آل لوط در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

==مقدمه==

*واژه [[آل لوط]] در سوره‌های {{متن قرآن|إِلَّا آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِينَ}}<ref>«بجز خاندان لوط، که ما بی‌گمان همه آنان را رهایی می‌بخشیم» سوره حجر، آیه ۵۹.</ref>؛ {{متن قرآن|فَلَمَّا جَاءَ آلَ لُوطٍ الْمُرْسَلُونَ}}<ref>«باری، چون فرستادگان  نزد خاندان لوط آمدند؛» سوره حجر، آیه ۶۱.</ref>؛ {{متن قرآن|فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَنْ قَالُوا أَخْرِجُوا آلَ لُوطٍ مِنْ قَرْيَتِكُمْ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ}}<ref>«اما پاسخ قوم او جز این نبود که گفتند: خاندان لوط را از شهر خود بیرون کنید زیرا آنان مردمی هستند که خود را پاک می‌نمایانند» سوره نمل، آیه ۵۶.</ref>؛ {{متن قرآن|إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ حَاصِبًا إِلَّا آلَ لُوطٍ نَجَّيْنَاهُمْ بِسَحَرٍ}}<ref>«ما بر (سر) آنان شنبادی (مرگبار) فرستادیم جز بر خاندان لوط که سحرگاهی رهایی‌شان بخشیدیم» سوره قمر، آیه ۳۴.</ref> آمده است.

*بر اساس گزارش [[قرآن]]، هنگامی که [[فرشتگان]] نزد [[ابراهیم]] آمدند، {{متن قرآن|قَالُوا إِنَّا أُرْسِلْنَا إِلَى قَوْمٍ مُجْرِمِينَ * إِلَّا آلَ لُوطٍ إِنَّا لَمُنَجُّوهُمْ أَجْمَعِينَ * إِلَّا امْرَأَتَهُ قَدَّرْنَا إِنَّهَا لَمِنَ الْغَابِرِينَ }}<ref>«گفتند: ما برای (عذاب) قومی بزهکار فرستاده شده‌ایم * بجز خاندان لوط، که ما بی‌گمان همه آنان را رهایی می‌بخشیم * مگر همسرش را که معیّن کرده‌ایم او از بازماندگان (در عذاب) باشد» سوره حجر، آیه ۵۸-۶۰.</ref>؛ [[آیه]] {{متن قرآن|فَلَمَّا جَاءَ آلَ لُوطٍ الْمُرْسَلُونَ}}<ref>«باری، چون فرستادگان نزد خاندان لوط آمدند؛» سوره حجر، آیه ۶۱.</ref> و [[آیه]] {{متن قرآن|فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَنْ قَالُوا أَخْرِجُوا آلَ لُوطٍ مِنْ قَرْيَتِكُمْ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ}}<ref>«اما پاسخ قوم او جز این نبود که گفتند: خاندان لوط را از شهر خود بیرون کنید زیرا آنان مردمی هستند که خود را پاک می‌نمایانند» سوره نمل، آیه ۵۶.</ref>، [[قوم لوط]] در برابر [[لوط]] که آنان را به [[پرهیزکاری]] از [[گناه]] فرا می‌خواند ([[لوط]] و اهل‌بیتش را که [[پاک]] و منزه از آن کار بودند) به خارج کردن‌شان از [[شهر]] [[تهدید]] می‌کنند. در [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّا أَرْسَلْنَا عَلَيْهِمْ حَاصِبًا إِلَّا آلَ لُوطٍ نَجَّيْنَاهُمْ بِسَحَرٍ}}<ref>«ما بر (سر) آنان شنبادی (مرگبار) فرستادیم جز بر خاندان لوط که سحرگاهی رهایی‌شان بخشیدیم» سوره قمر، آیه ۳۴.</ref> نیز، از [[رهایی]] و [[نجات]] [[آل لوط]] [[سخن]] می‌گوید.

*[[مفسران]] درباره [[آل لوط]] گفته‌اند که سیزده نفر بوده‌اند<ref>الکشاف، ج۴، ص۴۰۲.</ref>؛ در [[مجمع البیان]] آمده: سپس [[آل لوط]]{{ع}} را استثناء نمود و گفت: {{متن قرآن|إِلَّا آلَ لُوطٍ نَجَّيْنَاهُمْ}}، "مگر [[لوط]] و دخترانش را که نجاتشان دادیم یعنی اخلاصشان کردیم"<ref>مجمع البیان، ج۲۴، ص۴۲.</ref>؛

*به نظر [[میبدی]]، [[آل لوط]]، دو دختر و [[همسر]] [[مؤمن]] [[لوط]] (نه همسری که نابود شد) بوده‌اند<ref>کشف الاسرار، ج۵، ص۳۲۳.</ref>. تقریباً همه [[مفسران]]، [[دختران]] [[لوط]] را جزو [[آل لوط]] شمرده‌اند. گرچه در شمار آنان [[اختلاف]] دارند. نام [[دختران]] [[لوط]] را "زعوراء" و "رتیاء" ذکر کرده‌اند<ref>مجمع البیان، ج۱۲، ص۱۰۱.</ref>. برخی با استناد به [[آیه]] {{متن قرآن|قَالَ هَؤُلَاءِ بَنَاتِي إِنْ كُنْتُمْ فَاعِلِينَ}}<ref>«(لوط) گفت: اگر می‌خواهید کاری بکنید اینان دختران منند» سوره حجر، آیه ۷۱.</ref> [[دختران]] [[لوط]] را بیش از دو تن دانسته‌اند. در [[تورات]] آمده که [[لوط]] دو دختر داشت، ولی [[قرآن]] تعبیر به لفظ "بنات" کرده که صیغه جمع است و گفتیم که اقلّ جمع سه نفر است<ref>المیزان، ج۱۰، ص۵۳۷.</ref>.

*[[علامه طباطبایی]] در [[تفسیر آیه]] مربوطه به [[آل لوط]] می‌گوید: آن گاه از آن [[قوم]] عده‌ای را استثناء فرموده: {{متن قرآن|إِلَّا آلَ لُوطٍ}} مگر [[آل لوط]] را که عبارتند از [[لوط]] و بستگان نزدیکش، همین جمله معلوم می‌کند که مقصود از آن [[قوم]]، چه کسانی هستند که آنان را از [[عذاب]] [[نجات]] خواهیم داد. از ظاهر [[سیاق آیه]] بر می‌آید که استثناء منقطع باشد (چون [[لوط]] و [[اهل]] او [[مجرم]] نبودند تا استثناء آنان متصل باشد). آن‌گاه از این مستثنا یعنی [[لوط]] و بستگانش، همسرش را استثناء کردند تا بفهمانند [[نجات]] شامل حال او نمی‌شود و به زودی [[عذاب]] [[خدا]] او را هم خواهد گرفت و هلاکش خواهد ساخت، لذا گفتند: {{متن قرآن|فَأَنْجَيْنَاهُ وَأَهْلَهُ إِلَّا امْرَأَتَهُ قَدَّرْنَاهَا مِنَ الْغَابِرِينَ}}<ref>«آنگاه او و خانواده‌اش را رهانیدیم جز همسرش را که مقدّر کردیم از بازماندگان (در عذاب) باشد» سوره نمل، آیه ۵۷.</ref> یعنی بعد از بیرون شدن [[لوط]] و [[نجات]] یافتنش، او با [[قوم]] باقی می‌ماند و دستخوش [[هلاکت]] می‌گردد.<ref>المیزان، ج۱۲، ص۲۶۸.</ref>.

*در [[قرآن]]، [[آل لوط]] به [[پاکدامنی]] {{متن قرآن|إِنَّهُمْ أُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ}}<ref>«آنان مردمی هستند که خود را پاک می‌نمایانند» سوره اعراف، آیه ۸۲.</ref> و [[ایمان]] و [[اسلام]] {{متن قرآن|فَأَخْرَجْنَا مَنْ كَانَ فِيهَا مِنَ الْمُؤْمِنِينَ * فَمَا وَجَدْنَا فِيهَا غَيْرَ بَيْتٍ مِنَ الْمُسْلِمِينَ}}<ref>«آنگاه هر کس از مؤمنان را که در آن (شهر) بود بیرون بردیم * و در آن (شهر) جز یک خانواده از فرمانبرداران نیافتیم» سوره ذاریات، آیه ۳۵.</ref> ستوده شده‌اند و همین امر باعث [[نجات]] و [[رهایی]] آنان از [[عذاب]] شده است.<ref>[[محمد رضا رهبریان|رهبریان، محمد رضا]]، [[آل لوط - رهبریان (مقاله)|مقاله «آل لوط»]]، [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص۵۷.</ref>