بحث:آیا اعتقاد به علم غیب معصوم شرک نیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
=نکته= | =نکته= | ||
{{bahmani|wasity}} | {{پینگ|bahmani|wasity}} | ||
# منبع اول از پاورقی شماره 10 یعنی کتاب اقای مغنیه شماره صفحه ندارد | # منبع اول از پاورقی شماره 10 یعنی کتاب اقای مغنیه شماره صفحه ندارد | ||
--[[کاربر:فرقانی|فرقانی]] ([[بحث کاربر:فرقانی|بحث]]) ۱۵ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۳۵ (+0430) | --[[کاربر:فرقانی|فرقانی]] ([[بحث کاربر:فرقانی|بحث]]) ۱۵ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۳۵ (+0430) | ||
نسخهٔ ۱۵ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۳۵
نکته
- منبع اول از پاورقی شماره 10 یعنی کتاب اقای مغنیه شماره صفحه ندارد
--فرقانی (بحث) ۱۵ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۳۵ (+0430)
عدم شرک اعتقاد به آگاهی معصوم از علم غیب
غیب هر آن چیزی است که در دایرۀ محسوسات نباشد[۱]. براساس آیاتی از قرآن کریم مانند: ﴿عَالِمُ الْغَيْبِ فَلَا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلَّا مَنِ ارْتَضَى مِنْ رَسُولٍ﴾[۲]، عالم به علوم غیب، تنها خداوند است و اوست که به پیامبران و رسولان خود، غیب را تعلیم می‌دهد. از این رو هیچ مانعی وجود ندارد از این که خداوند به برخی از بندگان برگزیده خود، مقداری از علم غیب، علم ما کان و ما یکون، علم آسمان‌ها و زمین، علم اولین و آخرین و علم فرشتگان و رسولان را تعلیم دهد.
با این حال برخی بر این باورند که علم غیب منحصراً از آن خداوند است و او نیز گوشه ای از این علم را از طریق وحی به برخی از انبیای خود داده است و به همین جهت غیر از انبیاء احدی از علم غیب برخوردار نیست، لذا نسبت دادن آن به غیر خدا و پیامبرانی که او از علمش به آنها داده، از آنجا که موجب تساوی خداوند و غیر اوست، شرک محسوب می‌شود[۳].
این باور نادرست است؛ زیرا:
- آنچه از علم غیب که صرفا به خدای متعال اختصاص دارد، بالذات و بالاصاله است و اوست که مقداری از آنرا به غیر خود تعلیم می‌دهد. در این صورت، این قسم، علم غیب تبعی یا تعلیمی محسوب می‌شود و از این جهت با علم غیب خداوندی تفاوت دارد[۴]. به عبارت دیگر علم همۀ مخلوقات نسبت به غیب و نسبت به امور مشهود، فقط به واسطه تعلیم خداوند به آنها حاصل می‌شود و اگر تعلیم خداوند نباشد، دیگران هم نسبت به هیچ یک از امور مشهود و غیبی علم پیدا نمی‌کنند، روشن است که این [[اعتقاد]، شرک به خداوند سبحان نیست[۵].
- میان علم خدا و علم معصوم تفاوت‌هایی وجود دارد از جمله اینکه:
- علمِ غیبِ ذاتی [۶]، بدون آنکه مقید به کم و کیف باشد، منحصر به فرد،[۷] استقلالی[۸] و مخصوص ذات اقدس پروردگار است، زیرا غیر از خدا هر آنچه در عالم آفرینش وجود دارد، فقیر بالذّات بوده و دانش و توانایی خودشان را از خدا می‌گیرند.[۹].
- علم خدا به زمان و مکان و حالت خاصی منحصر نمی‌شود، زیرا علم او ذاتی است و نه اکتسابی و ذات خدا زمان و مکان نداشته و با تغییر حالت‌ها و رویدادها تغییر نمی‌کند.[۱۰].
- علم خدا ازلی و ابدی است.[۱۱]. یعنی از ابتدا بوده و تا ابد نیز خواهد بود.
- علم غیب خدا بی نهایت است و اندازه معینی ندارد.[۱۲].
- علم غیب خداوند مطلق بوده [۱۳] و او به تمام اشیاء علم دارد[۱۴] و برای آن حد و مرزی نیست [۱۵]. خداوند متعال، جهان و آنچه را در آن روی داده و روی خواهد داد می‌داند، خواه جزئی باشد یا کلی، مادی باشد یا معنوی.[۱۶]. به خلاف علم غیر خدا که اولا ذاتی و استقلالی نیست بلکه عرضی، اکتسابی و تعلیمی است، ثانیا ازلی و ابدی نیست، ثالثا محدود به تعلیم الهی است و نه نامحدود، رابعا مطلق نیست و دارای حد و مرز است. در این صورت اعتقاد به برخورداری غیرخدا، پیامبر باشد یا امام، از غیب با توجه به آنچه گفته شد، مستلزم شرک نخواهد بود.
نتیجه گیری
شرک دانستن علم غیب معصوم، ناشی از عدم توجه به تفاوت‌های میان علم خدا و علم معصوم، برداشت نادرست از برخی آیات و عدم توجّه به آیات دیگر است.
پانویس
- ↑ طریحی، مجمع البحرین، ج۲، ۱۳۵ ـ ۱۳۴؛ راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص ۶۱۶؛ فراهیدی، کتاب العین، ج۴، ص ۴۵۴؛ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱، ص ۶۵۴.
- ↑ «او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند جز فرستاده‌ای را که بپسندد» سوره جن، آیه ۲۶.
- ↑ ر.ک. طباطبایی، محمد حسین، بررسی‌های اسلامی؛ مهدی فر، حسن، علوم اهل بیت ویژگی‌‌ها ابعاد و مبادی آن، ص۴۴؛ عرفانی، محمد نظیر، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص۲۱۴؛ رضوانی، علی اصغر، علم و سلطه غیبی اولیا، ص ۶۷ ـ ۷۲.
- ↑ ر.ک. امینی، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ص۱۱۳؛ حسینی طهرانی، سید محمد حسین، امام‌شناسی ج۱۲.
- ↑ ر.ک. طباطبایی، محمد حسین، بررسی های اسلامی؛ رضوانی، علی اصغر، علم و سلطه غیبی اولیا، ص ۶۷ ـ ۷۲؛ عرفانی، محمد نظیر، بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین، ص۲۱۴؛ جزیری احسائی، علی، دفع الریب عن علم الغیب، ص٢٠۴.
- ↑ ر.ک. مظفر، محمدحسین، علم الامام، ص۲۸؛ برنجکار، رضا، شاکر، محمد تقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ امینی، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج۵، ص۸۰؛ موسوی، سید امین، گستره علم غیب از دیدگاه عهدین و قرآن، ص ۴۹ ـ ۵۱؛ خوش باور، داوود، علم غیب از دیدگاه فریقین، ص۴۸
- ↑ ر.ک. موسوی، سید امین، گستره علم غیب از دیدگاه عهدین و قرآن، ص ۴۹ ـ ۵۱
- ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی
- ↑ ر.ک. موسوی، سید امین، گستره علم غیب از دیدگاه عهدین و قرآن، ص ۴۹ ـ ۵۱
- ↑ ر.ک. مغنیه، محمد جواد، تفسیر کاشف، ج۳؛ مظفر، محمدحسین، علم الامام، ص۲۸؛ برنجکار، رضا، شاکر، محمد تقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ هاشمی، سیدعلی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران ماهنامه پرسمان، چند پاسخ درباره چگونگی علم امام، ماهنامه پرسمان، ش۲۵، ص۴
- ↑ مظفر، محمدحسین، علم الامام، ص۲۸؛ ر.ک. برنجکار، رضا، شاکر، محمد تقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ هاشمی، سیدعلی، مکاتبۀ اختصاصی با دانشنامۀ مجازی امامت و ولایت، پژوهشگران ماهنامه پرسمان، چند پاسخ درباره چگونگی علم امام، ماهنامه پرسمان، ش۲۵، ص۴
- ↑ ر.ک. مغنیه، محمد جواد، تفسیر کاشف، ج۳.
- ↑ ر.ک. مظفر، محمدحسین، علم الامام، ص۲۸؛ برنجکار، رضا، شاکر، محمد تقی، مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران، فصلنامه مطالعات تفسیری، ش ۱۰، تابستان ۱۳۹۱، ص ۶۸؛ امینی، الغدیر فی الکتاب و السنه و الادب، ج۵، ص۸۰
- ↑ ر.ک. خوش باور، داوود، علم غیب از دیدگاه فریقین، ص۴۸
- ↑ ر.ک. موسوی، سید امین، گستره علم غیب از دیدگاه عهدین و قرآن، ص ۴۹ ـ ۵۱
- ↑ ر.ک. مغنیه، محمد جواد، تفسیر کاشف، ج۳.