بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
###بنابر [[قرآن کریم]] برخی [[انبیای الهی]] نیز که [[رسول]] و صاحب [[شریعت]] نبودهاند، معجزاتی داشتهاند برای مثال: [[حضرت صالح]] برای [[قوم ثمود]] شتری از [[دل]] کوه بیرون آورد و به آنان فرمود: {{متن قرآن|نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْيَاهَا}}<ref>«پیامبر خداوند به آنان گفت: شتر خداوند را با آبشخور آن وانهید» سوره شمس، آیه ۱۳.</ref>.<ref>ر.ک: مصباح یزدی، محمد تقی، راه وراهنماشناسی، ص ۵۲ ـ ۵۵.</ref> | ###بنابر [[قرآن کریم]] برخی [[انبیای الهی]] نیز که [[رسول]] و صاحب [[شریعت]] نبودهاند، معجزاتی داشتهاند برای مثال: [[حضرت صالح]] برای [[قوم ثمود]] شتری از [[دل]] کوه بیرون آورد و به آنان فرمود: {{متن قرآن|نَاقَةَ اللَّهِ وَسُقْيَاهَا}}<ref>«پیامبر خداوند به آنان گفت: شتر خداوند را با آبشخور آن وانهید» سوره شمس، آیه ۱۳.</ref>.<ref>ر.ک: مصباح یزدی، محمد تقی، راه وراهنماشناسی، ص ۵۲ ـ ۵۵.</ref> | ||
## [[رؤیت]] [[فرشته]]: برخی گفته اند: [[رسول]] یک اطلاق عام دارد یعنی کسی که با [[خدا]] از طریق [[وحی تشریعی]]<ref>انسانهای عادی از طریق حس و تجربه و یا تفکر و استدلال به نتایجی میرسند ولی هرگاه انسانی از ابزار شناختی بهره گرفت که مربوط به این دو نوع معرفت نیست، بلکه یک نوع آگاهی سوم باشد که از عالم بالا بر نفس او فرود آید و هدف آن، هدایت اجتماع بشری به سوی کمال باشد در این صورت به چنین آگاهی «وحی تشریعی» گفته میشود در حقیقت، وحی تشریعی از نظر ماهیت وحقیقت با برخی از اقسام پیشین، تفاوت ومباینت ندارد، چیزی که هست در وحی تشریعی مسئله هدایت انسانها به سوی مبدأ و معاد، به عنوان قید لازم اخذ گردیده است؛ سبحانی، جعفر، منشور جاوید، ج ۳، ص ۱۱۵ـ ۱۱۶.</ref> [[ارتباط]] دارد و [[مأمور]] به [[تبلیغ]] است و [[حجت]] بر [[بشر]] به واسطۀ آنها تمام شده و این نوع اطلاق همۀ فرستادگان از جانب [[خداوند]] برای [[هدایت]] [[بشر]] را شامل میشود و از این جهت فرقی بین [[نبی]] و [[رسول]] نیست؛ اما در اطلاق خاص که به گروهی از [[پیامبران]] اختصاص دارد بین [[نبی]] و [[رسول]] تفاوت وجود دارد. به این معنی که طبق [[روایات]]<ref>{{متن حدیث|عن زرارة قال: سألت أبا جعفر عن قول االله عز وجل: (وکان رسولا نبیا) ما الرسول وما النبی؟ قال: النبی الذی یری فی منامه ویسمع الصوت ولایعاین الملک والرسول الذی یسمع الصوت ویری فی المنام ویعاین الملک}}؛ کلینی رازی، محمدبنیعقوب، الاصول من کافی، ج۱، باب الفرق بین الرسول و النبی و المحدث، ص۱۷۶، ح۱.</ref> گروهی از [[پیامبران]] اینگونه بودهاند که [[فرشتۀ وحی]] را علاوه بر اینکه در عالم رویا [[مشاهده]] میکردند و صدا و سخن او را میشنیدند، در عالم [[بیداری]] نیز او را [[مشاهده]] کرده و با او صحبت میکردند. این عده از [[انبیاء]] با این خصوصیت [[رسول]] نامیده شدند، در نتیجه تفاوت [[رسول]] با [[نبی]] در [[اختلاف]] طبقات و ویژگی آنهاست<ref>ر.ک: ربانی گلپایگانی، استاد علی، درسگفتار«وحی پژوهی و حقیقت نبوت»، جلسۀ ۳۰.</ref>. | ## [[رؤیت]] [[فرشته]]: برخی گفته اند: [[رسول]] یک اطلاق عام دارد یعنی کسی که با [[خدا]] از طریق [[وحی تشریعی]]<ref>انسانهای عادی از طریق حس و تجربه و یا تفکر و استدلال به نتایجی میرسند ولی هرگاه انسانی از ابزار شناختی بهره گرفت که مربوط به این دو نوع معرفت نیست، بلکه یک نوع آگاهی سوم باشد که از عالم بالا بر نفس او فرود آید و هدف آن، هدایت اجتماع بشری به سوی کمال باشد در این صورت به چنین آگاهی «وحی تشریعی» گفته میشود در حقیقت، وحی تشریعی از نظر ماهیت وحقیقت با برخی از اقسام پیشین، تفاوت ومباینت ندارد، چیزی که هست در وحی تشریعی مسئله هدایت انسانها به سوی مبدأ و معاد، به عنوان قید لازم اخذ گردیده است؛ سبحانی، جعفر، منشور جاوید، ج ۳، ص ۱۱۵ـ ۱۱۶.</ref> [[ارتباط]] دارد و [[مأمور]] به [[تبلیغ]] است و [[حجت]] بر [[بشر]] به واسطۀ آنها تمام شده و این نوع اطلاق همۀ فرستادگان از جانب [[خداوند]] برای [[هدایت]] [[بشر]] را شامل میشود و از این جهت فرقی بین [[نبی]] و [[رسول]] نیست؛ اما در اطلاق خاص که به گروهی از [[پیامبران]] اختصاص دارد بین [[نبی]] و [[رسول]] تفاوت وجود دارد. به این معنی که طبق [[روایات]]<ref>{{متن حدیث|عن زرارة قال: سألت أبا جعفر عن قول االله عز وجل: (وکان رسولا نبیا) ما الرسول وما النبی؟ قال: النبی الذی یری فی منامه ویسمع الصوت ولایعاین الملک والرسول الذی یسمع الصوت ویری فی المنام ویعاین الملک}}؛ کلینی رازی، محمدبنیعقوب، الاصول من کافی، ج۱، باب الفرق بین الرسول و النبی و المحدث، ص۱۷۶، ح۱.</ref> گروهی از [[پیامبران]] اینگونه بودهاند که [[فرشتۀ وحی]] را علاوه بر اینکه در عالم رویا [[مشاهده]] میکردند و صدا و سخن او را میشنیدند، در عالم [[بیداری]] نیز او را [[مشاهده]] کرده و با او صحبت میکردند. این عده از [[انبیاء]] با این خصوصیت [[رسول]] نامیده شدند، در نتیجه تفاوت [[رسول]] با [[نبی]] در [[اختلاف]] طبقات و ویژگی آنهاست<ref>ر.ک: ربانی گلپایگانی، استاد علی، درسگفتار«وحی پژوهی و حقیقت نبوت»، جلسۀ ۳۰.</ref>. | ||
==دلایل رسالت== | |||
[[حکمت خداوند]] اقتضا میکند پیامبرانی را از میان [[انسانها]] برگزیند تا [[احکام]] و [[معارف الهی]] را از [[طریق وحی]] دریافت کنند و به [[مردم]] برسانند. حال با توجه به نامحسوس بودن [[وحی]] برای [[مردم]] عادی و گواهطلبی [[انسان]]، [[پیغمبران]] و رسولانی که [[خداوند]] برای بندگانش فرستاده است باید با [[دلایل]] و [[براهین]] آشکاری همراه باشند که [[درستی]] ادعای آنان را [[تأیید]] کند و [[حجت]] بر [[مردم]] تمام شود و آنان هیچ عذری در نپذیرفتن و [[اطاعت]] نکردن از آنها نداشته باشند<ref>ر.ک: مصباح یزدی، محمد تقی، راه وراهنماشناسی، ص۱۴۵ـ۱۴۶.</ref>. برخی از این [[دلایل]] عبارتاند از: | |||
#هماهنگی در اصول: از جمله [[دلایل]] [[نبوت]] یکی بودن اصول [[دعوت]] [[رسول]] با اصول [[دعوت]] دیگر [[پیامبران]] است و از جملۀ این اصول [[دعوت]] به [[آیین]] [[توحید]] است که در [[منطق]] [[پیامبران]] جلوههای فراوانی دارد از جمله: | |||
## [[پرستش]] [[خدا]]: {{متن قرآن|وَلَقَدْ بَعَثْنَا فِي كُلِّ أُمَّةٍ رَسُولًا أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ وَاجْتَنِبُوا الطَّاغُوتَ}}<ref>«و به راستی ما، در میان هر امّتی پیامبری برانگیختیم (تا بگوید) که خداوند را بپرستید و از طاغوت دوری گزینید» سوره نحل، آیه ۳۶.</ref>؛ {{متن قرآن|وَ سَْلْ مَنْ أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِكَ مِن رُّسُلِنَا أَ جَعَلْنَا مِن دُونِ الرَّحْمَانِ ءَالِهَةً يُعْبَدُونَ}}<ref>« و از پيامبران ما كه پيش از تو فرستاده ايم بپرس، آيا به جاى (خداوند) بخشنده خدايانى را قرار دادهايم كه پرستيده شوند»؛ سورۀ زخرف، آیۀ ۴۵.</ref>. | |||
## [[دعوت به دین اسلام]]: جلوۀ دیگر از [[دعوت]] [[پیامبران]] به [[وحدت]] و [[یگانگی]]، [[مبعوث]] شدن همگی به [[تبلیغ]] یک [[آیین]] و [[دعوت]] به یک [[دین]] به نام [[اسلام]] است و اگر هم تفاوتی هست، تفاوت در [[شریعتها]] و به اصطلاح آبشخورها است و گرنه [[فیض]] جاری در مجاری [[وحی]] به سوی [[بندگان]]، از نظر و اقعیت یکی است. چنان که میفرماید: {{متن قرآن|إِنَّ الدِّينَ عِنْدَ اللَّهِ الْإِسْلَامُ}}<ref>«بیگمان دین (راستین) نزد خداوند، اسلام است» سوره آل عمران، آیه ۱۹.</ref>. | |||
## [[دعوت]] به [[ایمان به پیامبران]] دیگر: یکی دیگر از مظاهر [[وحدت]] در دعوتهای [[انبیا]]، [[دعوت]] [[مردم]] به [[ایمان به پیامبران]] دیگر است: {{متن قرآن|لَا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَنَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ}}<ref>«و به آنچه به موسی و عیسی و آنچه به (دیگر) پیامبران از سوی پروردگارشان داده شده است ایمان آوردهایم؛ میان هیچیک از آنان فرق نمینهیم و ما فرما» سوره بقره، آیه ۱۳۶.</ref>.<ref>ر.ک: سبحانی، جعفر، منشور جاوید، ج ۳، ص ۴۳۲ ـ ۴۳۳.</ref> | |||
# [[معجزه]]: [[معجزه]] کاری [[خارقالعاده]] است که با [[عنایت]] ویژۀ [[خداوند]]، به دست مدعی [[نبوت]]، برای [[اثبات]] [[صدق]] مدعای خویش انجام میگیرد و همراه با [[تحدی]] (به مبارزهطلبیدن)<ref>جوهری گوید: {{عربی|تحدیّت فلاناً، اذا باریته فی فعل ونازعته الغلبة}}؛ اسماعیلبنحماد جوهری، الصحاح، ج۶، ص۲۳۱۰.</ref> و مطابق با مدعای مدعی [[نبوت]] است<ref>ر.ک: مصباح یزدی، محمد تقی، راه وراهنماشناسی، ص۱۷۰.</ref>. [[مردم]] از کسانی که [[ادعای پیامبری]] میکردند، نشانهای خدایی میخواستند و در مواقعی که این درخواست آنان برخاسته از [[حس]] [[حقیقتجویی]] بود، [[انبیا]] به [[اذن خداوند]] نشانهای [[الهی]] میآوردند. از [[امام صادق]]{{ع}} پرسیده شد: «به چه علت [[خداوند]] به [[پیامبران]] و شما ([[امامان]]) [[معجزه]] داده است؟» فرمودند: «تا دلیلی بر [[راستی]] مدعای ([[رسالت الهی]]) آورندۀ آن باشد. [[معجزه]] نشانۀ خداست و [[خدا]] آن را به کسی جز [[پیامبران]] و حجتهای خود نمیبخشد، تا راستیِ راستگو و دروغِ [[دروغگو]] آشکار شود»<ref>{{متن حدیث|عن ابی بصیر، قال: «قلت لأبی عبد الله{{ع}}: لأی علّة أعطی اللهعزوجل انبیاءَه ورسله وأعطاکم المعجزة؟ فقال: لیکون دلیلاً علی صدق من أتی به، والمعجزة علامة لله لا یعطیها الاّ أنبیائه ورسله وحججه لیعرف به صدق الصادق من کذب الکاذب}}؛ فخرالدین محمدبنعمر رازی، المطالب العالیة، ج۸، ص۲۲ـ۲۳.</ref>.<ref>ر.ک: مصباح یزدی، محمد تقی، راه وراهنماشناسی، ص۱۸۶.</ref> برخی [[معجزات]] [[پیامبران]] خاص که در [[قرآن کریم]] هم به آنها اشاره شده عبارتاند از: | |||
## [[معجزات حضرت موسی]]{{ع}}: {{متن قرآن|وَمَا تِلْكَ بِيَمِينِكَ يَا مُوسَى قَالَ هِىَ عَصَاىَ أَتَوَكَّؤُاْ عَلَيهَْا وَ أَهُشُّ بهَِا عَلىَ غَنَمِى وَ لىَِ فِيهَا مََارِبُ أُخْرَى قَالَ أَلْقِهَا يَا مُوسَى فَأَلْقَاهَا فَإِذَا هِيَ حَيَّةٌ تَسْعَى قَالَ خُذْهَا وَلَا تَخَفْ سَنُعِيدُهَا سِيرَتَهَا الْأُولَى وَ اضْمُمْ يَدَكَ إِلىَ جَنَاحِكَ تخَْرُجْ بَيْضَاءَ مِنْ غَيرِْ سُوءٍ ءَايَةً أُخْرَى لِنُرِيَكَ مِنْ آيَاتِنَا الْكُبْرَى}}<ref>«و آن چیست در دست راست تو، ای موسی؟ گفت: چوبدست من است كه بر آن تكيه مىكنم و با آن براى گوسفندانم برگ مىريزم و مرا بدان نيازهايى ديگر است. فرمود: آن را بیفکن، ای موسی! و آن را افکند؛ ناگهان، آن (چوبدست) ماری شد که میشتافت. فرمود: آن را بگیر و مترس! ما آن را به روال نخست آن، باز میگردانیم. و دست خويش (از گريبان به) زير بازو بر تا بىهيچ بيمارى درخشان برآيد به نشانه اى ديگر. تا به تو برخی از نشانه های بزرگ خویش را نشان دهیم» سوره طه، آیه ۱۷ ـ ۲۳</ref>. | |||
## [[معجزات پیامبر]] [[اسلام]]{{صل}}: از جمله معجزۀ بزرگ [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[قرآن کریم]] است و در حالی که ایشان درس ناخوانده بوده و [[قادر]] به [[خواندن و نوشتن]] نبود. [[خداوند]] میفرماید: {{متن قرآن|قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَالْجِنُّ عَلَى أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ لَا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَلَوْ كَانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيرًا وَلَقَدْ صَرَّفْنَا لِلنَّاسِ فِي هَذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ فَأَبَى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُورًا}}<ref>«بگو: اگر آدمیان و پریان فراهم آیند تا مانند این قرآن آورند هر چند یکدیگر را پشتیبانی کنند همانند آن نمیتوانند آورد و بیگمان ما برای مردم در این قرآن از هر مثلی گوناگون آوردهایم امّا بیشتر مردم جز سر ناسپاسی ندارند» سوره اسراء، آیه ۸۸ ـ ۸۹</ref>.<ref>ر.ک: مصباح یزدی، محمد تقی، راه و راهنماشناسی، ص ۲۵۷.</ref> | |||
# [[بشارت پیامبر]] پیشین: یکی دیگر از [[دلایل]] رسالت، [[کلام]] صریح [[پیامبر]] قبل بر [[پیامبر]] بعد از خود و معرفی شخص او و یا بیان [[نشانهها]] و ویژگیهای اوست تا اینکه [[راه]] برای [[گرایش]] انسانهای [[حقیقت جو]] به [[رسولان الهی]] از هر جهت هموار گردد و در نتیجه [[هدف بعثت]] تأمین شود، چنانکه در [[تاریخ امامان معصوم]]{{ع}} این نکته نیز به روشنی دیده میشود که [[امام]] قبل، [[امام]] پس از خود را گاهی به صورت خاص و گاهی با بیان نشانههای او، معرفی نموده است، قطعاً این روش مورد توجه [[پیامبران]] نیز بوده است چنانکه در خصوص [[پیامبر اسلام]] برخی [[آیات قرآنی]] به صراحت این مطلب را [[تأیید]] میکند هر چند به خاطر [[تحریف]] حقایق [[تاریخی]] این مطلب در مورد همه [[پیامبران]] در دسترس ما نمیباشد [[مسلمانان]] مدعی آن هستند که [[حضرت مسیح]] [[پیامبر]] پس از خود را به عنوان فردی به نام «[[احمد]]» [[تعیین]] کرده است و [[قرآن]] این [[حقیقت]] را یادآور شده است: {{متن قرآن|وَإِذْ قَالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ إِنِّي رَسُولُ اللَّهِ إِلَيْكُمْ مُصَدِّقًا لِمَا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ التَّوْرَاةِ وَمُبَشِّرًا بِرَسُولٍ يَأْتِي مِنْ بَعْدِي اسْمُهُ أَحْمَدُ فَلَمَّا جَاءَهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ مُبِينٌ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که عیسی پسر مریم گفت: ای بنی اسرائیل! من فرستاده خداوند به سوی شمایم، توراتی را که پیش از من بوده است راست میشمارم و نویددهنده به پیامبری هستم که پس از من خواهد آمد، نام او احمد است؛ امّا چون برای آنان برهانها (ی روشن) آورد، گفتند: این جادویی آشکار است» سوره صف، آیه ۶.</ref>.<ref>ر.ک: مصباح یزدی، محمد تقی، راه ورهنماشناسی، ص ۱۴۷ ـ ۱۴۹؛ سبحانی، جعفر، منشور جاوید، ج ۳، ص ۳۷۶ ـ ۳۷۷.</ref> | |||