←وحی در اصطلاح قرآن
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۳۷: | خط ۲۳۷: | ||
==[[وحی]] در اصطلاح [[قرآن]]== | ==[[وحی]] در اصطلاح [[قرآن]]== | ||
در [[کلام]] قرآن وحی به معانی گوناگون به کار رفته است که عبارتند از: | در [[کلام]] [[قرآن]] [[وحی]] به معانی گوناگون به کار رفته است که عبارتند از: | ||
# وحی به معنای [[الهام]]؛ مانند: {{متن قرآن|وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ}}<ref>«و به مادر موسی الهام کردیم که به او شیر بده» سوره قصص، آیه ۷.</ref>. | # وحی به معنای [[الهام]]؛ مانند: {{متن قرآن|وَأَوْحَيْنَا إِلَى أُمِّ مُوسَى أَنْ أَرْضِعِيهِ}}<ref>«و به مادر موسی الهام کردیم که به او شیر بده» سوره قصص، آیه ۷.</ref>. | ||
# وحی به معنای الهام غریزی، یعنی القای معنا در [[فهم]] حیوان از راه [[غریزه]]؛ مانند: {{متن قرآن|وَأَوْحَى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ}}<ref>«و پروردگارت به زنبور عسل الهام کرد» سوره نحل، آیه ۶۸.</ref>. | # وحی به معنای الهام غریزی، یعنی القای معنا در [[فهم]] حیوان از راه [[غریزه]]؛ مانند: {{متن قرآن|وَأَوْحَى رَبُّكَ إِلَى النَّحْلِ}}<ref>«و پروردگارت به زنبور عسل الهام کرد» سوره نحل، آیه ۶۸.</ref>. | ||
# وحی به معنای اشاره؛ مانند: {{متن قرآن|فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرَابِ فَأَوْحَى إِلَيْهِمْ أَنْ سَبِّحُوا بُكْرَةً وَعَشِيًّا}}<ref>«آنگاه از محراب به سوی قوم خود بیرون شد و به آنان اشاره کرد که: پگاهان و در پایان روز (خداوند را) به پاکی بستأیید» سوره مریم، آیه ۱۱.</ref>. | # وحی به معنای اشاره؛ مانند: {{متن قرآن|فَخَرَجَ عَلَى قَوْمِهِ مِنَ الْمِحْرَابِ فَأَوْحَى إِلَيْهِمْ أَنْ سَبِّحُوا بُكْرَةً وَعَشِيًّا}}<ref>«آنگاه از محراب به سوی قوم خود بیرون شد و به آنان اشاره کرد که: پگاهان و در پایان روز (خداوند را) به پاکی بستأیید» سوره مریم، آیه ۱۱.</ref><ref>نک: المیزان، ج۱۴، ص۳۲.</ref>. | ||
# وحی به معنای [[وسوسه شیطانی]]؛ مانند: {{متن قرآن|...يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ...}}<ref>«برخی به برخی دیگر یکدیگر، به فریب سخنان آراسته الهام می‌کنند» سوره انعام، آیه ۱۱۲.</ref> همچنین در [[سوره انعام]] آمده است: {{متن قرآن|إِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ...}}<ref>«و شیطان‌ها بی‌گمان در یاران خویش می‌دمند» سوره انعام، آیه ۱۲۱.</ref>. | # وحی به معنای [[وسوسه شیطانی]]؛ مانند: {{متن قرآن|...يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَى بَعْضٍ...}}<ref>«برخی به برخی دیگر یکدیگر، به فریب سخنان آراسته الهام می‌کنند» سوره انعام، آیه ۱۱۲.</ref><ref>نک: مجمع البیان، ج۴، ص۱۱۱؛ المیزان، ج۷، ص۳۳۳.</ref> همچنین در [[سوره انعام]] آمده است: {{متن قرآن|إِنَّ الشَّيَاطِينَ لَيُوحُونَ...}}<ref>«و شیطان‌ها بی‌گمان در یاران خویش می‌دمند» سوره انعام، آیه ۱۲۱.</ref>. | ||
# وحی به معنای [[هدایت]] عملی؛ مانند: {{متن قرآن|وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا...}}<ref>«و کشتی را زیر نظر ما و وحی ما بساز» سوره هود، آیه ۳۷.</ref>. | # وحی به معنای [[هدایت]] عملی؛ مانند: {{متن قرآن|وَاصْنَعِ الْفُلْكَ بِأَعْيُنِنَا وَوَحْيِنَا...}}<ref>«و کشتی را زیر نظر ما و وحی ما بساز» سوره هود، آیه ۳۷.</ref><ref>نک: المیزان، ج۱۰، ص۲۲۳.</ref>. | ||
# وحی به معنای روش ارتباطی واحد؛ مانند: {{متن قرآن|إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ...}}<ref>«ما به تو همان‌گونه وحی فرستادیم که به نوح و پیامبران پس از وی... وحی فرستادیم» سوره نساء، آیه ۱۶۳.</ref>. | # وحی به معنای روش ارتباطی واحد؛ مانند: {{متن قرآن|إِنَّا أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ كَمَا أَوْحَيْنَا إِلَى نُوحٍ...}}<ref>«ما به تو همان‌گونه وحی فرستادیم که به نوح و پیامبران پس از وی... وحی فرستادیم» سوره نساء، آیه ۱۶۳.</ref><ref>المیزان، ج۵، ص۱۴.</ref>. | ||
# وحی به معنای اعلام و [[آگاهی]]؛ مانند: {{متن قرآن|وَأُوحِيَ إِلَى نُوحٍ...}}<ref>«و به نوح وحی شد» سوره هود، آیه ۳۶.</ref>. | # وحی به معنای اعلام و [[آگاهی]]؛ مانند: {{متن قرآن|وَأُوحِيَ إِلَى نُوحٍ...}}<ref>«و به نوح وحی شد» سوره هود، آیه ۳۶.</ref><ref>المیزان، ج۱۰، ص۲۲۲.</ref>. | ||
# وحی به معنای امر و دستور؛ مانند: {{متن قرآن|أَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى وَأَخِيهِ...}}<ref>«و به موسی و برادرش وحی کردیم» سوره یونس، آیه ۸۷.</ref>. | # وحی به معنای امر و دستور؛ مانند: {{متن قرآن|أَوْحَيْنَا إِلَى مُوسَى وَأَخِيهِ...}}<ref>«و به موسی و برادرش وحی کردیم» سوره یونس، آیه ۸۷.</ref><ref>نک: مجمع البیان، ج۵، ص۱۶۳؛ ج۶، ص۱۶۶.</ref>. | ||
# وحی به معنای قرآن. این معنا از وحی به دو گونه است: گاه به کلمه قرآن تصریح شده که وحی همین نوشته قرآن است؛ مانند: {{متن قرآن|...أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَذَا الْقُرْآنَ}}<ref>«...این قرآن که به تو وحی کرده‌ایم» سوره یوسف، آیه ۳.</ref>. زمانی هم | # وحی به معنای قرآن. این معنا از وحی به دو گونه است: گاه به کلمه قرآن تصریح شده که [[وحی]] همین نوشته [[قرآن]] است؛ مانند: {{متن قرآن|...أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ هَذَا الْقُرْآنَ}}<ref>«...این قرآن که به تو وحی کرده‌ایم» سوره یوسف، آیه ۳.</ref>. زمانی هم میفرماید: {{متن قرآن|وَأُوحِيَ إِلَيَّ هَذَا الْقُرْآنُ...}}<ref>«به من این قرآن وحی شده است» سوره انعام، آیه ۱۹.</ref><ref>نک: {{متن قرآن|وَكَذَلِكَ أَوْحَيْنَا إِلَيْكَ قُرْآنًا عَرَبِيًّا لِتُنْذِرَ أُمَّ الْقُرَى وَمَنْ حَوْلَهَا وَتُنْذِرَ يَوْمَ الْجَمْعِ لَا رَيْبَ فِيهِ فَرِيقٌ فِي الْجَنَّةِ وَفَرِيقٌ فِي السَّعِيرِ}} «و بدین‌گونه ما به تو قرآنی عربی وحی کردیم تا (مردم) امّ القری و پیرامون آن را بیم دهی و (نیز) از روز گرد آمدن (همگان در رستخیز) که تردیدی در آن نیست بیم دهی» سوره شوری، آیه ۷؛ {{متن قرآن|لَوْ أَنْزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ}} «اگر این قرآن را بر کوهی فرو می‌فرستادیم آن را از بیم خداوند فروتن و فروپاشیده می‌دیدی و این مثل‌ها را برای مردم می‌زنیم باشد که بیندیشند» سوره حشر، آیه ۲۱؛ {{متن قرآن|وَإِذَا تُتْلَى عَلَيْهِمْ آيَاتُنَا بَيِّنَاتٍ قَالَ الَّذِينَ لَا يَرْجُونَ لِقَاءَنَا ائْتِ بِقُرْآنٍ غَيْرِ هَذَا أَوْ بَدِّلْهُ قُلْ مَا يَكُونُ لِي أَنْ أُبَدِّلَهُ مِنْ تِلْقَاءِ نَفْسِي إِنْ أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يُوحَى إِلَيَّ إِنِّي أَخَافُ إِنْ عَصَيْتُ رَبِّي عَذَابَ يَوْمٍ عَظِيمٍ}} «و چون آیات روشن ما برای آنان خوانده شود کسانی که لقای ما را امید نمی‌برند می‌گویند: قرآن دیگری جز این بیاور یا آن را دگرگون کن! بگو: مرا نسزد که از پیش خود آن را دگرگون کنم. من جز از آنچه به من وحی می‌شود پیروی نمی‌کنم؛ بی‌گمان من اگر با پروردگارم نافرمانی کنم از عذاب روزی سترگ می‌هراسم» سوره یونس، آیه ۱۵؛ المیزان، ج۷، ص۳۹؛ ج۱۰، ص۳۲۷؛ علامه محمدباقر مجلسی، بحارالانوار، بیروت، الوفا، ۱۴۰۳ ه. ق، ج۸، ص۲۵۴.</ref>.<ref>[[محمد مهدی علیمردی|علیمردی، محمد مهدی]]، [[در ساحل وحی (کتاب)|در ساحل وحی]] ص ۱۲.</ref> | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||