فضایل حضرت آدم: تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «== مقدمه== علاوه بر فضیلت نبوّت و عصمت، فضایل دیگری برای آدم بیان شده است؛ از جمله، دمیده شدن روح خدا در او: {{متن قرآن|فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُواْ لَهُ سَاجِدِينَ }}<ref> پس هنگامی که او را باندام برآوردم و د...» ایجاد کرد) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
(←مقدمه) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
== مقدمه== | {{مدخل مرتبط | ||
علاوه بر فضیلت [[نبوّت]] و [[عصمت]]، [[ | | موضوع مرتبط = حضرت آدم | ||
| عنوان مدخل = | |||
| مداخل مرتبط = | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== مقدمه == | |||
علاوه بر فضیلت [[نبوّت]] و [[عصمت]]، فضایل دیگری برای [[آدم]] از [[قرآن]] استفاده می‌شود؛ از جمله، دمیده شدن [[روح خدا]] در او: {{متن قرآن|فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُواْ لَهُ سَاجِدِينَ }}<ref> پس هنگامی که او را باندام برآوردم و در او از روان خویش دمیدم، برای او به فروتنی در افتید!؛ سوره حجر، آیه: ۲۹.</ref> نیز {{متن قرآن|فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ}}<ref> پس، هنگامی که او را باندام برآوردم و در او از روان خود دمیدم برای او به فروتنی درافتید!؛ سوره ص، آیه: ۷۲.</ref>، آفریده شدن با دو دست [[خدا]]: {{متن قرآن|قَالَ يَا إِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَن تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنتَ مِنَ الْعَالِينَ }}<ref> فرمود: ای ابلیس! چه چیز تو را از فروتنی برای چیزی که به دست خویش آفریدم، باز داشت؟ سرکشی کردی یا از والا رتبگانی؟، سوره ص، آیه: ۷۵.</ref>، مسجود [[ملائکه]] شدن: {{متن قرآن| وَأَقِيمُواْ الصَّلاةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ وَارْكَعُواْ مَعَ الرَّاكِعِينَ}}<ref> و نماز را برپا دارید و زکات بدهید و با نمازگزاران نماز بگزارید؛ سوره بقره، آیه: ۴۳.</ref>، [[برگزیده خدا]] بودن: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ}}<ref> خداوند، آدم، نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برتری داد؛ سوره آل عمران، آیه: ۳۳.</ref>، نخستین [[خلیفه]] [[خدا]] در روی [[زمین]] بودن: {{متن قرآن|وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاء وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref> و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم، گفتند: آیا کسی را در آن می‌گماری که در آن تباهی می‌کند و خون‌ها می‌ریزد در حالی که ما تو را با سپاس، به پاکی می‌ستاییم و تو را پاک می‌شمریم؛ فرمود: من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید، سوره بقره، آیه: ۳۰.</ref>، نخستین آورنده [[دین]] و [[شریعت]] بودن: {{متن قرآن|قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلا يَضِلُّ وَلا يَشْقَى}}<ref> فرمود: هر دو با هم از آن (بهشت فرازین) فرود آیید- (که) برخی دشمن برخی دیگر (خواهید بود)- آنگاه چون از من رهنمودی به شما رسد، هر که از رهنمود من پیروی کند نه گمراه می‌گردد و نه در رنج می‌افتد؛ سوره طه، آیه: ۱۲۳.</ref>، آموزگار [[فرشتگان]] بودن: {{متن قرآن|قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ}}<ref> فرمود: ای آدم! آنان را از نام‌های اینان آگاه ساز! و چون آنان را از نام‌های اینان آگاهانید فرمود:آیا به شما نگفته بودم که من نهان آسمان‌ها و زمین را می‌دانم و از آنچه آشکار می‌کنید و پوشیده می‌داشتید آگاهم؟؛ سوره بقره، آیه: ۳۳.</ref> و نخستین [[توبه]] کننده بودن. {{متن قرآن|قَالاَ رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ}}<ref> گفتند: پروردگارا! ما به خویش ستم کردیم و اگر ما را نیامرزی و بر ما نبخشایی بی‌گمان از زیانکاران خواهیم بود، سوره اعراف، آیه: ۲۳.</ref> مفسّران درباره [[فضایل]] [[آدم]]، سخنان گوناگونی دارند. به گفته علاّمه طباطبایی، از [[فضایل]] [[آدم]] {{ع}} دمیده شدن [[روح خدا]] در او است که [[دلیل]] [[کرامت]] و [[شرافت]] به شمار می‌رود و همین امر باعث شد تا [[ملائکه]] به [[سجده]] بر وی [[فرمان]] داده شوند؛ چون این [[روح]] حامل تمام [[فضیلت‌ها]] بود.<ref>[[المیزان]]، ج ۸، ص ۲۵.</ref> برخی گفته‌اند: [[آدم]] در سه مرحله وجودی بر [[فرشتگان]] [[برتری]] یافت: | |||
# [[قدرت فکری]] و [[عقلی]] برای فراگرفتن اسما و [[خواص]] و علایم ذاتی؛ | |||
# [[قدرت]] تصرّف و [[تدبیر]]، و آشکار ساختن آن [[خواص]] در صحنه [[طبیعت]] که از "اِنباء" فهمیده می‌شود؛ | |||
# [[احاطه علمی]] بر اسما و [[صفات\1] [[ملائکه]].<ref>پرتوی از [[قرآن]]، ج ۱، ص ۱۲۱.</ref> ملاّصدرا نیز برخی از [[فضایل]] [[آدم]] را چنین برشمرده است: [[مقام]] خلیفه‌اللّه بودن او، [[مقام]] مسجودیّتش برای [[ملائکه]]، تعلّق [[روح]] به بدنش در عالم [[آسمان]] بعد از عالم اسما به واسطه لطیفه حیوانی که بین [[روح]] [[عقلانی]] و [[بدن]] ظلمانی واسطه شد، و [[هبوط]] او به عالم [[زمین]] و تعلّقش به [[بدن]] کثیف ظلمانی که مرکّب از اضداد است.<ref>[[تفسیر]] ملاصدرا، ج ۳، ص ۸۰.</ref> \1این، اشاره به جامعیّت [[آدم]] و کون جامع بودن او است و اینکه با وجود برخورداری از قوای گوناگون، می‌تواند از [[ملائکه]] نیز [[برتر]] باشد.)<ref>[[علی احمد ناصح|ناصح، علی احمد]]، [[آدم - ناصح (مقاله)|مقاله «آدم»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱، ص ۱۴۸-۱۴۹.</ref>. | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:000052.jpg|22px]] [[علی احمد ناصح|ناصح، علی احمد]]، [[آدم - ناصح (مقاله)|'''آدم''']]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱]] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:حضرت آدم]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۱۸ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۵۵
مقدمه
علاوه بر فضیلت نبوّت و عصمت، فضایل دیگری برای آدم از قرآن استفاده می‌شود؛ از جمله، دمیده شدن روح خدا در او: ﴿فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُواْ لَهُ سَاجِدِينَ ﴾[۱] نیز ﴿فَإِذَا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِن رُّوحِي فَقَعُوا لَهُ سَاجِدِينَ﴾[۲]، آفریده شدن با دو دست خدا: ﴿قَالَ يَا إِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَن تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنتَ مِنَ الْعَالِينَ ﴾[۳]، مسجود ملائکه شدن: ﴿ وَأَقِيمُواْ الصَّلاةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ وَارْكَعُواْ مَعَ الرَّاكِعِينَ﴾[۴]، برگزیده خدا بودن: ﴿إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ﴾[۵]، نخستین خلیفه خدا در روی زمین بودن: ﴿وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاء وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ﴾[۶]، نخستین آورنده دین و شریعت بودن: ﴿قَالَ اهْبِطَا مِنْهَا جَمِيعًا بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ فَإِمَّا يَأْتِيَنَّكُم مِّنِّي هُدًى فَمَنِ اتَّبَعَ هُدَايَ فَلا يَضِلُّ وَلا يَشْقَى﴾[۷]، آموزگار فرشتگان بودن: ﴿قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ﴾[۸] و نخستین توبه کننده بودن. ﴿قَالاَ رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنفُسَنَا وَإِن لَّمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ﴾[۹] مفسّران درباره فضایل آدم، سخنان گوناگونی دارند. به گفته علاّمه طباطبایی، از فضایل آدم (ع) دمیده شدن روح خدا در او است که دلیل کرامت و شرافت به شمار می‌رود و همین امر باعث شد تا ملائکه به سجده بر وی فرمان داده شوند؛ چون این روح حامل تمام فضیلت‌ها بود.[۱۰] برخی گفته‌اند: آدم در سه مرحله وجودی بر فرشتگان برتری یافت:
- قدرت فکری و عقلی برای فراگرفتن اسما و خواص و علایم ذاتی؛
- قدرت تصرّف و تدبیر، و آشکار ساختن آن خواص در صحنه طبیعت که از "اِنباء" فهمیده می‌شود؛
- احاطه علمی بر اسما و [[صفات\1] ملائکه.[۱۱] ملاّصدرا نیز برخی از فضایل آدم را چنین برشمرده است: مقام خلیفه‌اللّه بودن او، مقام مسجودیّتش برای ملائکه، تعلّق روح به بدنش در عالم آسمان بعد از عالم اسما به واسطه لطیفه حیوانی که بین روح عقلانی و بدن ظلمانی واسطه شد، و هبوط او به عالم زمین و تعلّقش به بدن کثیف ظلمانی که مرکّب از اضداد است.[۱۲] \1این، اشاره به جامعیّت آدم و کون جامع بودن او است و اینکه با وجود برخورداری از قوای گوناگون، می‌تواند از ملائکه نیز برتر باشد.)[۱۳].
منابع
پانویس
- ↑ پس هنگامی که او را باندام برآوردم و در او از روان خویش دمیدم، برای او به فروتنی در افتید!؛ سوره حجر، آیه: ۲۹.
- ↑ پس، هنگامی که او را باندام برآوردم و در او از روان خود دمیدم برای او به فروتنی درافتید!؛ سوره ص، آیه: ۷۲.
- ↑ فرمود: ای ابلیس! چه چیز تو را از فروتنی برای چیزی که به دست خویش آفریدم، باز داشت؟ سرکشی کردی یا از والا رتبگانی؟، سوره ص، آیه: ۷۵.
- ↑ و نماز را برپا دارید و زکات بدهید و با نمازگزاران نماز بگزارید؛ سوره بقره، آیه: ۴۳.
- ↑ خداوند، آدم، نوح و خاندان ابراهیم و خاندان عمران را بر جهانیان برتری داد؛ سوره آل عمران، آیه: ۳۳.
- ↑ و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم، گفتند: آیا کسی را در آن می‌گماری که در آن تباهی می‌کند و خون‌ها می‌ریزد در حالی که ما تو را با سپاس، به پاکی می‌ستاییم و تو را پاک می‌شمریم؛ فرمود: من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید، سوره بقره، آیه: ۳۰.
- ↑ فرمود: هر دو با هم از آن (بهشت فرازین) فرود آیید- (که) برخی دشمن برخی دیگر (خواهید بود)- آنگاه چون از من رهنمودی به شما رسد، هر که از رهنمود من پیروی کند نه گمراه می‌گردد و نه در رنج می‌افتد؛ سوره طه، آیه: ۱۲۳.
- ↑ فرمود: ای آدم! آنان را از نام‌های اینان آگاه ساز! و چون آنان را از نام‌های اینان آگاهانید فرمود:آیا به شما نگفته بودم که من نهان آسمان‌ها و زمین را می‌دانم و از آنچه آشکار می‌کنید و پوشیده می‌داشتید آگاهم؟؛ سوره بقره، آیه: ۳۳.
- ↑ گفتند: پروردگارا! ما به خویش ستم کردیم و اگر ما را نیامرزی و بر ما نبخشایی بی‌گمان از زیانکاران خواهیم بود، سوره اعراف، آیه: ۲۳.
- ↑ المیزان، ج ۸، ص ۲۵.
- ↑ پرتوی از قرآن، ج ۱، ص ۱۲۱.
- ↑ تفسیر ملاصدرا، ج ۳، ص ۸۰.
- ↑ ناصح، علی احمد، مقاله «آدم»، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۱، ص ۱۴۸-۱۴۹.