یاران صالح: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
== | {{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = نصرت | عنوان مدخل = یاران صالح| مداخل مرتبط = [[یاران صالح در قرآن]] - [[یاران صالح در حدیث]] - [[یاران صالح در معارف و سیره امام باقر]] - [[یاران صالح در معارف و سیره امام صادق]] | پرسش مرتبط = }} | ||
در | |||
== | == مقدمه == | ||
اهل بیت | در مکتب [[امامان اهل بیت]]{{ع}}، [[جامعه]] «[[یاران]] [[صالح]]» بر پایه باورهای مشترک و روابط عاطفی عمیق شکل می‌گیرد<ref>اصول کافی، ج۲، ص۱۶۶.</ref>. این جامعه متشکل از افرادی است که با یکدیگر پیوندهای [[معنوی]] و [[عاطفی]] محکمی دارند<ref>اصول کافی، ج۲، ص۱۹۸، ۱۹۹، ۲۰۵، ۲۰۷، ۲۰۸.</ref>. [[ائمه اطهار]]{{ع}} در [[روایات]] متعددی به تبیین ویژگی‌های این جامعه پرداخته‌اند<ref>وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۲۸۵.</ref>. | ||
== مبانی نظری [[هویت جامعه]] یاران صالح == | |||
[[اهل بیت پیامبر]]{{ع}} در تشریح ویژگی‌های جامعه یاران صالح، بر [[محبت]] و [[مودت]] میان [[مؤمنان]] تأکید ویژه داشتند<ref>اصول کافی، ج۲، ص۱۷۳.</ref>. ایشان در احادیث متعددی فرمودند که مؤمنان نسبت به یکدیگر [[مسئولیت]] دارند<ref>{{متن حدیث|تَبَسُّمُ الرَّجُلِ فِي وَجْهِ أَخِيهِ حَسَنَةٌ وَ صَرْفُ الْقَذَى عَنْهُ حَسَنَةٌ وَ مَا عُبِدَ اللَّهُ بِشَيْ‌ءٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ مِنْ إِدْخَالِ السُّرُورِ عَلَى الْمُؤْمِنِ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۱۸۸.</ref> و باید در [[شادی]] و [[غم]] یکدیگر [[شریک]] باشند<ref>{{متن حدیث|مِنْ حَقِّ الْمُؤْمِنِ عَلَى أَخِيهِ الْمُؤْمِنِ أَنْ يُشْبِعَ جَوْعَتَهُ وَ يُوَارِيَ عَوْرَتَهُ وَ يُفَرِّجَ عَنْهُ كُرْبَتَهُ وَ يَقْضِيَ دَيْنَهُ فَإِذَا مَاتَ خَلَفَهُ فِي أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۱۶۹.</ref>. | |||
[[معصومان]]{{ع}} همچنین بر اهمیت دیدار با [[برادران دینی]]<ref>اصول کافی، ج۲، ص۱۸۰.</ref> و رسیدگی به نیازهای یکدیگر تأکید داشتند<ref>اصول کافی، ج۲، ص۱۸۱.</ref>. ایشان فرمودند مؤمنان باید از احوال یکدیگر جویا شوند<ref>اصول کافی، ج۲، ص۱۸۱.</ref> و در رفع [[مشکلات]] هم بکوشند<ref>اصول کافی، ج۲، ص۱۸۳، ۱۸۴.</ref>. | |||
== | == محورهای [[وابستگی]] در جامعه یاران صالح == | ||
در آموزه‌های امامان [[اهل بیت]]{{ع}}، سه نوع وابستگی در جامعه یاران صالح مطرح شده است: | |||
# وابستگی [[معرفتی]]: که شامل اشتراک در [[باورها]] و [[اصول اعتقادی]] می‌شود<ref>اصول کافی، ج۲، ص۳۴۵.</ref>؛ | |||
# وابستگی عاطفی: که پیوندهای [[قلبی]] میان مؤمنان را شامل می‌شود<ref>اصول کافی، ج۲، ص۳۵۵.</ref>؛ | |||
# وابستگی عملی: که در قالب کمک و [[یاری]] متقابل نمود می‌یابد<ref>اصول کافی، ج۲، ص۳۶۰.</ref>. | |||
== ساختار روابط در جامعه یاران صالح == | |||
ائمه اطهار{{ع}} روابط میان مؤمنان را در سطوح مختلف تعریف می‌کنند<ref>اصول کافی، ج۲، ص۳۶۹.</ref>. این روابط شامل تعاملات فردی و [[اجتماعی]] می‌شود<ref>اصول کافی، ج۲، ص۳۷۱.</ref>. در نگاه ایشان، جامعه یاران صالح باید دارای انسجام درونی باشند<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۷ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۷]]، ص۲۸۹.</ref>. | |||
==ویژگی‌های شیعیان واقعی== | == ویژگی‌های شیعیان واقعی == | ||
اهل بیت پیامبر | {{اصلی|شیعه}} | ||
اهل بیت پیامبر{{ع}} در توصیف شیعیان واقعی، معیارهای دقیقی ارائه کرده‌اند<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۷ (کتاب)|پیشوایان هدایت ج۷]]، ص۲۴۲.</ref>. از دیدگاه ایشان، شیعه واقعی کسی است که در عمل پیرو اهل بیت{{ع}} باشد<ref>تحف العقول، ص۲۱۷ ـ ۲۱۸.</ref>. این [[پیروی]] باید در همه ابعاد [[زندگی]] نمود داشته باشد<ref>ارشاد، ص۲۶۶.</ref>. | |||
==اصول روابط اجتماعی== | ==روابط اجتماعی== | ||
معصومان | {{اصلی|روابط اجتماعی}} | ||
=== اصول روابط اجتماعی=== | |||
[[معصومان]]{{ع}} برای روابط اجتماعی در [[جامعه]] [[یاران]] [[صالح]]، اصولی را تبیین کرده‌اند که مهمترین آنها عبارت‌اند از: | |||
# [[احترام متقابل]]؛ | |||
# رعایت حقوق یکدیگر؛ | |||
# همدلی و [[همراهی]]؛ | |||
# [[مشورت]] در امور؛ | |||
# [[حفظ اسرار]] یکدیگر. | |||
==رفتار با دیگر گروه‌ها== | === [[رفتار]] با دیگر گروه‌ها === | ||
امامان اهل بیت | [[امامان اهل بیت]]{{ع}} در مورد تعامل با دیگر گروه‌های [[اجتماعی]]، اصل [[مدارا]] و حفظ کرامت انسانی را توصیه می‌کنند<ref>اصول کافی، ج۲، ص۳۸۰.</ref>. در این دیدگاه، جامعه یاران صالح ضمن حفظ هویت خود، باید با دیگران تعامل سازنده داشته باشند<ref>وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۲۸۳.</ref>. | ||
==تأثیر روابط اجتماعی بر رشد معنوی== | === تأثیر روابط اجتماعی بر رشد معنوی === | ||
ائمه اطهار | در آموزه‌های [[ائمه اطهار]]{{ع}} بر روابط سالم اجتماعی و نقش آن در رشد معنوی افراد تأکید شده است<ref>اصول کافی، ج۲، ص۳۸۵.</ref>. در تعالیم ایشان، جامعه یاران صالح باید محیطی برای [[رشد]] و تعالی معنوی اعضای خود فراهم کند<ref>بحارالانوار، ج۷۱، ص۳۴۲.</ref>. | ||
==مسئولیت‌های متقابل== | == مسئولیت‌های متقابل == | ||
معصومان | معصومان{{ع}} برای اعضای جامعه یاران صالح، مسئولیت‌های متقابلی تعریف کرده‌اند. این [[مسئولیت‌ها]] شامل: | ||
# حمایت از یکدیگر در [[سختی‌ها]]؛ | |||
# مشارکت در شادی‌ها؛ | |||
# [[کمک به نیازمندان]] جامعه؛ | |||
# [[آموزش]] و [[هدایت]] یکدیگر. | |||
==نقش رهبری در انسجام اجتماعی== | ==انسجام اجتماعی== | ||
اهل بیت پیامبر | {{اصلی|انسجام اجتماعی}} | ||
=== نقش رهبری در انسجام اجتماعی=== | |||
[[اهل بیت پیامبر]]{{ع}} بر نقش محوری رهبری در حفظ انسجام جامعه یاران صالح تأکید دارند. این رهبری باید بتواند: | |||
# [[وحدت جامعه]] را [[حفظ]] کند؛ | |||
# مسیر هدایت را نشان دهد؛ | |||
# از [[انحرافات]] جلوگیری کند؛ | |||
# [[عدالت]] را برقرار سازد. | |||
== منابع == | |||
{{منابع}} | |||
# [[پرونده:151921.jpg|22px]] [[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۷ (کتاب)|'''پیشوایان هدایت ج۷''']] | |||
{{پایان منابع}} | |||
== پانویس == | |||
{{پانویس}} | |||
[[رده:مفاهیم]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۴ دسامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۲۴
این مدخل زیرشاخهٔ بحث نصرت است. یاران صالح از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: یاران صالح در قرآن - یاران صالح در حدیث - یاران صالح در معارف و سیره امام باقر - یاران صالح در معارف و سیره امام صادق - پرسش مرتبط نداردمقدمه
در مکتب امامان اهل بیت(ع)، جامعه «یاران صالح» بر پایه باورهای مشترک و روابط عاطفی عمیق شکل می‌گیرد[۱]. این جامعه متشکل از افرادی است که با یکدیگر پیوندهای معنوی و عاطفی محکمی دارند[۲]. ائمه اطهار(ع) در روایات متعددی به تبیین ویژگی‌های این جامعه پرداخته‌اند[۳].
مبانی نظری هویت جامعه یاران صالح
اهل بیت پیامبر(ع) در تشریح ویژگی‌های جامعه یاران صالح، بر محبت و مودت میان مؤمنان تأکید ویژه داشتند[۴]. ایشان در احادیث متعددی فرمودند که مؤمنان نسبت به یکدیگر مسئولیت دارند[۵] و باید در شادی و غم یکدیگر شریک باشند[۶].
معصومان(ع) همچنین بر اهمیت دیدار با برادران دینی[۷] و رسیدگی به نیازهای یکدیگر تأکید داشتند[۸]. ایشان فرمودند مؤمنان باید از احوال یکدیگر جویا شوند[۹] و در رفع مشکلات هم بکوشند[۱۰].
محورهای وابستگی در جامعه یاران صالح
در آموزه‌های امامان اهل بیت(ع)، سه نوع وابستگی در جامعه یاران صالح مطرح شده است:
- وابستگی معرفتی: که شامل اشتراک در باورها و اصول اعتقادی می‌شود[۱۱]؛
- وابستگی عاطفی: که پیوندهای قلبی میان مؤمنان را شامل می‌شود[۱۲]؛
- وابستگی عملی: که در قالب کمک و یاری متقابل نمود می‌یابد[۱۳].
ساختار روابط در جامعه یاران صالح
ائمه اطهار(ع) روابط میان مؤمنان را در سطوح مختلف تعریف می‌کنند[۱۴]. این روابط شامل تعاملات فردی و اجتماعی می‌شود[۱۵]. در نگاه ایشان، جامعه یاران صالح باید دارای انسجام درونی باشند[۱۶].
ویژگی‌های شیعیان واقعی
اهل بیت پیامبر(ع) در توصیف شیعیان واقعی، معیارهای دقیقی ارائه کرده‌اند[۱۷]. از دیدگاه ایشان، شیعه واقعی کسی است که در عمل پیرو اهل بیت(ع) باشد[۱۸]. این پیروی باید در همه ابعاد زندگی نمود داشته باشد[۱۹].
روابط اجتماعی
اصول روابط اجتماعی
معصومان(ع) برای روابط اجتماعی در جامعه یاران صالح، اصولی را تبیین کرده‌اند که مهمترین آنها عبارت‌اند از:
- احترام متقابل؛
- رعایت حقوق یکدیگر؛
- همدلی و همراهی؛
- مشورت در امور؛
- حفظ اسرار یکدیگر.
رفتار با دیگر گروه‌ها
امامان اهل بیت(ع) در مورد تعامل با دیگر گروه‌های اجتماعی، اصل مدارا و حفظ کرامت انسانی را توصیه می‌کنند[۲۰]. در این دیدگاه، جامعه یاران صالح ضمن حفظ هویت خود، باید با دیگران تعامل سازنده داشته باشند[۲۱].
تأثیر روابط اجتماعی بر رشد معنوی
در آموزه‌های ائمه اطهار(ع) بر روابط سالم اجتماعی و نقش آن در رشد معنوی افراد تأکید شده است[۲۲]. در تعالیم ایشان، جامعه یاران صالح باید محیطی برای رشد و تعالی معنوی اعضای خود فراهم کند[۲۳].
مسئولیت‌های متقابل
معصومان(ع) برای اعضای جامعه یاران صالح، مسئولیت‌های متقابلی تعریف کرده‌اند. این مسئولیت‌ها شامل:
- حمایت از یکدیگر در سختی‌ها؛
- مشارکت در شادی‌ها؛
- کمک به نیازمندان جامعه؛
- آموزش و هدایت یکدیگر.
انسجام اجتماعی
نقش رهبری در انسجام اجتماعی
اهل بیت پیامبر(ع) بر نقش محوری رهبری در حفظ انسجام جامعه یاران صالح تأکید دارند. این رهبری باید بتواند:
- وحدت جامعه را حفظ کند؛
- مسیر هدایت را نشان دهد؛
- از انحرافات جلوگیری کند؛
- عدالت را برقرار سازد.
منابع
پانویس
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۱۶۶.
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۱۹۸، ۱۹۹، ۲۰۵، ۲۰۷، ۲۰۸.
- ↑ وسائل الشیعه، ج۱۵، ص۲۸۵.
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۱۷۳.
- ↑ «تَبَسُّمُ الرَّجُلِ فِي وَجْهِ أَخِيهِ حَسَنَةٌ وَ صَرْفُ الْقَذَى عَنْهُ حَسَنَةٌ وَ مَا عُبِدَ اللَّهُ بِشَيْ‌ءٍ أَحَبَّ إِلَى اللَّهِ مِنْ إِدْخَالِ السُّرُورِ عَلَى الْمُؤْمِنِ»؛ اصول کافی، ج۲، ص۱۸۸.
- ↑ «مِنْ حَقِّ الْمُؤْمِنِ عَلَى أَخِيهِ الْمُؤْمِنِ أَنْ يُشْبِعَ جَوْعَتَهُ وَ يُوَارِيَ عَوْرَتَهُ وَ يُفَرِّجَ عَنْهُ كُرْبَتَهُ وَ يَقْضِيَ دَيْنَهُ فَإِذَا مَاتَ خَلَفَهُ فِي أَهْلِهِ وَ وُلْدِهِ»؛ اصول کافی، ج۲، ص۱۶۹.
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۱۸۰.
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۱۸۱.
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۱۸۱.
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۱۸۳، ۱۸۴.
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۳۴۵.
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۳۵۵.
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۳۶۰.
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۳۶۹.
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۳۷۱.
- ↑ حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت ج۷، ص۲۸۹.
- ↑ حکیم، سید منذر، پیشوایان هدایت ج۷، ص۲۴۲.
- ↑ تحف العقول، ص۲۱۷ ـ ۲۱۸.
- ↑ ارشاد، ص۲۶۶.
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۳۸۰.
- ↑ وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۲۸۳.
- ↑ اصول کافی، ج۲، ص۳۸۵.
- ↑ بحارالانوار، ج۷۱، ص۳۴۲.