نشانه‌های ظهور امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

نشانه‌های ظهور امام مهدی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۱۰

۲۱٬۶۵۸ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۶ ژانویهٔ ۲۰۲۰

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۵٬۵۴۲

ویرایش

@@ خط ۱۱: / خط ۱۱: @@
 *برای [[ظهور]] [[امام مهدی]]{{ع}} نشانه‌ها و علائمی در احادیث، بیان شده است که آگاهی از آنها برای شناخت حقانیت مدّعی [[مهدویت]]، ضروری است. تحلیل و شناخت علائم معتبر، نیازمند برررسی دقیق آنهاست. در این نوشتار، به تببین نکات مهمی درباره این نشانه‌ها خواهیم پرداخت <ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۱۳.]</ref>
-در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[نشانه‌های ظهور (پرسش)]]''' قابل دسترسی هستند.
+*[[شرایط ظهور]] یعنی اموری که [[تحقق ظهور]] وابسته به آنهاست و تا آنها محقق نشوند [[ظهور]] واقع نخواهد شد. مانند وجود [[یاران باوفا]] و [[آمادگی جهانی]] برای پذیرش [[امام زمان]]{{ع}}. اما [[علائم ظهور]] به نشانه‌هایی گفته می‌شود که بر اساس [[روایات معصومین]]{{ع}} [[قبل از ظهور]] و یا در آستانه آن واقع خواهد شد و نوید [[ظهور]] را می‌دهد. مانند [[قیام یمانی]]، [[خروج سفیانی]] و.... ما برای ایجاد شرایط باید تلاش کنیم، [[نشانه‌ها]] خود واقع می‌شوند.
 ==مقدمه==
@@ خط ۱۱۷: / خط ۱۱۷: @@
 ==احتمال [[بدا]] در نشانه‌ها==
 *[[بدا]]، یکی از [[اعتقادات شیعه]] است بدان معنا که [[خداوند]]، تغییراتی را در برخی امور ایجاد می‌کند که تصوّر ما بر قطعی بودن آنهاست. در واقع، تغییری در [[علم الهی]] به وجود نمی‌آید؛ بلکه تغییر در اطلاع ما از آنچه قبلاً خبر داده شده، ایجاد می‌شود. پس [[بدا]]، به معنای [[آشکار]] شدن بعد از خفاست. در موضوع [[علائم ظهور]]، [[احادیث]] داریم که می‌گویند ممکن است حتّی دربارۀ مهم‌ترین [[نشانه‌ها]] هم [[بدا]] پیش آید. [[ابوهاشم جعفری]]، یار دیرین چندین [[امام]] آخر می‌گوید: {{عربی|«كُنَّا عِنْدَ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الرِّضَا{{ع}} فَجَرَى ذِكْرُ السُّفْيَانِيِّ وَ مَا جَاءَ فِي الرِّوَايَةِ مِنْ أَنَّ أَمْرَهُ مِنَ الْمَحْتُومِ فَقُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ{{ع}} هَلْ يَبْدُو لِلَّهِ فِي الْمَحْتُومِ قَالَ نَعَمْ قُلْنَا لَهُ فَنَخَافُ أَنْ يَبْدُوَ لِلَّهِ فِي الْقَائِمِ فَقَالَ إِنَّ الْقَائِمَ مِنَ الْمِيعَادِ وَ اللَّهُ لا يُخْلِفُ الْمِيعاد»}}<ref>نزد [[امام جواد]]{{ع}} از سفیانی و حتمی بودن خروج او سخن به میان آمد. گفتم: آیا ممکن است در امر حتمی، بدا پیش آید؟ فرمود: آری. گفتم: می‌ترسم دربارۀ قائم هم بدا حاصل شود. فرمود: نه! قائم، وعدۀ الهی است و در آن، تخلّف نمی‌شود؛ الغیبة النعماني: ص ۳۰۲ ح ۱۰.</ref>. این [[حدیث]] با آنچه در [[قرآن]] آمده است که: {{متن قرآن| لِكُلِّ أَجَلٍ كِتَابٌ يَمْحُو اللَّهُ مَا يَشَاء وَيُثْبِتُ وَعِندَهُ أُمُّ الْكِتَابِ}}<ref> هر سرآمدی، زمانی نگاشته دارد خداوند هر چه را بخواهد از لوح محفوظ پاک می‌کند و یا در آن می‌نویسد و لوح محفوظ نزد اوست؛ سوره رعد، آیه ۳۸ و ۳۹.</ref> سازگار و موافق است؛ چه آن که [[حکم]] محو و اثبات برای همۀ حوادثی که زمان بردارند، عمومیت دارد و این حوادث، عبارت اند از: همۀ آنچه در آسمان‌ها و [[زمین]] و ما بین آنها هست <ref>المیزان: ج۱۱ ص۳۷۹.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص۴۵۵.]</ref>.
+==تفاوت نشانه‌های ظهور و شرایط ظهور==
+*بحث [[علائم]] و [[نشانه‌های ظهور]] ارتباط بسیار نزدیکی با بحث [[شرایط ظهور]] دارد، لذا لازم است این دو واژه تعریف شود تا تفاوت آنها معلوم گردد. شرایط به معنای سبب‌ها و زمینه‌ها، به اموری گفته می‌شود که تحققِ مطلوب و مشروط، به وجود آنها بستگی دارد و تا اینها محقق نشوند، مشروط به وجود نمی‌آید. بر این اساس مراد از [[شرایط ظهور]] آن دسته از اموری هستند که تحقق [[ظهور]] وابسته به وجود آنهاست و تا آنها محقق نشوند [[ظهور]] نیز واقع نخواهد شد<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ج ۲، ص ۲۵۱ـ ۲۵۲؛ [[محمد علی رضایی اصفهانی|رضایی اصفهانی، محمد علی]]، [[مهدویت ۱ (کتاب)|مهدویت]]، ص ۱۰۱ـ ۱۰۹؛ [[قنبرعلی صمدی|صمدی، قنبرعلی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص ۱۳۶ـ ۱۴۰؛ [[یدالله حاجی‌زاده|حاجی‌زاده، یدالله]]، [[وجه جمع فراگیر شدن ظلم و فساد در آستانه ظهور حضرت حجت با عدم جواز اباحی‌گری (مقاله)|وجه جمع فراگیر شدن ظلم و فساد در آستانه ظهور حضرت حجت با عدم جواز اباحی‌گری]]، ص ۲۶۷.</ref>.
+*علائم به معنای نشانه‌ها، به اموری گفته می‌شود که نمایانگر مقصود و مطلوب هستند. به عبارت دیگر نشانه‌ پدیده‌ای است که با مقصود و مطلوب مرتبط بوده و ضمن آنکه [[آدمی]] را به سوی آن [[راهنمایی]] می‌کند، در مسیر بودن و نزدیک شدن به هدف را یادآور می‌شود. مراد از [[علائم ظهور]] آن دسته از حوادثی است که براساس [[بیان]] [[پیشوایان]] [[معصوم]]{{عم}}، قبل و یا در آستانۀ [[ظهور]] واقع خواهد شد و تحقق هر کدام نوید نزدیک شدن یا وقوع [[قیام]] [[امام مهدی]] {{ع}} را می‌دهد. در نتیجه [[علائم]] فقط کاشف از پدیده ظهورند<ref>ر.ک. [[سید محمد رضی آصف آگاه|آصف آگاه، سید محمد رضی]]، [[بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور (مقاله)|بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور]]، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۱؛ [[یدالله حاجی‌زاده|حاجی‌زاده، یدالله]]، [[وجه جمع فراگیر شدن ظلم و فساد در آستانه ظهور حضرت حجت با عدم جواز اباحی‌گری (مقاله)|وجه جمع فراگیر شدن ظلم و فساد در آستانه ظهور حضرت حجت با عدم جواز اباحی‌گری]]، ص ۲۶۷.</ref> ولی شرایط محقق ظهورند. فایده دانستن [[شرایط ظهور]] آن است که [[انسان‌ها]] را برای فراهم کردن شرایط به تلاش و جنبش وا می‌دارد.<ref>ر.ک. [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ج ۲، ص ۲۵۱ ـ ۲۵۲؛ [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص ۱۸ ـ ۲۰؛ [[بهروز محمدی|محمدی، بهروز]]، [[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|مهدویت]]، ج ۱۰، ص ۴۸؛ [[محمد علی رضایی اصفهانی|رضایی اصفهانی، محمد علی]]، [[مهدویت ۱ (کتاب)|مهدویت]]، ص ۱۰۱ـ ۱۰۹</ref>
+*برخی از تفاوت‌هایی که میان [[شرایط ظهور]] و [[نشانه‌های ظهور]] گفته شده عبارتند از:
+#وابستگی [[ظهور]] به شرایط، یک نحوه وابستگی واقعی است، اما وابستگی به نشانه‏‌ها وابستگی از جهت [[کشف]] و اعلام است نه به عنوان یک [[امر]] واقعی و ارتباط حقیقی.<ref>ر.ک. [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص ۲۹ ـ ۳۰؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، [[ظهور (مقاله)|ظهور]]، ص ۲۳۷ ـ ۲۳۸؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[شرایط ظهور (کتاب)|شرایط ظهور]]، ص ۱۳ و ۱۴؛ [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۲ ـ ۲۲۳؛ [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۱۸؛ [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت دوران ظهور (کتاب)|مهدویت دوران ظهور]]، ص ۲۳ و ۲۶ و ۳۳ ـ ۳۷.</ref> نبود بعضی از شرایط موجب عدم [[ظهور]] است و نبود آنها [[کار]] [[ظهور]] و تحقق اهداف آنرا که گسترش [[عدالت جهانی]] باشد مختل می‌‏سازد و خواه ناخواه برنامه‏ریزی [[کامل]] الهی برای تحقق این منظور ناتمام می‌‏ماند؛ اما نشانه، هیچ‏گونه دخالتی در [[اصل]] [[ظهور]] ندارد و فقط دلالتی بر [[ظهور]] داشته و موجب [[آگاهی]] و اطلاع [[مردم]] از [[ظهور]] می‌‏شود.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۳۹۹ ـ ۴۹۵</ref> البته باید توجه داشت بعضی از نشانه‌‏ها خود جزئی از شرایط هستند، مثلاً وجود [[دجال]] و یا [[قتل نفس زکیه]]؛ از پی‏امدها و نتایج دوران فتنه‌‏ها و انحرافاتی است که وسیله‏‌ای برای [[آزمایش]] [[مردم]] و یکی از [[شرایط ظهور]] است. بنابراین بین این گونه نشانه‌‏ها و بعضی شرایط ارتباطی محکم و رابطه‌‏ای لازم وجود دارد.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۳۹۹ ـ ۴۹۵؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، [[ظهور (مقاله)|ظهور]]، ص ۲۳۷ ـ ۲۳۸</ref>
+#علائم [[ظهور]] عبارت است از چندین رویداد و حادثه که گاهی نیز به طور پراکنده پدید آمده و تنها ارتباط واقعی که بین آنها و [[ظهور]] وجود دارد، این است که همۀ آنها پیش از [[ظهور]] تحقق می‌‏یابند، و به همین جهت در [[روایات]] به عنوان علامت مطرح شده‌‏اند. اما [[شرایط ظهور]] به اعتبار برنامه‏‌ریزی طولانی الهی، با [[ظهور]] رابطۀ واقعی داشته و سبب پیدایش آن هستند.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۳۹۹ ـ ۴۹۵؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۲، ص ۲۹ ـ ۳۰؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[شرایط ظهور (کتاب)|شرایط ظهور]]، ص ۱۳ و ۱۴؛ [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۱۸</ref>
+#علامت [[ظهور]]، رویدادی است که ادامه و گسترش ندارد و هر اندازه به طول انجامد در نهایت دوامی نخواهد داشت؛ بر خلاف شرایط که مستلزم بقا و تداوم است، و بر طبق برنامه‌‏ریزی الهی تا [[هنگام ظهور]] حضرت آن شرایط پدید آمده می‌‏بایست باقی باشد تا نتیجه خود را بدهد و [[ظهور]] تحقق یابد.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۳۹۹ ـ ۴۹۵؛ [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۲۲۲ ـ ۲۲۳؛ [[سید محمد رضی آصف آگاه|آصف آگاه، سید محمد رضی]]، [[بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور (مقاله)|بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور]]، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۱</ref>
+#تمامی علامات پیش از [[ظهور]] پدید آمده و از بین می‌‏رود؛ لکن شرایط به طور [[کامل]] به وجود نمی‌‏آیند مگر نزدیک [[ظهور]] و یا به هنگام وقوع آن و ممکن نیست از بین بروند و الا لازم می‌‏آید شرط از مشروط جدا شده و نتایج با مقدمات ارتباط و پیوستگی نداشته باشند و وقوع چنین چیزی محال است.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۳۹۹ ـ ۴۹۵؛ [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، [[ظهور (مقاله)|ظهور]]، ص ۲۳۷ ـ ۲۳۸؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[شرایط ظهور (کتاب)|شرایط ظهور]]، ص ۱۳ و ۱۴</ref> البته از جهتی دیگر این مورد وجه مشترک بین [[علائم]] و [[شرایط ظهور]] است زیرا هر دو قبل از [[ظهور]] حضرت محقق می‌‌شوند، زیرا اگر قبل از تحقق شرایط و [[نشانه‌ها]] [[ظهور]] انجام بگیرد لازم می‌آید که مشروط پیش از آن که شرطش وجود یابد، تحقق پذیرد... و همچنین علاماتی که درستی آن محرز شده است، [[دروغ]] از کار درآید<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۴۸۹</ref>.<ref>ر.ک. [[سید محمد رضی آصف آگاه|آصف آگاه، سید محمد رضی]]، [[بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور (مقاله)|بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور]]، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۱</ref>
+#شرایط [[ظهور]] در برنامه‌‏ریزی الهی دخیل هستند و می‌‏بایست مورد توجه قرار گیرند؛ زیرا فرا رسیدن روز [[موعود]] متوقف بر آنها است، لکن نشانه‏‌ها هیچ‏‌گونه دخالتی در این مسیر ندارند بلکه فایدۀ مهم آنها این است که [[مسلمان‌ها]] را از وجود آن روز [[آگاه]] ساخته و ذهن آنها را برای استقبال از آن روز آماده می‌‏سازند.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۳۹۹ ـ ۴۹۵</ref>
+#نشانه‌‏های [[ظهور]] را می‌‏توان شناسایی کرد و می‏‌توانیم بفهمیم کدام یک از آنها تاکنون موجود شده و کدام یک هنوز موجود نگشته، اما در مورد شرایط، نمی‏‌توان به تمام شرایط در یک زمان دست یافت و یا آنها را حاصل کرد؛ زیرا برخی از شرایط، وجود تعداد کافی از افراد آزموده و با [[اخلاص]] در سطح جهانی بوده و بررسی درست و شناسائی آنها برای اشخاص عادی امکان‏پذیر نیست.<ref>ر.ک. [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|تاریخ غیبت کبری]]، ص ۳۹۹ ـ ۴۹۵؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید]]، ج ۲، ص ۲۵۱ ـ ۲۵۲؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[شرایط ظهور (کتاب)|شرایط ظهور]]، ص ۱۳ و ۱۴؛ [[سید محمد رضی آصف آگاه|آصف آگاه، سید محمد رضی]]، [[بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور (مقاله)|بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور]]، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۱</ref>
+#تحقق هم زمان همۀ نشانه‌ها یا گردآمدن آنها در یک زمان [[ضرورت]] ندارد، نشانه‌ها می‌توانند با فاصله‌های بسیار اتفاق افتند و در زمان واحد گرد نیایند، ولی شرایط چنین نیستند؛ در نهایت باید تمام شرایط با هم محقق شوند و در یک زمان اجتماع کنند تا [[ظهور]] پدید آید.<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی]]، [[ظهور (مقاله)|ظهور]]، ص ۲۳۷ ـ ۲۳۸؛ [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[شرایط ظهور (کتاب)|شرایط ظهور]]، ص ۱۳ [[سید محمد رضی آصف آگاه|آصف آگاه، سید محمد رضی]]، [[بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور (مقاله)|بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور]]، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۱؛ [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت دوران ظهور (کتاب)|مهدویت دوران ظهور]]، ص ۲۳ و ۲۶ و ۳۳ ـ ۳۷.</ref>
+#[[انسان]] نسبت به [[شرایط ظهور]]، [[تکلیف]] دارد و باید زمینه‌های تحقق آن را مهیا سازد بر خلاف [[علایم ظهور]] که نسبت به ایجاد آن [[وظیفه]] ایی ندارد.<ref>ر.ک. [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۵۱۸؛ [[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۳۷۵؛ [[سید محمد رضی آصف آگاه|آصف آگاه، سید محمد رضی]]، [[بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور (مقاله)|بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور]]، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۱</ref>
+#[[درک]] [[شرایط ظهور]] نیازی به بیان [[خداوند متعال]] ندارد و [[عقل]] آدمی آنرا می‌فهمد؛ ولی [[علائم ظهور]] نیازمند بیان [[خداوند متعال]] است؛ چون یک نوع پیشگویی بوده و [[درک]] آن از توان [[عقل]] خارج است.<ref>ر.ک. [[سید محمد رضی آصف آگاه|آصف آگاه، سید محمد رضی]]، [[بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور (مقاله)|بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور]]، ص ۱۶۰ ـ ۱۶۱</ref>
+#[[شرایط ظهور]] با هم ارتباط متقابل و واقعی دارند، حال آن‏‌که ارتباط خاصی میان نشانه‏‌های [[ظهور]] مشاهده نمی‏‌شود<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت دوران ظهور (کتاب)|مهدویت دوران ظهور]]، ص ۲۳ و ۲۶ و ۳۳ ـ ۳۷.</ref>.
+#[[شرایط ظهور]] باید مداومت داشته باشند و شرط بقای ظهورند، حال آنکه نشانه‏‌های [[ظهور]] در زمانی خاص رخ می‏‌دهند و نه [[لزوم]] و نه امکان دارد که آن شرایط در مدت زمانی طولانی واقع شوند و وقوع آنها ادامه یابد<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت دوران ظهور (کتاب)|مهدویت دوران ظهور]]، ص ۲۳ و ۲۶ و ۳۳ ـ ۳۷.</ref>.
+#همه [[شرایط ظهور]] باید متحقق باشند؛ با آنکه نشانه‏‌های [[ظهور]] لازم نیست که همه‏‌شان رخ بدهند و تنها حدوث [[علایم حتمی]] کافی است و بقیه به [[نزدیکی ظهور]] دلالت می‏‌کنند و اگر [[پیش از ظهور]] رخ ندهند، مشکلی در امر [[ظهور]] پیش نمی‏‌آید<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت دوران ظهور (کتاب)|مهدویت دوران ظهور]]، ص ۲۳ و ۲۶ و ۳۳ ـ ۳۷.</ref>.
 ==پرسش مستقیم==
 * [[علائم و نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)]]
@@ خط ۱۸۶: / خط ۲۰۲: @@
 ==منابع==
+{{فهرست اثر}}
+{{ستون-شروع|2}}
 * [[پرونده:10119018.jpg|22px]] [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|'''دانشنامهٔ امام مهدی ج۷''']].
 * [[پرونده:136865.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۳''']].
 * [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']].
+* [[پرونده:10032344.jpg|22px]] [[سید محمد صدر|صدر، سید محمد صدر]]، [[تاریخ غیبت کبری (کتاب)|'''تاریخ غیبت کبری''']]
+* [[پرونده:13681077.jpg|22px]] [[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]، [[شرایط ظهور (کتاب)|'''شرایط ظهور''']]
+* [[پرونده:13681057.jpg|22px]] [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|'''دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان''']]
+* [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[یدالله حاجی‌زاده|حاجی‌زاده، یدالله]]، [[وجه جمع فراگیر شدن ظلم و فساد در آستانه ظهور حضرت حجت با عدم جواز اباحی‌گری (مقاله)|'''وجه جمع فراگیر شدن ظلم و فساد در آستانه ظهور حضرت حجت با عدم جواز اباحی‌گری''']]
+* [[پرونده:13681062.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|'''معارف و عقاید''']]
+* [[پرونده:13681080.jpg|22px]] [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|'''نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار''']]
+* [[پرونده:1404.jpg|22px]] [[مهدی علی‌پور|علی‌پور، مهدی ]]، [[ظهور (مقاله)|'''ظهور''']]
+* [[پرونده:000034.jpg|22px]] [[محمد علی رضایی اصفهانی|رضایی اصفهانی، محمد علی]]، [[مهدویت ۱ (کتاب)|'''مهدویت''']]
+* [[پرونده:151960.jpg|22px]] [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|'''امام مهدی''']]
+* [[پرونده:مشرق موعود.jpg|22px]] [[سید محمد رضی آصف آگاه|رضی آصف آگاه، سید محمد]]، [[بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور (مقاله)|'''بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور''']]
+* [[پرونده:13681097.jpg|22px]] [[قنبرعلی صمدی|صمدی، قنبرعلی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|'''آخرین منجی''']]
+* [[پرونده:10605600800.jpg|22px]] [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت دوران ظهور (کتاب)|'''مهدویت دوران ظهور''']]
+* [[پرونده:13681089.jpg|22px]] [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|'''شش ماه پایانی''']]
+* [[پرونده:136857.jpg|22px]] [[علی ‎اصغر رضوانی|رضوانی، علی ‎اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|'''موعودشناسی و پاسخ به شبهات''']]
+* [[پرونده:13681034.jpg|22px]] [[بهروز محمدی منفرد|محمدی منفرد، بهروز]]، [[مهدویت ۲ (کتاب)|'''مهدویت''']]
+* [[پرونده:151828.jpg|22px]] جمعی از نویسندگان، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|'''مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها''']]
+{{پایان}}
+{{پایان}}
 ==[[:رده:آثار نشانه‌های ظهور|منبع‌شناسی جامع نشانه‌های ظهور]]==