←معناشناسی ایمان و مؤمن
خط ۹: | خط ۹: | ||
==معناشناسی ایمان و مؤمن== | ==معناشناسی ایمان و مؤمن== | ||
«ایمان» در لغت به معنای [[آرامش]] و [[اطمینان]] [[قلب]] و نبود [[ترس]] است، همچنین به معنای [[تصدیق]] کردن هم آمده است<ref>کتاب العین، ص۵۶.</ref><ref>ر.ک: [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص۹۸.</ref> و در اصطلاح عام به معنای آن است که اعتقاد [[آدمی]] در قلب او جای گیرد و در آن [[شک و تردید]] وجود نداشته باشد و از گذر آن به نوعی [[امنیت]] و آرامش درونی برسد. به عبارت دیگر ایمان به معنای ایجاد اطمینان و آرامش در قلب خویش یا دیگری است<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۱۴۶-۱۴۷؛ دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی، ص۹۸؛ [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص۱۵۷؛ [[سید احمد خاتمی|خاتمی، سید احمد]]، [[در آستان امامان معصوم ج۲ (کتاب)|در آستان امامان معصوم]]، ص۵۵۸.</ref>. ایمان نیز در اصطلاح [[علوم اسلامی]]، به معنای [[باور]] و [[اعتقاد]] به تمام آنچه که [[پیامبر خاتم]]{{صل}} از طرف [[خدا]] برای [[مردم]] آورده است<ref>شاید کاملترین تعریف برای مصادیق ایمان که تمام آنچه گفته شد را در بربگیرد، تعریفی باشد که طبرسی در تفسیر مجمع البیان گفته است: «ایمان، تصدیق جمیع آن چیزهایی است که خداوند تصدیق آنها را واجب کرده است». ر.ک: مجمع البیان، ج ۱۰، ص ۲۳۸.</ref> و در اصطلاحی رایج در [[روایات اهل بیت]]، ایمان به معنای [[عقیده به امامت]] و [[ولایت امیر المؤمنین]]{{ع}} و [[ائمه]]{{ع}} است و [[مؤمن]] به معنای [[شیعه]] به کار میرود و در روایات بسیاری، آیاتی از [[قرآن]] که به ایمان اشاره دارد، به [[ایمان به امامت]] [[اهل بیت]]{{ع}} [[تفسیر]] و [[تأویل]] شده و [[ایمان واقعی]] مرادف با [[ولایت]] [[عترت]] به شمار رفته است. حتی در اصطلاح [[فقهی]] اشتراط ایمان در برخی موارد (مثل [[نماز]]، [[حج]]، [[زکات]]، [[خمس]]، [[روزه]]، [[امام جماعت]]، [[قاضی]]، [[مجتهد]]، ذابح در [[قربانی]] و...) به معنای شرط [[شیعه]] بودن است. با این تحلیل، همۀ آنان که [[مؤمن]] هستند، مسلمانند، امّا هرکس [[مسلمان]] باشد، لزوما مؤمن نیست. از آنجا که [[مودّت اهل بیت]] و [[اطاعت]] از آنان [[فرمان الهی]] است و [[امامت ائمه]]{{ع}}، براساس [[نصب]] و [[وصیّت]] و امر [[رسول خدا]]{{صل}} است؛ لذا مؤمن [[واقعی]] کسی است که [[مطیع]] [[امر]] [[خدا]] و [[رسول]] و پیرو [[امامان شیعه]] باشد. | |||
در اصطلاح متکلمین و [[اندیشمندان اسلامی]] برای ایمان | در اصطلاح [[متکلمین]] و [[اندیشمندان اسلامی]] برای [[ایمان]] ارکان مختلفی نقل شده است؛ از جمله: [[علم]]، [[عمل]]، [[تصدیق قلبی]] و [[اقرار زبانی]]<ref>[[نهج البلاغه]]، حکمت ۲۲۷</ref>، تصدیق قلبی و اقرار زبانی و یا به معنای تصدیق قلبی؛ به تمام آموزههای [[حضرت محمد]]{{صل}} و [[جانشینان]] آن [[حضرت]] از [[امامان معصوم]]{{ع}}<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۱۱۴؛ ابراهیم زاده آملی، عبدالله، فصلنامه کلام اسلامی</ref> در [[کلام شیعه|کلام]] و [[فقه شیعه]]، [[اعتقاد به امامت]] امامان معصوم{{ع}} از ارکان ایمان است و بدون آن، ایمان مصداق نمییابد هر چند [[اسلام]] تحقق مییابد<ref>ر.ک: [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص۴۳۴</ref>. | ||
==ماهیت و ارکان ایمان== | ==ماهیت و ارکان ایمان== |