] [[حدیث]] نقل کرده است.<ref>وفیات الاعیان ۵/۲۵۵.</ref> وی در [[کتب رجالی شیعه]] [[تضعیف]] شده <ref>خلاصة الاقوال ۲۶۰.</ref> و رجال‌نویسان [[اهل سنت]] او را [[کذّاب]] و جاعل [[حدیث]] دانسته‌اند.<ref>تهذیب الکمال ۲۸/۴۴۹.</ref> [[کشی]] او را [[زیدی]]،<ref>اختیار معرفة الرجال ۳۹۰.</ref> و [[برقی]] او را از [[اهل سنت]]<ref>رجال البرقی ۴۶.</ref> دانسته است. مقاتل در سال ۱۵۰هـ در بصره چشم از [[جهان]] فرو بست،<ref> تهذیب الکمال ۲۸/۴۵۰.</ref> آثار وی عبارت‌اند از: [[تفسیر القرآن]] (الکبیر)، [[تفسیر خمسماة آیة من القرآن]]، [[الآیات المتشابهات]]، [[التقدیم و التأخیر]]، کتاب [[القراءات الوجوه و النظائر متشابه]]، [[القرآن نوادر التفسیر]]، [[الردّ علی القدریة]]، [[الأقسام و اللّغات الجوابات فی القرآن]] و [[الناسخ والمنسوخ]]<ref>الفهرست (الندیم) ۲۲۷.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی]]، ج۱ ص ۷۷۸.</ref>
== آشنایی اجمالی ==
[[ابوالحسن مقاتل بن سلیمان بن بشیر خراسانی بلخی مروزی ازدی]] [[اهل]] بلخ بود<ref>وفیات الاعیان، ج5، ص ۲۵۶</ref>، ولی به [[بصره]] رفت<ref>تهذیب الکمال، ج28، ص ۴۵۰.</ref>. از [[اصحاب]] [[امام باقر]] و [[امام صادق]] {{ع}} بود<ref> رجال الطوسی، ص ۳۱۳.</ref>. از راویانی مانند [[ضحاک بن مزاحم]]، عطاء و [[ابن سیرین]] [[روایت]] نموده و در زمینه [[تفسیر]] از کلبی استفاده کرد<ref>تهذیب الکمال، ج28، ص ۴۴۰.</ref>.
 
در موضوعاتی که [[قرآن]]، [[یهود]] و [[نصاری]] را [[تأیید]] کرده، از [[عالمان]] یهود و نصاری استفاده کرده است<ref>وفیات الاعیان، ج5، ص ۲۵۷.</ref>. راویانی مانند [[عبدالرزاق بن همام]]<ref>الجرح و التعدیل، ج8، ص ۳۵۴.</ref> و [[حسن بن محبوب]]<ref>تنقیح المقال، ج3، ص ۲۴۴.</ref> از او روایت کرده‌اند. از عالمان جلیل‌القدر<ref>وفیات الاعیان، ج5، ص ۱۵۵.</ref>، [[محدث]]، [[قاری قرآن]]<ref>الفهرست (الندیم)، ص ۲۲۷.</ref> و بزرگ [[مفسّر]] عصر خویش<ref>سیر اعلام النبلاء، ج7، ص ۲۰۱.</ref> بود و دیگران در زمینه تفسیر به او احتیاج داشتند. در [[بغداد]] [[حدیث]] نقل کرده است<ref>وفیات الاعیان، ج5، ص ۲۵۵.</ref>. وی در [[کتب رجالی شیعه]] تضعیف شده<ref>خلاصة الاقوال، ص ۲۶۰.</ref> و رجال‌نویسان [[اهل سنت]] او را [[کذّاب]] و جاعل [[حدیث]] دانسته‌اند<ref>تهذیب الکمال، ج28، ص ۴۴۹.</ref>. [[کشی]] او را [[زیدی]]<ref>اختیار معرفة الرجال، ص ۳۹۰.</ref> و [[برقی]] او را از [[اهل سنت]]<ref>رجال البرقی، ص ۴۶.</ref> دانسته است. مقاتل در سال ۱۵۰هـ در بصره چشم از [[جهان]] فرو بست<ref> تهذیب الکمال، ج28، ص ۴۵۰.</ref>.
 
آثار وی عبارت‌اند از: تفسیر القرآن (الکبیر)، تفسیر خمسماة آیة من القرآن، الآیات المتشابهات، التقدیم و التأخیر، کتاب القراءات الوجوه و النظائر متشابه، القرآن نوادر التفسیر، الردّ علی القدریة، [[تفسیر مقاتل بن سلیمان (کتاب)|تفسیر مقاتل بن سلیمان]]، الأقسام و اللّغات الجوابات فی القرآن و الناسخ والمنسوخ<ref>الفهرست (الندیم)، ص ۲۲۷.</ref>.<ref> [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱]]، ص ۷۷۸.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
*[[تفسیر مقاتل بن سلیمان (کتاب)]]
* [[تفسیر مقاتل بن سلیمان (کتاب)]]


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
# [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]
# [[پرونده: IM009687.jpg|22px]] جمعی از پژوهشگران، [[فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


خط ۲۲: خط ۱۹:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:مقاتل بن سلیمان]]
[[رده:اصحاب امام صادق]]
[[رده:اصحاب امام باقر]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:اعلام]]
[[رده:تابعین]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۵۷

آشنایی اجمالی

ابوالحسن مقاتل بن سلیمان بن بشیر خراسانی بلخی مروزی ازدی اهل بلخ بود[۱]، ولی به بصره رفت[۲]. از اصحاب امام باقر و امام صادق (ع) بود[۳]. از راویانی مانند ضحاک بن مزاحم، عطاء و ابن سیرین روایت نموده و در زمینه تفسیر از کلبی استفاده کرد[۴].

در موضوعاتی که قرآن، یهود و نصاری را تأیید کرده، از عالمان یهود و نصاری استفاده کرده است[۵]. راویانی مانند عبدالرزاق بن همام[۶] و حسن بن محبوب[۷] از او روایت کرده‌اند. از عالمان جلیل‌القدر[۸]، محدث، قاری قرآن[۹] و بزرگ مفسّر عصر خویش[۱۰] بود و دیگران در زمینه تفسیر به او احتیاج داشتند. در بغداد حدیث نقل کرده است[۱۱]. وی در کتب رجالی شیعه تضعیف شده[۱۲] و رجال‌نویسان اهل سنت او را کذّاب و جاعل حدیث دانسته‌اند[۱۳]. کشی او را زیدی[۱۴] و برقی او را از اهل سنت[۱۵] دانسته است. مقاتل در سال ۱۵۰هـ در بصره چشم از جهان فرو بست[۱۶].

آثار وی عبارت‌اند از: تفسیر القرآن (الکبیر)، تفسیر خمسماة آیة من القرآن، الآیات المتشابهات، التقدیم و التأخیر، کتاب القراءات الوجوه و النظائر متشابه، القرآن نوادر التفسیر، الردّ علی القدریة، تفسیر مقاتل بن سلیمان، الأقسام و اللّغات الجوابات فی القرآن و الناسخ والمنسوخ[۱۷].[۱۸]

جستارهای وابسته

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. وفیات الاعیان، ج5، ص ۲۵۶
  2. تهذیب الکمال، ج28، ص ۴۵۰.
  3. رجال الطوسی، ص ۳۱۳.
  4. تهذیب الکمال، ج28، ص ۴۴۰.
  5. وفیات الاعیان، ج5، ص ۲۵۷.
  6. الجرح و التعدیل، ج8، ص ۳۵۴.
  7. تنقیح المقال، ج3، ص ۲۴۴.
  8. وفیات الاعیان، ج5، ص ۱۵۵.
  9. الفهرست (الندیم)، ص ۲۲۷.
  10. سیر اعلام النبلاء، ج7، ص ۲۰۱.
  11. وفیات الاعیان، ج5، ص ۲۵۵.
  12. خلاصة الاقوال، ص ۲۶۰.
  13. تهذیب الکمال، ج28، ص ۴۴۹.
  14. اختیار معرفة الرجال، ص ۳۹۰.
  15. رجال البرقی، ص ۴۶.
  16. تهذیب الکمال، ج28، ص ۴۵۰.
  17. الفهرست (الندیم)، ص ۲۲۷.
  18. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص ۷۷۸.