آیه اکمال دین: تفاوت میان نسخه‌ها

*قبل از آیه اکمال، آیه ابلاغ نازل شده بود که فرمان گماشتن [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} به جانشینی خدا بود: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}}<ref> ای پیامبر! آنچه را از پروردگارت به سوی تو فرو فرستاده شده است برسان و اگر نکنی پیام او را نرسانده‌ای؛ و خداوند تو را از (گزند) مردم در پناه می‌گیرد، خداوند گروه کافران را راهنمایی نمی‌کند؛ سوره مائده، آیه: ۶۷.</ref>. برخی از مفسران سنی از قبیل [[طبری]]، [[سیوطی]]، [[طنطاوی]] و [[آلوسی]] با [[شیعه]] هم نظرند که آیه مذکور در شأن [[امام علی]]{{ع}} نازل شده است <ref>جامع البیان، ج۶، ص ۱۹۸؛ الدر المنثور، ج۲، ص۲۹۸؛ المنار، ج۶، ص ۴۶۳؛ روح المعانی، ج۶، ص۱۶۸.</ref>. بر اساس گزارش [[شیخ صدوق]] در کتاب امالی، [[پیامبر]]{{صل}} درباره این آیه به [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} فرمود: " اگر آنچه به من امر شد از [[ولایت]] تو، که به مردم ابلاغ کنم را انجام نمی‌دادم، موجب حبط عملم می‌شود<ref>{{عربی|"لَوْ لَمْ‏ أُبَلِّغْ‏ مَا أُمِرْتُ‏ بِهِ‏ مِنْ‏ وَلَايَتِكَ‏ لَحَبِطَ عَمَلِي‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ نور الثقلین، ج۱، ص۶۵۴.</ref>. [[واحدی]] از مفسرین [[اهل سنت]] در "اسباب النزول" با سند خود از [[ابی سعید خدری]] از اصحاب [[رسول الله]]{{صل}} می‌گوید: این آیه در روز غدیر در مورد [[امام علی| علی بن ابی طالب]]{{ع}} نازل شد <ref>اساب النزول، ص۱۰۶.</ref>. [[ابن ابی حاتم رازی]] از مفسرین [[اهل سنت]] در کتاب "تفسیر القرآن العظیم" و [[سیوطی]] در تفسیر "الدر المنثور" نیز این روایت را ذکر کرده‌اند <ref>تفسیر القرآن العظیم، ج۴، ص۱۱۷۲؛ الدر المنثور، ج۲، ص۲۹۸.</ref>. در "شواهد التنزیل" این دو روایت نیز ذکر شده است: به اسناد خود از [[حذیفة بن یمان]] نقل می‌کند: این آیه در مورد [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} است. وقتی آیه نازل شد، [[پیامبر]]{{صل}} دنبال او فرستاد. سپس دستش را بلند کرده و فرمود: {{عربی|"مَنْ‏ كُنْتُ‏ مَوْلَاهُ‏ فَعَلِيٌ‏ مَوْلَاهُ‏ اللَّهُمَ‏ وَالِ‏ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}. [[عبدالله بن أبی أوفی]] گوید: در روز غدیر خم از [[رسول الله]]{{صل}} شنیدم که این آیه را قرائت می‌کند و دست [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را بلند نمود و فرمود: "آگاه باشید که هرکس که من مولای او هستم، علی مولای اوست... خداوندا، تو شاهد باش" <ref>شواهد التنزیل، ج۱، ص۲۵۲ و ج۲، ص۳۹۱.</ref><ref>[[مهوش السادات علوی|علوی، مهوش السادات]]؛ [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص ۷۱ - ۷۲.</ref>.

* [[قرآن کریم]] با [[آیات]] متعددی بر [[انتصابی بودن]] [[امامت]] [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} دلالت می‌‌کند. یکی از [[آیات]] معروف درباره [[اهل بیت]]، آیه اکمال دین است که  این [[آیه شریفه]] به [[امامت حضرت علی]]{{ع}} در جریان [[غدیر خم]] ناظر است که ظاهر آیه مؤید آن است. با این وجود در تقریر استدلال به نکاتی نیز اشاره می‌‌شود:

# جمع زیادی از [[عالمان]] [[اهل سنت]] آیه فوق را بر جریان [[غدیر خم]] ناظر می‌‌دانند<ref>ر.ک: تفسیر الدر المنثور، ج ۱، ص ۲۰۰؛ فرائد المسطین، ج ۱، ب ۲۲، ج ۳۹ و ب ۸۲، ج ۴۰؛ البدایه و النهایه، ج ۵، ص ۲۱۳. برخی از اهل سنت آیه را نازل در روز عرفه تفسیر و بر آن نیز روایاتی را گزارش کردند که به همی‌ن مضمون نیز روایات [[شیعی]] وارد شده است. (کافی، ج ۱، ص ۲۹۰؛ تفسیر عیاشی، ج ۱، ص ۳۳۳) . در این باره باید گفت دو فرض زمان مختلف برای آیه قابل جمع است، به این صورت که چنان که از ظاهر آیه تبلیغ روایاتی که مبدأ نزول آیه فوق را روز عرفه (نهم ذیحجه) یعنی هشت روز جلوتر از [[غدیر خم]] توصیف کردند به اصل صدور و روایاتی که مبدأ آیه را [[غدیر]] وصف کردند، به روز [[ابلاغ]] آن ناظر است. (تفسیر المی‌زان، ج ۵، ص ۱۹۶؛ [[امام]] شناسی، ج ۸، ص ۵۳) .</ref>.