|
برچسب: تغییر هدف تغییرمسیر |
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{پرسش غیرنهایی}}
| | #تغییر_مسیر [[چرا انتظار ویرانگر برداشتی انحرافی از انتظار شمرده میشود؟ (پرسش)]] |
| {{جعبه اطلاعات پرسش
| |
| | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| |
| | موضوع فرعی = منظور از [[انتظار]] ویرانگر چیست؟
| |
| | تصویر = 7626626268.jpg
| |
| | اندازه تصویر = 200px
| |
| | مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[غیبت امام مهدی]] / [[وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت]] / [[انتظار فرج]]
| |
| | مدخل اصلی = [[انتظار ویرانگر]]
| |
| | مدخل وابسته =
| |
| | پاسخ‌دهنده =
| |
| | پاسخ‌دهندگان = ۱۸ پاسخ
| |
| }}
| |
| '''منظور از [[انتظار]] ویرانگر چیست؟''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند..
| |
| | |
| ==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
| |
| == پاسخ جامع اجمالی==
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| <div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">* ''<sub>پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده میشود:</sub>''</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| {|style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left"
| |
| |-
| |
| |[[پرونده:600.jpg|75px]]||[[پرونده:11562.jpg|75px]]||[[پرونده:1368119.jpg|75px]]||[[پرونده:11773.jpg|75px]]||[[پرونده:152021.jpg|75px]]||[[پرونده:152035.jpg|75px]]||[[پرونده:Pic557.jpg|75px]]
| |
| |-
| |
| |<sub>[[مرتضی مطهری|مطهری]]</sub>||<sub>[[حبیب‌الله طاهری|طاهری]]</sub>||<sub>[[رحیم کارگر|کارگر]]</sub>||<sub>[[رسول رضوی|رضوی]]</sub>||<sub>[[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا]]</sub>||<sub>[[میرتقی حسینی گرگانی|حسینی گرگانی]]</sub>||<sub>[[عبدالرحمن انصاری|انصاری]]</sub>
| |
| |-
| |
| |[[پرونده:Pic434.jpg|75px]]||[[پرونده:151989.jpg|75px]]||[[پرونده:13681078.jpg|75px]]||[[پرونده:15207.jpg|75px]]||[[پرونده:1130809.jpg|75px]]||[[پرونده:Pic363.jpg|75px]]||[[پرونده:1100130.jpg|75px]]
| |
| |-
| |
| |<sub>[[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد]]</sub>||<sub>[[احمد زمانی|زمانی]]</sub>||<sub>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای]]</sub>||<sub>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی]]</sub>||<sub>[[علی قائمی|قائمی]]</sub>||<sub>[[محمد صادق ربانی خوراسگانی|ربانی خوراسگانی]]</sub>||<sub>[[سکینه طاووسی]]
| |
| |-
| |
| |}
| |
| ===برداشت‌های اشتباه از [[انتظار]]===
| |
| *برداشت سطحی و غیر واقعی از [[روایات]] {{متن حدیث|"یَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا کَمَا (بَعْدَ مَا) مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"}}<ref>ر.ک. [[احمد زمانی|زمانی، احمد]]، [[اندیشه انتظار (کتاب)|اندیشه انتظار ]]، ص ۶۷ ـ ۶۹؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۱۳۱.</ref>، تصویری غلط و مخرب از [[انتظار]] ارائه میدهد که منجر به تفسیرهای نادرستی از [[انتظار]] میشود<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص ۸۹ ـ ۹۴.</ref> و نتیجۀ آن، برداشت‌های غلط از [[انتظار]] است؛ برخی از این برداشت‌های اشتباه عبارتند از:
| |
| ===احتراز اولین برداشت اشتباه از [[انتظار]]===
| |
| *[[انتظار]]، [[مذهب]] احتراز: یعنی افراد هیچ تحرکی نداشته باشند و [[منتظر]] بمانند تا شخص [[موعود]] بیاید و همۀ امور را سامان دهد<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص ۸۹ ـ ۹۴؛ [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[ انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)| انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۲۵.</ref>. [[انتظار]] موجب رکود و فرار از تعهدهای [[اجتماعی]] و [[بی‌تفاوتی]] نسبت به محیط اطراف و [[سرنوشت]] خود و اجتماع میشود. چنین انتظاری از نظر فردی، عاملی برای رکود و توقف است و از نظر [[اجتماعی]] وسیله‌ای برای خاموش ساختن جنبش‌های ضدّ استعماری<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص ۸۹ ـ ۹۴.</ref>. انتظاری بدینگونه نوعی عقب‌گرد، [[ارتداد]] و حتی [[انحراف]] از [[آیات]] تحرکبخش [[قرآن]] است. عامل زبونی، [[بی‌عدالتی]]، [[نابرابری]]، رکود و سکون و کناره‌گیری است<ref>ر.ک. [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص ۳۷ و ۳۸؛ [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[ انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)| انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۲۵.</ref>.
| |
| | |
| ===[[شیوع فساد]] برای اتفاق افتادن [[ظهور]] اشتباهی دیگر از [[انتظار]]===
| |
| *[[زمینه سازی]] [[ظهور]] با [[کمک]] به رواج [[فساد]] و [[گناه]]: دستۀ دیگری معتقدند باید به [[گناهان]] دامن زد و [[مردم]] را به [[گناه]] [[دعوت]] کرد تا [[دنیا]] پر از [[جور]] و [[ظلم]] شود و [[حضرت]] تشریف بیاورد<ref>ر.ک. خمینی، سید روح الله، صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۴؛ [[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[امام مهدی در نگاه امام خمینی (مقاله)| امام مهدی در نگاه امام خمینی]]، ص ۳۶۴ ـ ۳۶۶؛ [[مهدی نیلی‌پور|نیلی پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۶۳.</ref>. این گروه قائل است [[بهترین]] [[کمک]] به [[تسریع ظهور]] و [[بهترین]] شکل [[انتظار]]، [[ترویج]] و [[اشاعه فساد]] است<ref>ر.ک. مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص۵۴؛ [[بهروز محمدی منفرد|محمدی منفرد، بهروز]]، [[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|چلچراغ حکمت]]، ج۱۰، ص۳۷، ۳۸؛ [[حبیب‌الله طاهری|طاهری، حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۲۰۵ ـ ۲۰۶؛ [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲؛ [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۱۰۲ ـ ۱۰۵؛ [[احمد زمانی|زمانی، احمد]]، [[ اندیشه انتظار (کتاب)| اندیشه انتظار]]، ص ۶۷ ـ ۶۹؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۱۳۱؛ [[محمد صادق ربانی خوراسگانی|ربانی خوراسگانی، محمد صادق]]، [[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر]]، ص ۱۵۹؛ [[مهدی نیلی‌پور|نیلی پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۶۳.</ref>. ایشان معتقدند [[فساد]] و [[تبعیض]] و [[پلیدی]]، انفجار و [[ظهور]] را قریب‌الوقوع میکند و مقدمۀ [[صلاح]] است؛ زیرا [[هدف‌ها]] وسیله‌های [[نامشروع]] را [[مشروع]] میکنند. بنابراین [[بهترین]] [[کمک]] به [[تسریع ظهور]] و [[بهترین]] شکل [[انتظار]]، [[ترویج]] و اشاعۀ [[فساد]] است. کسانی که چنین ایده‌ای دارند، به [[مصلحان]] و [[آمران به معروف]] و [[ناهیان از منکر]] با نوعی [[عداوت]] و [[بغض]] می‌نگرند؛ زیرا آنان را از تأخیراندازان [[ظهور]] و [[قیام مهدی موعود]]{{ع}} می‌شمارند و اگر خود هم اهل [[گناه]] نباشد، با نوعی [[رضایت]] به [[گناهکاران]] و عاملان [[فساد]] می‌نگرند؛ زیرا [[مقدمات ظهور]] را فراهم می‌سازند<ref>ر.ک. [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص۵۴؛ [[بهروز محمدی منفرد|محمدی منفرد، بهروز]]، [[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|چلچراغ حکمت]]، ج۱۰، ص۳۷، ۳۸؛ [[حبیب‌الله طاهری|طاهری، حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۲۰۵ ـ ۲۰۶؛ [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۱۰۲ ـ ۱۰۵؛ [[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[امام مهدی در نگاه امام خمینی (مقاله)| امام مهدی در نگاه امام خمینی]]، ص ۳۶۴ ـ ۳۶۶؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۱۳۱؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۸۶، ۸۷؛ [[محمد صادق ربانی خوراسگانی|ربانی خوراسگانی، محمد صادق]]، [[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر]]، ص ۱۵۹؛ [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[ انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)| انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۲۵؛ [[مهدی نیلی‌پور|نیلی پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۶۳.</ref>. نتیجۀ چنین نگاه منفی به [[انتظار]] این است که [[گناه]] هم [[لذت]] و کامجویی است و هم [[کمک]] به [[انقلاب مقدس]]<ref>ر.ک. [[حبیب‌الله طاهری|طاهری، حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۲۰۵ ـ ۲۰۶؛ [[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۱۰۲ ـ ۱۰۵.</ref>.
| |
| | |
| ===مشغول بودن به [[وظایف]] فردی و نه [[اجتماعی]] اشتباهی دیگر دربارۀ [[انتظار]]===
| |
| *صرف [[دعا]] و عمل به [[تکلیف]]: برخی افراد به [[تکالیف]] فردی خود عمل میکنند، حتی [[امر به معروف و نهی از منکر]] هم میکنند ولی نسبت به مسایل [[جامعه]] بی‌تفاوت هستند و هیچ [[اقدام]] عملی برای محو [[ظلم و ستم]] انجام نمی‌دهند. چنین کسانی افراد صالحی هستند، ولی فقط به [[فکر]] انجام [[تکلیف]] شخصی خود هستند و کاری به آنچه در [[جهان]] می‌گذرد ندارند<ref>ر.ک. [[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۴ و ۱۳؛ [[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]؛ [[امام مهدی در نگاه امام خمینی (مقاله)|امام مهدی در نگاه امام خمینی]]، ص ۳۶۴ ـ ۳۶۶؛ [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص ۸۹ ـ ۹۴.</ref>. اینکه [[منتظر]] باشیم [[امام]] خود بیاید و [[کارها]] را سر و سامان دهد بدون اینکه ما در برابرش مسئولیتی داشته باشیم [[فکری]] خطرناک و اندیشه‌ای [[نادرست]] است<ref>ر.ک. [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۱۰۳ ـ ۱۰۴.</ref>.
| |
| ===[[انتظار]] [[مذهب]] [[اعتراض]]===
| |
| *[[انتظار]] [[مذهب]] [[اعتراض]]: از جمله برداشت‌های قابل نقد، تفسیری است که [[انتظار]] را به صورت مطلق؛ مذهبی اعتراضی معرفی می‌نماید: "[[انتظار]] [[مذهب]] [[اعتراض]] است، [[منتظر]]، معترض به وضع موجود و خواستار وضع مطلوب است. [[مذهب]] [[انتظار]] مذهبی است که حرف دارد و می‌تواند کاری انجام دهد. این [[منتظر]] به آنچه هست [[دل]] نمی‌بندد و به آنچه که باید باشد می‌اندیشد. او مهاجم به [[ظلم]] است و این [[اعتراض]] ریشه در یک [[مبارزه]] و "نه [[تاریخی]] دارد" "نه"ای که از [[سقیفه]] و از زبان [[علی]]{{ع}} شنیده شد"<ref>شریعتی، علی، انتظار مذهب اعتراض.</ref>. هرچند این [[تفسیر]]؛ [[انتظار]] را موجب تخدیر و [[تسلیم]] نمی‌داند و از این جهت تفسیری مطلوب است اما در برابر این نظریه هم دو پرسش مطرح است. اول اینکه دامنۀ این [[اعتراض]] تا کجاست؟ تا [[رفاه]]، تا [[عدالت]]، تا عرفان، تا [[آزادی]] تا [[شکوفایی]] و [[تکامل]] و یا... و دوم اینکه پی‌آمد این [[اعتراض]] چیست؟ چه باری بر دوش [[منتظر]] می‌گذارد و این نفی با چه اثباتی همراه میشود؟<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص ۸۹ ـ ۹۴.</ref>
| |
| ===[[انتظار]] خاموش===
| |
| *[[انتظار]] خاموش: به دیدگاه کسانی اطلاق میشود که پدیده [[ظهور حضرت حجت]]{{ع}} را تنها معلول [[اراده]] و [[مشیت الهی]] میدانند و برای عوامل انسانی و طبیعی، نقش چندانی قائل نیستند. به همین جهت، در [[عصر غیبت]] نیز [[شیعیان]] را به [[زمینه‌سازی]] و تهیه [[مقدمات ظهور]] [[مکلف]] نمی‌دانند. این نگرش منفی و منفعلانه به موضوع [[انتظار]]، از نگاه سطحی و تلقی [[نادرست]] نسبت به مفاد برخی روایاتی ناشی میشود که در مورد نفی هر گونه [[قیام]] و حرکتی در [[عصر انتظار]] و بطلان و یا نافرجام بودن آن [[نقل]] شده است. [[امام صادق]]{{ع}} به [[ابوبصیر]] فرمود<ref>کافی، ج ۸، ص ۲۹۵: {{متن حدیث|"كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ"}}</ref>: «هر پرچمی قبل از [[قیام]] [[حضرت قائم]] {{ع}} برافراشته شود، [[صاحب]] آن [[طاغوت]] بوده، [[اطاعت]] او [[خروج]] از [[اطاعت]] خداست».<ref>ر.ک. [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آموزه انتظار و زمینه‌سازی ظهور (مقاله)| آموزه انتظار و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۲۰ ـ ۱۲۱.</ref>
| |
| | |
| ===[[علت]] برداشت‌های ناصحیح از [[انتظار]]===
| |
| *چنین برادشت‌هایی نوعی [[تحریف]] و حتی ساختۀ دست [[دشمنان]] برای بهره‌گیری‌های [[سیاسی]] و [[اقتصادی]] است<ref>ر.ک. [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۱۰۳ ـ ۱۰۴.</ref>. در نظر [[امام خمینی]] [[انتظار]] به معنای غلط، ساخته دست سیاسیون است تا [[مسلمین]] را از [[سیاست]] دور نگهدارند<ref>ر.ک. [[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۵؛ [[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]؛ [[امام مهدی در نگاه امام خمینی (مقاله)|امام مهدی در نگاه امام خمینی]]، ص ۳۶۴ ـ ۳۶۶.</ref>. چنین اندیشه‌ای باعث [[انزوا]] و دوری از عرصۀ [[سیاست]] است و گاهی ابزار دست حکومت‌های [[جور]] برای [[انحراف]] اذهان [[مهدی]] باور بوده است<ref>ر.ک. [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲؛ [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[ انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)| انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۲۵.</ref>.
| |
| | |
| ===نتیجه گیری===
| |
| *نتیجۀ چنین تفسیرهای غلطی از [[انتظار]]، تعطیل شدن حدود و [[مقررات اسلامی]] است که باید نوعی "[[اباحیگری]]" شمرده شود و به هیچ وجه با [[موازین اسلامی]] و [[قرآنی]] موافقت ندارد<ref>ر.ک. [[حبیب‌الله طاهری|طاهری، حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۲۰۵ ـ ۲۰۶؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۱۳۱؛ [[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۸۶، ۸۷؛ [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[ انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)| انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۲۵.</ref>. از این رو [[انسان]] از تحرک و فعالیت در جهت ساختن خود و [[جامعه]] و تلاش برای پیدایش [[حکومت اسلامی]] باز می‌ماند<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۱۷.</ref>. با چنین اندیشه‌ای، حرکت اصلاحی همۀ [[مصلحان]] و آزاداندیشان و [[انبیا]] و صلحا زیر سؤال خواهد رفت که نه تنها از آنان [[تمجید]] نمی‌شود بلکه مذموم و مورد [[سرزنش]] قرار می‌گیرند. اینگونه برداشت با هیچ یک از [[موازین]] [[الهی]] و انسانی و با هیچ یک از [[ادیان آسمانی]] سازگار نیست. تنها و تنها برخی از [[مستکبران]] و کوته‌نظران سراغ چنین [[تفسیر]] قشری می‌روند و آن را اشاعه می‌دهند تا به چپاول خویش ادامه دهند و یا چند صباحی را در [[سکوت]] و [[زندگی]] بدون درگیری و [[مبارزه]] به سر برند و حیات حیوانی خود را دنبال نمایند<ref>ر.ک. [[احمد زمانی|زمانی، احمد]]، [[اندیشه انتظار (کتاب)|اندیشه انتظار ]]، ص ۶۷ ـ ۶۹.</ref>. چه بسیار از انتظارها که به جای [[سازندگی]]، ویرانگری میکنند، به جای [[پیشرفت]] موجب عقب رفت و برگشت را فراهم می‌سازند و به جای توجه به [[آینده]] استقبال از گذشته دارند. برداشت‌های [[نادرست]] از [[انتظار]] برداشت‌ها و اصالت‌ها را از [[انسان]] سلب میکند و نیرومندترین عامل حرکت را به رکود و جمود مبدل می‌سازد<ref>ر.ک. [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۱۰۳ ـ ۱۰۴.</ref>.
| |
| | |
| ==پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه==
| |
| {{یادآوری پاسخ}}
| |
| {{جمع شدن|۱. آیت الله حسینی خامنه‌ای؛}}
| |
| [[پرونده:11760.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید علی حسینی خامنه‌ای]]]]
| |
| ::::::[[آیت‌الله]] '''[[سید علی حسینی خامنه‌ای]]'''، در کتاب ''«[[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«برداشت منفی همان چیزی است که [[استکبار]] و [[استعمار]] در طول سال‌های متمادی کوشش می‌کردند به [[مردم]] تزریق کنند. برداشت منفی این است که [[مردم]] بگویند که به ما چه و ما چه کاره هستیم که در مقابل [[ظلم]]، [[فساد]]، [[کفر]]، بدی و شرارت بایستیم، ما [[منتظر]] خواهیم ماند تا [[امام زمان]] {{ع}} خودش بیاید و مشکل را حل کند، این برداشت منفی است. این همان برداشتی است که در طول سالیان متمادی سعی کردند در ذهن [[مردم]] [[مسلمان]] این را وارد کنند. سلب [[مسئولیت]] نسبت به همه شرارت‌ها و بدی‌های موجود در [[جامعه]]»<ref>[[سید علی حسینی خامنه‌ای|حسینی خامنه‌ای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۱۵۷.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۲. آیت‌الله جوادی آملی؛}}
| |
| [[پرونده:769540432.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[عبدالله جوادی آملی]]]]
| |
| ::::::آیت‌الله '''[[عبدالله جوادی آملی]]'''، در کتاب ''«[[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«برخی [[ظهور امام عصر]]{{ع}} را تنها به [[اراده]] الاهی وابسته میدانند و تلاش [[جامعه انسانی]]، به ویژه اقدامات انقلابی در برابر [[حاکمان جور]]، در تحقق [[وعده]] [[ظهور]] آن [[حضرت]] را بی‌تأثیر می‌شمارند و [[اصلاح]] امور را به آمدن [[حضرت مهدی]]{{ع}} واگذار میکنند. این دیدگاه، نه تنها [[اقدام]] برای برپایی [[حکومت]] در [[عصر غیبت]] را برنمی‌تابد، آن را [[مانع]] [[رخداد ظهور]] و محکوم به بطلان می‌پندارد.
| |
| ::::::برپایه این نگرش عافیت‌طلبانه و مسئولیت‌گریز، [[رخداد ظهور]]، فراتر از [[حوزه]] اثرگذاری [[بشر]] است و تنها به [[اراده]] الاهی پیوند دارد؛ [[انتظار ظهور]] نیز به معنای مترصد بودن [[مردم]] تا فرارسیدن روز [[موعود]] و دست روی دست گذاشتن و بی‌تأثیر انگاشتن تلاش [[جامعه منتظر]] در زودهنگامی یا دیرکرد این رخداد بزرگ است. نگرش جدا انگاری [[ظهور امام زمان]]{{ع}} از کارکرد [[جامعه منتظر]]، برخاسته از نگاه سطحی<ref>نمود بارز این سطحی‌نگری را می‌توان در تفکر جریان مشهور به "انجمن حجتیه" مشاهده کرد.</ref> و [[فهم]] [[نادرست]] از روایاتی است که درباره [[وضع سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[شیعه]] در [[دوران غیبت]] و [[قیام‌های پیش از ظهور]] وارد شده است.
| |
| ::::::برخی [[روایات]]، بر ناکامی و بی‌ثمر بودن تلاش‌های [[زمینه‌ساز]] اشاره دارد و از ناپختگی [[قیام]] در این دوران خبر داده است؛ مانند [[سخن امام]] [[زین العابدین]]{{ع}}: {{متن حدیث| وَ اللَّهِ! لَا يَخْرُجُ وَاحِدٌ مِنَّا قَبْلَ خُرُوجِ الْقَائِمِ{{ع}} إِلَّا كَانَ مَثَلُهُ مَثَلَ فَرْخٍ طَارَ مِنْ وَكْرِهِ قَبْلَ أَنْ يَسْتَويَ جَنَاحَاهُ فَأَخَذَهُ الصِّبْيَانُ فَعَبِثُوا بِهِ!}}<ref>الکافی، ج ۸، ص ۲۶۴.</ref>.
| |
| ::::::برخی دیگر، هرگونه [[قیام]] در [[دوران غیبت]] را "[[طاغوت]]" دانسته است؛ مانند سخن [[امام باقر]]{{ع}}: {{متن حدیث| كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ رَايَةِ الْقَائِمِ{{ع}} صَاحِبُهَا طَاغُوتٌ}}<ref>الغیبه، نعمانی، ص ۱۱۴.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} با [[نکوهش]] برافراشتن [[پرچم قیام]] در [[زمان غیبت]]، [[قیام]] کنندگان را "[[طاغوت]]" خوانده و [[پیروی]] از آنان را [[شرک]] شمرده است: {{متن حدیث| كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}<ref>الکافی، ج ۸، ص ۲۹۵.</ref>.
| |
| ::::::برپایه این دیدگاه، ظاهر دو [[روایت]] اخیر، با توجه به [[عمومیت]] لفظ "{{متن حدیث| كُلُّ}}" و اضافه آن به واژه "{{متن حدیث|رَايَةٍ}}" که نکره است (گرچه در سیاق نفی نیست)، همگان را از اقدامات مصلحانه و [[قیام]] در برابر [[حاکمان]] طاغوتی [[پیش از ظهور امام مهدی]]{{ع}} بازداشته و آنان که [[پیش از ظهور]] [[حضرت]] [[پرچم قیام]] را برافراشته و [[مردم]] را سوی آن فراخوانند، خودشان [[طاغوت]] هستند. غور نکردن در محتوا و [[پیام]] [[روایات]] یادشده، برخی را بر آن داشته تا هرگونه اصلاحگری و [[قیام]] در [[روزگار غیبت]] را بی‌نتیجه و [[باطل]] شمارد؛ غافل از آنکه یادکرد جمله {{متن حدیث| يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ }} پس از واژه "{{متن حدیث|طَاغُوتٌ}}" در [[کلام]] [[امام صادق]]{{ع}} بیانگر آن است که مقصود از [[پرچم]] برافراشته شده پیش از [[قیام قائم]]{{ع}} پرچمی است که نه برای [[خدا]]، بلکه در پی رسیدن به مقاصد [[دنیایی]] و [[دعوت]] به خود باشد؛ اما پرچمی که با [[هدف]] [[حاکمیت]] [[دین]] الاهی برافراشته شود و [[مردم]] را به [[قرآن]] و [[مکتب اهل بیت]]{{عم}} فراخواند، قطعا مخاطب این گونه [[روایات]] نخواهد بود، همان‌گونه که [[امام باقر]]{{ع}} در تأیید [[قیام]] حق‌طلبانه [[یمانی]]، وی را به سبب فراخوان [[مردم]] به [[امام مهدی]]{{ع}} ستود و با هدایت‌بخش [[خواندن]] [[پرچم]] او همگان را به [[حمایت]] از [[نهضت]] [[یمانی]] سفارش فرمود: {{متن حدیث| لَيْسَ فِي الرَّايَاتِ رَايَةٌ أَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِّ هِيَ رَايَةُ هُدًى لِأَنَّهُ يَدْعُو إِلَى صَاحِبِكُمْ... وَ إِذَا خَرَجَ الْيَمَانِيُّ فَانْهَضْ إِلَيْهِ فَإِنَّ رَايَتَهُ رَايَةُ هُدًى}}<ref>الغیبه، نعمانی، ص ۲۵۶.</ref>.
| |
| ::::::با درنگ در مجموع اینگونه [[روایات]]، بی‌پایگی و بطلان تلقی منفی از [[انتظار ظهور]] [[آشکار]] میگردد، زیرا [[روایات]] پیش‌گفته به حرکت براندازانه [[حاکمان جور]] و اقدامات سازنده برای [[اصلاح]] امور و [[اجرای احکام]] [[دین الهی]] نظر دارد و تخصصا از شمول [[روایات]] دسته دوم، بیرون‌اند. در [[حقیقت]]، اینگونه [[روایات]] برای پیشگیری از سوء استفاده برخی عناصر فرصت‌طلب از نام "[[مهدی]]" است، تا کسی برای رسیدن به اغراض [[سیاسی]] خویش، خود را [[مهدی موعود]] موجود قلمداد نکند، از این رو [[روایات]] یادشده به قیام‌هایی نظر دارند که با نام [[مهدی موعود]]{{ع}} انجام می‌گیرند؛ نه هر [[قیام]] و اصلاحی حتی برای [[اقامه حق]] و احیای معروف در [[جامعه]] که از [[احکام]] قطعی [[اسلام]] است.
| |
| ::::::همچنین این دیدگاه با روایاتی که بر تأثیر بسترساز [[مردم]] در [[آماده‌سازی]] مقدمات [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} تأکید دارند، به کلی ناسازگار است؛ مانند این سخن [[رسول خدا]]{{صل}} {{متن حدیث| يَخْرُجُ نَاسٌ مِنَ الْمَشْرِقِ فَيُوَطِّئُونَ لِلْمَهْدِيِّ يَعْنِي سُلْطَانَهُ}}<ref>شرح الأخبار، ج ۳، ص ۵۶۳؛ کشف الغمه، ج ۲، ص ۴۷۷.</ref>.
| |
| ::::::افزون بر آن، نگرش منفی به آموزه [[انتظار]]، سبب تعطیلی دستورهای [[سیاسی]] [[اسلام]]، مانند [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[جهاد]] و [[حمایت]] از [[مظلوم]] و...، خواهد بود که با صریح [[آیات]] و [[روایات]] منافات دارد.
| |
| ::::::[[امام خمینی]] که خود از [[مصلحان]] بزرگ [[شیعه]] و [[احیاگر]] [[اندیشه]] [[انتظار]] است، با [[انحرافی]] [[خواندن]] این دیدگاه، [[فهم]] [[نادرست]] و تفریطی درباره [[انتظار]] را با آموزه‌های [[دین]] ناهمگون دانسته و با طبقه بندی هواداران این نگرش به چند دسته انزواگرا و عافیت‌طلب و [[فریب]] خورده، چنین گفته است: بعضی‌ها [[انتظار فرج]] را به این میدانند که در [[مسجد]] و [[حسینیه]] و منزل بنشینند و [[دعا]] کنند و [[فرج امام زمان]]{{ع}} را از [[خدا]] بخواهند... یک دسته دیگری بودند که [[انتظار فرج]] را می‌گفتند این است که ما کار نداشته باشیم به اینکه در [[جهان]] چه می‌گذرد؛ بر [[ملت‌ها]] چه می‌گذرد؛ بر [[ملت]] ما چه می‌گذرد؛ به این چیزها ما کار نداشته باشیم؛ ما تکلیف‌های خودمان را عمل می‌کنیم؛ برای جلوگیری از این امور هم خود [[حضرت]] - [[مهدی]]{{ع}} - بیایند إن شاء [[الله]]، درست میکنند... یک دسته می‌گفتند باید عالم پر از [[معصیت]] بشود، تا آن [[حضرت]] بیاید؛ ما باید [[نهی از منکر]] نکنیم؛ [[امر به معروف]] هم نکنیم، تا [[مردم]] هر کاری میخواهند بکنند تا [[گناه]] زیاد شود و [[فرج]] نزدیک شود! یک دسته از این بالاتر می‌گفتند: باید دامن زد به [[گناهان]]؛ [[مردم]] را به [[گناه]] [[دعوت]] کرد، تا [[دنیا]] پر از [[ظلم و جور]] بشود و آن [[حضرت]]{{ع}} تشریف بیاورند... یک دسته دیگری بودند که می‌گفتند هر [[حکومتی]] اگر در [[زمان غیبت]] محقق بشود، این [[حکومت]] [[باطل]] است و برخلاف [[اسلام]] است<ref>صحیفه امام خمینی، ج ۲۱، ص ۱۳ - ۱۴.</ref>.
| |
| ::::::براین اساس، [[ظهور]] [[مهدی موعود]] موجود{{ع}} آخرین حلقه [[مبارزه]] [[اهل حق]] و [[باطل]] است که به [[پیروزی]] پایانی [[مؤمنان]] می‌انجامد. سهیم بودن هر کسی در این [[سعادت]] بزرگ، در گرو تأثیر مهم وی در تحقق‌بخشی به [[پیروزی]] نهایی اهل [[ایمان]] است»<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ج۹، ص۳۵۷، ۳۶۶.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۳. حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛}}
| |
| [[پرونده:11562.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[حبیب‌الله طاهری]]]]
| |
| ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] دکتر [[حبیب‌الله طاهری]] در کتاب ''«[[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]»'' در این‌باره گفته‌است:
| |
| :::::*«برداشت قشری از [[مردم]] از [[مهدویت]] و [[قیام]] و [[انقلاب]] [[مهدی]] [[موعود]] این است که صرفاً ماهیت انفجاری دارد، فقط و فقط از گسترش و اشاعه و رواج ظلمها و تبعیضها و اختناقها و [[حق]] کشیها و تباهیها ناشی میشود. نوعی سامان یافتن است که معلول پریشان شدن می‌باشد. آن گاه [[صلاح]] به نقطه صفر برسد، [[حق]] و [[حقیقت]] هیچ طرفداری نداشته باشد، [[باطل]] یکه تاز میدان شود، جز نیروی [[باطل]] نیرویی [[حکومت]] نکند، فرد صالحی در [[جهان]] یافت نشود، این انفجار رخ میدهد و دست [[غیب]] برای [[نجات]] [[حقیقت]] از آستین بیرون میآید. با وجود این، هر اصلاحی محکوم است، زیرا هر [[اصلاح]] یک نقطه روشن است، تا در صفحه اجتماع نقطه روشنی هست، دست [[غیب]] ظاهر نمی‌شود؛ برعکس، هر [[گناه]]، [[فساد]]، [[ظلم]]، [[تبعیض]]، حقکشی و هر پلیدی‌ای به [[حکم]] این که مقدمه [[صلاح]] کلی است و انفجار را قریب الوقوع میکند، رواست، زیرا {{عربی|"اَلْغَايَاتُ تُبَرِّرُ الْمَبَادي"}}؛ هدف‌ها وسیله‌های [[نامشروع]] را [[مشروع]] میکنند. پس [[بهترین]] کمک به تسریع در [[ظهور]] و [[بهترین]] شکل [[انتظار]]، ترویج و [[اشاعه فساد]] است. اینجاست که [[گناه]] هم فال است و هم تماشا، هم لذت و کامجویی است و هم کمک به [[انقلاب مقدس]] نهایی. این گروه طبعاً به مصلحان و مجاهدان و [[آمران به معروف]] و ناهیان از منکر با نوعی [[بغض]] و عداوت می‌نگرند، زیرا آنان و تأخیر اندازان [[ظهور]] و [[قیام]] [[مهدی]] [[موعود]] {{ع}} می‌شمارند. برعکس، اگر خود هم اهل [[گناه]] نباشند، در عمق ضمیر و اندیشه، با نوعی [[رضایت]] به گناهکاران و عاملان [[فساد]] می‌نگرند، زیرا اینان مقدمات [[ظهور]] را فراهم میکنند. این نوع برداشت از آن جهت که با [[اصلاحات]] مخالف است و فسادها و تباهیها را به عنوان مقدمه انفجار مقدس، موجه و مطلوب می‌شمارد، باید "شبه دیالکتیکی" خوانده شود. با این تفاوت که در [[تفکر]] دیالکتیکی، با [[اصلاحات]] از آن جهت مخالف میشود و تشدید نابسامانیها ز آن جهت اجازه داده میشود که شکاف وسیعتر شود و [[مبارز]] پیگیرتر و داغتر گردد، ولی این [[تفکر]] عامیانه فاقد این مزیت است و فقط به [[فساد]] و [[تباهی]] [[فتوا]] میدهد که خود به خود منجر به نتیجه مطلوب شود.
| |
| :::::این نوع برداشت و [[انتظار]] از [[ظهور]] و [[قیام مهدی موعود]] که منجر به نوعی تعطیل شدن [[حدود]] و [[مقررات اسلامی]] میشود و باید نوعی "اباحیگری" شمرده شود، به هیچ [[وجه]] با [[موازین اسلامی]] و قرآنی موافقت ندارد»<ref>[[حبیب‌الله طاهری|طاهری، حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۲۰۵ - ۲۰۶.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۴. حجت الاسلام و المسلمین کارگر؛}}
| |
| [[پرونده:1368119.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[رحیم کارگر]]]]
| |
| ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] دکتر '''[[رحیم کارگر]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«در این نگرش ([[انتظار منفی]] و ویرانگر)، [[انتظار]]، عامل رکود و عقبماندگی است و [[منتظران]] از هر تلاش و کوشش اصلاحی دست میشویند و در برابر [[زور]] و فشار و [[ظلم]] و [[فساد]] راه خاموشی و [[سکوت]] در پیش می‌گیرند. حتّی به این باور میرسند که میبایست به گسترش [[جور]] و [[فساد]] کمک کنند و یا نسبت به آن بی‌تفاوت باشند تا گیتی پر از [[ستم]] و [[تباهی]] گردد و [[ظهور]] [[امام مهدی|مهدی موعود]] نزدیک شود. چنین اندیشه‌ای باعث انزوا و دوری از عرصه [[سیاست]] میشد و گاهی ابزار دست حکومت‌های [[جور]] برای [[انحراف]] اذهان و سوء استفاده از افکار [[مهدی]] باوری بوده است! به نظر [[شهید مطهری]]؛ [[انتظار]] ویرانگر، برداشت قشری از [[مهدویت]] و [[قیام]] [[مهدی موعود]] است؛ به طوریکه برخی گمان میکند [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، صرفا ماهیت انفجاری دارد و تنها به دنبال گسترش و رواج [[ظلم]]، [[تبعیض]] و تباهیها شکل می‌‌گیرد<ref>ر. ک: قیام و انقلاب مهدی، ص ۶۲</ref>. این دیدگاه [[جایگاه]] خاصی در [[شیعه]] نداشته و با [[پیروزی]] [[انقلاب اسلامی]] ایران و [[رهبری]] و روشنگریهای [[امام خمینی]]، رو به افول و خاموشی نهاده است<ref>[[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۱۹۹، ۲۰۲.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۵. حجت الاسلام و المسلمین رضوی؛}}
| |
| [[پرونده:11773.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[رسول رضوی]]]]
| |
| ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] دکتر '''[[رسول رضوی]]'''، در کتاب ''«[[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::« برداشت عده‌ای از [[مردم]] از [[مهدویت]] و [[انقلاب]] [[امام مهدی|مهدی موعود]]{{ع}} این است که این [[انقلاب]]، صرفا، ماهیت انفجاری دارد و فقط از گسترش و اشاعه و رواج [[ظلم]] و [[تبعیض]] و اختناق و [[تباهی]]، ناشی میشود. به بیان دیگر، نوعی سامان یافتن است که معلول پریشان شدن است. آنگاه که [[صلاح]] ([[خیر]] و [[نیکی]]) از بین برود و [[حق]] و [[حقیقت]]، هیچ طرفداری نداشته باشد، [[باطل]]، یکه‌تاز میدان گردد و جز [[باطل]]، نیرویی [[حکومت]] نکند و فرد صالحی در [[جهان]] یافت نشود، این انفجار رخ میدهد و دست [[غیب]] برای [[نجات]] [[حقیقت]]، از آستین بیرون میآید. طبق این تعریف، هر اصلاحی قبل از [[قیام]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} محکوم است؛ زیرا، هر اصلاحی، یک نقطه روشن است و تا وقتی که در صحنه اجتماع نقطه روشنی هست، دست [[غیب]] ظاهر نمی‌شود، بلکه برعکس، هرگونه [[گناه]]، [[فساد]]، [[ظلم]]، [[تبعیض]]، حقکشی و [[پلیدی]]، به [[حکم]] اینکه مقدمه [[صلاح]] کلی است و انفجار را قریب الوقوع میکند، روا است؛ زیرا، هدف، وسیله را توجیه میکند، هرچند وسیله‌ای [[نامشروع]] باشد. پس [[بهترین]] کمک به تسریع [[ظهور]] و [[بهترین]] شکل [[انتظار]]، ترویج و اشاعه فحشا و [[فساد]] است! اینجا است که [[گناه]] هم لذت و کامجویی است و هم کمک به [[انقلاب]] مقدس<ref>[[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۱۰۲-۱۰۵.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۶. حجت الاسلام و المسلمین هدایت‌نیا؛}}
| |
| [[پرونده:152021.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[فرج‌الله هدایت‌نیا]]]]
| |
| ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[فرج‌الله هدایت‌نیا]]'''، در مقاله ''«[[امام مهدی در نگاه امام خمینی (مقاله)|امام مهدی در نگاه امام خمینی]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::*«[[امام خمینی]] به چندین برداشت ناصحیح از [[انتظار]] اشاره فرموده است که هر یک به طور جداگانه ذکر میشود:
| |
| :::::#عده‌ای [[انتظار]] را در این می‌بینند که برای تعجیل در [[ظهور]] [[امام زمان]] [[دعا]] کنند. این گروه ضمن [[عمل]] به [[تکالیف دینی]] خود، نسبت به آنچه از خطاها و معصیت‌ها در [[جامعه]] می‌بینند [[امر به معروف]] هم میکنند ولی هیچ اقدام عملی برای محو [[ظلم]] و [[ستم]] انجام نمی‌دهند: "بعضی [[انتظار فرج]] را به این میدانند که در [[مسجد]]، در حسینیه، در منزل بنشینند و [[دعا]] کنند و [[فرج]] [[امام زمان]]{{ع}} را از [[خدا]] بخواهند. اینها [[مردم]] صالحی هستند که یک همچو اعتقادی دارند. بلکه بعضی از آنها را که من سابقا می‌شناختم بسیار مرد صالحی بود، یک اسبی هم خریده بود، یک شمشیری هم داشت و [[منتظر]] حضرت [[صاحب]] {{ع}} بود. اینها به [[تکالیف]] شرعی خودشان هم [[عمل]] می‌کردند و [[نهی از منکر]] هم می‌کردند و [[امر به معروف]] هم می‌کردند، لکن همین، دیگر غیر از این کاری ازشان نمی‌آمد و فکر این مهم که یک کاری بکنند نبودند"<ref>[[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۳.</ref>.
| |
| :::::#عده‌ای فکر میکنند [[انتظار]] آنست که بنشینند و [[دعا]] کنند تا حضرت بیاید و خودش به مسایل رسیدگی کند. این عده گرچه به [[تکالیف]] فردی خود [[عمل]] میکنند ولی نسبت به مسایل [[جامعه]] بی‌تفاوت هستند. [[امام]] درباره این گروه و تفکرشان فرموده است: "یک دسته دیگری بودند که [[انتظار فرج]] را می‌گفتند این است که ما کار نداشته باشیم به اینکه در [[جهان]] چه می‌گذرد، بر ملت‌ها چه می‌گذرد، بر ملت ما چه می‌گذرد، به این چیزها ما کار نداشته باشیم، ما تکلیف‌های خودمان را [[عمل]] می‌کنیم، برای جلوگیری از این امور هم خود حضرت بیایند انشاء الله درست میکنند. دیگر ما تکلیفی نداریم. [[تکلیف]] ما همین است که [[دعا]] کنیم ایشان بیایند و کاری به کار آنچه در [[دنیا]] می‌گذرد یا در مملکت خودمان می‌گذرد نداشته باشیم. اینها هم یک دستهای، مردمی بودند که [[صالح]] بودند"<ref>[[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۴ و ۱۳.</ref>.
| |
| :::::#عده‌ای گمان میکنند [[انتظار]] آنست که [[منتظر]] بمانیم [[جهان]] را [[ظلم]] و [[جور]] فرا بگیرد تا حضرت بیاید. این گروه مخالف [[امر به معروف و نهی از منکر]] بوده و آن را مغایر [[انتظار]] میدانند. "یک دستهای می‌گفتند که خوب! باید [[عالم]] پر از [[معصیت]] بشود تا حضرت بیاید. ما باید [[نهی از منکر]] نکنیم، [[امر به معروف]] هم نکنیم تا [[مردم]] هرکاری میخواهند بکنند. گناهها زیاد بشود که [[فرج]] نزدیک بشود"<ref>[[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۴.</ref>.
| |
| :::::#دستهای دیگر فکر میکنند [[انتظار]] آنست که به [[گناه]] دامن بزنیم و دیگران را نیز به [[معصیت]] تشویق نماییم. "یک دستهای از این بالاتر بودند، می‌گفتند: باید دامن زد به گناهها [[دعوت]] کرد [[مردم]] را به [[گناه]] تا [[دنیا]] پر از [[جور]] و [[ظلم]] بشود و حضرت {{ع}} تشریف بیاورند. این هم یک دستهای بودند که البته در بین این دسته منحرف‌هایی هم بودند، اشخاص ساده [[لوح]] هم بودند. منحرف‌هایی هم بودند که برای مقاصدی به این دامن می‌زدند"<ref>[[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۴.</ref>. [[امام خمین|حضرت امام]] تأکید می‌نماید که دو دسته اول، انسان‌های سالم و صالحی هستند ولی تفکرشان غلط است، اما دسته اخیر، هم تفکرشان [[باطل]] است و هم خود [[منحرف]] یا ساده [[لوح]] هستند. همچنین ایشان می‌فرماید: "[[انتظار]] به معنای غلط ساخته دست سیاسیون است تا [[مسلمین]] را از [[سیاست]] دور نگهدارند"<ref>[[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۵.</ref>»<ref>[[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]؛ [[امام مهدی در نگاه امام خمینی (مقاله)|امام مهدی در نگاه امام خمینی]]، ص364- 366.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۷. حجت الاسلام و المسلمین حسینی گرگانی؛}}
| |
| [[پرونده:152035.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[میرتقی حسینی گرگانی]]]]
| |
| ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[میرتقی حسینی گرگانی]]'''، در کتاب ''«[[ نزول مسیح و ظهور موعود (کتاب)|نزول مسیح و ظهور موعود]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«[[انتظار فرج]] و آرزو و امید به آینده دو گونه است:
| |
| :::::#انتظاری سازنده و نگه‌دارنده است، تعهدآور است، نیرو آفرین و تحرکبخش است، به گونه‌ای که می‌تواند نوعی [[عبادت]] و حق‌پرستی شمرده شود.
| |
| :::::#انتظاری که [[گناه]] است و ویرانگر است، اسارت‌بخش است، فلج‌کننده است و نوعی اباحی گری باید محسوب گردد.
| |
| ::::::این دو نوع [[انتظار فرج]]، معلول دو نوع برداشت از [[ظهور]] عظیم [[مهدی موعود]] است، و این دو نوع برداشت بر طبق طبیعت خود [[عمل]] میکند <ref>شهید مطهری، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص 6 - 8.</ref>»<ref>[[میرتقی حسینی گرگانی|حسینی گرگانی؛میرتقی]]، [[ نزول مسیح و ظهور موعود (کتاب)|نزول مسیح و ظهور موعود]]، ص 40.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۸. حجت الاسلام و المسلمین انصاری؛}}
| |
| [[پرونده:Pic557.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[عبدالرحمن انصاری]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالرحمن انصاری]]'''، در کتاب ''«[[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«جنبه منفی [[انتظار]] سبب میشود که [[انسان]] از تحرک و فعالیت در جهت ساختن خود و [[جامعه]] و [[تلاش]] برای پیدایش [[حکومت اسلامی]] باز ماند و به عنصری بی‌تفاوت تبدیل شود. [[روایات]] زیادی در رابطه با [[انتظار]] و آثار آن وارد شده است که می‌توان معنای حقیقی [[انتظار]] را از آنها به دست آورد»<ref>[[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۱۷.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| {{جمع شدن|۲. آیت الله شهید مطهری؛}}
| |
| [[پرونده:600.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[مرتضی مطهری]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[بهروز محمدی منفرد]]''' در کتاب ''«[[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|مهدویت]]»'' (ج۱۰ ''«[[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|چلچراغ حکمت]]»''؛ برگرفته از آثار [[شهید مطهری]]) در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«برخی بر این باورند که [[ظهور]]، ماهیتی انفجاری داشته و تنها از گسترش و اشاعۀ [[ظلم]] و [[تباهی]] ناشی میشود و در نتیجه، تنها زمانی سامان‌یابی بر [[جهان]] [[حاکم]] شده و [[منجی]] [[ظهور]] میکند که [[صلاح]] به نقطۀ صفر رسیده و قوۀ [[باطل]] بر نیروی [[حق]] پیروز شده و طرفداران [[حق]] و [[حقیقت]] رو به کاهش روند. براین اساس، [[فساد]] و [[تبعیض]] و [[پلیدی]]، انفجار و [[ظهور]] را قریب‌الوقوع میکند و مقدمۀ [[صلاح]] است؛ زیرا هدف‌ها وسیله‌های [[نامشروع]] را [[مشروع]] میکنند. بنابراین [[بهترین]] کمک به تسریع [[ظهور]] و [[بهترین]] شکل [[انتظار]]، ترویج و اشاعه [[فساد]] است.
| |
| ::::::کسانی که چنین ایده‌ای دارند، به مصلحان و [[آمران به معروف]] و ناهیان از منکر با نوعی عداوت و [[بغض]] می‌نگرند؛ زیرا آنان را از تأخیراندازان [[ظهور]] و [[قیام]] [[امام مهدی|مهدی موعود]]{{ع}} می‌شمارند و اگر خود هم [[اهل گناه]] نباشد، با نوعی [[رضایت]] به گناهکاران و عاملان [[فساد]] می‌نگرند؛ زیرا [[مقدمات ظهور]] را فراهم می‌سازند؛ این نوع برداشت، از آن جهت که با [[اصلاحات]] مخالف است و [[فساد]] و [[تباهی]] را به‌عنوان مقدمۀ یک انفجار مقدس، موجه و مطلوب می‌سازد، باید شبه دیالکتیکی خوانده شود، با این تفاوت که در [[تفکر]] دیالکتیکی، تشدید نابسامانیها از آن جهت اجازه داده میشود که شکاف وسیعتر شود و [[مبارزه]] داغتر گردد، ولی این [[تفکر]] عامیانه فاقد این مزیت است و تنها [[فساد]] و [[تباهی]] [[فتوا]] داده میشود که خود به خود نتیجۀ مطلوب فراهم آید<ref>[[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص۵۴.</ref>. نتیجه چنین انتظاری رنج و از کار ماندن است و هیچ اثر مثبتی ندارد و چنین منتظری همانند کسی که [[منتظر]] عزیزی است و تلاش میکند خود را به چیزی مشغول کند که از حالت [[انتظار]] خارج شود<ref>[[یادداشت‌های استاد مطهری، ج۹]]، ص۳۹۲، ۳۹۳.</ref><ref>[[چلچراغ حکمت ج۱۰ (کتاب)|چلچراغ حکمت ج۱۰]]، ص۳۷، ۳۸.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| {{جمع شدن|۹. حجت الاسلام و المسلمین مهدوی‌فرد؛}}
| |
| [[پرونده:Pic434.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[میرزا عباس مهدوی‌فرد]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[میرزا عباس مهدوی‌فرد]]'''، در کتاب ''«[[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«برخی تلاش نموده‌اند تصویری غلط و مخرب از [[انتظار]] ارائه دهند که در واقع نتیجه آن ضد [[انتظار]] است، این نوع نگاه به [[انتظار]] منجر به تفسیرهای نادرستی از آن شده است که در ذیل به آنها اشاره میشود:
| |
| :::::#'''[[انتظار]] [[مذهب]] احتراز:''' عده‌ای با تفسیری سطحی از [[انتظار]] گفته‌اند: [[انتظار]] یعنی این که افراد هیچ تحرکی نداشته باشند و [[منتظر]] بمانند تا شخص [[موعود]] بیاید و همه امور را سامان دهد. آنان بر این عقیده‌اند که [[انتظار]] موجب رکود و فرار از تعهدهای [[اجتماعی]] و [[بی‌تفاوتی]] نسبت به محیط اطراف و [[سرنوشت]] خود و اجتماع میشود. [[میرفطروس]] می‌گوید: "[[انتظار]] [[مذهب]] احتراز است، مذهبی است که [[منتظر]] را به گوشه‌گیری می‌کشاند و [[مانع]] تلاش میشود، مذهبی است که نمی‌تواند کاری صورت دهد، پس دهن‌کجی میکند و کنار می‌کشد"<ref>حیدری، عزیزالله، انتظار و انسان معاصر، ص ۳۱، به نقل از کتاب حلاج.</ref>. [[آیت الله]] العظمی [[ناصر مکارم شیرازی]] می‌فرماید همین برداشت از [[انتظار]] است که عده‌ای را وادار نموده است تا بنویسند: "... [[انتظار]] توده‌های رنجدیده را در یک عالم رؤیایی فرو می‌برد و از آنچه در اطراف آنها می‌گذرد غافل می‌سازد، و آنها را به فرار از تعهدهای [[اجتماعی]] [[تشویق]] میکند. و به عبارت دیگر از نظر فردی عاملی است برای رکود و توقف و از نظر [[اجتماعی]] وسیله‌ای است برای خاموش ساختن جنبش‌های ضدّ استعماری"<ref>[[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، حکومت جهانی مهدی{{ع}}، ص ۹۲.</ref>.
| |
| :::::#'''[[انتظار]] یعنی تلاش در جهت پرشدن [[جهان]] از [[ظلم]] و [[فساد]]:''' عده‌ای دیگر پا را فراتر نهاده و [[انتظار]] را به معنای تلاش برای [[پر شدن جهان از ظلم]] و [[فساد]] و [[گناه]] [[تفسیر]] میکنند. ایشان معتقدند [[انتظار]] یعنی [[آماده کردن زمینه ظهور]] و چون [[حضرت]] زمانی [[ظهور]] میکند که [[جهان]] پر از [[ظلم]] و [[فساد]] شود پس ما باید دیگران را به [[گناه]] [[تشویق]] نماییم تا هر چه سریع‌تر [[ظلم]] و [[فساد]] [[جهان]] را فراگیرد و [[زمینه ظهور]] [[امام]] فراهم گردد. این نوع [[انتظار]] حاصل برداشت قشری از [[مهدویت]] و [[قیام]] و [[انقلاب]] [[مهدی موعود]]{{ع}} است که صرفاً ماهیت آن را انفجاری میدانند که فقط و فقط از گسترش و اشاعه و رواج [[ظلمها]]، [[تبعیضها]]، اختناقها، [[حق]] کشیها و [[تباهیها]] ناشی میشود. و معتقدند [[انقلاب]] [[مهدی]]{{ع}} نوعی سامان یافتن است که معلول پریشان شدن می‌باشد. آنگاه که [[حق]] و [[حقیقت]] طرفداری نداشته باشد، [[باطل]]، یکه‌تاز میدان گردد و جز نیروی [[باطل]] نیرویی [[حکومت]] نکند و فرد صالحی در [[جهان]] یافته نشود، این انفجار رخ میدهد و دست [[غیب]] برای [[نجات]] [[حقیقت]] نه اهل [[حقیقت]] ـ زیرا [[حقیقت]] طرفداری ندارد ـ از آستین بیرون میآید. بنابراین هر اصلاحی محکوم است، زیرا هر [[اصلاح]] یک نقطه روشن است و تا در صحنه اجتماع، نقطه روشنی هست دست [[غیب]] ظاهر نمی‌شود. برعکس، هر [[گناه]]، [[فساد]]، [[ظلم]]، [[تبعیض]]، حقکشی و هر [[پلیدی]] به [[حکم]] این که مقدمه [[اصلاح]] کلی است و انفجار را قریب‌الوقوع می‌سازد، رواست زیرا ([[هدف]] وسیله‌های [[نامشروع]] را [[مشروع]] میکند) پس [[بهترین]] [[کمک]] به [[تسریع در ظهور]] و [[بهترین]] شکل [[انتظار]]، [[ترویج]] و [[اشاعه فساد]] است. [[شهید مطهری]] می‌فرماید: "این نوع برداشت از [[ظهور]] و [[قیام مهدی موعود]]{{ع}} و این نوع [[انتظار فرج]] که منجر به نوعی تعطیل در حدود و [[مقررات اسلامی]] میشود و نوعی [[اباحیگری]] باید شمرده شود به هیچ وجه با [[موازین اسلامی]] و [[قرآنی]] وفق نمی‌دهد"<ref>ر.ک: قیام و انقلاب مهدی، ص ۵۶.</ref>. [[حضرت]] [[امام خمینی]] به این برداشت‌های ویرانگر از [[انتظار]] اشاره میکند و در [[اعتراض]] به آنها می‌فرماید: "بعضی‌ها [[انتظار فرج]] را به این میدانند که در [[مسجد]]، در [[حسینیه]]، در منزل بنشیند و [[دعا]] کنند و [[فرج امام زمان]]{{ع}} را از [[خدا]] بخواهند... یک دسته دیگری بودند که [[انتظار فرج]] را می‌گفتند: این است که ما کار نداشته باشیم به این که در [[جهان]] چه می‌گذرد، بر [[ملت‌ها]] چه می‌گذرد، بر [[ملت]] ما چه می‌گذرد. به این چیزها ما کاری نداشته باشیم، ما تکلیف‌های خودمان را عمل می‌کنیم. برای جلوگیری از این امور هم خود [[حضرت]] بیایند انشاءالله درست میکنند. دیگر ما تکلیفی نداریم... یک دستهای می‌گفتند: که خوب! باید عالم پر از [[معصیت]] بشود تا [[حضرت]] بیاید. ما باید [[نهی از منکر]] نکنیم، [[امر به معروف]] هم نکنیم تا [[مردم]] هرکاری میخواهند بکنند، [[گناهان]] زیاد بشود که [[فرج]] نزدیک بشود. طرفداران این نظریه می‌گویند [[حضرت مهدی]]{{ع}} در [[آینده]] [[ظهور]] میکند ولی فعلاً کاری از ما ساخته نیست و باید در [[انتظار ظهور]] او بود و اصولاً [[امامت]] و [[رهبری]] [[امام]] [[عادل]] در [[جهان]] وقتی تحقّق پیدا میکند که [[جهان]] پر از [[ظلم]] باشد و [[رهبری]] [[امام]] [[جائر]] مقدمه [[ظهور امام]] [[عادل]] است. یک دستهای از این بالاتر بودند و می‌گفتند: باید دامن زد به [[گناهان]]. [[دعوت]] کرد [[مردم]] را به [[گناه]] تا [[دنیا]] پر از [[جور]] و [[ظلم]] بشود و [[حضرت]] تشریف بیاروند"<ref>ر.ک: فصلنامه انتظار، شماره ۱، ص ۱۳.</ref>.
| |
| :::::#'''[[انتظار]] [[مذهب]] [[اعتراض]]:''' از جمله برداشت‌های قابل نقد، تفسیری است که [[انتظار]] را به صورت مطلق؛ مذهبی اعتراضی معرفی می‌نماید. دکتر [[علی شریعتی]] می‌نویسد: "[[انتظار]] [[مذهب]] [[اعتراض]] است، [[منتظر]] معترض به وضع موجود و خواستار وضع مطلوب است. [[مذهب]] [[انتظار]] مذهبی است که حرف دارد و می‌تواند کاری انجام دهد. این [[منتظر]] به آنچه هست [[دل]] نمی‌بندد و به آنچه که باید باشد می‌اندیشد. او مهاجم به [[ظلم]] است و این [[اعتراض]] ریشه در یک [[مبارزه]] و "نه [[تاریخی]] دارد" "نه"ای که از [[سقیفه]] و از زبان [[علی]]{{ع}} شنیده شد"<ref>شریعتی، علی، انتظار مذهب اعتراض.</ref>. هرچند این [[تفسیر]]؛ [[انتظار]] را موجب تخدیر و [[تسلیم]] نمی‌داند و از این جهت تفسیری مطلوب است اما در برابر این نظریه هم دو پرسش مطرح است. اول اینکه دامنه این [[اعتراض]] تا کجاست؟ تا [[رفاه]]، تا [[عدالت]]، تا عرفان، تا [[آزادی]] تا [[شکوفایی]] و [[تکامل]] و یا... و دوم این که پی‌آمد این [[اعتراض]] چیست؟ چه باری بر دوش [[منتظر]] می‌گذارد و این نفی با چه اثباتی همراه میشود؟ در مورد پرسش اول باید بگوییم که آرمان‌های [[دینی]] از [[تکامل]] و [[شکوفایی]] استعداد [[آدمی]]، بالاتر است، چون زمانی که [[انسان]] به [[تکامل]] هم برسد، باز مسأله این است که میخواهد در چه جهتی [[مصرف]] شود؟ رشد یا خُسر؟ در مورد پرسش دوم هم باید گفت [[منتظر]] [[مهدی]] آماده است و برای [[سلطان]] و تسلط [[مهدی]]{{ع}} [[زمینه‌سازی]] میکند چنانچه در [[حدیث]] آمده است: {{متن حدیث|"فَيُوَطِّئُونَ لِلْمَهْدِيِّ سُلْطَانَهُ"}}<ref>میزان الحکمة، ج ۲، ص ۵۶۸؛ کنز العمال، ح ۳۸۶۵۷.</ref>»<ref>[[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص89-94.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۱۰. حجت الاسلام و المسلمین زمانی؛}}
| |
| [[پرونده:151989.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[احمد زمانی]]]]
| |
| ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[احمد زمانی]]'''، در کتاب ''«[[اندیشه انتظار (کتاب)|اندیشه انتظار]]»'' و مقاله ''«[[در انتظار رؤیت خورشید (مقاله)|در انتظار رؤیت خورشید]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| :::::*«این نوع [[انتظار]] در مقابل [[انتظار مثبت]] است که می‌توان گفت برداشتی سطحی و غیر واقعی از [[روایات]] {{متن حدیث|"يَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا (بَعْدَ مَا) مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"}} است. گوینده [[گمان]] کرده است باید [[شرارت]] و [[زشتی]] و تبه‌کاری همه جا را فرا گیرد و نقطه [[امید]] و مثبتی در [[جهان]] [[باقی]] نماند، حتی یک نفر هم دنبال [[خوبی‌ها]] و [[اصلاح]] و [[شایستگی]] نرود، [[محاسن]] و [[اعمال نیک]] به صفر برسد، آنگاه [[حجت خدا]] از پرده [[غیبت]] به در آید و همه چیز را دگرگون کند که با چنین برداشتی [[اشاعه فساد]] و [[فحشا]] و رویکرد به [[تباهی]] و سیاه‌بختی فردی و جمعی، [[کمک]] به [[ظهور]] خواهد کرد و یا لااقل [[سکوت]] در برابر همه جنایات و خیانت‌ها باید انجام گیرد و [[ترویج]] شود تا مقصود حاصل گردد.
| |
| ::::::با چنین اندیشه‌ای، حرکت اصلاحی همه [[مصلحان]] و آزاداندیشان و [[انبیا]] و صلحا زیر سؤال خواهد رفت که نه تنها از آنان [[تمجید]] نمی‌شود بلکه مذموم و مورد [[سرزنش]] قرار می‌گیرند و باید همه حدود و [[مقررات اسلامی]] و انسانی که به نوعی در [[شایستگی]] [[اخلاق]] بشری نقش دارد و موجب [[آرامش]] و [[اطمینان]] و بهداشت روان [[بشریت]] میگردد، تعطیل شود. اینگونه برداشت با هیچ یک از [[موازین]] [[الهی]] و انسانی و با هیچ یک از [[ادیان آسمانی]] سازگار نیست. تنها و تنها برخی از [[مستکبران]] و کوته‌نظران سراغ چنین [[تفسیر]] قشری می‌روند و آن را اشاعه می‌دهند تا به چپاول خویش ادامه دهند و یا چند صباحی را در [[سکوت]] و [[زندگی]] بدون درگیری و [[مبارزه]] به سر برند و حیات حیوانی خود را دنبال نمایند.
| |
| ::::::[[علت]] [[تفسیر]] [[انتظار مخرب]] از [[روایات]] {{متن حدیث|"يَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً وَ ظُلْماً"}} از آن جهت است که [[روایات]] مذکور در بردارنده یک [[تشبیه]] است. آنان [[گمان]] کرده‌اند در [[تشبیه]] باید وجه شبه در مشبه به تقویت گردد و اثبات شود تا [[رسالت]] خودش را انجام دهد که نتیجه نهایی همان است که در مفهوم [[انتظار مخرب]] ارائه گردید و آن همه بار منفی را به دنبال داشت.
| |
| ::::::لکن گویندگان این نظریه باید بدانند که بر اساس آرای [[دانشمندان]] [[فصاحت]] و [[بلاغت]] در [[علم]] بیان، وجه شبه را باید در مشبه تقویت کرد؛ همانند "[[حسین]] مثل شیر است" که اثبات [[شجاعت]] در شیر مورد [[نیاز]] نیست، بلکه نگاهی گذرا بر درندگی او [[کفایت]] میکند. پس باید تلاش شود تا [[شجاعت]] و [[جسارت]] در [[حسین]] به اثبات برسد که این [[رسالت]] [[تشبیه]] است. حال برابر صدها [[حدیث]] از [[پیامبر خدا]] {{صل}} و [[معصومان]] {{عم}}، باید با ایجاد [[صلاح]] و [[گسترش عدالت]] و [[امنیت عمومی]] و بهداشت روانی جهانی زمینه‌ای فراهم شود تا آن [[ذخیره الهی]] [[ظهور]] کند و آن را [[تکامل]] بخشد و [[زمین]] را [[بهشت]] برین سازد که این معنا و مفهوم [[انتظار]] است و [[احادیث]] فوق، مُثبِت آن خواهد بود»<ref>[[احمد زمانی|زمانی، احمد]]، [[اندیشه انتظار (کتاب)|اندیشه انتظار ]]، ص۶۷- ۶۹.</ref>.
| |
| :::::*«بعضی از افراد [[جامعه]] چنین می‌اندیشند که باید دست روی دست گذارند و برای نابودی [[ستم]] و [[استبداد]] هیچ فعالیتی انجام ندهند و خطری را به [[جان]] نخرند؛ زیرا تحول و دگرگونی [[جامعه]] یا نابودی افراد [[فاسد]]، بر عهده دیگران است. آنان باید چشم [[انتظار]] بنشینند تا قدرتی غیبی همه چیز را دگرگون کند و زمینه [[بهره]] برداری از [[نعمت‌های الهی]] را برای آنان فراهم سازد. این گونه [[انتظار]] را [[انتظار مخرب]] می‌نامند؛ زیرا زمینه را برای [[فساد]] بیشتر [[تبهکاران]] و [[مفسدان]] فراهم می‌سازد و بی‌تردید [[استکبار]] و مکتب‌های [[الحاد]] و مادی همواره مبلغ و ناشر آن بوده‌اند. متاسفانه گاه این طرز [[فکر]] ادرست به حساب [[باورهای دینی]] گذاشته میشود. در این نوع [[انتظار]]، [[گناه]] هم فال است و هم تماشا؛ هم [[لذت]] و کامجویی است و هم [[کمک]] به [[انقلاب مقدس]] نهایی؛ زیرا اینان [[فکر]] میکنند تا [[فساد]] همه جا را فرا نگیرد آن [[مصلح]] [[قیام]] نمی‌کند. اینان هر حرکت [[اصلاح]] طلبانه‌ای را محکوم به [[شکست]] میدانند و به هیچ تحول و حرکتی [[کمک]] نمی‌کنند و به همه حرکت‌ها با بدبینی می‌نگرند. این نوع برداشت از [[انتظار]] و [[مهدویت]]، جز تعطیلی [[احکام]] و [[حدود الهی]] و [[گسترش فساد]] به وسیله [[مستکبران]] دستاوردی ندارد»<ref>[[احمد زمانی|زمانی، احمد]]، [[در انتظار رؤیت خورشید (مقاله)|در انتظار رؤیت خورشید]]، ص ۱۱.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۱۱. حجت الاسلام و المسلمین نیلی‌پور؛}}
| |
| [[پرونده:11103489.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[مهدی نیلی‌پور]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[مهدی نیلی‌پور]]'''، در کتاب ''«[[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«برداشت قشری از [[مردم]] از [[مهدویت]] و [[قیام]] و [[انقلاب]] [[مهدی موعود]] این است که صرفاً ماهیت انفجاری دارد، فقط و فقط از گسترش و اشاعه و رواج [[ظلمها]] و [[تبعیضها]] و اختناقها و حق‌کشی‌ها و [[تباهیها]] ناشی میشود، نوعی سامان یافتن است که معلول پریشان شدن است، آنگاه که [[صلاح]] به نقطه صفر برسد، [[حق]] و [[حقیقت]] هیچ طرفداری نداشته باشد، [[باطل]] یکه تاز میدان گردد، جز نیروی [[باطل]] نیرویی [[حکومت]] نکند، فرد صالحی در [[جهان]] یافت نشود، این انفجار رخ میدهد و دست [[غیب]] برای [[نجات]] [[حقیقت]] - نه اهل [[حقیقت]] زیرا [[حقیقت]] طرفداری ندارد - از آستین بیرون میآید، علیهذا هر اصلاحی محکوم است، زیرا هر [[اصلاح]] یک نقطه روشن است. تا در صحنه اجتماع نقطه روشنی هست، دست [[غیبت]] ظاهر نمی‌شود. برعکس، هر [[گناه]] و هر [[فساد]] و هر [[ظلم]] و هر [[تبعیض]] و هر حقکشی، هر [[پلیدی]] به [[حکم]] اینکه مقدمه [[صلاح]] کلی است و انفجار را قریب الوقوع میکند رواست زیرا {{عربی|اَلْغَايَاتُ تُبَرِّرُ الْمُبَادِيَ}}؛ [[هدف‌ها]] وسیله‌های [[نامشروع]] را [[مشروع]] میکند. پس [[بهترین]] [[کمک]] به [[تسریع در ظهور]] و [[بهترین]] شکل [[انتظار]]، [[ترویج]] و [[اشاعه فساد]] است. این جا است که [[گناه]] هم فال است و هم تماشا، هم [[لذت]] و کامجویی است و هم [[کمک]] به [[انقلاب مقدس]] نهانی. این گروه طبعاً به [[مصلحان]] و [[مجاهدان]] و [[آمران به معروف]] و [[ناهیان از منکر]] با نوعی [[بغض]] و [[عداوت]] می‌نگرند، زیرا آنان را از تأخیراندازان [[ظهور]] و [[قیام مهدی موعود]]{{ع}} می‌شمارند. برعکس، اگر خود هم اهل [[گناه]] نباشند در عمق ضمیر و [[اندیشه]] با نوعی [[رضایت]] به [[گناهکاران]] و عاملان [[فساد]] می‌نگرند، زیرا اینان [[مقدمات ظهور]] را فراهم مینمایند"<ref>قیام و انقلاب مهدی{{ع}}، ص ۶۸ – ۶۱.</ref>»<ref>[[مهدی نیلی‌پور|نیلی‌پور، مهدی]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۱ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص 63.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۱۲. حجت الاسلام و المسلمین صمدی؛}}
| |
| [[پرونده:783993038.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[قنبر علی صمدی]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[قنبر علی صمدی]]'''، در مقاله ''«[[آموزه انتظار و زمینه‌سازی ظهور (مقاله)|آموزه انتظار و زمینه‌سازی ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«[[انتظار]] خاموش، به دیدگاه کسانی اطلاق میشود که پدیده [[ظهور حضرت حجت]]{{ع}} را تنها معلول [[اراده]] و [[مشیت الهی]] میدانند و برای عوامل انسانی و طبیعی، نقش چندانی قائل نیستند<ref>این برداشت بدین جهت مردود است که اراده الهی، گرچه علت العلل همه پدیده‌ها به شمار میآید، باید توجه داشت که تعلق اراده الهی به امری، ضابطه‌مند و حکیمانه است. در مورد پدیده‌های اجتماعی و هر آنچه اختیار و اراده انسان در آن دخالت دارد، تعلق اراده الهی بر وقوع امری، مستلزم وجود مبادی اختیاری و مقدماتی است که جزو علل معده آن پدیده به حساب میآید و بدون آن، اراده الهی بر حتمیت وقوع آن تعلق نمی‌پذیرد و این یک سنت عام الهی است. پدیده ظهور نیز از شمول این سنت و قانون محسوب میگردد.</ref>. به همین جهت، در [[عصر غیبت]] نیز [[شیعیان]] را به [[زمینه‌سازی]] و تهیه [[مقدمات ظهور]] [[مکلف]] نمی‌دانند.
| |
| ::::::این نگرش منفی و منفعلانه به موضوع [[انتظار]]، از نگاه سطحی و تلقی [[نادرست]] نسبت به مفاد برخی روایاتی ناشی میشود که در مورد نفی هر گونه [[قیام]] و حرکتی در [[عصر انتظار]] و بطلان و یا نافرجام بودن آن [[نقل]] شده است. [[امام صادق]]{{ع}} به [[ابوبصیر]] فرمود: هر پرچمی قبل از [[قیام]] [[حضرت قائم]]{{ع}} برافراشته شود، [[صاحب]] آن [[طاغوت]] بوده، [[اطاعت]] او [[خروج]] از [[اطاعت]] خداست<ref>{{متن حدیث|كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِيَامِ الْقَائِمِ فَصَاحِبُهَا طَاغُوتٌ يُعْبَدُ مِنْ دُونِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}علی کورانی عاملی، معجم احادیث الامام المهدی{{ع}}، ج۳، ص۴۳۱.</ref>؛
| |
| ::::::این نوع برداشت منفی از ظاهر این [[روایات]]، بر این [[استدلال]] [[استوار]] است که اقدامات [[زمینه‌ساز]] برای [[ظهور]]، مستلزم [[قیام]] [[علیه ]][[حاکمان جور]] و تغییر [[وضع سیاسی]] - [[اجتماعی]] است؛ در حالی که چنین اقداماتی اولاً طبق [[روایات]]، محکوم به بطلان و [[حرام]] است؛ ثانیاً بی‌نتیجه و محکوم به [[شکست]] است. بنابراین، در [[زمان غیبت]] جز [[سکوت]] و به [[انتظار ظهور]] [[حضرت]] نشستن، راه دیگری وجود ندارد! غافل از این که این نوع [[روایات]]، به قیام‌هایی ناظر است که به نام [[مهدی موعود]]{{ع}} صورت گیرد نه هر نوع [[قیام]] و [[اقدام]] اصلاحی ولو برای [[اقامه حق]] و [[احیای دین]]»<ref>[[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آموزه انتظار و زمینه‌سازی ظهور (مقاله)|آموزه انتظار و زمینه‌سازی ظهور]]، ص 120-121.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۱۳. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛}}
| |
| [[پرونده:13681078.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[مجتبی تونه‌ای]]]]
| |
| ::::::آقای '''[[مجتبی تونه‌ای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«[[انتظار منفی]]، برداشت قشری و سطحی از [[مهدویت]] است. اینگونه افراد می‌گویند، آنگاه که [[صلاح]] به نقطه صفر برسد، [[حق]] و [[حقیقت]] طرفداری نداشته باشد، [[باطل]] یکه‌تاز میدان شود، جز نیروی [[باطل]]، نیرویی [[حکومت]] نکند و فرد صالحی در [[جهان]] یافت نشود، دست [[غیب]] از آستین بیرون میآید. با وجود این، هراصلاحی محکوم است، زیرا هراصلاح، یک نقطه روشن است و تا در اجتماع، نقطه روشنی هست، دست [[غیب]] ظاهر نمی‌شود. برعکس، هر [[گناه]] و فسادی، [[ظهور]] را نزدیک می‌سازد. پس [[بهترین]] کمک به تسریع در [[ظهور]] و [[بهترین]] شکل [[انتظار]]، ترویج و اشاعه [[فساد]] و یا حداقل، [[سکوت]] در برابر [[فساد]] و حکومت‌های [[ظالم]] است. این گروه، طبعا به مصلحان و مجاهدان و [[آمران به معروف]] و [[ناهیان از منکر]]، با نوعی [[بغض]] و عداوت می‌نگرند، زیرا آنان را تأخیراندازان [[ظهور]] و [[قیام]] [[مهدی موعود]] {{ع}} می‌شمارند. این نوع برداشت از [[انتظار]]، منجر به نوعی تعطیل شدن [[حدود]] و [[مقررات اسلامی]] میشود و باید نوعی "اباحیگری" شمرده شود که به هیچ‌وجه با [[موازین]] اسلامی و قرآنی موافقت ندارد<ref>[[حبیب‌الله طاهری|طاهری، حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۲۰۵.</ref>.
| |
| ::::::البته این گروه به جهت بدفهمی از برخی [[روایات]] به چنین اشتباهی افتاده‌اند. آنها می‌گویند: در [[روایت]] آمده است: "[[خداوند]] [[زمین]] را پر از قسط و [[عدل]] میکند، پس از آنکه از [[ظلم]] و [[جور]] پر شده باشد." که توضیح این [[روایت]] را در "[[انتظار مثبت]]" آورده‌ایم»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۱۳۱.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۱۴. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛}}
| |
| [[پرونده:15207.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[علی اصغر رضوانی]]]]
| |
| ::::::آقای '''[[علی اصغر رضوانی]]'''، در کتاب ''«[[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«انتظاری که ویرانگر است، بازدارنده است، فلج کننده است و نوعی اباحی گری است. برداشت قشری [[مردم]] از [[مهدویت]] و [[قیام]] و [[انقلاب]] [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} این است که صرفاً ماهیت انفجاری دارد. فقط و فقط از گسترش و اشاعه و رواج [[ظلمها]] و [[تبعیضها]] و اختناقها و حق‌کشی‌ها ناشی میشود، آنگاه که [[صلاح]] به نقطه صفر برسد و [[حق]] و [[حقیقت]] هیچ طرفداری نداشته باشد. این نوع برداشت، از آن جهت که با [[اصلاحات]] مخالف است و [[فسادها]] و [[تباهیها]] را به عنوان مقدمه یک انفجار [[مقدس]] و موجّه می‌شمارد، باید "شبه دیالکتیکی" خوانده شود، با این تفاوت که در [[تفکر]] دیالکتیکی با [[اصلاحات]] از آن جهت [[مخالفت]] میشود و تشدید نابسامانیها از آن جهت داده میشود که شکاف وسیعتر شود و [[مبارزه]] پیگیرتر و داغتر گردد. ولی این [[تفکر]] عامیانه فاقد این مزیت است، فقط به [[فساد]] و [[تباهی]] [[فتوا]] میدهد که خود به خود منجر به نتیجه مطلوب بشود. این نوع برداشت از [[ظهور]] و [[قیام]] [[امام مهدی|مهدی موعود]]{{ع}}، و این نوع [[انتظار فرج]] که منجر به نوعی تعطیل در [[حدود]] و [[مقررات اسلامی]] میشود و نوعی اباحی گری باید شمرده شود به هیچ وجه با [[موازین اسلامی]] و قرآنی وفق نمی‌دهد»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۸۶، ۸۷.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۱۵. آقای دکتر قائمی (پژوهشگر معارف دینی)؛}}
| |
| [[پرونده:1130809.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[علی قائمی]]]]
| |
| ::::::آقای دکتر '''[[علی قائمی]]'''، در کتاب ''«[[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«برداشت منفی و غلطی که از [[انتظار]] میشود کرد بدینگونه است که [[آدمی]] چشم به راه این مسأله باشد که دستی با امکانات به حساب از آستین [[غیب]] بیرون آید و [[انقلاب]] [[روحانی]]، [[نظامی]] و [[اجتماعی]] خاصی انجام دهد بدون اینکه خود فرد با چنین وضعی همراه و همگام باشد. او میخواهد که قدرت‌های مخرب از بین بروند، [[مفاسد]] و [[انحطاط]] محو شوند، کوشش‌های محو بشری نابود گردند، زمینه از هر حیث برای [[زندگی]] او مساعد شوند بدون اینکه خود در این زمینه گامی بردارد.
| |
| ::::::انتظاری بدینگونه نوعی عقب‌گرد، [[ارتداد]] و حتی [[انحراف]] از [[آیات]] تحرکبخش [[قرآن]] است. عامل زبونی، [[بی‌عدالتی]]، [[نابرابری]]، رکود و سکون و کناره‌گیری است. این [[اطمینان]] باید حاصل باشد که [[امید]] به اینکه دیگران بیایند و زیر بازوی کسی که خود [[امر به معروف و نهی از منکر]] کرده بگیرند، فردی ساکت را در مقری توام با [[آسایش]] فراغ قرار دهند امری بیهوده و بی‌حساب است»<ref>[[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص37-38.</ref>.
| |
| ::::::چه بسیار از انتظارها که به جای [[سازندگی]] ویرانگری میکنند، به جای [[پیشرفت]] موجب عقب رفتن و برگشت را فراهم می‌سازند و به جای توجه به [[آینده]] استقبال از گذشته دارند. برداشت‌های [[نادرست]] از [[انتظار]] برداشت‌ها و اصالت‌ها را از [[انسان]] سلب میکند و نیرومندترین عامل حرکت را به رکود و جمود مبدل می‌سازد. اینکه [[منتظر]] باشیم که [[امام]] خود بیاید و [[کارها]] را سر و سامان دهد بدون اینکه ما در برابرش مسئولیتی داشته باشیم [[فکری]] خطرناک و اندیشه‌ای [[نادرست]] است. وای بر حال جامعه‌ای که این چنین بیندیشند.
| |
| ::::::اندیشه‌های منحط در این طریقند که در [[انجام وظیفه]] [[تنبلی]] وکوتاهی کنند. بدین نظر در جنبه [[انتظار]] بعد منفی آن را گرفته و خود را بدان سرگرم میکنند. آنان از مشی [[انتظار]] قاعد بودن، امضای وضع موجود را دریافته‌اند در حالی که واقعیت خلاف آن است و چنین برداشتی نوعی [[تحریف]] و حتی ساخته دست [[دشمنان]] برای بهره‌گیری‌های [[سیاسی]] و [[اقتصادی]] است. [[انتظار]] نه تنها [[آرامش]] موقت نیست بلکه اعتراضی دائمی علیه بی‌عدالتی‌هاست و نه تنها تسلی دادن نیست بلکه برافروختن و تحریک کردن برای احقاق [[حق]] و ابطال [[باطل]] است.
| |
| ::::::[[انتظار]] پذیرش نوعی [[انقلاب]]، تحول و [[تکامل]]، هدف‌داری و معنی‌داری است. موجبی برای [[دفاع]] جاودانه از [[هدف]] و مسلک است. سرمایه‌ای روحی برای [[تکامل]] و تعالی و حفظ جنبه‌های انسانی و ایدئولوژیکی است. [[انتظار]] عامل تحرک است اسلحه‌ای [[قوی]] و بران علیه [[روح]] مردگی است. [[نجات]] از اعتذال و کناره‌گیری است. موجد تحول است، بر این اساس انتظاری خلاف چنین جهت از آن بی‌عرضه‌ها و بی‌شخصیت‌هاست»<ref>[[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص103-104.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۱۶. آقای ربانی خوراسگانی؛}}
| |
| [[پرونده:Pic363.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد صادق ربانی خوراسگانی]]]]
| |
| ::::::آقای '''[[محمد صادق ربانی خوراسگانی]]'''، در کتاب ''«[[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«گروهی، با برداشت [[انحرافی]] از [[انتظار]]، معتقدند که یکی از [[زمینه‌های ظهور]]، رواج [[فساد]] و [[ظلم]] در [[جامعه]] است. هر [[گناه]]، [[فساد]]، [[ظلم]]، [[تبعیض]]، حقکشی و هر پلیدی‌ای به [[حکم]] اینکه مقدمه [[صلاح]] کلی است و انفجار را قریب‌الوقوع میکند، رواست؛ زیرا {{عربی|اَلْغَايَاتُ تُبَرِّرُ الْمُبَادِيَ}}؛ "[[هدف‌ها]] وسیله‌های [[نامشروع]] را [[مشروع]] میکنند"، پس [[بهترین]] [[کمک]] به [[تسریع در ظهور]] و [[بهترین]] شکل [[انتظار]]، [[ترویج]] و [[اشاعه فساد]] است<ref>مرتضی مطهری، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص ۶۲ ۔ ۶۳.</ref>. این برداشت از [[انتظار]]، برداشتی ویرانگر و قشری است»<ref>[[محمد صادق ربانی خوراسگانی|ربانی خوراسگانی، محمد صادق]]، [[بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر (کتاب)|بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر]]، ص ۱۵۹.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۱۷. خانم طاووسی؛}}
| |
| [[پرونده:1100130.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
| |
| ::::::سرکار خانم '''[[سکینه طاووسی]]'''، در کتاب ''«[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«این حالت [[انتظار]]، [[انسان]] [[منتظر]] را به عُزلت و [[انزوا]] کشانده و باعث میشود تا دست روی دست گذاشته و وضعیت موجود را [[تحمل]] کند و به [[امید]] آینده‌ای روشن، بدون کوچکترین تلاش و تحرکی برای آماده نمودن زمینه [[آینده]] روشن، فقط [[انتظار]] بکشد که این نوع [[انتظار]]، "انتظاری ویرانگر و منفی" نامیده شده است <ref>[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص 25.</ref>.
| |
| ::::::برخی از [[مردم]]، خود را مدعی [[انتظار مهدی]] [[موعود]]{{ع}} میدانند اما نابخردانه و بدون برپا داشتن عَلَم در برابر [[ظلمها]] و فسادهای زمانه خود، از هرگونه مقاومتی سرباز زده و همواره سکون و [[سکوت]] را برگزیده‌اند. این دسته از افراد با این شیوه نامناسب و [[نادرست]] خود، هم در گفتار و هم در عملِ خود، از جمله حامیان دشمن‌اند. خیلی طبیعی و [[مسلم]] است که [[دشمن]] هم برای دستیابی به اهداف خود از چنین روشی [[بهره]] گرفته تا [[انتظار]]، با از دست دادن معنای واقعی و [[حقیقی]] خود به طور غیر مستقیم [[تحریف]] گردد. بر این اساس، برداشت مفهومی ارتجاعی و بسته از [[انتظار]] که باعث سکون است نه تنها سبب [[انحراف]] تمام [[اعمال انسان]] میگردد بلکه به ایجاد زمینه برای استثمارگری و تسلط [[دشمنان دین]] بر توده [[مسلمانان]] [[کمک]] میکند<ref>مهدی منتظر، ص ۳۶.</ref>.
| |
| ::::::بنیانگذار [[انقلاب اسلامی ایران]] - [[امام خمینی]] - در سخنان خود، [[هدف]] [[دشمنان اسلام]] را برای قشر [[مسلمانان]]، به وضوح مشخص ساخته‌اند. ایشان می‌‌فرمایند: "اینها از اول در ذهن شما مطالبی وارد کردند تا شما را از امور مملکتی منصرف کنند و آنها مشغول کار خودشان باشند و شما هم مشغول دعاگویی باشید. آنها هم، هر کاری که دلشان میخواهد، هر گونه هرزگی که میخواهند بکنند"<ref>صحیفه امام خمینی، ج ۱۸، ص ۲۰۲.</ref>.
| |
| ::::::[[علامه]] [[شهید مرتضی مطهری]] نیز در معرفی و [[تبیین]] [[انتظار ویرانگر]] فرموده‌اند: برداشت قشری از [[مردم]]، از [[مهدویت]] و [[قیام]] و [[انقلاب]] [[مهدی موعود]]{{ع}} این است که این موضوع، صرفاً ماهیت انفجاری دارد؛ فقط و فقط از گسترش و اشاعه و رواج [[ظلمها]]، [[تبعیضها]]، اختناقها، [[حق]] کشیها و [[تباهیها]] ناشی میشود، نوعی سامان یافتن است که معلول پریشان شدن است. آن گاه که [[صلاح]] به نقطه صفر برسد، [[حق]] و [[حقیقت]] هیچ طرفداری نداشته باشد، [[باطل]] یکه تاز میدان گردد، جز نیروی [[باطل]] نیرویی [[حکومت]] نکند و فرد صالحی در [[جهان]] یافت نشود، این انفجار رخ میدهد و دست [[غیب]] برای [[نجات]] [[حقیقت]] (نه اهل [[حقیقت]]؛ زیرا [[حقیقت]] طرفداری ندارد) از آستین بیرون میآید. [[علی]] هذا هر صلاحی محکوم است؛ زیرا هر [[صلاح]]، یک نقطه روشن است. تا در صحنه اجتماع نقطه روشنی هست دست غیبی ظاهر نمی‌شود. برعکس، هرگناه و [[فساد]] و هر [[ظلم]] و [[تبعیض]] و هرحق کشی و پلیدی‌ای به [[حکم]] اینکه مقدمه [[صلاح]] کلی است و انفجار را قریب الوقوع میکند رواست، زیرا {{عربی|اَلْغَايَاتُ تُبَرِّرُ اَلْمُبَادِيَ}} ([[هدف‌ها]] وسیله‌های [[نامشروع]] را [[مشروع]] میکنند) پس [[بهترین]] [[کمک]] به [[تسریع در ظهور]] و [[بهترین]] شکل [[انتظار]]، [[ترویج]] و [[اشاعه فساد]] است<ref>قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص ۵۴.</ref>.
| |
| ::::::این نوع برداشت منفی و غلط از مفهوم اصیل [[انتظار فرج]] و [[ظهور]] [[حضرت مهدی موعود]]{{ع}} در واقع، عاملی مؤثر برای تعطیلی و کنار گذاشتن [[احکام]] و [[قوانین]] [[ناب]] [[اسلامی]] است و به تعبیر [[استاد مطهری]] نوعی "[[اباحیگری]]" محسوب میشود<ref>قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص ۵۵.</ref> و هرگز طبق [[موازین]] [[قرآنی]] نیست. [[امام رضا]]{{ع}} در این زمینه می‌‌فرمایند: "آیا [[شیعه]] ما [[رضایت]] نمی‌دهد که در خانه خود بنشیند و [[دارایی]] خود را برای اهل و عیال خود خرج کند و [[منتظر]] [[فرمان]] ما بماند. اگر [[شیعه]] ما زنده بماند و [[حکومت]] ما را [[درک]] کند، همطراز کسانی است که در رکاب [[رسول الله]]{{صل}} به [[جنگ بدر]]، رفته‌اند و اگر در حال [[انتظار]] بمیرد، همطراز کسانی است که با [[قائم آل محمد]]{{عم}} [[قیام]] میکنند و در سراپرده او مانند این دو انگشت [[شهادت]]، در کنار هم می‌‌نشینند"<ref> {{متن حدیث|"أَ مَا يَرْضَى أَحَدُكُمْ أَنْ يَكُونَ فِي بَيْتِهِ يُنْفِقُ عَلَى عِيَالِهِ يَنْتَظِرُ أَمْرَنَا فَإِنْ أَدْرَكَهُ كَانَ كَمَنْ شَهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}} بَدْراً وَ إِنْ لَمْ يُدْرِكْهُ كَانَ كَمَنْ كَانَ مَعَ قَائِمِنَا فِي فُسْطَاطِهِ هَكَذَا وَ هَكَذَا وَ جَمَعَ بَيْنَ سَبَّابَتَيْهِ"}}؛ گزیده کافی، ج ۳، کتاب الحج، ص ۲۵۷.</ref>.
| |
| ::::::[[انتظار ویرانگر]] که معلول و محصول بینشی [[نادرست]] درباره تحولات و انقلابات [[تاریخی]] است؛ در واقع [[اسارت]] بخش و فلج کننده نیروهای مقاوم [[جامعه]] است و اگر دیدگاه فردی در مورد این اصل [[مقدس]] بر این اساس شکل گرفته باشد که [[ظلم]] را در عالم فراگیر کنیم تا [[مقدمات ظهور]] فراهم گردد و به [[سکوت]] در برابر [[ستم]] که نوعی [[همراهی]] در [[قیام]] است، بپردازیم، اینجاست که به هشدار [[امام رضا]]{{ع}} در مورد اینکه خطر [[مدعیان دروغین]] [[انتظار]] به مراتب از [[فتنه دجال]] زیان بارتر و آسیب پذیرتر است، پی می‌‌بریم. [[امام رضا]]{{ع}} در معرفی این گونه افراد می‌‌فرمایند: "برخی از کسانی که [[مودت]] و [[دوستی]] ما [[اهل بیت]] را دستاویز ساخته‌اند، زیان و [[فتنه]] انگیزیشان بر [[شیعیان]] ما از [[دجال]] بیشتر است"<ref>{{متن حدیث|"إِنَّ مِمَّنْ يَتَّخِذُ مَوَدَّتَنَا أَهْلَ الْبَيْتِ لَمَنْ هُوَ أَشَدُّ فِتْنَةً عَلَى شِيعَتِنَا مِنَ الدَّجَّالِ"}}؛ بحارالانوار، ج ۷۲، باب ۸۴، ح ۱۱، ص ۳۹۱</ref> پرسیدند: ای [[فرزند]] [[رسول خدا]]! به چه مناسبت فتنه‌شان از [[دجال]] بیشتر است؟ فرمودند: "زیرا با [[دشمنان]] ما مهر و [[مودت]] می‌‌ورزند و نسبت به [[دوستان]] ما [[دشمنی]] و [[عداوت]] مینمایند، هرگاه چنین شد [[حق]] و [[باطل]] به هم می‌‌آمیزند و [[حقیقت]] مورد اشتباه قرار می‌‌گیرد. [[شناخت]] آن دشوار میشود. در نتیجه [[انسان]] با [[ایمان]] از شخص دو چهره باز شناخته نشود»<ref>[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص 27-30.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| {{پرسمان انتظار فرج}}
| |
| | |
| ==منبع‌شناسی جامع مهدویت==
| |
| {{پرسش‌های وابسته}}
| |
| {{ستون-شروع|3}}
| |
| * [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].
| |
| {{پایان}}
| |
| {{پایان}}
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| {{انتظار افقی}}
| |
| | |
| | |
| [[رده:مهدویت]]
| |
| [[رده:پرسش]]
| |
| [[رده:پرسش‌های مهدویت]]
| |
| [[رده:(اع): پرسش‌هایی با ۱۸ پاسخ]]
| |
| [[رده:(اع): پرسش‌های مهدویت با ۱۸ پاسخ]]
| |
| [[رده:اتمام لینک داخلی]]
| |
