ثوبان بن بجدد

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

ثوبان بن بجدد در قرآن - ثوبان بن بجدد در تاریخ اسلامی

مقدمه

مؤرخان کنیه‌اش را ابوعبدالله، ابوعبدالرحمن یا ابوعبدالکریم و نام پدرش را بُجدد، جَحدر و... دانسته‌اند. او را از اهالی یمن و از منطقه‌ای به نام سراة و از عرب قحطانی و از قبیله مذحج یا تیره حکم بن سعد، از زیر مجموعه‌های حمیر شمرده‌اند.

ثوبان در دوره جاهلی برده بود و چون پیامبر اکرم(ص) وی را خرید و آزاد کرد، او را هاشمی و از موالی قریش یا پیامبر خوانده‌اند. ثوبان پس از آزادی و مخیّر شدن میان بازگشت نزد خویشانش و ماندن نزد پیامبر اعظم(ص)، اقامت نزد آن حضرت را برگزید و تا رحلت پیامبر در کنار آن حضرت بود. علاقه و شیفتگی ثوبان به پیامبر(ص) چنان بود که قلب خود را مملوّ از دوستی آن حضرت می‌‌دانست و تکه تکه شدن و سوزانده شدن قلبش را بهتر از آن می‌‌دانست که بخواهد به پیامبر(ص) و خاندانش بغض و کینه‌ای داشته باشد. علاقه و دوستی او چنان بود که روزی با چهره‌ای رنگ پریده و پر اندوه نزد پیامبر(ص) آمد و چون حضرت علت آن حال را جویا شد ثوبان نگرانی خود را در خصوص جدایی از پیامبر در دنیا و آخرت سبب اندوه خود بیان کرد،.

برخی از مفسران نزول آیه ﴿وَمَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ وَحَسُنَ أُولَئِكَ رَفِيقًا﴾ را در شأن وی می‌‌دانند. این آیه همنشینی با پیامبر را پاداش دوستداران و پیروان خدا و رسولش دانسته است. ثوبان از حافظان و راویان حدیث پیامبر نیز شمرده شده است. روایات او از آن حضرت را تا ۱۷۲ روایت نیز دانسته‌اند. روایت "نظر افکندن به چهره علی(ع) عبادت است"، از روایات اوست. ثوبان پس از رحلت پیامبر(ص) در فتح مصر حضور داشت و مدتی در مصر، رمله و حمص ساکن بود و خانه‌اش در حمص را وقف هم قبیله‌ای‌های تهیدست خود کرد. مرگ او را در زمان حکومت معاویه به سال ۵۴ قمری. در حمص یا مصر ذکر کرده‌اند. برخی نیز مرگ ثوبان را به سال ۴۴ قمری دانسته‌اند. از ثوبان نسلی نمانده است.

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

• صحفی، سید مجتبی، مقاله «ثوبان بن بجدد»، دائرة المعارف قرآن کریم ج۹

پانویس