تکالیف منتظران امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

#'''[[پیراستگی]] از [[بدی‌ها]] و آراستگی‌ها به [[خوبی‌ها]]''': [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "هرکس [[دوست]] دارد از [[یاران]] [[قائم]]{{ع}} باشد، باید که [[منتظر]] باشد و در این حال به [[پرهیزکاری]] و [[اخلاق نیکو]] [[رفتار]] نماید..."<ref>غیبة نعمانی، ص ۲۰۰.</ref>. [[امام زمان]]{{ع}} نیز می‌فرماید، "هریک از شما باید آن‌چه را که موجب [[دوستی]] ما می‌شود، پیشه خود سازد و از هرآن‌چه موجب [[خشم]] ما می‌گردد، دوری گزیند..."<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶.</ref> در توقیعی که از [[ناحیه مقدسه]] به مرحوم [[شیخ مفید]] صادر گردیده، [[اعمال]] ناشایست و گناهانی که از [[شیعیان]] [[حضرت]] سر می‌زند، یکی از اسباب و یا تنها سبب طولانی شدن [[غیبت]] و دوری [[شیعیان]] از [[دیدار]] آن [[حضرت]] شمرده شده است<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۸.</ref>.

#'''پیوند با [[مقام]] [[ولایت]]''': حفظ‍‌ و تقویت پیوند قلبی با [[حضرت]] و تجدید دائمی [[عهد]] و [[پیمان]] با آن [[حضرت]]. در روایتی از [[امام باقر]]{{ع}} می‌خوانیم: "... بر انجام [[واجبات]] [[صبر]] کنید و با دشمنانتان [[پایداری]] کنید و پیوند خود را با [[امام]] منتظرتان مستحکم نمایید"<ref>غیبة نعمانی، ص ۱۹۹.</ref>. اگر [[شیعه]] [[منتظر]]، در آغاز هر روز با حضور و توجه، [[عهد]] و پیمانی را با مقتدای خود تجدید نماید، هرگز به رکود، [[ذلت]]، [[ظلم]] و [[بی‌عدالتی]] تن نخواهد داد. در همان [[توقیع]] [[حضرت]] به [[شیخ مفید]] آمده است، "اگر [[شیعیان]] ما... در وفای پیمانی که از ایشان گرفته شد، یک‌دل و مصمم باشند، [[نعمت]] لقای ما از آنان به تأخیر نمی‌افتد...".

#'''ارتباط‍‌ با [[فقها]] و [[مراجع تقلید]]''': [[ائمه]]{{عم}} [[تکلیف]] ما را در [[زمان غیبت]] [[امام]] و عدم دسترسی به [[امام]] [[معصوم]]{{ع}} مشخص کرده و به ما امر فرموده‌اند که به فقهای جامع الشرایط‍‌ مراجعه کنیم<ref>وسائل الشیعه، ج ۱۸، ص ۹۵.</ref>. [[امام عصر]]{{ع}} نیز در یکی از [[توقیعات]] خود در پاسخ "[[اسحاق بن یعقوب]]" می‌فرماید: "و اما رویدادهایی که پیش می‌آید به [[راویان حدیث]] ما مراجعه کنید، زیرا آنها [[حجت]] بر شما هستند و من [[حجت خدا]] بر ایشان"<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۴۸۳.</ref>.

#'''[[دعا برای تعجیل فرج]]''': [[امام عصر]]{{ع}} فرمود: "برای [[تعجیل فرج]]، بسیار [[دعا]] کنید که [[فرج]] شما همان است"<ref>غیبة طوسی، ص ۱۷۶.</ref>.

به [[دلیل]] اهمیت و اعتبار مضمون این دعای [[شریف]]، بخشی از آن را [[نقل]] می‌کنیم: بار خدایا! من در بامداد این روز و تمام دوران زندگانی‌ام، [[عهد]] و [[عقد]] و بیعتی را که از آن [[حضرت]] بر گردن دارم، با او تجدید می‌کنم که هرگز از آن [[عهد]] و [[بیعت]] برنگردم و بر آن پایدار بمانم. بار خدایا! مرا از [[یاران]] آن [[حضرت]] و از مدافعان [[حریم]] [[مقدس]] او و شتابندگان در پی انجام [[هدف]] او و اطاعت‌کنندگان از دستورها و [[نواهی]] او و حمایت‌کنندگان از [وجود [[شریف]]] او و سبقت‌جویان به سوی خواسته او و [[شهیدان]] در حضورش قرار ده<ref>همان.</ref>. دقت در عبارت‌های بالا می‌تواند تصویری روشن از مفهوم [[عهد]] و [[پیمان]] با [[امام]] و [[حجت]] زمان را ترسیم کند؛ [[عهد]] و پیمانی ناگسستنی برای [[یاری]] و [[نصرت امام زمان]] خود و [[پیروی]] مخلصانه و تا پای [[جان]] از [[اوامر و نواهی]] او. آیا اگر هر [[شیعه]] [[منتظر]] در آغاز هر روز، با حضور و توجه، چنین [[عهد]] و پیمانی را با [[امام]] و مقتدای خود تجدید کند، هرگز به [[سستی]]، [[خواری]]، [[ستم]] و [[بی‌عدالتی]] تن خواهد داد؟ آیا هرگز حاضر خواهد شد که به رضای مولا و سرور خود بی‌اعتنا باشد و [[گناه]] کند؟ بی‌تردید، اگر چنین [[فرهنگی]] در هر جامعه‌ای [[حاکم]] شود و همه تنها در پی رضای [[امام زمان]] خود باشند، آن [[جامعه]] هرگز دچار بحران [[فرهنگی]]، از خودبیگانگی، [[نومیدی]] و [[انحطاط]] نخواهد شد. [[مسلم]] است اگر همه [[شیعیان]] با هم‌دلی و [[همراهی]]، دست [[بیعت]] و [[یاری]] به سوی مولا و سرور خود دراز کنند و بر [[یاری]] او هم‌داستان شوند، دیری نخواهد پایید که [[فرج]] مولای‌شان را [[درک]] خواهند کرد و برای همیشه از [[ستم‌ها]] و ذلت‌ها رهایی خواهند یافت. در [[توقیع]] شریفی که پیش از این نیز به بخشی از آن اشاره شد، آمده است: اگر [[شیعیان]] ما که [[خداوند]] آنان را در اطاعتش [[یاری]] دهد، در وفای پیمانی که از ایشان گرفته شده است، یک‌دل و مصمم می‌شدند، [[نعمت]] [[دیدار]] ما از آنان به تأخیر نمی‌افتاد و [[سعادت]] [[دیدار]] ما برای آنها با [[معرفت]] کامل و [[راستین]] نسبت به ما تعجیل می‌شد<ref>بحار الأنوار، ج ۵۳، ص ۱۷۷.</ref>.  

[[شیعیان]] [[منتظر]] علاوه بر [[دعای عهد]] می‌توانند با بهره گیری از [[دعاها]] و زیارت‌های دیگری که مرتبط با [[امام عصر]] {{ع}} است، پیوند دایمی خود را با آن [[امام]] برقرار سازند که از آن جمله به [[دعای ندبه]]، [[دعای فرج]]، دعای [[زمان غیبت]]، [[استغاثه]] به [[امام زمان]] {{ع}}، [[زیارت آل یاسین]]، [[زیارت]] [[امام عصر]] در [[روز جمعه]]، [[نماز امام زمان]] و مانند آن می‌توان اشاره کرد. [[دعا به امام زمان]] {{ع}} در قنوت و تعقیب نمازهای پنج‌گانه نیز می‌تواند در ایجاد ارتباط و انس بیشتر با آن [[حضرت]] نقش داشته باشد. چشم انتظاران [[امام عصر]] {{ع}} همچنین می‌توانند با حضور در مساجد و مکان‌های مقدسی که به [[امام عصر]] {{ع}} منسوب است، مانند [[مسجد جمکران]] در [[قم]]، [[مسجد سهله]] در [[نجف]] و [[سرداب مقدس]] [[سامرا]]، پیوند خویش را با آن [[حضرت]] روز به روز مستحکم‌تر سازند.  

در [[روایت]] دیگری، [[شیخ کلینی]] از [[امام]] [[ابوالحسن]] [[موسی کاظم]] {{ع}} [[نقل]] می‌کند: ... هر کس اسبی را به [[انتظار]] امر ما نگاه دارد و به سبب آن، [[دشمنان]] ما را خشمگین سازد، در حالی که او منسوب به ماست، [[خداوند]] روزی‌اش را فراخ گرداند، به او شرح صدر عطا کند، او را به آرزویش برساند و در رسیدن به خواسته هایش [[یاری]] کند<ref>الکافی، ج ۶، ص ۵۳۵، ح ۱.</ref>. همچنین [[شیخ کلینی]] از [[ابوعبدالله جعفی]]، روایتی را [[نقل]] می‌کند که توجه به مفاد آن سودمند است: [[حضرت]] [[ابوجعفر محمد بن علی]] ([[امام باقر]]) {{ع}} به من فرمود: منتهای زمان [[مرابطه]] (مرزداری)<ref>"مرابطه" چنان‌که فقیهان در کتاب جهاد گفته‌اند، این است که شخص مؤمن برای جلوگیری از هجوم و نفوذ مشرکان و کافران در مرزهای کشور اسلامی یا هر موضعی که از آن احتمال حمله‌ای علیه مسلمانان می‌رود، به حال آماده باش و در کمین به سر برد. ر.ک: محمدحسن نجفی، جواهرالکلام فی شرح شرایع الإسلام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۷، ج ۲۱، ص ۳۹. این عمل در زمان غیبت امام معصوم {{ع}} مستحب بوده و فضیلت‌های بسیاری برای آن بر شمرده شده است، چنان‌که در روایتی که به طریق اهل سنت از رسول گرامی اسلام نقل شده، آمده است: "یک شبانه‌روز مرابطه (مرزداری) در راه خدا از اینکه شخص یک ماه روزها روزه باشد و شب‌ها به عبادت قیام کند، ثوابش بیشتر است. پس هرگاه در این راه بمیرد، عملی که انجام داده است، بر او جریان خواهد یافت و روزی‌اش بر او جاری خواهد شد و از فرشته‌ای که در قبر مرده‌ها را امتحان می‌کند، ایمن خواهد ماند." (المتقی الهندی، علاءالدین علی بن‌حسام‌الدین، کنز العمال فی سنن الأقوال و الأفعال، ۱۶ ج، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۱۳ ه- ق، ج ۴، ص ۲۸۴، ح ۱۰۵۰۹) در مورد اینکه حداقل و حداکثر زمان مرابطه چه اندازه است، باید گفت حداقل زمان مرابطه، سه روز و حداکثر آن چهل روز است؛ زیرا اگر از این مقدار بیشتر شود، دیگر مرابطه بر آن صدق نمی‌کند و جهاد شمرده می شود. شخص هم از ثواب جهادکنندگان برخوردار می‌شود. (ر.ک: جواهر الکلام، ج ۲۱، صص ۴۱ و ٤۲).</ref> نزد شما چند روز است؟ عرضه داشتم: [[چهل]] روز. فرمود: ولی [[مرابطه]] ما مرابطه‌ای است که همیشه هست...<ref>همان، ج ۸، ص ۳۸۱، ح ۵۷۶.</ref>.  

[[علامه مجلسی]] در شرح این فرمایش [[امام]] می‌فرماید: بر [[شیعیان]] [[واجب]] است که خود را بر [[اطاعت]] [[امام]] برحق و [[انتظار فرج]] او ملتزم سازند و برای یاری‌اش آماده باشند<ref>المجلسی ، محمدباقر، مرآة العقول فی شرح أخبار آل‌الرسول، ۲۶ + ۲ ج مقدمه، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۴۰۴ ه- ق، ج ۲۶، ص ۵۸۲.</ref>. [[شیخ]] [[محمد حسن نجفی]] (م ۱۳۶۶ ه- ق) نیز در کتاب جواهر الکلام در شرح این [[روایت]] می‌فرماید: [[مرابطه]] در این [[روایت]] به معنای [[اراده]] [[انتظار فرج]] در تمام ساعات شبانه روز است، همچنان که در بعضی از [[روایات]] نیز به این معنا اشاره شده است، به [[مرابطه]] مصطلح در [[فقه]]<ref>جواهر الکلام، ج ۲۱، ص ۴۳.</ref>.  

##در مرحله بعد، [[اطاعت]] او را [[واجب]] بداند و در گفتار و [[رفتار]] از [[امام]] عصرش [[پیروی]] کند. پس او را [[امام]] و مقتدای خود بشناسد و در پی به دست آوردن [[رضایت]] آن [[حضرت]] باشد، به گونه‌ای که سبب سالم ماندن [[اعتقاد]] از شبهه‌های [[ملحدان]] [[گمراه کننده]] باشد. [[امام باقر]]{{ع}} در ادامه [[روایت نبوی]] می‌فرماید: هر کس بمیرد در حالی که به [[امام]] زمانش [[معرفت]] دارد، تقدّم یا تأخیر در این امر [[[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} و [[دولت آل محمد]]] به او آسیب نرساند و هر کس [[امام زمان]] خود را بشناسد، همچون کسی است که در [[خیمه]] [[قائم]] با آن [[حضرت]] باشد<ref>کافی، ج۱، ص۳۷۲، ح۵.</ref>.

#'''[[انتظار فرج]]:''' [[حضرت محمد]]{{صل}} فرمود: "برترین [[اعمال]] امتم، [[انتظار فرج]] از درگاه [[ربوبی]] است"<ref>منتخب الأثر، ص۶۲۹.</ref>. [[انتظار]] تنها یک حالت و [[اعتقاد]] نیست. [[انتظار]]، تلاش، حرکت و عمل‌آفرین است. [[انتظار]]؛ یعنی تلاش و [[زمینه‌سازی برای ظهور]]. در روایتی دیگر، [[پیامبر اسلام]]، [[انتظار]] را [[برترین]] [[جهاد]] دانسته و فرموده است: "با فضیلت‌ترین [[جهاد]] امتم، [[انتظار فرج]] است"<ref>بحارالانوار، ج۷۷، ص۱۴۳.</ref>. [[انتظار]] و حرکت با هم هستند؛ چون [[انتظار]]، عامل و علت حرکت است و مورد [[انتظار]] هرچه مقدس‌تر و عالی‌تر باشد، انتظارش، مقدس‌تر و عالی‌تر خواهد بود. [[ارزش]] افراد به انتظارشان شناخته می‌شود. از آنجا که تحقق [[دولت]] [[عدل مهدوی]]، عالی‌ترین و مقدس‌ترین [[آرمان الهی]] است، [[پیامبر خاتم]]، [[انتظار فرج]] را [[برترین]] [[کارها]] و [[جهاد]] بیان کرده است.

*از این [[روایت]] چنین برمی‌آید که [[دولت امام زمان]] به مقدماتی نیاز دارد که [[منتظران]] باید آن را فراهم آورند و تا زمینه فراهم نشود، [[ظهور]] محقق نخواهد شد<ref>[[مهدی لطفی|لطفی، مهدی]]، [[پیامبر و امام مهدی (کتاب)| پیامبر و امام مهدی]]، ص۳۷- ۳۹.</ref>.