شر در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-\n\n\n +\n\n))
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== * +==منابع== {{منابع}} * ))
خط ۲۰: خط ۲۰:


==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
* [[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]



نسخهٔ ‏۱۶ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۵۰

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث شر است. "شر" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل شر (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

سوء و بدی[۱] در مقابل "خیر".

خیر: چیزی که در او نفع و اثر نیک و صلاح باشد و شرّ: چیزی که بر آن ضرر و اثر بد و سوء و فساد مترتب باشد[۲].

وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ[۳]‌.

شرّ بر خلاف خیر، ذاتی و تکوینی نیست و به عمل و نیت خارج از ذات تعلق می‌گیرد و عارضی است؛ لذا غالباً در قرآن کریم شرّ صفت اعمال و نیّات انسانی است: وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ[۴].[۵].

در قرآن کریم سِجِّينٍ کتاب جامع برای هر شرّی است و اعمال فجره یعنی شیاطین، فاسقین و کفار در آن ثبت است كَلاَّ إِنَّ كِتَابَ الْفُجَّارِ لَفِي سِجِّينٍ وَمَا أَدْرَاكَ مَا سِجِّينٌ كِتَابٌ مَّرْقُومٌ [۶].[۷] و مقابل آن عِلِّيِّينَ کتاب جامع برای خیرات است: كَلاَّ إِنَّ كِتَابَ الأَبْرَارِ لَفِي عِلِّيِّينَ وَمَا أَدْرَاكَ مَا عِلِّيُّونَ كِتَابٌ مَّرْقُومٌ يَشْهَدُهُ الْمُقَرَّبُونَ[۸]

برخی سِجِّينٍ را قضا و حکم الهی در مورد اعمال فجّار می‌دانند که قضای محتوم الهی است و جزای فجار بر اساس آن شکل می‌گیرد[۹].

شرّ جامع همه ضد ارزش‌ها در فرهنگ قرآنی است؛ در مقابل "خیر" که جامع همه نیکی‌ها و ارزش‌های جامعه قرآنی است.[۱۰]

منابع

پانویس

  1. خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۶، ص۲۱۶.
  2. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۶، ص۳۵.
  3. «و هر کس همسنگ ذره‌ای بدی کند، آن را خواهد دید» سوره زلزال، آیه ۸.
  4. «و از بدی تاریکی شباهنگامی که فرا رسد و از بدی زنان افسونگر دمنده در گره‌ها و از بدی رشک‌آورنده هنگامی که به رشک خیزد» سوره فلق، آیه ۳-۵.
  5. حسن مصطفوی، التحقیق فی کلمات القرآن، ج۶، ص۳۵.
  6. «نه چنین است، کارنامه بدکاران در «سجّین» است، و تو چه دانی که «سجّین» چیست؟ کارنامه‌ای است نگاشته» سوره مطففین، آیه ۷-۹.
  7. وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۳۰، ص۱۱۹.
  8. «نه چنین است؛ کارنامه نیکان در «علّیین» است و تو چه دانی که «علّیین» چیست؟ کارنامه‌ای است نگاشته، که مقرّبان (درگاه خداوند) در آن می‌نگرند» سوره مطففین، آیه ۱۸-۲۱.
  9. سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۲۰، ص۲۳۲.
  10. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص: ۳۶۱-۳۶۲.