ابوکبشه مولی رسول الله: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ابن ابی حاتم' به 'ابن ابی‌حاتم') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = صحابه | عنوان مدخل = ابوکبشه مولی رسول الله | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط = }} | ||
{{جعبه اطلاعات اصحاب | |||
| نام = ابوکبشه مولی رسول الله | |||
| مشهور به = | |||
| نام تصویر = تصویر قدیمی مکه.jpg | |||
| عرض تصویر = | |||
| توضیح تصویر = تصویر قدیمی مکه | |||
| نام کامل = ابوکبشه مولی رسول الله | |||
| نام‌های دیگر = | |||
| جنسیت = مرد | |||
| کنیه = | |||
| لقب = | |||
| اهل = | |||
| از قبیله = | |||
| از تیره = | |||
| پدر = | |||
| مادر = | |||
| همسر = | |||
| پسر = | |||
| دختر = | |||
| خواهر = | |||
| برادر = | |||
| خویشاوندان = | |||
| وابستگان = | |||
| تاریخ تولد = | |||
| محل تولد = | |||
| محل زندگی = {{فهرست جعبه افقی| [[مکه]] | [[مدینه]] }} | |||
| تاریخ درگذشت = [[۲۳ هجری]] | |||
| محل درگذشت = | |||
| تاریخ شهادت = | |||
| محل شهادت = | |||
| طول عمر = | |||
| محل دفن = | |||
| دین = | |||
| مذهب = | |||
| از اصحاب = [[پیامبر خاتم]] | |||
| از طبقه = | |||
| در جنگ = [[جنگ بدر]] | |||
| نقش‌ها = | |||
| فعالیت‌ها = | |||
| علت شهرت = | |||
| علت درگذشت = | |||
| علت شهادت = | |||
| راوی از = | |||
| روایات مشهور = | |||
| مشایخ او = | |||
| راویان از او = | |||
| آخرین راوی از او = | |||
}} | |||
== آشنایی اجمالی == | == آشنایی اجمالی == | ||
نامش را «سلیم»<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۳۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۱۴۸؛ ابن حبان، تاریخ، ص۱۱۷.</ref>، «اوس»<ref>ابن حبان، مشاهیر، ص۱۱۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.</ref>، «سلمه»<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.</ref> و عکسه آورده‌اند<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۵، ص۳۴۵.</ref>. از زادگان [[سرزمین]] دوس<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۱۴۸؛ به خطا اوس، ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.</ref> از بلاد [[یمن]]<ref>همدانی، ص۲۳۵.</ref> یا [[فارس]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱؛ ابن اثیر، ج۶، ص۲۵۶.</ref> یا [[مکه]] بود که [[رسول خدا]] {{صل}} را خرید و [[آزاد]] کرد<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۱۴۸؛ ابن حبان، تاریخ، ص۱۱۷؛ ابن عبدالبر، ج۴، ۳۰۱.</ref>. | نامش را «سلیم»<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۳۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۱۴۸؛ ابن حبان، تاریخ، ص۱۱۷.</ref>، «اوس»<ref>ابن حبان، مشاهیر، ص۱۱۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.</ref>، «سلمه»<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.</ref> و عکسه آورده‌اند<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۵، ص۳۴۵.</ref>. از زادگان [[سرزمین]] دوس<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۱۴۸؛ به خطا اوس، ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.</ref> از بلاد [[یمن]]<ref>همدانی، ص۲۳۵.</ref> یا [[فارس]]<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱؛ ابن اثیر، ج۶، ص۲۵۶.</ref> یا [[مکه]] بود که [[رسول خدا]] {{صل}} را خرید و [[آزاد]] کرد<ref>ابن قتیبه، المعارف، ص۱۴۸؛ ابن حبان، تاریخ، ص۱۱۷؛ ابن عبدالبر، ج۴، ۳۰۱.</ref>. | ||
او را از [[مهاجران]] دانسته<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۶.</ref> و گفته‌اند از شرکت کنندگان در [[بدر]] بوده و در همه [[غزوات]] به همراه رسول خدا {{صل}} شرکت کرده است<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ طبری، ج۳، ص۱۷۱؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱.</ref>. از مهم‌ترین موضوعاتی که هنگام یاد کردن از نام وی مطرح می‌شود، عنوان | او را از [[مهاجران]] دانسته<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۶.</ref> و گفته‌اند از شرکت کنندگان در [[بدر]] بوده و در همه [[غزوات]] به همراه رسول خدا {{صل}} شرکت کرده است<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ طبری، ج۳، ص۱۷۱؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱.</ref>. از مهم‌ترین موضوعاتی که هنگام یاد کردن از نام وی مطرح می‌شود، عنوان «ابن ابی کبشه» است که [[قریش]]<ref>ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.</ref> یا [[کفار]] قریش<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۴۰۱.</ref> رسول خدا {{صل}} را بدان می‌خواندند و به وسیله آن [[استهزا]] می‌کردند. در انتساب رسول خدا {{صل}} بدین نام [[اختلاف]] است؛ برخی آن را به سبب نام جد [[مادری]] آن [[حضرت]]، یا منسوب به جد پدری [[مادر]] آن حضرت<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱.</ref> و برخی منسوب به جد مادری [[عبدالمطلب]] یا منسوب به [[پدر]] شیری رسول خدا {{صل}} - [[همسر]] حلیمه، [[حارث بن عبدالعزی سعدی]] – می‌دانند که همگی ابوکبشه خوانده می‌شدند<ref>ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.</ref>. برخی علت این انتساب را [[مخالفت]] رسول خدا {{صل}} با [[دین]] قریش می‌دانند؛ چنانکه ابوکبشه نیز در [[پرستش]] «شعری» با [[قبیله]] خود مخالفت کرد<ref>برای اطلاع بیشتر، ر. ک: ابن قتیبه، غریب الحدیث، ج۱، ص۷۲؛ ابن ماکولا، ج۴، ص۱۷۹ و ج۷، ص۱۵۶؛ ابن عساکر، ج۲۳، ص۲۳۱.</ref>. | ||
برخی تراجم نگاران، سه نفر را با عنوان ابوکبشه، مولای [[رسول الله]] {{صل}}، ابوکبشه حاضن النبی {{صل}} و ابوکبشة الأنماری المذحجی، در شمار [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} آورده‌اند<ref>این حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۳-۲۸۴.</ref>، اما گروهی دیگر، به دو نفر از [[اصحاب]] به این نام اشاره کرده‌اند<ref>خلیفة بن خیاط، طبقات، ص۳۶، ۱۳۴ و ۵۵۸؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱؛ مناوی، ج۵، ص۲۹۵.</ref> و برخی دیگر، فقط از یک نفر با این نام یاد کرده، توضیحات مربوط به ابوکبشه انماری و ابوکبشه، [[مولی رسول الله]] {{صل}} را برای وی آورده‌اند<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۴، ص۲۰۹؛ ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۵، ص۳۴۵.</ref>. از توضیحاتی که برای این افراد آورده‌اند به دست می‌آید که در معرفی آنان اشتباهاتی صورت گرفته است. چون عده‌ای توضیحاتی را برای یک نفر و برخی دیگر، پاره‌ای از همان توضیحات را برای دو نفر آورده‌اند<ref>ر. ک: ابن کثیر، السیرة النبویه، ج۴، ص۶۳۸؛ مقایسه کنید با ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱ و ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴-۲۸۳.</ref>. از سویی دیگر، [[ابن حبان]]<ref>تاریخ، ص۱۱۷.</ref>، ابوکبشه مورد بحث را در شمار [[صحابیان]] [[راوی]] آورده است، در حالی که مزی<ref>مزی، ج۲۱، ص۴۸۲.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>تهذیب التهذیب، ج۲۱، ص۲۳۰.</ref> ابوکبشه انماری را جزو [[راویان]] آورده، از ابوکبشه مولای [[رسول الله]] {{صل}} نام نبرده‌اند. به همین دلیل، نمی‌توان با [[اطمینان]] گفت وی از [[رسول خدا]] {{صل}} [[روایت]] نقل کرده است. ابوکبشه در نخستین [[روز]] [[خلافت عمر]]<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۱۴۸؛ طبری، ج۳، ص۱۷۱.</ref> سه [[شنبه]] ۲۲ [[جمادی]] الاخره سال سیزده<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ حاکم، ج۳، ص۲۳۸؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.</ref> یا همزمان با روز [[دفن]] [[ابوبکر]]<ref>ابن حبان، ثقات، ج۲، ص۱۹۶.</ref> یا سال ۲۳<ref>خلیفة بن خیاط، التاریخ، ص۱۱۲.</ref> روزی که [[عروة بن زبیر]] به [[دنیا]] آمد، درگذشت <ref>أبن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوکبشه مولی رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۸۱.</ref> | برخی تراجم نگاران، سه نفر را با عنوان ابوکبشه، مولای [[رسول الله]] {{صل}}، ابوکبشه حاضن النبی {{صل}} و ابوکبشة الأنماری المذحجی، در شمار [[اصحاب رسول خدا]] {{صل}} آورده‌اند<ref>این حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۳-۲۸۴.</ref>، اما گروهی دیگر، به دو نفر از [[اصحاب]] به این نام اشاره کرده‌اند<ref>خلیفة بن خیاط، طبقات، ص۳۶، ۱۳۴ و ۵۵۸؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱؛ مناوی، ج۵، ص۲۹۵.</ref> و برخی دیگر، فقط از یک نفر با این نام یاد کرده، توضیحات مربوط به ابوکبشه انماری و ابوکبشه، [[مولی رسول الله]] {{صل}} را برای وی آورده‌اند<ref>ابن ابی‌حاتم، ج۴، ص۲۰۹؛ ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۵، ص۳۴۵.</ref>. از توضیحاتی که برای این افراد آورده‌اند به دست می‌آید که در معرفی آنان اشتباهاتی صورت گرفته است. چون عده‌ای توضیحاتی را برای یک نفر و برخی دیگر، پاره‌ای از همان توضیحات را برای دو نفر آورده‌اند<ref>ر. ک: ابن کثیر، السیرة النبویه، ج۴، ص۶۳۸؛ مقایسه کنید با ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱ و ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴-۲۸۳.</ref>. از سویی دیگر، [[ابن حبان]]<ref>تاریخ، ص۱۱۷.</ref>، ابوکبشه مورد بحث را در شمار [[صحابیان]] [[راوی]] آورده است، در حالی که مزی<ref>مزی، ج۲۱، ص۴۸۲.</ref> و [[ابن حجر]]<ref>تهذیب التهذیب، ج۲۱، ص۲۳۰.</ref> ابوکبشه انماری را جزو [[راویان]] آورده، از ابوکبشه مولای [[رسول الله]] {{صل}} نام نبرده‌اند. به همین دلیل، نمی‌توان با [[اطمینان]] گفت وی از [[رسول خدا]] {{صل}} [[روایت]] نقل کرده است. ابوکبشه در نخستین [[روز]] [[خلافت عمر]]<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۱۴۸؛ طبری، ج۳، ص۱۷۱.</ref> سه [[شنبه]] ۲۲ [[جمادی]] الاخره سال سیزده<ref>ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ حاکم، ج۳، ص۲۳۸؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.</ref> یا همزمان با روز [[دفن]] [[ابوبکر]]<ref>ابن حبان، ثقات، ج۲، ص۱۹۶.</ref> یا سال ۲۳<ref>خلیفة بن خیاط، التاریخ، ص۱۱۲.</ref> روزی که [[عروة بن زبیر]] به [[دنیا]] آمد، درگذشت <ref>أبن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱.</ref><ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوکبشه مولی رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۸۱.</ref> | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۶:۲۱
| ابوکبشه مولی رسول الله | |
|---|---|
 تصویر قدیمی مکه | |
| نام کامل | ابوکبشه مولی رسول الله |
| جنسیت | مرد |
| محل زندگی | |
| درگذشت | ۲۳ هجری |
| از اصحاب | پیامبر خاتم |
| حضور در جنگ | جنگ بدر |
آشنایی اجمالی
نامش را «سلیم»[۱]، «اوس»[۲]، «سلمه»[۳] و عکسه آورده‌اند[۴]. از زادگان سرزمین دوس[۵] از بلاد یمن[۶] یا فارس[۷] یا مکه بود که رسول خدا (ص) را خرید و آزاد کرد[۸].
او را از مهاجران دانسته[۹] و گفته‌اند از شرکت کنندگان در بدر بوده و در همه غزوات به همراه رسول خدا (ص) شرکت کرده است[۱۰]. از مهم‌ترین موضوعاتی که هنگام یاد کردن از نام وی مطرح می‌شود، عنوان «ابن ابی کبشه» است که قریش[۱۱] یا کفار قریش[۱۲] رسول خدا (ص) را بدان می‌خواندند و به وسیله آن استهزا می‌کردند. در انتساب رسول خدا (ص) بدین نام اختلاف است؛ برخی آن را به سبب نام جد مادری آن حضرت، یا منسوب به جد پدری مادر آن حضرت[۱۳] و برخی منسوب به جد مادری عبدالمطلب یا منسوب به پدر شیری رسول خدا (ص) - همسر حلیمه، حارث بن عبدالعزی سعدی – می‌دانند که همگی ابوکبشه خوانده می‌شدند[۱۴]. برخی علت این انتساب را مخالفت رسول خدا (ص) با دین قریش می‌دانند؛ چنانکه ابوکبشه نیز در پرستش «شعری» با قبیله خود مخالفت کرد[۱۵].
برخی تراجم نگاران، سه نفر را با عنوان ابوکبشه، مولای رسول الله (ص)، ابوکبشه حاضن النبی (ص) و ابوکبشة الأنماری المذحجی، در شمار اصحاب رسول خدا (ص) آورده‌اند[۱۶]، اما گروهی دیگر، به دو نفر از اصحاب به این نام اشاره کرده‌اند[۱۷] و برخی دیگر، فقط از یک نفر با این نام یاد کرده، توضیحات مربوط به ابوکبشه انماری و ابوکبشه، مولی رسول الله (ص) را برای وی آورده‌اند[۱۸]. از توضیحاتی که برای این افراد آورده‌اند به دست می‌آید که در معرفی آنان اشتباهاتی صورت گرفته است. چون عده‌ای توضیحاتی را برای یک نفر و برخی دیگر، پاره‌ای از همان توضیحات را برای دو نفر آورده‌اند[۱۹]. از سویی دیگر، ابن حبان[۲۰]، ابوکبشه مورد بحث را در شمار صحابیان راوی آورده است، در حالی که مزی[۲۱] و ابن حجر[۲۲] ابوکبشه انماری را جزو راویان آورده، از ابوکبشه مولای رسول الله (ص) نام نبرده‌اند. به همین دلیل، نمی‌توان با اطمینان گفت وی از رسول خدا (ص) روایت نقل کرده است. ابوکبشه در نخستین روز خلافت عمر[۲۳] سه شنبه ۲۲ جمادی الاخره سال سیزده[۲۴] یا همزمان با روز دفن ابوبکر[۲۵] یا سال ۲۳[۲۶] روزی که عروة بن زبیر به دنیا آمد، درگذشت [۲۷][۲۸]
منابع
پانویس
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ خلیفة بن خیاط، الطبقات، ص۳۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۱۴۸؛ ابن حبان، تاریخ، ص۱۱۷.
- ↑ ابن حبان، مشاهیر، ص۱۱۷؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.
- ↑ ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۵، ص۳۴۵.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۱۴۸؛ به خطا اوس، ر. ک: ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.
- ↑ همدانی، ص۲۳۵.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱؛ ابن اثیر، ج۶، ص۲۵۶.
- ↑ ابن قتیبه، المعارف، ص۱۴۸؛ ابن حبان، تاریخ، ص۱۱۷؛ ابن عبدالبر، ج۴، ۳۰۱.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۶.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ طبری، ج۳، ص۱۷۱؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۴۰۱.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱.
- ↑ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.
- ↑ برای اطلاع بیشتر، ر. ک: ابن قتیبه، غریب الحدیث، ج۱، ص۷۲؛ ابن ماکولا، ج۴، ص۱۷۹ و ج۷، ص۱۵۶؛ ابن عساکر، ج۲۳، ص۲۳۱.
- ↑ این حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۳-۲۸۴.
- ↑ خلیفة بن خیاط، طبقات، ص۳۶، ۱۳۴ و ۵۵۸؛ ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱؛ مناوی، ج۵، ص۲۹۵.
- ↑ ابن ابی‌حاتم، ج۴، ص۲۰۹؛ ابن کثیر، البدایة و النهایه، ج۵، ص۳۴۵.
- ↑ ر. ک: ابن کثیر، السیرة النبویه، ج۴، ص۶۳۸؛ مقایسه کنید با ابن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱ و ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴-۲۸۳.
- ↑ تاریخ، ص۱۱۷.
- ↑ مزی، ج۲۱، ص۴۸۲.
- ↑ تهذیب التهذیب، ج۲۱، ص۲۳۰.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ ابن قتیبه، المعارف، ص۱۴۸؛ طبری، ج۳، ص۱۷۱.
- ↑ ابن سعد، ج۳، ص۳۶؛ حاکم، ج۳، ص۲۳۸؛ ابن حجر، الاصابه، ج۷، ص۲۸۴.
- ↑ ابن حبان، ثقات، ج۲، ص۱۹۶.
- ↑ خلیفة بن خیاط، التاریخ، ص۱۱۲.
- ↑ أبن عبدالبر، ج۴، ص۳۰۱.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «ابوکبشه مولی رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی ج۱، ص:۴۸۱.