هدایت فطری

این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

هدایت فطری در قرآن - هدایت فطری در حدیث - هدایت فطری در کلام اسلامی - هدایت فطری در فلسفه اسلامی - هدایت فطری در عرفان اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل هدایت فطری (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

• هدایت فطری که از زیرشاخه های هدایت عمومی خداوند است بر دوگونه است:

1. هدایت فطری مادی: راهنمایی انسان، جهت تأمین نیازهای مادّی، مانند هدایت نوزاد به پستان مادر. امیرالمؤمنین(ع) در این زمینه می‌فرمایند: «‌ای آفریده هماهنگ و ‌ای نوپدید نگهداری شده در تاریکی رَحِم‏ها... که پس از آن، از قرارگاهت، به سرایی که ندیده بودی و راه‏‌های [رسیدن به] منافعش را نمی‏ دانستی، بیرون آورده شدی! چه کسی تو را به کشیدن خوراک (شیر) از پستان مادرت راهنمایی کرد؟ و به هنگام نیاز، جایگاه‏‌های درخواست و اراده ‏ات را به تو شناساند؟».
2. هدایت فطری معنوی: راهنمایی انسان جهت تأمین نیازهای معنوی؛ بدین ‏صورت که خداوند سبحان ضروری‏ ترین معارف مورد نیاز انسان را به صورت فطری در نهاد او قرار داده است. هر انسانی با الهام فطری می‏‌تواند خوب و بد، خیر و شرّ و حق و باطل را تشخیص دهد: ﴿وَنَفْسٍ وَمَا سَوَّاهَا فَأَلْهَمَهَا فُجُورَهَا وَتَقْوَاهَا﴾. همه آیات و روایاتی که توحید و آیین راستین الهی را فطری می‏‌دانند در حقیقت اشاره به این نوع هدایت همگانی دارند.

منابع

1. محمدی ری‌شهری، محمد، گونه‌شناسی هدایت الهی در قرآن و حدیث، فصلنامه علمی پژوهشی علوم حدیث، ش ش ۶۴، ص ۳ـ ۲۲

پانویس