صبر در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:
| موضوع مرتبط = صبر
| موضوع مرتبط = صبر
| عنوان مدخل  = صبر
| عنوان مدخل  = صبر
| مداخل مرتبط = [[صبر در قرآن]] - [[صبر در حدیث]] - [[صبر در فقه اسلامی]] - [[صبر در نهج البلاغه]] - [[صبر در اخلاق اسلامی]] - [[صبر در معارف مهدویت]] - [[صبر در معارف و سیره نبوی]] - [[صبر در معارف و سیره علوی]] - [[صبر در معارف و سیره حسینی]] - [[صبر در فقه سیاسی]] - [[صبر در معارف دعا و زیارات]] - [[صبر در معارف و سیره سجادی]] - [[صبر در سیره معصوم]] - [[صبر در جامعه‌شناسی اسلامی]] - [[صبر در خانواده]] - [[صبر در معارف و سیره فاطمی]] - [[صبر در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| مداخل مرتبط = [[صبر در قرآن]] - [[صبر در حدیث]] - [[صبر در نهج البلاغه]]  - [[صبر در معارف دعا و زیارات]] - [[صبر در فقه اسلامی]] - [[صبر در فقه سیاسی]] - [[صبر در اخلاق اسلامی]] - [[صبر در معارف و سیره نبوی]] - [[صبر در معارف و سیره علوی]] - [[صبر در معارف و سیره فاطمی]] - [[صبر در معارف و سیره امام حسن]] - [[صبر در معارف و سیره حسینی]] - [[صبر در معارف و سیره سجادی]] - [[صبر در معارف و سیره امام باقر]] - [[صبر در معارف مهدویت]] - [[صبر در سیره معصوم]] - [[صبر در جامعه‌شناسی اسلامی]] - [[صبر در خانواده]] - [[صبر در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| پرسش مرتبط  =  
| پرسش مرتبط  =  
}}
}}
خط ۱۴۲: خط ۱۴۲:
۲. [[صبر]] بر آنچه که با طبع [[آدمی]] موافق نیست، و در عین حال [[انسان]] می‌تواند آن را ترک کند. [[صبر]] بر انجام [[عبادات]] گوناگون در عین اجتناب و خودداری از محرّمات از این گونه است. بدون تردید [[صبر]] بر انجام برخی از [[عبادات]]، همچون [[عبادات]] [[مالی]] - [[خمس]] و زکاه- و عباداتی که با [[جان]] و جسم [[آدمی]] در ارتباط است- همچون [[جهاد]] - سخت بوده، سخت‌تر از آن آن است که [[آدمی]] بدون آنکه به روی و [[ریاء]] و [[خودنمایی]] و خودبزرگ بینی و [[غرور]] دچار شود، آن را به انجام رساند. انجام این‌گونه [[عبادات]] به نحوی که [[تکلیف]] را از [[انسان]] ساقط نماید، بسیار دشوار است، و به [[صبر]] بسیار احتیاج دارد. دشوارتر از این امّا، [[صبر]] بر دوری از محرّمات است، [[صبر]] بر [[مخالفت]] با شیطان‌های جنّی و انسی، [[صبر]] بر وسوسه‌های [[وسوسه]] گرانِ [[حیله]] باز، که در [[جان]] [[مردم]] [[وسوسه]] می‌کنند و آن را به وساوس خود آلوده می‌سازند.
۲. [[صبر]] بر آنچه که با طبع [[آدمی]] موافق نیست، و در عین حال [[انسان]] می‌تواند آن را ترک کند. [[صبر]] بر انجام [[عبادات]] گوناگون در عین اجتناب و خودداری از محرّمات از این گونه است. بدون تردید [[صبر]] بر انجام برخی از [[عبادات]]، همچون [[عبادات]] [[مالی]] - [[خمس]] و زکاه- و عباداتی که با [[جان]] و جسم [[آدمی]] در ارتباط است- همچون [[جهاد]] - سخت بوده، سخت‌تر از آن آن است که [[آدمی]] بدون آنکه به روی و [[ریاء]] و [[خودنمایی]] و خودبزرگ بینی و [[غرور]] دچار شود، آن را به انجام رساند. انجام این‌گونه [[عبادات]] به نحوی که [[تکلیف]] را از [[انسان]] ساقط نماید، بسیار دشوار است، و به [[صبر]] بسیار احتیاج دارد. دشوارتر از این امّا، [[صبر]] بر دوری از محرّمات است، [[صبر]] بر [[مخالفت]] با شیطان‌های جنّی و انسی، [[صبر]] بر وسوسه‌های [[وسوسه]] گرانِ [[حیله]] باز، که در [[جان]] [[مردم]] [[وسوسه]] می‌کنند و آن را به وساوس خود آلوده می‌سازند.


کوتاه سخن آنکه "[[جهاد اکبر]]"، یعنی [[صبر]] بر [[مخالفت]] با [[هواهای نفسانی]]، سخت‌تر از [[صبر]] بر انجام [[طاعات]] و [[عبادات]] [[الهی]] است، و به مراتب سخت‌تر از [[مبارزه]] با [[دشمنان]] ظاهری، که در میدان [[جنگ]] در مقابل [[انسان]] قرار می‌گیرند. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در اشاره به همین مطلب به گروهی که از میدان [[جنگی]] بازگشته بودند فرمودند: "آفرین و خوش‌آمد بر گروهی که [[جهاد]] اصغر را گذراندند و [[جهاد اکبر]] بر آنان باقی ماند!. جهادگران بازپرسیدند: ای [[پیامبر خدا]]! [[جهاد اکبر]] کدام است؟؛ و ایشان فرمودند:[[جهاد با نفس]]!. آنگاه فرمودند: [[برترین]] جهادها، [[جهاد]] کسی است که با [[نفس]] خود که در میان جانش قرار دارد، به مقابله برخواسته است" <ref>{{متن حدیث|مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوُا الْجِهَادَ الْأَصْغَرَ وَ بَقِيَ عَلَيْهِمُ الْجِهَادُ الْأَكْبَرُ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا الْجِهَادُ الْأَكْبَرُ قَالَ جِهَادُ النَّفْسِ ثُمَّ قَالَ: أَفْضَلُ الْجِهَادِ مَنْ جَاهَدَ نَفْسَهُ الَّتِي بَيْنَ جَنْبَيْهِ}}؛ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۱۲۲.</ref>.
کوتاه سخن آنکه "[[جهاد اکبر]]"، یعنی [[صبر]] بر [[مخالفت با هواهای نفسانی]]، سخت‌تر از [[صبر]] بر انجام [[طاعات]] و [[عبادات]] [[الهی]] است، و به مراتب سخت‌تر از [[مبارزه]] با [[دشمنان]] ظاهری، که در میدان [[جنگ]] در مقابل [[انسان]] قرار می‌گیرند. [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در اشاره به همین مطلب به گروهی که از میدان [[جنگی]] بازگشته بودند فرمودند: "آفرین و خوش‌آمد بر گروهی که [[جهاد]] اصغر را گذراندند و [[جهاد اکبر]] بر آنان باقی ماند!. جهادگران بازپرسیدند: ای [[پیامبر خدا]]! [[جهاد اکبر]] کدام است؟؛ و ایشان فرمودند:[[جهاد با نفس]]!. آنگاه فرمودند: [[برترین]] جهادها، [[جهاد]] کسی است که با [[نفس]] خود که در میان جانش قرار دارد، به مقابله برخواسته است" <ref>{{متن حدیث|مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوُا الْجِهَادَ الْأَصْغَرَ وَ بَقِيَ عَلَيْهِمُ الْجِهَادُ الْأَكْبَرُ قِيلَ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا الْجِهَادُ الْأَكْبَرُ قَالَ جِهَادُ النَّفْسِ ثُمَّ قَالَ: أَفْضَلُ الْجِهَادِ مَنْ جَاهَدَ نَفْسَهُ الَّتِي بَيْنَ جَنْبَيْهِ}}؛ وسائل الشیعه، ج۱۱، ص۱۲۲.</ref>.


۳. [[صبر]] بر آنچه که با طبع [[آدمی]] موافق و سازگار نیست، در عین حال [[آدمی]] [[توان]] آنکه آن را از خود دفع نماید، ندارد. [[صبر]] بر [[مصیبت‌ها]] در این شمار است، که هم با روان [[آدمی]] ناسازگار است و هم [[انسان]] نمی‌تواند آن را از خود دفع نموده به ناگزیر با آن مواجه خواهد شد. این‌گونه از [[صبر]] اگر تنها از [[فضیلت]] این [[آیه شریفه]] برخوردار بود: {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ}}<ref>«و بی‌گمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی دارایی‌ها و کسان و فرآورده‌ها می‌آزماییم، و شکیبایان را نوید بخش! همان کسان که چون بدیشان مصیبتی رسد می‌گویند: "انّا للّه و انّا الیه راجعون" (ما از آن خداوندیم و به سوی او باز می‌گردیم) بر آنان از پروردگارشان درودها و بخشایشی است و آنانند که رهیافته‌اند» سوره بقره، آیه ۱۵۵-۱۵۷.</ref>، باز کافی بود تا [[شرافت]] و ارزشش به روشنی نمودار شود.
۳. [[صبر]] بر آنچه که با طبع [[آدمی]] موافق و سازگار نیست، در عین حال [[آدمی]] [[توان]] آنکه آن را از خود دفع نماید، ندارد. [[صبر]] بر [[مصیبت‌ها]] در این شمار است، که هم با روان [[آدمی]] ناسازگار است و هم [[انسان]] نمی‌تواند آن را از خود دفع نموده به ناگزیر با آن مواجه خواهد شد. این‌گونه از [[صبر]] اگر تنها از [[فضیلت]] این [[آیه شریفه]] برخوردار بود: {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ مُصِيبَةٌ قَالُوا إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ أُولَئِكَ عَلَيْهِمْ صَلَوَاتٌ مِنْ رَبِّهِمْ وَرَحْمَةٌ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُهْتَدُونَ}}<ref>«و بی‌گمان شما را با چیزی از بیم و گرسنگی و کاستی دارایی‌ها و کسان و فرآورده‌ها می‌آزماییم، و شکیبایان را نوید بخش! همان کسان که چون بدیشان مصیبتی رسد می‌گویند: "انّا للّه و انّا الیه راجعون" (ما از آن خداوندیم و به سوی او باز می‌گردیم) بر آنان از پروردگارشان درودها و بخشایشی است و آنانند که رهیافته‌اند» سوره بقره، آیه ۱۵۵-۱۵۷.</ref>، باز کافی بود تا [[شرافت]] و ارزشش به روشنی نمودار شود.
۱۱۷٬۱۰۸

ویرایش