حج در فقه اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۲: خط ۲:
| موضوع مرتبط = حج
| موضوع مرتبط = حج
| عنوان مدخل  = حج
| عنوان مدخل  = حج
| مداخل مرتبط = [[حج در قرآن]] - [[حج در نهج البلاغه]] - [[حج در معارف مهدویت]] - [[حج در معارف دعا و زیارات]] - [[حج در معارف و سیره معصوم]] - [[حج در معارف و سیره نبوی]] - [[حج در معارف و سیره فاطمی]] - [[حج در معارف و سیره امام حسن]] - [[حج در معارف و سیره حسینی]] - [[حج در معارف و سیره سجادی]] - [[حج در معارف و سیره رضوی]] - [[حج در معارف و سیره امام جواد]] - [[حج در عرفان اسلامی]] - [[حج در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] - [[حج در فقه اسلامی]]
| مداخل مرتبط = [[حج در قرآن]] - [[حج در نهج البلاغه]] - [[حج در فقه اسلامی]] - [[حج در عرفان اسلامی]] - [[حج در معارف دعا و زیارات]] - [[حج در معارف و سیره معصوم]] - [[حج در معارف و سیره نبوی]] - [[حج در معارف و سیره فاطمی]] - [[حج در معارف و سیره امام حسن]] - [[حج در معارف و سیره حسینی]] - [[حج در معارف و سیره سجادی]] - [[حج در معارف و سیره امام باقر]] - [[حج در معارف و سیره رضوی]] - [[حج در معارف و سیره امام جواد]] - [[حج در معارف مهدویت]] - [[حج در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]
| پرسش مرتبط  =  
| پرسش مرتبط  =  
}}
}}
خط ۱۰: خط ۱۰:


== [[حکم]] ==
== [[حکم]] ==
[[حج]] از [[ارکان اسلام]] است و بر هر مکلّفی در [[طول عمر]] با دارا بودن شرایط آن، یک بار [[واجب]] می‏‌شود. به حج واجب به اصل [[شرع]] ـ و نه با [[نذر]] و مانند آن ـ از این جهت که از [[ارکان دین]] است «حَجّة الاسلام» گویند<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص ۲۲۰ ـ ۲۲۳.</ref>.
[[حج]] از [[ارکان اسلام]] است و بر هر مکلّفی در طول عمر با دارا بودن شرایط آن، یک بار [[واجب]] می‏‌شود. به حج واجب به اصل [[شرع]] ـ و نه با [[نذر]] و مانند آن ـ از این جهت که از ارکان دین است «حَجّة الاسلام» گویند<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص ۲۲۰ ـ ۲۲۳.</ref>.


[[وجوب]] حج فوری است؛ بدین معنا که در نخستین سال [[استطاعت]] باید انجام گیرد و در صورت عدم امکان، در سال بعد به جا آورده می‏‌شود و تأخیر آن از سال استطاعت بدون عذر، [[گناه کبیره]] است<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص ۲۲۳ ـ ۲۲۵.</ref>.
[[وجوب]] حج فوری است؛ بدین معنا که در نخستین سال [[استطاعت]] باید انجام گیرد و در صورت عدم امکان، در سال بعد به جا آورده می‏‌شود و تأخیر آن از سال استطاعت بدون عذر، [[گناه کبیره]] است<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص ۲۲۳ ـ ۲۲۵.</ref>.


حج گاه با نذر، [[عهد]]، قسم، بطلان حج پیشین و [[اجیر]] شدن جهت [[نیابت]]، واجب می‏‌شود. بدون فراهم آمدن یکی از اسباب وجوب، گزاردن حج [[مستحب]] است؛ چنان که تکرار آن در هر سال و نیز به حج بردن [[خانواده]] [[استحباب]] دارد<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۱۶ و ۲۲۸.</ref>.
حج گاه با نذر، [[عهد]]، قسم، بطلان حج پیشین و اجیر شدن جهت [[نیابت]]، واجب می‏‌شود. بدون فراهم آمدن یکی از اسباب وجوب، گزاردن حج [[مستحب]] است؛ چنان که تکرار آن در هر سال و نیز به حج بردن [[خانواده]] [[استحباب]] دارد<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۱۶ و ۲۲۸.</ref>.


چنانچه به جا آوردن حج پس از وجوب آن، نیازمند مقدماتی از قبیل [[سفر]] و فراهم کردن اسباب آن باشد، مبادرت به آنها واجب است<ref>مهذّب الاحکام، ج ۱۲، ص۱۸.</ref>.
چنانچه به جا آوردن حج پس از وجوب آن، نیازمند مقدماتی از قبیل [[سفر]] و فراهم کردن اسباب آن باشد، مبادرت به آنها واجب است<ref>مهذّب الاحکام، ج ۱۲، ص۱۸.</ref>.
خط ۲۲: خط ۲۲:


== شرایط [[وجوب]] ==
== شرایط [[وجوب]] ==
[[عقل]]، [[بلوغ]]<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۲۹.</ref>، [[حرّیت]]<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۴۱.</ref> و [[استطاعت]]<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۴۸.</ref>، شرایط وجوب حج‌‏اند. بنابر این، [[حج]] بر دیوانه، نابالغ، برده و غیر مستطیع [[واجب]] نیست؛ بلکه این افراد اگر هم [[حج]] بگزارند، کفایت از [[حجة الاسلام]] نمی‏‌کند<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۲۹، ۲۴۱، ۲۴۸ و ۲۷۵.</ref>. البته اگر [[کودک]] ممیّز یا دیوانه در اثنای حج مستحبی بالغ و [[عاقل]] گردد و وقوف به مشعر را پس از بلوغ یا عقل [[درک]] کند، بنابر مشهور از حجة الإسلام کفایت می‏‌کند. در این صورت در وجوب تجدید [[نیّت]] [[احرام]] برای حجة الاسلام، [[اختلاف]] است<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۲۹ ـ ۲۳۴.</ref>.
[[عقل]]، [[بلوغ]]<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۲۹.</ref>، [[حرّیت]]<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۴۱.</ref> و [[استطاعت]]<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۴۸.</ref>، شرایط وجوب حج‌‏اند. بنابر این، [[حج]] بر دیوانه، نابالغ، برده و غیر مستطیع [[واجب]] نیست؛ بلکه این افراد اگر هم [[حج]] بگزارند، کفایت از [[حجة الاسلام]] نمی‏‌کند<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۲۹، ۲۴۱، ۲۴۸ و ۲۷۵.</ref>. البته اگر کودک ممیّز یا دیوانه در اثنای حج مستحبی بالغ و [[عاقل]] گردد و وقوف به مشعر را پس از بلوغ یا عقل [[درک]] کند، بنابر مشهور از حجة الإسلام کفایت می‏‌کند. در این صورت در وجوب تجدید [[نیّت]] [[احرام]] برای حجة الاسلام، [[اختلاف]] است<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۲۹ ـ ۲۳۴.</ref>.


بر کسی که به اندازه گزاردن حج [[مال]] دارد، لکن به همان اندازه هم بدهی حالّ دارد، حج واجب نمی‏‌شود<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۵۸ ـ ۲۵۹.</ref>. برخی گفته‏‌اند: تفاوتی بین حالّ و مدّت‌دار بودن بدهی نیست و در هر دو صورت وجوب حج ساقط است<ref>منتهی المطلب، ج ۱۰، ص۸۰.</ref>.
بر کسی که به اندازه گزاردن حج [[مال]] دارد، لکن به همان اندازه هم بدهی حالّ دارد، حج واجب نمی‏‌شود<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۲۵۸ ـ ۲۵۹.</ref>. برخی گفته‏‌اند: تفاوتی بین حالّ و مدّت‌دار بودن بدهی نیست و در هر دو صورت وجوب حج ساقط است<ref>منتهی المطلب، ج ۱۰، ص۸۰.</ref>.
خط ۴۲: خط ۴۲:


== حج واجب با [[نذر]] ==
== حج واجب با [[نذر]] ==
[[حج]] با نذر و مانند آن ([[عهد]] و قسم) واجب می‏‌شود. [[عقل]]، [[بلوغ]] و [[حریّت]] و در زوجه، [[اذن]] زوج از شرایط صحّت نذر، عهد و قسم است. برده نیز با اجازه مولا می‌‏تواند نذر کند. در این صورت، حج بر او واجب می‏‌شود<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۳۳۶ ـ ۳۳۸.</ref>.
[[حج]] با نذر و مانند آن ([[عهد]] و قسم) واجب می‏‌شود. [[عقل]]، [[بلوغ]] و حریّت و در زوجه، [[اذن]] زوج از شرایط صحّت نذر، عهد و قسم است. برده نیز با اجازه مولا می‌‏تواند نذر کند. در این صورت، حج بر او واجب می‏‌شود<ref>جواهر الکلام، ج ۱۷، ص۳۳۶ ـ ۳۳۸.</ref>.


== [[نیابت]] در حج ==
== [[نیابت]] در حج ==
۱۱۷٬۶۱۰

ویرایش