کاربر:Smsherafat: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
(صفحه‌ای تازه حاوی «'''بسم الله الرحمن الرحیم'''» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - 'بصورت' به 'به‌صورت')
 
(۵۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
'''بسم الله الرحمن الرحیم'''
==سیدهادی==
این ''جمله'' را برای '''تست''' می نویسم
 
=احادیث روح (اعداد اصلاح شده)=
 
=احادیث روح=
==۱. روح از عالم ملکوت==
{{نقل قول دوقلو طبقاتی
|شکل بندی بدنه=line-height:170%
|شکل بندی عنوان=
|شکل بندی عنوان ستون راست=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold;
|شکل بندی عنوان ستون چپ=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold
|شکل بندی ستون راست=background-color: #FFF۸EA; text-align:justify; font-size:100%; width: 50%
|شکل بندی ستون چپ=background-color: #FEFFF3; text-align:justify; font-size:100%
|شکل بندی فصل=
|رنگ حاشیه=
|تراز=
|عرض=
|عنوان=
|عنوان ستون راست=
|عنوان ستون چپ=
|یکی شدن عنوان =
|
۱-۱. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الکافی (کتاب)|الکافي]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ<ref> سند حدیث: علی بن إبراهيم عن محمد بن عيسى عن يونس عن ابن مسكان</ref> قَالَ: «سَأَلْتُ‏ أَبَا عَبْدِاَللَّهِ (ع‏) عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّوَجَلَ‏: ﴿{{متن قرآن|يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}﴾. قَالَ: خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ‏ جَبْرَئِيلَ‏ وَمِيكَائِيلَ‏ كَانَ مَعَ‏ رَسُولِ‌ اَللَّهِ (ص‏) وَهُوَ مَعَ‏ اَلْأَئِمَّةِ وَهُوَ مِنَ اَلْمَلَكُوتِ‏»<ref>كافی (ط - دار الحديث): ج‏۱ ص ۶۸۲، الكافی (ط - الإسلامية): ج‏۱ ص ۲۷۳، تفسير نور الثقلين: ج‏۳ ص ۲۱۵ و بصائر الدرجات : ج‏۹ ص ۴۶۲ ح ۹.</ref>}}.
|
ابو بصير گويد: «از امام صادق (ع) راجع به قول خداى عزوجل: از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است پرسيدم. فرمود: آن مخلوقى است بزرگ‌تر از جبرئيل و ميكائيل كه همراه رسول خدا (ص) و همراه ائمه است و آن از عالم ملكوت‌ است يعنى آسمانى و روحانى است».
|
۱-۲. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائر الدرجات ]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ <ref>سند حدیث: حدثنا ابراهیم بن هاشم عن یحیى بن ابی عمران عن یونس عن ابن مسكان.</ref> قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) عَنْ قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ:  ﴿{{متن قرآن|يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}﴾. قَالَ: خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ وَهُوَ مِنَ الْمَلَكُوتِ»<ref>بصائر الدرجات : ج‏۹ ص ۴۶۲ ح ۹.</ref>}}.
|
ابو بصیر می‌گوید: «از امام صادق (ع) در مورد آیه مبارکه از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است پرسیدم، حضرت فرمود: آفریده‌ای است بزرگ‌تر از جبرئیل و میکائیل، او با رسول خدا(ص) بود، او با أئمه است و او از ملکوت است».
|
۱-۳. {{عربی|اندازه=155%|'''[[تفسیر العیاشی (کتاب)|تفسیر العیاشي]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَحَدِهِمَا (ع) قَالَ: «سَأَلْتُهُ عَنْ‏ قَوْلِهِ‏ ﴿{{متن قرآن|يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}﴾.‏ قَالَ: الَّتِي‏ فِي‏ الدَّوَابِ‏ وَالنَّاسِ قُلْتُ وَمَا هِيَ قَالَ هِيَ مِنَ الْمَلَكُوتِ مِنَ الْقُدْرَة‏»<ref>تفسير العياشي: ج‏۲ ص۳۱۷ ح ۱۶۱.</ref>}}.
|
زراره گويد: «از یکی از آن دو بزرگوار درباره قول خداى عزوجل: از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است پرسيدم. فرمود:  روحى است كه در دوابّ و در مردم است، گفتم آن‏ چيست؟ فرمود: از ملكوت است، و از قدرت».
|
۱-۴. {{عربی|اندازه=155%|'''[[تفسير العياشی (کتاب)| تفسير العياشي ‏‏]]''' و في رواية سماعة عنه‏: «خلق آدم فنفخ فيه، وسألته عن الروح‏. قال: هي من قدرته من الملكوت ‏»<ref> تفسير العياشي: ج‏۲، ص ۲۴۱، ح ۱۱</ref>}}.
}}
{{پاک کن}}
 
==۲. روح و مراتب آن==
{{نقل قول دوقلو طبقاتی
|شکل بندی بدنه=line-height:170%
|شکل بندی عنوان=
|شکل بندی عنوان ستون راست=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold;
|شکل بندی عنوان ستون چپ=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold
|شکل بندی ستون راست=background-color: #FFF۸EA; text-align:justify; font-size:100%; width: 50%
|شکل بندی ستون چپ=background-color: #FEFFF3; text-align:justify; font-size:100%
|شکل بندی فصل=
|رنگ حاشیه=
|تراز=
|عرض=
|عنوان=
|عنوان ستون راست=
|عنوان ستون چپ=
|یکی شدن عنوان =
|
۲-۱. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)| بصائر الدرجات ‏‏]]''' عَنِ  الْحَسَنِ بْنِ جَهْمٍ<ref>سند حدیث: حدثنا عبد الله بن محمد عن إبراهيم بن محمد أخبرنا يحيى بن صالح حدثنا محمد بن خالد الأسدي</ref> عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (ع) قَالَ: «فِي الْأَنْبِيَاءِ وَالْأَوْصِيَاءِ خَمْسَةُ أَرْوَاحٍ‏ رُوحُ‏ الْبَدَنِ‏ وَرُوحُ الْقُدُسِ وَرُوحُ الْقُوَّةِ وَرُوحُ الشَّهْوَةِ وَرُوحُ الْإِيمَانِ‏ وَفِي الْمُؤْمِنِينَ أَرْبَعَةُ أَرْوَاحٍ أَفْقَدُهَا رُوحُ الْقُدُسِ وَرُوحُ الْبَدَنِ وَرُوحُ الشَّهْوَةِ وَرُوحُ الْإِيمَانِ وَفِي الْكُفَّارِ ثَلَاثَةُ أَرْوَاحٍ رُوحُ الْبَدَنِ وَرُوحُ الْقُوَّةِ وَرُوحُ الشَّهْوَةِ ثُمَّ قَالَ رُوحُ الْإِيمَانِ‏ يُلَازِمُ الْجَسَدَ مَا لَمْ يَعْمَلْ بِكَبِيرَةٍ فَإِذَا عَمِلَ بِكَبِيرَةٍ فَارَقَهُ الرُّوحُ وَرُوحُ الْقُدُسِ مَنْ سَكَنَ فِيهِ فَإِنَّهُ لَا يَعْمَلُ بِكَبِيرَةٍ أَبَداً»<ref> بصائر الدرجات (ص): ج‏۹، ص ۴۴۷، ح ۳ </ref>}}.
|
حسن بن جهم از امام صادق (ع) نقل می‌کند که فرمود: «در انبياء و اوصياء پنج روح است روح بدن و روح القدس و روح القوة و روح الشهوة و روح الايمان. و در مؤمنين چهار روح است كه روح القدس ندارند ولى داراى روح بدن‏ و روح قوت و روح شهوت و روح ايمانند و در كفار سه روح است روح بدن و روح قوت و روح شهوت. سپس فرمود روح ايمان با بدن هست تا وقتى كه مرتكب گناه كبيره‏‌اى نشده وقتى كبيره‏‌اى انجام داد روح از او جدا می‌‏شود ولى روح القدس در هر كس بود هرگز گناه كبيره انجام نمی‌دهد».
|
۲-۲. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)| بصائر الدرجات ‏‏]]'''عَنِ  جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ<ref>سند حدیث:حدّثنا أحمد بن محمّد عن الحسین بن سعید عن حمّاد بن عیسى عن‏ إبراهیم بن عمر</ref>قَالَ: «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع)‏ يَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ النَّاسَ ثَلَاثَةَ أَصْنَافٍ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى‏: ﴿{{متن قرآن|وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ‏}}﴾ فَالسَّابِقُونَ هُوَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) وَ خَاصَّةُ اللَّهِ مِنْ خَلْقِهِ جَعَلَ فِيهِمْ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُدُسِ فَبِهِ بُعِثُوا أَنْبِيَاءَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْإِيمَانِ فَبِهِ خَافُوا اللَّهَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَوُوا عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ وَ كَرِهُوا مَعْصِيَتَهُ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّذِي يَذْهَبُ بِهِ النَّاسُ وَ يَجِيئُونَ وَ جَعَلَ فِي الْمُؤْمِنِينَ أَصْحَابَ الْمَيْمَنَةِ رُوحَ الْإِيمَانِ فَبِهِ خَافُوا اللَّهَ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَوُوا عَلَى الطَّاعَةِ مِنَ اللَّهِ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّتِي يَذْهَبُ النَّاسُ بِهِ وَ يَجِيئُونَ<ref> بصائر الدرجات (ص): ج‏۹، ص۴۴۵، ح۱.</ref>}}.
|
 
|
۲-۳. {{عربی|اندازه=155%|'''[[تفسیر فرات ‏ (کتاب)| تفسير الفرات الكوفي ‏‏]]'''عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع)<ref>سند حدیث:فرات قال حدّثنی علی بن محمّد الزّهری معنعنا</ref>قَالَ: «يَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ النَّاسَ عَلَى ثَلَاثَةِ أَصْنَافٍ وَ هُوَ قَوْلُهُ‏: ﴿{{متن قرآن|وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ‏}}﴾ فَالسَّابِقُونَ هُمْ رُسُلُ اللَّهِ وَ خَاصَّتُهُ مِنْ خَلْقِهِ جَعَلَ اللَّهُ فِيهِمْ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُدُسِ فَبِهِ عَرَفُوا الْأَشْيَاءَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْإِيمَانِ فَأَيَّدَهُمُ اللَّهُ بِهِ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَوُوا عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ وَ كَرِهُوا مَعْصِيَتَهُ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّذِي يَذْهَبُ النَّاسُ فِيهِ وَ يَجِيئُونَ وَ جَعَلَ فِي الْمُؤْمِنِينَ أَرْبَعَةَ أَرْوَاحٍ وَ هُمْ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ وَ رُوحَ الْمَدْرَجِ»<ref>تفسیر الفرات: ص۴۶۵.</ref>}}.
|
 
|
۲-۴. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی ‏ (کتاب)| الكافي ‏‏]]'''عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ<ref>سند حدیث:محمّد بن یحیى عن أحمد بن محمّد عن الحسین بن سعید عن حمّاد بن عیسى عن إبراهیم بن عمر الیمانی</ref>قَالَ: «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع)‏ يَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَلَقَ الْخَلْقَ ثَلَاثَةَ أَصْنَافٍ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: ﴿{{متن قرآن|وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ‏}}﴾  فَالسَّابِقُونَ هُمْ رُسُلُ اللَّهِ (ع) وَ خَاصَّةُ اللَّهِ مِنْ‏ خَلْقِهِ جَعَلَ فِيهِمْ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُدُسِ فَبِهِ عَرَفُوا الْأَشْيَاءَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْإِيمَانِ فَبِهِ خَافُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَدَرُوا عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كَرِهُوا مَعْصِيَتَهُ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّذِي بِهِ يَذْهَبُ النَّاسُ وَ يَجِيئُونَ وَ جَعَلَ فِي الْمُؤْمِنِينَ وَ أَصْحَابِ الْمَيْمَنَةِ رُوحَ الْإِيمَانِ فَبِهِ خَافُوا اللَّهَ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَدَرُوا عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّذِي بِهِ يَذْهَبُ النَّاسُ وَ يَجِيئُونَ<ref> الکافی (ط - الإسلامیة): ج‏۱، ص۲۷۱، ح۱ و كافی (ط - دار الحدیث): ج‏۱، ص ۶۷۶، ح۷۱۴/ ۴.</ref>}}.
|
 
|
۲-۵. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)| بصائر الدرجات‏‏]]''' و '''[[الكافی ‏ (کتاب)| الكافي‏‏]]''' عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع)<ref>سند حدیث به روایت بصائر: حدّثنا بعض أصحابنا عن محمّد بن عمر عن ابن سنان عن عمّار بن مروان عن المنخّل. به روایت کلینی: محمّد بن یحیى عن أحمد بن محمّد عن موسى بن عمر عن محمّد بن سنان عن عمّار بن مروان عن المنخّل.</ref>قَالَ: «قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ عِلْمِ الْعَالِمِ فَقَالَ يَا جَابِرُ إِنَّ فِي الْأَنْبِيَاءِ وَ الْأَوْصِيَاءِ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْقُدُسِ وَ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ رُوحَ الْحَيَاةِ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِرُوحِ الْقُدُسِ يَا جَابِرُ عَلِمْنَا<ref>در الکافی به جای «علمنا»، لفظ «عرفوا» آمده است.</ref> مَا تَحْتَ الْعَرْشِ إِلَى مَا تَحْتَ الثَّرَى ثُمَّ قَالَ يَا جَابِرُ إِنَّ هَذِهِ الْأَرْوَاحَ يُصِيبُهُ الْحَدَثَانِ إِلَّا أَنَّ رُوحَ الْقُدُسِ لَا يَلْهُو وَ لَا يَلْعَبُ<ref>در الکافی به جای «إِنَّ هَذِهِ الْأَرْوَاحَ يُصِيبُهُ الْحَدَثَانِ إِلَّا أَنَّ رُوحَ الْقُدُسِ لَا يَلْهُو وَ لَا يَلْعَبُ»، عبارت «إِنَّ هَذِهِ الْأَرْبَعَةَ أَرْوَاحٌ يُصِيبُهَا الْحَدَثَانُ إِلَّا رُوحَ الْقُدُسِ فَإِنَّهَا لَا تَلْهُو وَ لَا تَلْعَب‏» آمده است.</ref>»<ref>بصائر الدرجات: ج۹، ص۴۴۷، ح۴؛ الکافی (ط - الإسلامیة): ج‏۱، ص۲۷۲، ح۲ و كافی (ط - دار الحدیث): ج‏۱، ص ۶۷۸، ح۷۱۷/ ۲.</ref>}}.
|
 
|
۲-۶. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)| بصائر الدرجات ‏‏]]''' عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ <ref>سند حدیث: حدثنا الحسين بن محمد بن عامر عن معلى بن محمد حدثني أبو الفضل عبد الله بن إدريس عن محمد بن سنان</ref> قَالَ: «قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع): سَأَلْتُهُ عَنْ عِلْمِ الْإِمَامِ بِمَا فِي أَقْطَارِ الْأَرْضِ وَهُوَ فِي بَيْتِهِ مُرْخًى عَلَيْهِ سِتْرُهُ فَقَالَ: يَا مُفَضَّلُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى جَعَلَ لِلنَّبِيِّ (ص) خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْحَيَاةِ فَبِهِ دَبَّ وَدَرَجَ وَرُوحَ الْقُوَّةِ فَبِهِ نَهَضَ وجَاهَدَ وَرُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِهِ أَكَلَ وَشَرِبَ وَأَتَى النِّسَاءَ مِنَ الْحَلَالِ وَرُوحَ الْإِيمَانِ فَبِهِ أَمَرَ وَعَدَلَ وَرُوحَ الْقُدُسِ فَبِهِ حَمَلَ النُّبُوَّةَ فَإِذَا قُبِضَ النَّبِيُّ (ص) انْتَقَلَ رُوحُ الْقُدُسِ فَصَارَ فِي الْإِمَامِ وَرُوحُ الْقُدُسِ لَا يَنَامُ وَلَا يَغْفُلُ وَلَا يَلْهُو وَلَا يَسْهُو وَالْأَرْبَعَةُ الْأَرْوَاحُ تَنَامُ َ تَلْهُو وَتَغْفُلُ وَتَسْهُوَ وَرُوحُ الْقُدُسِ ثَابِتٌ يَرَى بِهِ مَا فِي شَرْقِ الْأَرْضِ وَغَرْبِهَا وَبَرِّهَا وَبَحْرِهَا قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ يَتَنَاوَلُ الْإِمَامُ مَا بِبَغْدَادَ بِيَدِهِ قَالَ نَعَمْ وَمَا دُونَ الْعَرْشِ»<ref> بصائر الدرجات: ج‏۹، ص: ۴۵۴، ح۱۳</ref>}}.
|
مفضل بن عمر گويد: «از امام صادق(ع) پرسيدم راجع بدانستن امام(ع) آنچه را در اطراف زمين است، با اينكه خودش در ميان اتاقى‏ است كه پرده‏اش انداخته است فرمود: اى مفضل! خداى تبارك و تعالى در پيغمبر (ص) پنج روح قرار داد: ۱- روح زندگى كه با آن بجنبد و راه رود ۲- روح قوه كه با آن قيام و كوشش كند ۳- روح شهوت كه با آن بخورد و بياشامد و با زنان حلال خود نزديكى كند ۴- روح ايمان كه با آن ايمان آورد و عدالت ورزد ۵- روح القدس كه با آن بار نبوت كشد. چون پيغمبر (ص) وفات كند، روح القدس از او به امام جانشينش منتقل شود و روح القدس خواب و غفلت و ياوه‏گرى و تكبر ندارد و چهار روح ديگر خواب و غفلت و تكبر و ياوه‏گرى دارند و روح القدس ثابت است بوسيله آنچه در شرق و غرب و خشكى و دريا است مى‌‏بيند، عرض كردم آيا مي‌تواند امام چيزى كه در بغداد است با دست خود بر دارد فرمود آرى حتى پائين‏‌تر از عرش را مي‌تواند».
|
۲-۷. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی(کتاب)| الكافي ‏‏]]''' عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع)<ref>سند حدیث: الحسيْن بن محمد عن المعلى بن محمد عن عبد الله بن إدريس عن محمد بن سنان عن المفضل بن عمرَ</ref> قَالَ: «سَأَلْتُهُ عَنْ عِلْمِ الْإِمَامِ بِمَا فِي أَقْطَارِ الْأَرْضِ وَهُوَ فِي بَيْتِهِ مُرْخًى عَلَيْهِ سِتْرُهُ فَقَالَ: يَا مُفَضَّلُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى جَعَلَ فِي النَّبِيِّ (ص) خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْحَيَاةِ فَبِهِ دَبَّ وَدَرَجَ وَرُوحَ الْقُوَّةِ فَبِهِ نَهَضَ وَجَاهَدَ وَرُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِهِ أَكَلَ وَشَرِبَ وَأَتَى النِّسَاءَ مِنَ الْحَلَالِ وَرُوحَ الْإِيمَانِ فَبِهِ آمَنَ وَعَدَلَ وَرُوحَ الْقُدُسِ فَبِهِ حَمَلَ النُّبُوَّةَ فَإِذَا قُبِضَ النَّبِيُّ (ص) انْتَقَلَ رُوحُ الْقُدُسِ فَصَارَ إِلَى الْإِمَامِ وَرُوحُ الْقُدُسِ لَا يَنَامُ وَلَا يَغْفُلُ وَلَا يَلْهُو وَلَا يَزْهُو وَالْأَرْبَعَةُ الْأَرْوَاحِ تَنَامُ وَتَغْفُلُ وَتَزْهُو وَتَلْهُو وَرُوحُ الْقُدُسِ كَانَ يَرَى بِهِ‏»<ref>الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۲۷۲، ح۳ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۱، ص ۶۸۰، ح ۷۱۸/ ۳ و مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول: ج‏۳، ص۱۶۸، ح </ref>}}.
|
مفضل بن عمر گويد: «از امام صادق(ع) پرسيدم راجع بدانستن امام(ع) آنچه را در اطراف زمين است، با اينكه خودش در ميان اتاقى‏ است كه پرده‏اش انداخته است فرمود: اى مفضل! خداى تبارك و تعالى در پيغمبر (ص) پنج روح قرار داد: ۱- روح زندگى كه با آن بجنبد و راه رود ۲- روح قوه كه با آن قيام و كوشش كند ۳- روح شهوت كه با آن بخورد و بياشامد و با زنان حلال خود نزديكى كند ۴- روح ايمان كه با آن ايمان آورد و عدالت ورزد ۵- روح القدس كه با آن بار نبوت كشد. چون پيغمبر (ص) وفات كند، روح القدس از او به امام جانشينش منتقل شود و روح القدس خواب و غفلت و ياوه‏گرى و تكبر ندارد و چهار روح ديگر خواب و غفلت و تكبر و ياوه‏گرى دارند و بوسيله روح القدس همه چيز درك مى‌‏شود».
}}
{{پاک کن}}
 
==۳. روح بالاتر از ملائکه==
{{نقل قول دوقلو طبقاتی
|شکل بندی بدنه=line-height:170%
|شکل بندی عنوان=
|شکل بندی عنوان ستون راست=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold;
|شکل بندی عنوان ستون چپ=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold
|شکل بندی ستون راست=background-color: #FFF۸EA; text-align:justify; font-size:100%; width: 50%
|شکل بندی ستون چپ=background-color: #FEFFF3; text-align:justify; font-size:100%
|شکل بندی فصل=
|رنگ حاشیه=
|تراز=
|عرض=
|عنوان=
|عنوان ستون راست=
|عنوان ستون چپ=
|یکی شدن عنوان =
|
۳-۱. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الکافی (کتاب)|الکافي]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ<ref> سند حدیث: علی عن ابيه عن ابن ابی عمير عن ابی ايوب الخزاز</ref> قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) يَقُولُ: ﴿{{متن قرآن|يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}﴾.‏ قَالَ: خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ لَمْ يَكُنْ مَعَ أَحَدٍ مِمَّنْ مَضَى غَيْرِ مُحَمَّدٍ (ص) وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ يُسَدِّدُهُمْ وَلَيْسَ كُلُّ مَا طُلِبَ وُجِدَ»<ref>الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱ ص: ۲۷۳ ح ۴</ref>.}}
|
ابو بصیر می‌گوید: «از امام صادق (ع) شنیدم که می‌گفت: از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است پرسیدم، فرمود: آفریده‌ای است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل که به جز محمد (ص) با هیچ کس از گذشتگان نبوده و او با أئمه (ع) است و آنها را استوار می‌کند و اینگونه نیست که هر چیزی خواسته شود، یابیده شود».
|
۳-۲. {{عربی|اندازه=155%|'''[[ بصائر الدرجات (کتاب)| بصائر الدرجات ]]''' عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ<ref>سند حدیث: حدثنا یعقوب بن یزید عن ابن ابی عمیر.</ref> قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) يَقُولُ:  ﴿{{متن قرآن|يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}﴾. قَالَ: خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ لَمْ يَكُنْ مَعَ أَحَدٍ مِمَّنْ مَضَى غَيْرِ مُحَمَّدٍ (ص) وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ يُوَفِّقُهُمْ وَيُسَدِّدُهُمْ وَلَيْسَ كُلَّمَا طُلِبَ وُجِدَ»<ref> بصائر الدرجات : ج۹ ص ۴۶۰.</ref>}}.
|
هاشم بن سالم می‌گوید: «از امام صادق (ع) شنیدم که می‌گفت: از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است ، فرمود: آفریده‌ای است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل که به جز محمد (ص) با هیچ کس از گذشتگان نبوده و او با أئمه (ع) است و آنها را توفیق می‌دهد و استوار می‌کند و اینگونه نیست که هر چیزی خواسته شود، یابیده شود».
|
۳-۳. {{عربی|اندازه=155%|'''[[تفسير العياشی (کتاب)|تفسير العياشي]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) يَقُولُ  ﴿{{متن قرآن|يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}﴾. قَالَ: خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ لَمْ يَكُنْ مَعَ أَحَدٍ مِمَّنْ مَضَى غَيْرِ مُحَمَّدٍ عليه وآله السلام، وَمَعَ الْأَئِمَّةِ يُسَدِّدُهُمْ وَلَيْسَ كُلَّمَا طُلِبَ وُجِدَ»<ref> تفسير العياشي: ج‏۲ ص ۳۱۷.</ref>}}.
|
ابوبصیر می‌گوید: «از امام صادق (ع) شنیدم که می‌گفت: از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است ، فرمود: آفریده‌ای است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل که به جز محمد (ص) با هیچ کس از گذشتگان نبوده و با أئمه (ع) است، آنها را استوار می‌کند و اینگونه نیست که هر چیزی خواسته شود، یابیده شود».
|
۳-۴. {{عربی|اندازه=155%|'''[[تفسير القمی‏ (کتاب)| تفسير القمي‏]]''' عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيد<ref>سند حدیث: فحدثني أَبي عن المحمودي و محمد بن عيسى بن عبيد عن محمد بن إِسماعيل الرازي ‏</ref>: «﴿{{متن قرآن|وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَلَا الْإِيمانُ}}﴾.‏ قَالَ: رُوحُ الْقُدُسِ هِيَ الَّتِي قَالَ الصَّادِقُ (ع) فِي قَوْلِهِ:‏ ﴿{{متن قرآن|يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}﴾‏.‏ قَالَ: هُوَ مَلَكٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ ثُمَ‏ كَنَى‏ عَنْ‏ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع). فَقَالَ:‏ ﴿{{متن قرآن|وَلكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِي بِهِ مَنْ نَشاءُ مِنْ عِبادِنا}}﴾‏ وَالدَّلِيلُ عَلَى أَنَّ النُّورَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) قَوْلُهُ‏ ﴿{{متن قرآن|وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ}}﴾ الْآيَة»<ref> تفسير القمي: ج‏۲، ص ۲۷۹</ref>}}.
|
محمد بن سعید می‌گوید: «امام حسن عسکری (ع) درباره روح در آیه وَ كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَ لَا الْإِيمانُ فرمود: روح القدس است اين همان است كه حضرت صادق (ع) فرمود در باره آيه وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي فرمود او فرشته ايست بزرگتر از جبرئيل و ميكائيل كه با پيامبر اكرم بود و يا آنچه نيز هست سپس بكنايه از امير المؤمنين (ع) ياد كرده وَ لكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِي بِهِ مَنْ نَشاءُ مِنْ عِبادِنا دليل بر اينكه نور در اين آيه امير المؤمنين (ع) است اين آيه است وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ پيروى كنيد از نورى كه به همراه او فرستاده شده‏».
|
۳-۵. {{عربی|اندازه=155%|'''[[تفسير القمی (کتاب)| تفسير القمي]]''' عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ: «قَالَ الرُّوحُ‏ مَلَكٌ‏ أَعْظَمُ‏ مِنْ‏ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ وَكَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ (ع‏)‏»<ref> تفسير القمي: ج‏۲، ص ۴۰۲</ref>}}.
|
علی بن ابراهیم گوید: «فرمود: روح، ملکی است بزرگتر از جبرئيل و ميكائيل، كه همراه پيغمبر (ص) بود و همراه امامان می‌باشد».
|
۳-۶. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات‏ (کتاب)| بصائر الدرجات‏‏]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ ‏<ref>سند حدیث: حدثنا أحمد بن محمد عن الحسين بن سعيد عن النضر بن سويد عن يحيى الحلبي عن أبي الصباح الكناني</ref>قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى:‏ ﴿{{متن قرآن|وكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَلَا الْإِيمانُ}}﴾.‏ قَالَ: خَلْقٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) يُخْبِرُهُ‏ وَيُسَدِّدُهُ‏ وهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدَهُ»<ref>بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۵، ح۲</ref>}}.
|
ابو بصير گويد: «از امام صادق (ع) قول خداى تعالى: و همچنين روحى از امر خود را بسويت‏ وحى كرديم، تو نمی‌دانستى كتاب و ايمان چيست؟ را پرسيدم. فرمود: آن مخلوقی است از مخلوقات خدا، بزرگتر از جبرئيل و ميكائيل، كه همراه پيغمبر (ص) است، به او خبر می‌دهد و رهبريش می‌کند و همراه امامان پس از وى هم می‌باشد».
|
۳-۷. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات‏ (کتاب)| بصائر الدرجات‏‏]]''' عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ<ref>سند حدیث: حدثنا محمد بن الحسين عن موسى بن سعدان عن عبد الله بن القاسم</ref> قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) يَقُولُ‏: إِنْ الرُّوحُ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) يُسَدِّدُهُ وَيرشده وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ<ref> در بصائر الدرجات: ج‏۱، ص ۴۵۶، ح۵ وجود ندارد.</ref> وَالْأَوْصِيَاءِ مِنْ بَعْدَهُ»<ref>بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۶، ح۴</ref>}}.
|
سماعة بن مهران می‌گوید: «از امام صادق (ع) شنیدم که می‌فرمود: همانا روح آفریده‌ای است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل، كه همراه پيغمبر (ص) است او را راهنمایی استوار می‌کند  و  او با أئمه (ع) و اوصیای بعد از او است».
|
۳-۸. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات‏ (کتاب)| بصائر الدرجات‏‏]]''' عَنْ أَبِي الصَّبَّاحِ الْكِنَانِيِّ<ref>سند حدیث: حدثنا محمد بن عبد الحميد عن منصور بن يونس</ref> قَالَ: «قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِاللَّهِ (ع)‏: ﴿{{متن قرآن|وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا}}﴾ إِلَى آخِرِ الْآيَةِ قَالَ: خَلْقٌ وَاللَّهِ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ وَقَدْ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) يُخْبِرُهُ وَيُسَدِّدُهُ وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدَهُ»<ref>بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۶، ح۶</ref>}}.
|
ابی صباح کنانی گوید: «از امام جعفر (ع) راجع به آیه و همچنين روحى از امر خود را بسويت‏ وحى كرديم سوال کردم. فرمود: به خدا سوگند آفریده‌ای است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل. و همراه رسول خدا (ص) است. او را با خبر می‌کند و اورا استوار می‌کند. و همراه امامان بعد از او است».
|
۳-۹. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات‏ (کتاب)| بصائر الدرجات‏‏]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ<ref> سند حدیث: حدثنا محمد بن الحسين عن صفوان عن أبي الصباح الكناني.</ref> قَالَ: «قُلْتُ قَوْلُ اللَّهِ‏ ﴿{{متن قرآن|وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا}}﴾ قَالَ: هُوَ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ وَكَّلَ بِمُحَمَّدٍ (ص) يُخْبِرُهُ وَيُسَدِّدُهُ وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ يُخْبِرُهُمْ وَيُسَدِّدُهُمْ»<ref>بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۶، ح۸</ref>}}.
|
ابو بصیر گوید: «در مورد قول خداوند که می فرماید :و همچنين روحى از امر خود را بسويت‏ وحى كرديم سوال کردم. فرمود: او آفریده‌ای است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل، مامور شده است تا پیامبر را با خبر کند و او را استوار کند. و او همراه ائمه است آنها را با خبر و استوار می‌کند».
|
۳-۱۰. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات‏ (کتاب)| بصائر الدرجات‏‏]]''' عن محمد بن مسلم عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع)‏<ref>سند حدیث: حدثنا أحمد بن محمد بن عيسى عن أحمد بن محمد بن أبي نصر البزنطي‏ عن عاصم.</ref> فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ‏ ﴿{{متن قرآن|وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَلَا الْإِيمانُ‏}}﴾ فَقَالَ: «خَلْقٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) يُخْبِرُهُ وَيُسَدِّدُهُ وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدَهُ»<ref>بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۶، ح۹</ref>}}.
|
محمد بن مسلم از امام باقر (ع) راجع به قول خداى تعالى: و همچنين روحى از امر خود را بسويت‏ وحى كرديم، تو نمی‌دانستى كتاب و ايمان چيست؟ نقل می‌کند که فرمود: «مخلوقی است از مخلوقات خدا، بزرگتر از جبرئيل و ميكائيل، كه همراه پيغمبر (ص) است، به او خبر می‌دهد و استوارش می‌کند و همراه امامان پس از وى هم می‌باشد».
|
۳-۱۱. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ<ref>سند حدیث: عد من أصحابنا عن أحمد بن محمد عن الحسين بن سعيد عن النضر بن سويد عن يحيى الحلبي عن أبي الصباح الكناني.</ref> قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى: ﴿{{متن قرآن|وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ‏ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي‏ مَا الْكِتابُ وَلَا الْإِيمانُ}}﴾‏. قَالَ: خَلْقٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) يُخْبِرُهُ‏ وَيُسَدِّدُهُ‏ وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ‏»<ref> الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۲۷۳، ح ۱ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۱، ص ۶۸۱، ح ۷۱۹/ ۱</ref>}}.
|
ابو بصير گويد: «از امام صادق (ع) قول خداى تعالى: و همچنين روحى از امر خود را بسويت‏ وحى كرديم، تو نمی‌دانستى كتاب و ايمان چيست؟ را پرسيدم. فرمود: آن مخلوقی است از مخلوقات خداى عزوجل، بزرگتر از جبرئيل و ميكائيل، كه همراه پيغمبر (ص) است، به او خبر می‌دهد و رهبريش می‌کند و همراه امامان پس از وى هم می‌باشد».
|
۳-۱۲. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات‏ (کتاب)| بصائر الدرجات‏‏]]''' عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ<ref>سند حدیث: حدثنا العباس بن معروف عن سعدان بن مسلم.</ref> قَالَ: «الرُّوحُ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) يُسَدِّدُهُ وَيوفقه وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدَهُ»<ref>بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۵، ح۳</ref>}}.
|
ابان بن تغلب نقل می‌کند که فرمود: «روح مخلوقی است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل، که همراه پیغمبر است، او را استوار می‌کند و توفیق می‌دهد و همراه امامان پس از وی هم می‌باشد».
|
۳-۱۳. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات‏ (کتاب)| بصائر الدرجات‏‏]]''' عَنْ أَبِي الصَّبَّاحِ<ref>سند حدیث: حدثنا عبد الله بن محمد عن إبراهيم بن محمد عن عبد الله بن جبل.</ref> قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) يَقُولُ‏ إِنَّهُ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ يوفقه وَيُسَدِّدُهُ وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدَهُ»<ref>بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۷، ح۱۰</ref>}}.
|
ابی صباح گوید: «شنیدم که امام صادق (ع) می فرماید: همانا او همراه رسول خدا (ص) است، مخلوقی بزرگتر از جبرئیل و میکائیل که پیغمبر را توفیق می دهد و استوار می کند و همراه امامان پس از وی هم می‌باشد».
|
۳-۱۴. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الکافی (کتاب)|الکافي]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ<ref> سند حدیث: علي بن محمد عن عبد الله بن إسحاق العلوي عن محمد بن زيد الرزامي‏ عن محمد بن سليمان الديلمي عن علي بن أبي حمزه.</ref> قُلْتُ: «جُعِلْتُ‏ فِدَاكَ‏ الرُّوحُ‏ لَيْسَ هُوَ جَبْرَئِيلَ؟ قَالَ: الرُّوحُ هُوَ <ref>در كافي (ط - دار الحديث)، ج‏۲، ص: ۲۸۷، ح ۱۰۰۶/ ۱ وجود ندارد.</ref> أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ إِنَّ جَبْرَئِيلَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَإِنَّ الرُّوحَ هُوَ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِن‏ الْمَلَائِكَةِ أَ لَيْسَ يَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى: ﴿{{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوح}}﴾‏‏»<ref> الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۳۸۵  ح ۱.</ref>}}.
|
ابو بصیر گوید گفتم: «قربانت، روح همان جبرئيل نيست؟ در جواب فرمود: روح از جبرئيل بزرگتر است، همانا جبرئيل از فرشته‌‏ها است‏ و روح خلق بزرگوارترى است از فرشته‌‏ها (ع) آيا نيست كه خدا تبارك و تعالى می‌‏فرمايد: فرشتگان و روح فرود می‌آیند».
|
۳-۱۵. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات‏ (کتاب)| بصائر الدرجات‏‏]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ ‏<ref>سند حدیث: أحمد بن الحسين عن المختار بن زياد عن أبي جعفر محمد بن مسلم‏‏‏‏ در بصائر الدرجات: ج‏۱، ص ۴۶۴، ح۴ (سليمان) می‌باشد عن أبيه.‏</ref> قُلْتُ: «جُعِلْتُ فِدَاكَ لَيْسَ الرُّوحُ جَبْرَئِيلَ؟ فَقَالَ: جَبْرَئِيلُ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَالرُّوحُ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنَ الْمَلَائِكَةِ أَ لَيْسَ اللَّهُ يَقُولُ‏ ﴿{{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ}}﴾‏‏‏»<ref>بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۴۰، ح۴</ref>}}.
|
ابو بصیر گوید گفتم: «قربانت شوم، روح همان جبرئيل نيست؟ در جواب فرمود: جبرئيل از فرشته‌‏ها است‏ و روح خلق بزرگوارترى است از فرشته‌‏ها آيا نيست كه خدا تبارك و تعالى می‌‏فرمايد: فرشتگان و روح فرود می‌آیند».
|
۳-۱۶. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)| بصائر الدرجات ‏‏]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ<ref>سند حدیث: حدثنا أحمد بن محمد عن علي بن الحكم عن سيف بن عميرة.</ref> قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ عَنِ الرُّوحِ‏ ﴿{{متن قرآن|قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}﴾.‏ فَقَالَ أَبُو عَبْدِاللَّهِ (ع): خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ يُفَقِّهُهُمْ‏ قُلْتُ‏ وَنَفَخَ فِيهِ مِنْ رُوحِهِ‏ قَالَ‏ مِنْ‏ قُدْرَتِهِ‏»<ref>بصائر الدرجات (ص)، ج‏۹، ص: ۴۶۲ ، ح ۸</ref>}}.
|
ابو بصیر گوید: «از امام صادق (ع) درباره روح در آیه بگو روح از امر پروردگارم است، پرسیدم. امام صادق (ع) در جواب فرمود: مخلوقی بزرگتر از جبرئیل و میکائیل است. و او همراه امامان است و آنها را آگاه می‌کند. گفتم: و از روح خود در او دمید، فرمود: از قدرتش».
|
۳-۱۷. {{عربی|اندازه=155%|'''[[المحاسن‏ (کتاب)| المحاسن‏]]'''عَنْ أبي بصير عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّه‏<ref>سند حدیث: عن الوشاء عن علي بن أبي حمزة.</ref> قُلْتُ: «وَالرُّوحُ لَيْسَ هُوَ جَبْرَئِيلَ؟ قَالَ: لَا الرُّوحُ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ إِنَّ جَبْرَئِيلَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَإِنَّ الرُّوحَ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنَ الْمَلَائِكَةِ أَ لَيْسَ يَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى:‏ ﴿{{متن قرآن|تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوح‏}}﴾ ‏‏»<ref>المحاسن: ج‏۲، ص ۳۱۴، ح ۳۲</ref>}}.
|
ابو بصیر گوید: «از امام صادق (ع) پرسیدم: روح همان جبرئیل نیست؟ در جواب فرمود: نه. روح مخلوقی است بزرگتر از جبرئیل. همانا جبرئیل از فرشته‌هاست و روح مخلوقی بزرگتر از فرشته‌ها است. آیا خداوند تبارک و تعالی نمی فرماید:  فرشتگان و روح فرود می آیند».
|
۲-۱. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)|بصائر الدرجات]]''' عَنْ سَعْدٍ الْإِسْكَافِ<ref>سند حدیث: حدثنا محمد بن الحسين و محمد بن عيسى عن علی بن أسباط عن الحسين بن ابی العلاء‏‏</ref> قَالَ: «أَتَى رَجُلٌ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ (ع) يَسْأَلُهُ عَنِ الرُّوحِ أَ لَيْسَ هُوَ جَبْرَئِيلَ؟ فَقَالَ لَهُ عَلِيٌّ (ع): جَبْرَئِيلُ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَالرُّوحُ غَيْرُ جَبْرَئِيلَ وَكَرَّرَ ذَلِكَ عَلَى الرَّجُلِ فَقَالَ لَهُ: لَقَدْ قُلْتَ عَظِيماً مِنَ الْقَوْلِ مَا أَحَدٌ يَزْعُمُ أَنَّ الرُّوحَ غَيْرُ جَبْرَئِيلَ فَقَالَ لَهُ عَلِيٌّ (ع): إِنَّكَ ضَالٌّ تَرْوِي عَنْ أَهْلِ الضَّلَالِ يَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى لِنَبِيِّهِ (ص): ﴿{{متن قرآن|أَتى‏ أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحانَهُ وَتَعالى‏ عَمَّا يُشْرِكُونَ يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ}}﴾ وَالرُّوحُ غَيْرُ الْمَلَائِكَةِ‏»<ref>بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۶۴.</ref>}}.
|
سعد اسکاف گوید: «مردى به خدمت علی بن ابی طالب (ع) آمد و آن حضرت را از روح سؤال می‌کرد كه: آيا روح، جبرئيل نيست؟ پس حضرت علی (ع) فرمود كه: جبرئيل (ع)، از فرشتگان است و روح، غير جبرئيل است. و اين را بر آن مرد تكرار فرمود. آن مرد به حضرت عرض كرد كه: قول بزرگى را گفتى، و كسى نيست كه گمان داشته باشد كه روح، غير جبرئيل است. حضرت علی (ع) به آن مرد فرمود: به درستى كه تو گمراهى و از اهل ضلالت روايت می‌كنى. خداى عزوجل به پيغمبرش (ص) می‌فرمايد كه: آمد امر خدا، درباره آن شتاب مورزيد پاك و برتر است خدا از آنچه شريك او دانند، فرشته‌‏ها را با روح فرود آيند پس روح غير از ملائكه می‌باشد».
|
۲-۲. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الکافی (کتاب)|الکافي]]'''عَنْ سَعْدٍ الْإِسْكَافِ<ref>سند حدیث: محمد بن يحيى عن محمد بن الحسين عن علی بن أسباط عن الحسين بن ابی العلاء</ref> قَالَ: «أَتَى رَجُلٌ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ (ع) يَسْأَلُهُ عَنِ الرُّوحِ أَ لَيْسَ هُوَ جَبْرَئِيلَ؟ فَقَالَ لَهُ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع): جَبْرَئِيلُ (ع) مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَالرُّوحُ غَيْرُ جَبْرَئِيلَ فَكَرَّرَ ذَلِكَ عَلَى الرَّجُلِ فَقَالَ لَهُ: لَقَدْ قُلْتَ عَظِيماً مِنَ الْقَوْلِ مَا أَحَدٌ يَزْعُمُ أَنَّ الرُّوحَ غَيْرُ جَبْرَئِيلَ فَقَالَ لَهُ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع): إِنَّكَ ضَالٌّ تَرْوِي عَنْ أَهْلِ الضَّلَالِ يَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى لِنَبِيِّهِ (ص): ﴿{{متن قرآن|أَتى‏ أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحانَهُ وَتَعالى‏ عَمَّا يُشْرِكُونَ يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ}}﴾  وَالرُّوحُ غَيْرُ الْمَلَائِكَةِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ»<ref>الكافی (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۲۷۴ ح ۶، كافی (ط - دار الحديث)، ج‏۱، ص: ۶۸۴ ح۷۲۴</ref>}}.
|
از سعد اسكاف روايت كرده است كه گفت: «مردى به خدمت امير المؤمنين (ع) آمد و آن حضرت را از روح سؤال می‌کرد كه: آيا روح، جبرئيل نيست؟ امير المؤمنين (ع) فرمود كه: جبرئيل (ع)، از فرشتگان است و روح، غير جبرئيل است. و اين را بر آن مرد تكرار فرمود. آن مرد به حضرت عرض كرد كه: قول بزرگى را گفتى، و كسى نيست كه گمان داشته باشد كه روح، غير جبرئيل است. امير المؤمنين (ع) به آن مرد فرمود: به درستى كه تو گمراهى و از اهل ضلالت روايت می‌كنى. خداى عزوجل به پيغمبر خويش (ص) می‌فرمايد كه: آمد امر خدا، درباره آن شتاب مورزيد پاك و برتر است خدا از آنچه شريك او دانند، فرشته‌‏ها را با روح فرود آيند پس روح غير از ملائكه صلوات اللَّه عليهم می‌باشد».
|
۲-۳. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الغارات‏‏ (کتاب)| الغارات‏‏‏]]''' عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَة؛ أَنَّ رَجُلًا سَأَلَ عَلِيّاً (ع) عَنِ الرُّوحِ قَالَ: «لَيْسَ هُوَ جَبْرَئِيلَ. قَالَ عَلِيٌّ (ع): جَبْرَئِيلُ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَ الرُّوحُ غَيْرُ جَبْرَئِيلَ. وَ كَانَ الرَّجُلُ شَاكّاً فَكَبُرَ ذَلِكَ عَلَيْهِ فَقَالَ: لَقَدْ قُلْتُ شَيْئاً عَظِيماً وَ مَا أَحَدٌ مِنَ النَّاسِ يَزْعُمُ أَنَّ الرُّوحَ غَيْرُ جَبْرَئِيلَ قَالَ عَلِيٌّ (ع): أَنْتَ ضَالٌّ تَرْوِي عَنْ أَهْلِ الضَّلَالِ يَقُولُ اللَّهُ لِنَبِيِّهِ (ص): ﴿{{متن قرآن|أَتى‏ أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحانَهُ وَتَعالى‏ عَمَّا يُشْرِكُونَ يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى‏ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ}}﴾ فَالرُّوحُ غَيْرُ الْمَلَائِكَةِ وَ قَالَ: ﴿{{متن قرآن|لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْف‏ شَهْرٍ تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فِيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ}}﴾‏ وَ قَالَ: ﴿{{متن قرآن|يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلائِكَةُ صَفًّا}}﴾‏»<ref> الغارات (ط - القديمة): ج‏۱، ص ۱۰۷</ref>}}.
|
اصبغ بن نباته گويد: مردى از على (ع) پرسيد: كه روح چيست؟ آيا جبرئيل نيست؟ على (ع) گفت: «جبرئيل از ملائكه است و روح غير از جبرئيل است. آن مرد در ترديد بود و گفت: سخنى شگفت گفتى، هيچ يك از مردم نمی‌پندارد كه روح غير از جبرئيل باشد. على (ع) گفت: تو مردى گمراهى و از گمراهان نقل سخن می‌كنى خداى تعالى به پيامبرش می‌گويد: فرمان خدا در رسيد به شتابش می‌خواهيد. او منزه است و از هر چه شريك او می‌‏سازيد برتر. فرشتگان را همراه روح كه فرمان اوست بر هر يك از بندگانش كه بخواهد فرو می‌فرستد».
}}
{{پاک کن}}
 
==۴. روح موید تمام انبیا==
فبه، فبروح القدس و... از بالا
{{نقل قول دوقلو طبقاتی
|شکل بندی بدنه=line-height:170%
|شکل بندی عنوان=
|شکل بندی عنوان ستون راست=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold;
|شکل بندی عنوان ستون چپ=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold
|شکل بندی ستون راست=background-color: #FFF۸EA; text-align:justify; font-size:100%; width: 50%
|شکل بندی ستون چپ=background-color: #FEFFF3; text-align:justify; font-size:100%
|شکل بندی فصل=
|رنگ حاشیه=
|تراز=
|عرض=
|عنوان=
|عنوان ستون راست=
|عنوان ستون چپ=
|یکی شدن عنوان =
|
۴-۱. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات ‏ (کتاب)| بصائر الدرجات ‏‏]]'''عن أبي بصير عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع)<ref>سند حدیث: حدثنا محمد بن عيسى عن عبيد بن أْسباط عن علي بن أبي حمزة .</ref> قَالَ: «سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ‏: ﴿{{متن قرآن|يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى‏ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ‏}}﴾ فَقَالَ: جَبْرَئِيلُ الَّذِي نَزَلَ عَلَى الْأَنْبِيَاءِ وَالرُّوحُ‏ تَكُونُ‏ مَعَهُمْ‏ وَمَعَ الْأَوْصِيَاءِ لَا تُفَارِقُهُمْ تُفَقِّهُهُم‏‏ وَتُسَدِّدُهُمْ مِنْ عِنْدِ اللَّه»<ref> بصائر الدرجات (ص): ج‏۹، ص ۴۶۳، ح ۱</ref>}}.
|
ابو بصیر گوید: «از امام باقر (ع) در مورد قول خداوند پرسیدم که می فرماید: فرشتگان را با روح از امر خویش بر هر کس از بندگانش که بخواهد فرو می‌فرستد. در جواب فرمود: جبرئيل بر انبياء نازل می‌‏شود ولى روح با آنها و اوصياء هست هرگز از آنها جدا نميشود از جانب خدا ايشان را آگاه ساخته و تقويت می‌‏كند».
|
۴-۲. {{عربی|اندازه=155%|'''[[ تفسير العياشی (کتاب)| تفسير العياشي‏]]''' عَنْ زُرَارَة وَحمران عن أبي جعفر وَأبي عَبْدِاللَّهِ (ع‏) ﴿{{متن قرآن| يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ}}﴾ قالا: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى أَحَدٌ صَمَدٌ، وَالصَّمَدُ الشَّيْ‏ءُ الَّذِي لَيْسَ لَهُ جَوْفٌ، فإنما الرُّوحُ خَلْقٌ مِنْ خَلْقِهِ لَهُ بَصَرٌ وَقُوَّةٌ وَتَأْيِيدٌ يَجْعَلُهُ فِي قُلُوبِ الرُّسُلِ وَالْمُؤْمِنِينَ‏»<ref>تفسير العياشي: ج ۲، ص ۳۱۶ ح ۱۶۰.</ref>}}.
|
زراره و حمران می‌گویند: امام باقر و امام صادق (ع) درباره قول خداوند: از تو درباره روح می‌پرسند فرمودند: «خداى تبارك و تعالى، يگانه‌ای است بی‌نیاز، توپری كه او را اندرونى نيست و جز اين نيست كه روح آفريده‌ای است از آفريدگان او و بینش و قوت و تاییدی است كه خدا آن را در دل‌هاى پيغمبران و مؤمنان قرار می‌دهد».
|
۴-۳. {{عربی|اندازه=155%|'''[[ بصائر الدرجات‏ (کتاب)| بصائر الدرجات‏]]''' عَنْ مُحَمَّدٍ الْحَلَبِي‏<ref>سند حدیث: حدثنا احمد بن محمد و يعقوب بن يزيد عن الحسن بن علی بن‏ فضال عن ابی جميله</ref> عَنْ أَبی عَبْدِاَللَّهِ (ع‏) فِي قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿{{متن قرآن|يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي}}﴾ قَالَ: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى أَحَدٌ صَمَدٌ وَالصَّمَدُ الشَّيْ‏ءُ الَّذِي لَيْسَ لَهُ جَوْفٌ وَإِنَّمَا الرُّوحُ خَلْقٌ مِنْ خَلْقِهِ لَهُ بَصَرٌ وَقُوَّةٌ وَتَأْيِيدٌ يَجْعَلُهُ اللَّهُ فِي قُلُوبِ الرُّسُلِ وَالْمُؤْمِنِينَ»<ref>بصائر الدرجات : ج۹، ص ۴۶۳.</ref>}}.
|
محمد بن حلبی گوید: امام صادق (ع) درباره قول خداوند: از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است فرمود: «خداى تبارك و تعالى، يگانه‌ای است بی‌نیاز، تو پری كه او را اندرونى نيست و جز اين نيست كه روح آفريده‌ای است از آفريدگان او و بینش و قوت و تاییدی است كه خدا آن را در دل‌هاى پيغمبران و مؤمنان قرار می‌دهد».
|
۴-۴. {{عربی|اندازه=155%|'''[[التوحيد (کتاب)| التوحيد ‏‏]]'''عن الحلبي و زرارة عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع)<ref>سند حدیث: أبي رحمه الله قال حدثنا سعد بن عبد الله قال حدثنا أحمد بن محمد بن عيسى عن ابن فضال </ref> قَالَ: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى أَحَدٌ صَمَدٌ لَيْسَ لَهُ جَوْفٌ وَإِنَّمَا الرُّوحُ خَلْقٌ‏ مِنْ‏ خَلْقِهِ‏ نَصْرٌ وَتَأْيِيدٌ وَقُوَّةٌ يَجْعَلُهُ اللَّهُ فِي قُلُوبِ الرُّسُلِ وَالْمُؤْمِنِينَ‏» <ref> التوحيد (للصدوق): ص: ۱۷۱ ، ح ۲ </ref>}}.
|
حلبى و زراره نقل می‌کنند از حضرت صادق (ع) كه فرمود: «خداى تبارك و تعالى: يگانه‌ای است تو پر كه او را اندرونى نيست و جز اين نيست كه روح آفريده‌ای است از آفريدگان او و يارى و تأييد و قوتى است كه خدا آن را در دل‌هاى پيغمبران و مؤمنان قرار می‌دهد».
|
۴-۵. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]''' عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ <ref>سند حدیث: محمد بن يحيى عن أحمد بن محمد بن عيسى عن علي بن الحكم عن سيف بن عميرة</ref>عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ (ع) قَالَ: «مَا مِنْ مُؤْمِنٍ إِلَّا وَلِقَلْبِهِ أُذُنَانِ فِي جَوْفِهِ أُذُنٌ يَنْفُثُ فِيهَا الْوَسْوَاسُ الْخَنَّاسُ وَأُذُنٌ يَنْفُثُ‏ فِيهَا الْمَلَكُ‏ فَيُؤَيِّدُ اللَّهُ الْمُؤْمِنَ بِالْمَلَكِ فَذَلِكَ قَوْلُهُ‏ ﴿{{متن قرآن|وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْه}}﴾‏»<ref> الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۲، ص ۲۶۷، ح ۳ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۳، ص ۶۶۴، ح ۲۴۰۹/ ۳.</ref>}}.
|
ابان بن تغلب گوید: «امام صادق (ع) فرمود: مؤمنى نيست جز آنكه قلبش از درون دو گوش دارد؛ ۱- گوشى كه وسواس خناس در آن دمد. ۲- گوشى كه فرشته در آن دمد، و خدا مؤمن را بسبب فرشته تقويت كند، و همين است گفتار خداى تعالى: «آنها را بوسيله روحى از جانب خود تقويت كرده است».
|
۴-۶. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)| بصائر الدرجات ‏‏]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ<ref>سند حدیث: حدثنا محمد بن عيسى عن عبيد بن أسباط عن علي بن أبي حمزة</ref> عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: «سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ‏ ﴿{{متن قرآن|يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى‏ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ}}﴾.‏ فَقَالَ: جَبْرَئِيلُ‏ الَّذِي‏ نَزَلَ‏ عَلَى‏ الْأَنْبِيَاءِ وَالرُّوحُ تَكُونُ مَعَهُمْ وَمَعَ الْأَوْصِيَاءِ لَا تُفَارِقُهُم‏»<ref> بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۶۳، ح۱.</ref>}}.
|
ابوبصیر گوید: «از امام باقر (ع) درباره آیه فرشتگان را با روح از امر خويش بر هر كس از بندگانش كه بخواهد فرو می‌‏فرستد سوال کردم. فرمود: آن جبرئیل است که بر انبیا فرود آمد و روح همراه آنان است و همراه اوصیا است و از آنها جدا نمی شود».
|
۴-۷. {{عربی|اندازه=155%|'''[[علل الشرائع (کتاب)| علل الشرائع ‏‏]]''' عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ <ref>سند حدیث: حدثنا محمد بن الحسن بن أحمد بن الوليد رضي الله عنه قال حدثنا محمد بن الحسن الصفار عن أحمد بن محمد بن عيسى و حدثنا أبي رضي الله عنه قال حدثني سعد بن عبد الله عن أحمد بن محمد بن عيسى عن الحسن بن محبوب عن هشام بن سالم عن حبيب السجستاني </ref>قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) يَقُولُ‏:....قَالَ آدَمُ يَا رَبِّ أَ فَتَأْذَنُ لِي فِي الْكَلَامِ فَأَتَكَلَّمُ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ: تَكَلَّمْ فَإِنَّ رُوحَكَ‏ مِنْ رُوحِي‏ وَطَبِيعَتَكَ مِنْ خِلَافِ كَيْنُونَتِي‏» <ref> علل الشرائع: ج‏1، ص10 ،ح4</ref>}}.
|
حسن بن محبوب گوید: «از امام باقر (ع) شنیدم که می‌فرمود: ... آدم عرض کرد: پروردگارم، پس آیا به من اجازه  سخن گفتن می‌دهی تا سخن بگویم؟ خداوند فرمود: سخن بگو. همانا روح تو از روح من است و طبیعت تو برخلاف وجود من است».
|
۴-۸. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]''' عَنْ حَبِيبٍ السِّجِسْتَانِيِّ <ref>سند حدیث: محمد بن يحيى عن أحمد بن محمد و علي بن إبراهيم عن أبيه عن الحسن بن محبوب عن هشام بن سالم </ref> قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) يَقُولُ‏: قَالَ آدَمُ (ع) يَا رَبِّ فَتَأْذَنُ لِي فِي الْكَلَامِ فَأَتَكَلَّمَ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ تَكَلَّمْ فَإِنَّ رُوحَكَ مِنْ رُوحِي وَطَبِيعَتَكَ مِنْ‏ خِلَافِ كَيْنُونَتِي‏»<ref>الكافي (ط - الإسلامية): ج‏2، ص 8، ح2 و كافي (ط - دار الحديث): ج‏3، ص 25، ح 1460</ref>}}.
|
حبیب سجستانی گوید: «از امام باقر (ع) شنیدم که می‌فرمود: آدم عرض کرد: پروردگارم، پس آیا به من اجازه سخن گفتن می‌دهی تا سخن بگویم؟ خداوند فرمود: سخن بگو. همانا روح تو از روح من است و طبیعت تو برخلاف وجود من است».
}}
{{پاک کن}}
 
==۵. روح ویژه برای پیامبر خاتم و ائمه==
{{نقل قول دوقلو طبقاتی
|شکل بندی بدنه=line-height:170%
|شکل بندی عنوان=
|شکل بندی عنوان ستون راست=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold;
|شکل بندی عنوان ستون چپ=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold
|شکل بندی ستون راست=background-color: #FFF۸EA; text-align:justify; font-size:100%; width: 50%
|شکل بندی ستون چپ=background-color: #FEFFF3; text-align:justify; font-size:100%
|شکل بندی فصل=
|رنگ حاشیه=
|تراز=
|عرض=
|عنوان=
|عنوان ستون راست=
|عنوان ستون چپ=
|یکی شدن عنوان =
|
۵-۱. {{عربی|اندازه=155%|'''[[عيون أخبار الرضا (کتاب)| عيون أخبار الرضا ‏‏]]''' عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْجَهْمِ<ref>سند حدیث: حدثنا تميم بن عبد الله بن تميم القرشي رضي الله عنه قال حدثني أبي قال حدثنا أحمد بن علي الأنصاري</ref>: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ قَدْ أَيَّدَنَا بِرُوحٍ مِنْهُ مُقَدَّسَةٍ مُطَهَّرَةٍ لَيْسَتْ‏ بِمَلَكٍ‏ لَمْ تَكُنْ مَعَ أَحَدٍ مِمَّنْ مَضَى إِلَّا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَهِيَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنَّا تُسَدِّدُهُمْ وَتُوَفِّقُهُمْ وَهُوَ عَمُودٌ مِنْ نُورٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ»<ref>عيون أخبار الرضا عليه السلام: ج‏۲، ص ۲۰۰، ح ۱</ref>}}.
|
حسن بن جهم روايت كرده: «حق‌تعالى همانا ما را بروح مقدس و مطهرى مؤيد ساخته‏ است و آن روح فرشته نيست و با احدى از كسانى كه اين دار فانى را وداع كردند نبوده است مگر با رسول خدا (ص) و با ائمه (ع) كه يارى مي‌كند و اعانت می‌نمايد ايشان را و آن عمودى است از نور كه ميان ما و ميان خدا است».
|
۵-۲. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)| بصائر الدرجات]]''' عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ<ref>سند حدیث: حدثنا أحمد بن محمد عن البرقي عن أبي الجهم‏</ref> قَالَ: «سَأَلَ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) رَجُلٌ وَأَنَا حَاضِرٌ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى:‏ ﴿{{متن قرآن|وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا}}﴾. فَقَالَ: مُنْذُ أَنْزَلَ اللَّهِ ذَلِكَ الرُّوحَ عَلَى مُحَمَّدٍ (ص) لَمْ يَصْعَدُ إِلَى السَّمَاءِ وَإِنَّهُ‏ لَفِينَا‏»<ref> بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۷، ح ۱۱ </ref>}}.
|
علی بن اسباط گويد: «من حاضر بودم كه مردى از امام صادق (ع) در باره قول خداى تعالی: و همچنين روحى از امر خود را بسوى تو وحى كرديم پرسيد. امام فرمود: از زمانى كه خداى عزوجل آن روح را بر محمد (ص) فرو فرستاده، به آسمان بالا نرفته است و آن روح در ما هست».
|
۵-۳. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)| بصائر الدرجات]]''' عَنْ زُرَارَةَ<ref>سند حدیث: حدثنا أحمد بن محمد عن الحسن بن محبوب ‏عن ابن بكير</ref> عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع)‏ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ‏: ﴿{{متن قرآن|وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَلَا الْإِيمانُ وَلكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِي بِهِ مَنْ نَشاءُ مِنْ عِبادِنا}}﴾. فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (ع): «مُنْذُ أَنْزَلَ اللَّهِ ذَلِكَ الرُّوحَ عَلَى نَبِيِّهِ مَا صَعِدَ إِلَى السَّمَاءِ وَإِنَّهُ لَفِينَا»<ref> بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۷، ح ۱۲ </ref>}}.
|
زراره از امام باقر (ع) در باره شرح آیه  و بدين‏ گونه ما روحى از امر خويش را به تو وحى كرديم تو نمی‌‏دانستى كتاب و ايمان چيست ولى ما آن را نورى قرار داديم كه بدان از بندگان خويش هر كه را بخواهيم راهنمايى می‌‏كنيم نقل می کند که فرمود: «از زمانى كه خدا آن روح را بر نبی‌اش فرو فرستاده، به آسمان بالا نرفته است و آن روح در ما هست».
|
۵-۴. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)| بصائر الدرجات]]''' عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ <ref>سند حدیث: حدثنا محمد بن الحسين‏</ref>قَالَ: «سَأَلَهُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ هِيتَ وَأَنَا حَاضِرٌ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ:‏ ﴿{{متن قرآن|وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا}}﴾. قَالَ: مُنْذُ أَنْزَلَ اللَّهُ ذَلِكَ الرُّوحَ عَلَى مُحَمَّدٍ (ص) مَا صَعِدَ إِلَى السَّمَاءِ وَإِنَّهُ لَفِينَا»<ref>بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۷، ح ۱۳ </ref>}}.
|
علی بن اسباط گويد: «من حاضر بودم كه مردى از اهل هیت از امام (ع) در باره قول خداى تعالی: و همچنين روحى از امر خود را بسوى تو وحى كرديم پرسيد. امام فرمود: از زمانى كه خداى عزوجل آن روح را بر محمد (ص) فرو فرستاده، به آسمان بالا نرفته است و آن روح در ما هست».
|
۵-۵. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)| بصائر الدرجات]]''' أَسْبَاطُ بْنُ سَالِمٍ<ref>سند حدیث:حدثنا سلمة بن الخطاب عن يحيى بن إبراهيم حدثني‏</ref>قَالَ: «كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِاللَّهِ (ع) فَدَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ هِيتَ فَقَالَ: أَصْلَحَكَ اللَّهُ قَوْلُ اللَّهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى فِي كِتَابِهِ‏ ﴿{{متن قرآن|وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا}}﴾ قَالَ: ذَلِكَ فِينَا مُنْذُ هَبَطَهُ اللَّهُ إِلَى الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ‏ إِلَى السَّمَاءِ»<ref> بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۸، ح ۱۴</ref>}}.
|
اسباط بن سالم گويد: «من نزد امام صادق (ع) بودم که مردی از اهل هیت وارد شد و گفت: خدا شما را به سلامت دارد و پرسید در باره قول خداى تعالی: و همچنين روحى از امر خود را بسوى تو وحى كرديم. امام فرمود: آن روح در ما هست از زمانى كه خداى عزوجل آن را فرو فرستاده، به آسمان نرفته است».
|
۵-۶. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)| بصائر الدرجات]]''' عَنْ سَلَّامِ بْنِ الْمُسْتَنِيرِ<ref>سند حدیث: حدثنا أحمد بن محمد عن الحسن بن محبوب عن ألاحول‏</ref> قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع)‏ وَقَدْ سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى:‏ ﴿{{متن قرآن|وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا}}﴾. فَقَالَ: الرُّوحُ الَّذِي قَالَ اللَّهُ‏ ﴿{{متن قرآن|وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا}}﴾ فَإِنَّهُ هَبَطَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى مُحَمَّدٍ (ص) ثُمَّ لَمْ يَصْعَدْ إِلَى السَّمَاءِ مُنْذُ هَبَطَ إِلَى الْأَرْضِ»<ref> بصائر الدرجات: ج۹‏، ص ۴۵۸، ح ۱۵ </ref>}}.
|
سلام بن مستنیر گوید: «از امام باقر (ع) شنیدم که در پاسخ به سوالی درباره قول خداوند تبارک و تعالی: و همچنين روحى از امر خود را بسوى تو وحى كرديم. فرمود: آن روحی است که خداوند در آیه و بدين ‏گونه ما روحى از امر خويش را به تو وحى كرديم فرمود. آن روح از آسمان بر محمد (ص) فرود آمد و تا کنون به آسمان بازنگشته است».
|
۵-۷. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي]]''' عَنْ أَسْبَاطِ بْنِ سَالِمٍ<ref>سند حدیث: محمد بن يحيى عن محمد بن الحسين عن علي بن أسباط‏</ref> قَالَ: «سَأَلَهُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ هِيتَ‏ وَأَنَا حَاضِرٌ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿{{متن قرآن|وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا}}﴾. فَقَالَ: مُنْذُ أَنْزَلَ اللَّهُ عَزّ وَجَلَّ ذَلِكَ الرُّوحَ عَلَى مُحَمَّدٍ (ص) مَا صَعِدَ إِلَى السَّمَاءِ وَإِنَّهُ‏ لَفِينَا.»<ref> الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۲۷۳، ح ۲ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۱، ص ۶۸۱ ح ۷۲۰/ ۲.</ref>}}.
|
اسباط بن سالم گويد: «من حاضر بودم كه مردى از اهل هيت <ref> شهرى در كنار فرات بوده ‏</ref>از امام (ع) در باره قول خداى عزوجل: و همچنين روحى از امر خود را بسوى تو وحى كرديم پرسيد. امام فرمود: از زمانى كه خداى عزوجل آن روح را بر محمد (ص) فرو فرستاده، به آسمان بالا نرفته است و آن روح در ما هست».
|
۵-۸. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات‏ (کتاب)| بصائر الدرجات‏‏]]''' عن أسباط بياع الزطي عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع)<ref>سند حدیث: حدثنا يعقوب بن يزيد عن محمد بن أبي عمير </ref> قَالَ: «قَالَ لَهُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ هِيتَ: قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ‏ ﴿{{متن قرآن|وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَلَا الْإِيمانُ}}﴾.‏ قَالَ: فَقَالَ مَلَكٍ مُنْذُ أَنْزَلَ اللَّهِ ذَلِكَ الْمَلَكُ لَمْ يَصْعَدُ إِلَى السَّمَاءِ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ يُسَدِّدُهُمْ»<ref>بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۶، ح۷</ref>}}.
|
اسباط بیاع الزطی گوید: «مردی از اهالی هیت از امام صادق (ع) درباره آیه و بدين‏ گونه ما روحى از امر خويش را به تو وحى كرديم تو نمی‌‏دانستى كتاب و ايمان چيست پرسید. امام فرمود: پس فرمود فرشته‌ای را که از زمانی که خداوند آن ملک را فرو فرستاد به آسمان نرفته است. همراه رسول خدا (ص) بود و همراه امامان است و آنها را استوار می‌کند».
|
۵-۹. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي‏‏]]''' عَلِيِّ بْنِ رِئَابٍ<ref>سند حدیث: علي بن إبراهيم عن علي بن حسان و محمد بن يحيى عن سلمة بن الخطاب و غيره عن علي بن حسان عن علي بن عطية</ref> رَفَعَهُ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) قَالَ: «قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع):‏ إِنَّ لِلَّهِ نَهَراً دُونَ‏ عَرْشِهِ‏ وَدُونَ النَّهَرِ الَّذِي دُونَ عَرْشِهِ نُورٌ نَوَّرَهُ وَإِنَّ فِي حَافَتَيِ النَّهَرِ رُوحَيْنِ مَخْلُوقَيْنِ رُوحُ الْقُدُسِ وَرُوحٌ مِنْ أَمْرِه وَ إِنَّ لِلَّهِ عَشْرَ طِينَاتٍ خَمْسَةً مِنَ الْجَنَّةِ وَ خَمْسَةً مِنَ الْأَرْضِ فَفَسَّرَ الْجِنَانَ وَ فَسَّرَ الْأَرْضَ ثُمَّ قَالَ مَا مِنْ نَبِيٍّ وَ لَا مَلَكٍ مِنْ بَعْدِهِ جَبَلَهُ إِلَّا نَفَخَ فِيهِ مِنْ إِحْدَى الرُّوحَيْنِ وَ جَعَلَ النَّبِيَّ ص مِنْ إِحْدَى الطِّينَتَيْنِ قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ الْأَوَّلِ ع مَا الْجَبْلُ فَقَالَ الْخَلْقُ غَيْرَنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَنَا مِنَ الْعَشْرِ طِينَاتٍ وَ نَفَخَ فِينَا مِنَ الرُّوحَيْنِ جَمِيعاً فَأَطْيِبْ بِهَا طِيباً‏‏»<ref> الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۳۸۹، ح ۳ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۲، ص ۲۹۹، ح۱۰۱۶/ ۳.</ref>}}.
|
على بن رئاب حديث را تا على (ع) رسانيده كه فرمود: «براى خدا نهرى است نشیب عرش خود و نشیب‏‌تر از آن نهر نورى است فروزان و در دو کناره آن نهر دو روح آفریده یکى روح القدس و دیگرى، روح وابسته به امر خدا است، و براى خدا ده طینت (سرشت، گل) است: پنج تاى آنها از بهشت است و پنج دیگر از زمین، آنگاه بهشتى و زمینى را تفسیر نمود. سپس فرمود: هر پیغمبر و فرشته‏‌اى را که خدا پس از پیغمبر سرشته است، یکى از این دو روح را در او دمیده، و پیغمبر (ص) را از یکى از آن دو قسم طینت سرشته است بجز ما خاندان. راوى گوید بموسى بن جعفر (ع) عرض کردم: سرشتن چیست؟ فرمود: آفریدنست. همانا خداى عز و جل ما خاندان را، از آن ده طینت آفرید و از هر دو روح در ما دمید، وه چه طینت پاکیزه‏‌اى».
|
۵-۱۰. {{عربی|اندازه=155%|'''[[بصائر الدرجات (کتاب)| بصائر الدرجات‏‏]]''' عَنْ عَلِيِّ بْنِ عَطِيَّةَ الزَّيَّاتِ<ref>سند حدیث: حدثني علي بن حسان</ref> يَرْفَعُهُ إِلَى أَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ (ع) قَالَ: «قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ<ref>در بصائر الدرجات به جاى «علي بن ابي طالب» لفظ «أمير المؤمنين» آمده است. ج ۱، ص ۴۴۶، ح۲.</ref>: ‏إِنَّ لِلَّهِ نَهَراً دُونَ‏ عَرْشِهِ‏ وَدُونَ النَّهَرِ الَّذِي دُونَ عَرْشِهِ نُورٌ مِنْ نُورِهِ وَإِنَّ فِي <ref>در  بصائر الدرجات (ص): ج‏۱، ص ۴۴۶، ح۲ (عَلَى‏) می‌باشد. </ref> حَافَتَيِ النَّهَرِ رُوحَيْنِ مَخْلُوقَيْنِ رُوحُ الْقُدُسِ وَرُوحٌ مِنْ أَمْرِه‏»<ref>بصائر الدرجات (ص)، ج‏۱، ص: ۱۹ ، ح ۱ و بصائر الدرجات (ص): ج‏۹، ص ۴۴۶، ح۲</ref>}}.
|
على بن عطیه حديث را تا امیرالمومنین (ع) رسانيده كه فرمود: «براى خدا نهرى است نشيب عرش خود و نشيب‏‌تر از آن نهر نورى است از نورش و در دو كناره آن نهر دو روح آفريده يكى روح القدس و ديگرى، روح وابسته به امر خدا است».
|
۳-۸. {{عربی|اندازه=155%|'''[[مختصر البصائر (کتاب)| مختصر البصائر ‏‏]]''' عَنْ أَبِي حَمْزَةَ الثُّمَالِي‏<ref>سند حدیث: من كتاب الواحدة: روي عن محمد در تأويل الآيات الظاهرة: ص۱۲۱ (أبو محمد) آمده است. بن الحسن بن عبد الله الأطروش الكوفي، قال: حدثنا أبو عبد الله جعفر بن محمد البجلي، قال: حدثني أحمد بن محمد بن خالد البرقي، قال: حدثني عبد الرحمن بن أبي نجران‏، عن عاصم بن حميد</ref>عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: «قَالَ أَمِيرالْمُؤْمِنِينَ (ع): إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى أَحَدٌ وَاحِدٌ، تَفَرَّدَ فِي وَحْدَانِيَّتِهِ، ثُمَّ تَكَلَّمَ بِكَلِمَةٍ فَصَارَتْ نُوراً، ثُمَّ خَلَقَ مِنْ ذَلِكَ النُّورِ مُحَمَّداً (ص) وَخَلَقَنِي وَذُرِّيَّتِي، ثُمَّ تَكَلَّمَ بِكَلِمَةٍ فَصَارَتْ رُوحاً فَأَسْكَنَهُ<ref>در تأويل الآيات الظاهرة: ص۱۲۱ (فَأَسْكَنَهَا) آمده است.</ref> اللَّهُ فِي ذَلِكَ النُّورِ وَأَسْكَنَهُ فِي أَبْدَانِنَا، فَنَحْنُ رُوحُ اللَّهِ وَكَلِمَاتُهُ، فَبِنَا<ref>در تأويل الآيات الظاهرة: ص۱۲۱ (وَ بِنَا) آمده است.</ref> احْتَجَّ عَلَى <ref>در تأويل الآيات الظاهرة: ص۱۲۱ (احْتَجَبَ عَنْ) آمده است.</ref> خَلْقِهِ‏، فَمَا زِلْنَا فِي ظُلَّةٍ خَضْرَاء»<ref>مختصر البصائر: ص ۱۳۱ و تأويل الآيات الظاهرة في فضائل العترة الطاهرة: ص۱۲۱.</ref>}}.
|
ابو حمزه ثمالی از امام باقر (ع) نقل می‌کند که فرمود: «امیرالمومنین فرمود: خداوند تبارك و تعالى يكتا و بی ‏همتا است و در وحدانيت خود بی ‏نظير است سپس تكلم بكلمه‏‌اى كرد آن كلمه نور محمّد (ص) را آفريد و من و ذريّه‌‏ام را آفريد سپس تكلم بكلمه‏‌اى كرد آن كلمه روح شد. روح را خداوند در آن نور سكونت داد و در بدن‌هاى ما قرار داد پس ما روح اللَّه و كلمات خدائيم بوسيله ما بر خلقش احتجاج می‌کند. و پيوسته ما در زير سايبانى سبز قرار داشتيم‏».
}}
{{پاک کن}}
 
==۶. در تفسیر آیه نفخت فیه من روحی==
{{نقل قول دوقلو طبقاتی
|شکل بندی بدنه=line-height:170%
|شکل بندی عنوان=
|شکل بندی عنوان ستون راست=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold;
|شکل بندی عنوان ستون چپ=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold
|شکل بندی ستون راست=background-color: #FFF8EA; text-align:justify; font-size:100%; width: 50%
|شکل بندی ستون چپ=background-color: #FEFFF3; text-align:justify; font-size:100%
|شکل بندی فصل=
|رنگ حاشیه=
|تراز=
|عرض=
|عنوان=
|عنوان ستون راست=
|عنوان ستون چپ=
|یکی شدن عنوان =
|
۶-۱. {{عربی|اندازه=155%|'''[[التوحید (کتاب)|التوحید]]''' عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ<ref>سند حدیث: حدثنا علی بن احمد بن محمد بن عمران الدقاق رحمه الله قال حدثنا محمد بن أبی عبدالله الكوفی عن محمد بن اسماعيل البرمكی قال حدثنا الحسين بن الحسن قال حدثنا بكر بن صالح عن القاسم بن عروة عن عبد الحميد الطائی عن محمد بن مسلم‏</ref> قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ ﴿{{متن قرآن|وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي}}﴾‏ كَيْفَ هَذَا النَّفْخُ؟ فَقَالَ: إِنَّ الرُّوحَ مُتَحَرِّكٌ‏ كَالرِّيحِ‏ وَإِنَّمَا سُمِّيَ رُوحاً لِأَنَّهُ اشْتُقَّ اسْمُهُ مِنَ الرِّيحِ وَإِنَّمَا أَخْرَجَهُ عَلَى لَفْظِ الرُّوحِ لِأَنَّ الرُّوحَ مُجَانِسٌ لِلرِّيحِ وَإِنَّمَا أَضَافَهُ إِلَى نَفْسِهِ لِأَنَّهُ اصْطَفَاهُ عَلَى سَائِرِ الْأَرْوَاحِ كَمَا اصْطَفَى بَيْتاً مِنَ الْبُيُوتِ فَقَالَ‏ بَيْتِيَ وَقَالَ لِرَسُولٍ مِنَ الرُّسُلِ خَلِيلِي وَأَشْبَاهِ ذَلِكَ وَكُلُّ ذَلِكَ مَخْلُوقٌ مَصْنُوعٌ مُحْدَثٌ مَرْبُوبٌ مُدَبَّر‏» <ref>التوحيد (للصدوق): ص ۱۷۱، ح ۳ و معاني الأخبار: ص ۱۷، الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي): ج‏۲، ص ۳۲۳</ref>}}.
|
محمد بن مسلم گوید: «از امام باقر (ع) پرسيدم از قول خداى عز و جل: و در او از روح خود دميدم آيا اين دميدن چگونه بوده است؟ فرمود: روح چون باد در جنبش است، و براى اين به نام روح ناميده شده كه از ريح اشتقاق يافته و بدين جهت از كلمه ريح اشتقاق يافته كه ارواح همجنس بادند و همانا خدا آن را به خود وابسته است چون كه او را بر ارواح ديگر برگزيده است چنان یک خانه از میان خانه‌ها را برگزیده و گفته است: خانه من و به يك فرستاده‌‏اى در ميان رسولان گفته است: خليل من، و مانند آن، و همه اينها آفريده و ساخته و پديد شده و پروريده‏‌اند».
|
۶-۲. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الکافی (کتاب)|الکافي]]''' عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِم‏<ref>سند حدیث: محمد بن يحيى عن احمد بن محمد عن محمد بن خالد عن القاسم بن عروه عن عبد الحميد الطائی</ref> قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ ﴿{{متن قرآن|وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي}}﴾ كَيْفَ هَذَا النَّفْخُ؟ فَقَالَ: إِنَّ الرُّوحَ مُتَحَرِّكٌ كَالرِّيحِ وَإِنَّمَا سُمِّيَ رُوحاً لِأَنَّهُ اشْتَقَّ اسْمَهُ مِنَ الرِّيحِ وَإِنَّمَا أَخْرَجَهُ عَنْ لَفْظَةِ الرِّيحِ لِأَنَّ الْأَرْوَاح‏ مُجَانِسَةٌ لِلرِّيحِ وَإِنَّمَا أَضَافَهُ إِلَى نَفْسِهِ لِأَنَّهُ اصْطَفَاهُ عَلَى سَائِرِ الْأَرْوَاحِ كَمَا قَالَ لِبَيْتٍ مِنَ الْبُيُوتِ بَيْتِي وَلِرَسُولٍ مِنَ الرُّسُلِ خَلِيلِي وَأَشْبَاهِ ذَلِكَ وَكُلُّ ذَلِكَ مَخْلُوقٌ مَصْنُوعٌ مُحْدَثٌ مَرْبُوبٌ مُدَبَّرٌ»<ref>الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۱۳۳ باب الروح‏ ح۳، كافي (ط - دار الحديث)، ج‏۱، ص: ۳۲۷ ح۳۴۸</ref>}}.
|
محمد بن مسلم گوید: «از امام صادق (ع) پرسيدم از قول خداى عز و جل: چون او را درست كردم و در او از روح خود دميدم آيا اين دميدن چگونه بوده است؟ فرمود: روح چون باد در جنبش است، و براى اين به نام روح ناميده شده كه از ريح اشتقاق يافته و بدين جهت از كلمه ريح اشتقاق يافته كه ارواح همجنس بادند و همانا خدا آن را به خود وابسته است چون كه او را بر ارواح ديگر برگزيده است چنان كه به يك خانه گفته است: خانه من و به يك فرستاده‌‏اى در ميان رسولان گفته است: خليل من، و مانند آن، و همه اينها آفريده و ساخته و پديد شده و پروريده‏‌اند».
|
۶-۳. {{عربی|اندازه=155%|'''[[تفسير العياشی ‏ (کتاب)| تفسير العياشي ‏‏]]''' عن أبي جعفر الأحول <ref>سند حدیث: عن محمد بن أورمة </ref> عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع)‏ قال‏: «سألته عن الروح التي في آدم قوله: ﴿{{متن قرآن|فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي}}﴾‏. قال: هذه‏ روح‏ مخلوقة لله، و الروح التي في عيسى ابن مريم مخلوقة لله‏»<ref> تفسير العياشي: ج‏۲، ص۲۴۱، ح۹</ref>}}.
|
ابا جعفر احول گوید: «از امام صادق درباره روحی که در آدم است در قول خداوند پرسیدم که می فرماید: پس هنگامی که او را به اندام در آوردم و در او از روان خود دمیدم. فرمود: این روح مخلوق خدا است. و روحی که در عیسی بن مریم دمیده شد، نیز مخلوق خدا است».
|
۶-۴. {{عربی|اندازه=155%|'''[[التوحيد ‏ (کتاب)| التوحيد ‏‏]]''' عَنْ عَبْدِ الْكَرِيمِ بْنِ عَمْرٍو<ref>سند حدیث: حدثنا محمد بن أحمد السناني و الحسين بن إبراهيم بن أحمد بن هشام المكتب وعلي بن أحمد بن محمد بن عمران رضي الله عنهم قالوا حدثنا محمد بن أبي عبد الله الكوفي قال حدثنا محمد بن إسماعيل البرمكي قال حدثنا علي بن العباس قال حدثنا عبيس بن هشام</ref> عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع)‏ فِي قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿{{متن قرآن|فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي}}﴾‏ قَالَ: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ خَلَقَ خَلْقاً وَخَلَقَ رُوحاً ثُمَّ أَمَرَ مَلَكاً فَنَفَخَ فِيهِ‏ فَلَيْسَتْ بِالَّتِي نَقَصَتْ مِنْ قُدْرَةِ اللَّهِ شَيْئاً هِيَ مِنْ قُدْرَتِهِ‏‏»<ref> التوحيد (للصدوق): ص۱۷۲، ح۶</ref>}}.
|
عبد الكريم بن عمرو از حضرت صادق (ع) نقل می‌کند كه در قول خداى عزوجل‏ فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي‏ فرمود: «خداى عزوجل خلقى را آفريد و روحى را خلق كرد بعد از آن فرشته را امر فرمود و در آن دميد و آن روح روحى نبود كه از قدرت خدا چيزى را كم كرده باشد يا بر هم زده باشد و آن از قدرت او است».
|
۶-۵. {{عربی|اندازه=155%|'''[[تفسير العياشی ‏ (کتاب)| تفسير العياشي ‏‏]]''' عن محمد بن مسلم عن أبي جعفر (ع) قال:‏ «سألته عن قول الله: ﴿{{متن قرآن|وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ ساجِدِينَ}}﴾‏. قال: روح خلقها الله‏ فنفخ‏ في‏ آدم‏ منها»<ref> تفسير العياشي: ج‏۲، ص ۲۴۱، ح۸</ref>}}.
|
محمد ابن مسلم گوید: «از امام باقر (ع) درباره قول خداوند پرسیدم که می فرماید: و در او از روان خودم دمیدم پس بر او به فروتنی در افتید. فرمود: آن روحی است که خدا آن را خلق کرد و از آن در آدم دمید».
|
۶-۶. {{عربی|اندازه=155%|'''[[التوحيد ‏ (کتاب)| التوحيد ‏‏]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ<ref>سند حدیث: حدثنا علي بن أحمد بن محمد بن عمران الدقاق رحمه الله قال حدثنا محمد بن أبي عبد الله الكوفي عن محمد بن إسماعيل البرمكي قال حدثنا علي بن العباس قال حدثنا علي بن أسباط عن سيف بن عميرة</ref> عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع)‏ فِي قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَ‏ ﴿{{متن قرآن|وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي}}﴾‏ قَالَ: «مِنْ قُدْرَتِي‏»<ref> التوحيد (للصدوق): ص۱۷۲، ح۵</ref>}}.
|
ابو بصير از حضرت باقر (ع) نقل می‌کند كه در شرح قول خداى عزوجل‏: وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي‏. فرمود: «يعنى از قدرت من‏ است».
|
۶-۷. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی ‏ (کتاب)| الكافي ‏‏]]''' عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ<ref>سند حدیث: عدة من أصحابنا عن أحمد بن محمد بن خالد عن أبيه عن عبد الله بن بحر عن أبي أيوب الخزاز</ref>قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) عَمَّا يَرْوُونَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ آدَمَ عَلَى صُورَتِهِ فَقَالَ: هِيَ صُورَةٌ مُحْدَثَةٌ مَخْلُوقَةٌ وَاصْطَفَاهَا اللَّهُ وَاخْتَارَهَا عَلَى سَائِرِ الصُّوَرِ الْمُخْتَلِفَةِ فَأَضَافَهَا إِلَى نَفْسِهِ كَمَا أَضَافَ الْكَعْبَةَ إِلَى نَفْسِهِ وَالرُّوحَ إِلَى نَفْسِهِ. فَقَالَ:‏ ﴿{{متن قرآن|بَيْتِيَ}}﴾‏ ﴿{{متن قرآن|وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي}}﴾‏»<ref> الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۱۳۴، ح۴  و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۱، ص۳۲۸، ح  ۳۴۹/ ۴.</ref>}}.
|
محمد بن مسلم گويد: «از امام باقر (ع) پرسيدم راجع به آنچه روايت كنند كه: خدا آدم را به‌صورت خود آفريده است. حضرت فرمود: آن صورتى است پديده و آفريده كه خدا آن را انتخاب كرده و بر ساير صورت‌هاى مختلف برگزيده است و بخود نسبت داده است همچنان كه كعبه و روح را بخود نسبت داده و فرموده است: خانه من و دميدم در او از روحم».
|
۶-۸. {{عربی|اندازه=155%|'''[[التوحيد ‏ (کتاب)| التوحيد ‏‏]]''' عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ<ref>سند حدیث: حدثنا علي بن أحمد بن عبد الله بن أحمد بن أبي عبد الله البرقي رحمه الله عن أبيه عن جده أحمد بن أبي عبد الله عن أبيه عن عبد الله بن بحر عن أبي أيوب الخزاز</ref>قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) عَمَّا يَرْوُونَ<ref> در الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي): ج‏۲، ص ۳۲۳ (رُوِيَ) می‌باشد.</ref> أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ خَلَقَ آدَمَ عَلَى صُورَتِهِ‏ فَقَالَ: هِيَ صُورَةٌ مُحْدَثَةٌ مَخْلُوقَةٌ اصْطَفَاهَا اللَّهُ وَاخْتَارَهَا عَلَى سَائِرِ الصُّوَرِ الْمُخْتَلِفَةِ فَأَضَافَهَا إِلَى نَفْسِهِ كَمَا أَضَافَ الْكَعْبَةَ إِلَى نَفْسِهِ وَالرُّوحَ إِلَى نَفْسِهِ فَقَالَ‏: ﴿{{متن قرآن|بَيْتِيَ‏}}﴾ وَقَالَ‏: ﴿{{متن قرآن|وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي}}﴾‏»<ref>التوحيد (للصدوق): ص ۱۰۳، ح ۱۸ و الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي): ج‏۲، ص ۳۲۳</ref>}}.
|
محمد بن مسلم گوید: «حضرت باقر (ع) را سؤال كردم از آنچه روايت می‌كنند كه خداى عزوجل آدم را بر صورت خويش آفريد فرمود: كه آن صورت صورتى بود كه خدا آن را احداث و خلق فرمود و خدا آن را برگزيد و بر سائر صورت‌هاى مختلفه كه خلق نموده اختيار فرمود پس آن صورت را بخود نسبت داد چنان كه خانه كعبه را بخود و روح را بخود نسبت داد و فرمود كه خانه من و فرمود وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي‏ يعنى و بدمم در آن از روح خويش».
|
۶-۹. {{عربی|اندازه=155%|'''[[التوحيد ‏ (کتاب)| التوحيد ‏‏]]''' عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ<ref>سند حدیث: حدثنا حمزة بن محمد العلوي رحمه الله قال أخبرنا علي بن إبراهيم بن هاشم عن أبيه عن ابن أبي عمير عن عمر بن أذينة</ref>قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿{{متن قرآن|وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي}}﴾‏. قَالَ: رُوحٌ اخْتَارَهُ اللَّهُ وَاصْطَفَاهُ وَخَلَقَهُ وَأَضَافَهُ إِلَى نَفْسِهِ وَفَضَّلَهُ‏ عَلَى‏ جَمِيعِ‏ الْأَرْوَاحِ‏ فَأَمَرَ فَنُفِخَ مِنْهُ فِي آدَم».<ref> التوحيد (للصدوق): ص: ۱۷۰ ، ح ۱ و معاني الأخبار: ص۱۶، ح ۱۱ </ref>}}.
|
محمد بن مسلم گوید: «حضرت باقر (ع) را سؤال كردم از قول خداى عزوجل:‏ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي‏ فرمود: كه روحى است كه خدا آن را اختيار كرده و برگزيده و آفريده و آن را بسوى خود نسبت داده و بر همه روحها تفضيل داده و امر فرموده و از آن در آدم دميده شده».
|
۶-۱۰. {{عربی|اندازه=155%|'''[[تفسير العياشی ‏ (کتاب)| تفسير العياشي ‏‏]]''' عن أبي بصير، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع)‏ فِي قَوْلِهِ: ﴿{{متن قرآن|فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي}}﴾‏. قَالَ: «خَلَقَ خَلْقاً وَخَلَقَ رُوحاً ثُمَّ أَمَرَ الملك فَنَفَخَ فيه وَلَيْسَتْ بِالَّتِي نَقَصَتْ مِنْ اللَّهِ شَيْئاً هِيَ مِنْ قُدْرَتِهِ تبارك وتعالى‏»<ref> تفسير العياشي: ج‏۲، ص۲۴۱، ح۱۰</ref>}}
|
ابو بصیر از امام صادق (ع) نقل می‌کند که در شرح آیه پس هنگامی که او را به اندام در آوردم و در او از روان خود دمیدم، فرمود: «خداوند مخلوقی را آفرید و روحی را آفرید. سپس به فرشتگان امر فرمود و در او دمید. و این طور نیست که از خدا چیزی بکاهد. این از قدرت خداوند تبارک و تعالی است».
|
۶-۱۱. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی ‏ (کتاب)| الكافي ‏‏]]''' عَنِ الْأَحْوَلِ <ref>سند حدیث: عدة من أصحابنا عن أحمد بن محمد بن عيسى عن ابن أبي عمير عن ابن أذينة</ref>قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) عَنِ الرُّوحِ الَّتِي فِي آدَمَ (ع) قَوْلِهِ‏ ﴿{{متن قرآن|فَإِذا سَوَّيْتُهُ‏ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي‏}}﴾. قَالَ: هَذِهِ‏ رُوحٌ‏ مَخْلُوقَةٌ وَالرُّوحُ الَّتِي فِي عِيسَى مَخْلُوقَةٌ»<ref> الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۱۳۳، ح۱ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۱، ص ۳۲۶، ح ۳۴۶/ ۱.</ref>}}.
|
احول گويد: «از حضرت صادق (ع) درباره روحى كه در آدم (ع) دميده شد پرسيدم كه خدا فرمايد: چون او را برابر ساختم و از روح خود در او دميدم. حضرت فرمود: آن روح مخلوقی است و هم روحى كه در عيسى بود مخلوق بود».
|
۶-۱۲. {{عربی|اندازه=155%|'''[[تفسير القمی (کتاب)| تفسير القمي ‏‏]]''' عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيم: «﴿{{متن قرآن|وَالَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا}}﴾. قَالَ: مريم لَمْ‏ يُنْظَرْ إِلَيْهَا شي‏ء وقوله: ﴿{{متن قرآن|فَنَفَخْنَا فِيهَا مِن رُّوحِنَا}}﴾. قال: رُوح مَخْلُوقَة بأمر الله؛ يعني من أمرنا»<ref> تفسير القمي: ج‏۲، ص ۷۵</ref>}}.
|
علی بن ابراهیم نقل می‌کند: «در شرح آیه و آن زن را یاد کن که پاکدامن بود. فرمود: چیزی به مریم نگاه نکرده بود. و در باره قول خداوند: و در او از روان خویش دمیدیم. فرمود: روحی است که به امر خدا خلقت یافته است؛ یعنی از امر ما».
|
۶-۱۳. {{عربی|اندازه=155%|'''[[تفسير القمی (کتاب)| تفسير القمي ‏‏]]''' عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيم: «﴿{{متن قرآن|وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا}}﴾. قَالَ: لَمْ‏ يُنْظَرْ إِلَيْهَا ﴿{{متن قرآن|فَنَفَخْنَا فِيهِ مِن رُّوحِنَا}}﴾ أَيْ: رُوحٍ مَخْلُوقَةٍ، ﴿{{متن قرآن|وَكَانَتْ مِنَ الْقَانِتِينَ}}﴾؛ أَيْ: مِنَ الدَّاعِين»<ref>تفسير القمي: ج‏۲، ص ۳۷۸</ref>}}.
|
علی بن ابراهیم نقل می‌کند: «در شرح آیه  و مريم دختر عمران را كه پاكدامن بود، فرمود: به او نظر نشده بود. و درباره و ما از روح خويش در آن دميديم. فرمود: به معنای روحی که خلقت یافته است. و درباره و از فرمانبرداران بود.  فرمود: از دعوت کنندگان».
|
۶-۱۴. {{عربی|اندازه=155%|'''[[التوحيد (کتاب)| التوحيد ‏‏]]''' عَنِ الزُّهْرِيِّ <ref>سند حدیث: أبي رحمه الله قال حدثنا سعد بن عبد الله عن القاسم بن محمد الْأصبهاني عن سليمان بن داود المنقري عن سفيان بن عيينة </ref> قَالَ: «قَالَ رَجُلٌ لِعَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ(ع): جَعَلَنِيَ اللَّهُ فِدَاكَ أَ بِقَدَرٍ يُصِيبُ النَّاسَ مَا أَصَابَهُمْ أَمْ بِعَمَلٍ فَقَالَ(ع): إِنَّ الْقَدَرَ وَالْعَمَلَ بِمَنْزِلَةِ الرُّوحِ‏ وَالْجَسَدِ فَالرُّوحُ‏ بِغَيْرِ جَسَدٍ لَا تُحَسُّ وَالْجَسَدُ بِغَيْرِ رُوحٍ‏ صُورَةٌ لَا حَرَاكَ بِهَا»<ref> التوحيد (للصدوق):  ص ۳۶۶ ، ح۴</ref>}}.
|
زهری گوید: «گفت مردى به على بن الحسين (ع) عرض كرد كه خدا مرا فداى تو گرداند آيا بقدر به مردم می‌رسد آنچه به ايشان می‌رسد يا به عمل فرمود كه قدر و عمل به منزله روح و جسدند پس روح بی‌‏جسد محسوس نمی‌‏شود و جسد بی‌روح صورتى است كه حركتى با آن نيست».‏
}}
{{پاک کن}}
 
=تست=
==احادیث روح ایمان==
در این مدخل به بارزترین متون حدیثی مرتبط با [[روح ایمان]] از منابع عموم مسلمین اشاره می‌شود:
 
{{نقل قول دوقلو طبقاتی
|شکل بندی بدنه=line-height:170%
|شکل بندی عنوان=
|شکل بندی عنوان ستون راست=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold;
|شکل بندی عنوان ستون چپ=background:#EFDDC5; text-align:center; font-size:110%; font-weight:bold
|شکل بندی ستون راست=background-color: #FFF8EA; text-align:justify; font-size:100%; width: 50%
|شکل بندی ستون چپ=background-color: #FEFFF3; text-align:justify; font-size:100%
|شکل بندی فصل=
|رنگ حاشیه=
|تراز=
|عرض=
|عنوان=
|عنوان ستون راست=
|عنوان ستون چپ=
|یکی شدن عنوان =
|
{{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]'''عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ<ref>سند حدیث:  مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عُمَرَ الْيَمَانِي‏</ref> قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع يَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَلَقَ الْخَلْقَ ثَلَاثَةَ أَصْنَافٍ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ «3» فَالسَّابِقُونَ هُمْ رُسُلُ اللَّهِ ع وَ خَاصَّةُ اللَّهِ مِن‏ خَلْقِهِ جَعَلَ فِيهِمْ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُدُسِ فَبِهِ عَرَفُوا الْأَشْيَاءَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْإِيمَانِ فَبِهِ خَافُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَدَرُوا عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كَرِهُوا مَعْصِيَتَهُ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّذِي بِهِ يَذْهَبُ النَّاسُ وَ يَجِيئُونَ وَ جَعَلَ فِي الْمُؤْمِنِينَ وَ أَصْحَابِ الْمَيْمَنَةِ رُوحَ الْإِيمَانِ فَبِهِ خَافُوا اللَّهَ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَدَرُوا عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّذِي بِهِ يَذْهَبُ النَّاسُ وَ يَجِيئُونَ.<ref>الكافي (ط - الإسلامية): ج1، ص 271</ref>}}.
|
|
{{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]'''سَأَلْتُهُ عَنْ عِلْمِ الْعَالِمِ فَقَالَ لِي يَا جَابِرُ إِنَّ فِي الْأَنْبِيَاءِ وَ الْأَوْصِيَاءِ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْقُدُسِ وَ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ رُوحَ الْحَيَاةِ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِرُوحِ الْقُدُسِ يَا جَابِرُ عَرَفُوا مَا تَحْتَ الْعَرْشِ إِلَى مَا تَحْتَ الثَّرَى ثُمَّ قَالَ يَا جَابِرُ إِنَّ هَذِهِ الْأَرْبَعَةَ أَرْوَاحٌ يُصِيبُهَا الْحَدَثَانُ إِلَّا رُوحَ الْقُدُسِ فَإِنَّهَا لَا تَلْهُو وَ لَا تَلْعَبُ.}}.
|
|
{{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]'''سَأَلْتُهُ عَنْ عِلْمِ الْإِمَامِ بِمَا فِي أَقْطَارِ الْأَرْضِ وَ هُوَ فِي بَيْتِهِ مُرْخًى عَلَيْهِ سِتْرُهُ فَقَالَ يَا مُفَضَّلُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى جَعَلَ فِي النَّبِيِّ ص خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْحَيَاةِ فَبِهِ دَبَّ وَ دَرَجَ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ فَبِهِ نَهَضَ وَ جَاهَدَ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِهِ أَكَلَ وَ شَرِبَ وَ أَتَى النِّسَاءَ مِنَ الْحَلَالِ وَ رُوحَ الْإِيمَانِ فَبِهِ آمَنَ وَ عَدَلَ- وَ رُوحَ الْقُدُسِ فَبِهِ حَمَلَ النُّبُوَّةَ فَإِذَا قُبِضَ النَّبِيُّ ص انْتَقَلَ رُوحُ الْقُدُسِ فَصَارَ إِلَى الْإِمَامِ وَ رُوحُ الْقُدُسِ لَا يَنَامُ وَ لَا يَغْفُلُ وَ لَا يَلْهُو وَ لَا يَزْهُو وَ الْأَرْبَعَةُ الْأَرْوَاحِ تَنَامُ وَ تَغْفُلُ وَ تَزْهُو وَ تَلْهُو وَ رُوحُ الْقُدُسِ كَانَ يَرَى ب}}.
|
|
{{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]'''إِنَّ لِلْقَلْبِ أُذُنَيْنِ فَإِذَا هَمَّ الْعَبْدُ بِذَنْبٍ قَالَ لَهُ رُوحُ الْإِيمَانِ لَا تَفْعَلْ وَ قَالَ لَهُ الشَّيْطَانُ افْعَلْ وَ إِذَا كَانَ عَلَى بَطْنِهَا نُزِعَ مِنْهُ رُوحُ الْإِيمَانِ.}}
|
|
{{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]'''عَنِ الْفُضَيْلِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ<ref>عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ رِبْعِيٍّ </ref> ع قَالَ: يُسْلَبُ مِنْهُ رُوحُ الْإِيمَانِ مَا دَامَ عَلَى بَطْنِهَا فَإِذَا نَزَلَ عَادَ الْإِيمَانُ قَالَ قُلْتُ لَهُ أَ رَأَيْتَ إِنْ هَمَّ قَالَ لَا أَ رَأَيْتَ إِنْ هَمَّ أَنْ يَسْرِقَ أَ تُقْطَعُ يَدُهُ.}}
|
|
{{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]'''عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ<ref>عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ رَفَعَهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ دَاوُدَ الْغَنَوِيِّ</ref> قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ص فَقَال‏ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ إِنَّ نَاساً زَعَمُوا أَنَّ الْعَبْدَ لَا يَزْنِي وَ هُوَ مُؤْمِنٌ وَ لَا يَسْرِقُ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ وَ لَا يَشْرَبُ الْخَمْرَ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ وَ لَا يَأْكُلُ الرِّبَا وَ هُوَ مُؤْمِنٌ وَ لَا يَسْفِكُ الدَّمَ الْحَرَامَ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَقَدْ ثَقُلَ عَلَيَّ هَذَا وَ حَرِجَ مِنْهُ صَدْرِي حِينَ أَزْعُمُ أَنَّ هَذَا الْعَبْدَ يُصَلِّي صَلَاتِي وَ يَدْعُو دُعَائِي وَ يُنَاكِحُنِي وَ أُنَاكِحُهُ وَ يُوَارِثُنِي وَ أُوَارِثُهُ وَ قَدْ خَرَجَ مِنَ الْإِيمَانِ مِنْ أَجْلِ ذَنْبٍ يَسِيرٍ أَصَابَهُ فَقَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ص صَدَقْتَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص يَقُولُ وَ الدَّلِيلُ عَلَيْهِ كِتَابُ اللَّهِ خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ النَّاسَ عَلَى ثَلَاثِ طَبَقَاتٍ وَ أَنْزَلَهُمْ ثَلَاثَ مَنَازِلَ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي الْكِتَابِ فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ «1» فَأَمَّا مَا ذَكَرَ مِنْ أَمْرِ السَّابِقِينَ فَإِنَّهُمْ أَنْبِيَاءُ مُرْسَلُونَ وَ غَيْرُ مُرْسَلِينَ جَعَلَ اللَّهُ فِيهِمْ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْقُدُسِ وَ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ وَ رُوحَ الْبَدَنِ فَبِرُوحِ الْقُدُسِ بُعِثُوا أَنْبِيَاءَ مُرْسَلِينَ وَ غَيْرَ مُرْسَلِينَ وَ بِهَا عَلِمُوا الْأَشْيَاءَ وَ بِرُوحِ الْإِيمَانِ عَبَدُوا اللَّهَ وَ لَمْ يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِرُوحِ الْقُوَّةِ جَاهَدُوا عَدُوَّهُمْ وَ عَالَجُوا مَعَاشَهُمْ وَ بِرُوحِ الشَّهْوَةِ أَصَابُوا لَذِيذَ الطَّعَامِ وَ نَكَحُوا الْحَلَالَ مِنْ شَبَابِ النِّسَاءِ وَ بِرُوحِ الْبَدَنِ دَبُّوا وَ دَرَجُوا «2» فَهَؤُلَاءِ مَغْفُورٌ لَهُمْ مَصْفُوحٌ عَنْ ذُنُوبِهِمْ «3» ثُمَّ قَالَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ اللَّهُ وَ رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجاتٍ وَ آتَيْنا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّناتِ وَ أَيَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ ثُمَّ قَالَ فِي جَمَاعَتِهِمْ- وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ «4» يَقُولُ أَكْرَمَهُمْ بِهَا فَفَضَّلَهُمْ عَلَى مَنْ سِوَاهُمْ فَهَؤُلَاءِ مَغْفُورٌ لَهُمْ مَصْفُوحٌ عَنْ ذُنُوبِهِمْ ثُمَّ ذَكَرَ أَصْحَابَ الْمَيْمَنَةِ وَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا* بِأَعْيَانِهِمْ جَعَلَ اللَّهُ فِيهِمْ أَرْبَعَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ وَ رُوحَ الْبَدَنِ فَلَا يَزَالُ الْعَبْد يَسْتَكْمِلُ هَذِهِ الْأَرْوَاحَ الْأَرْبَعَةَ حَتَّى تَأْتِيَ عَلَيْهِ حَالاتٌ فَقَالَ الرَّجُلُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ مَا هَذِهِ الْحَالاتُ فَقَالَ أَمَّا أُولَاهُنَّ فَهُوَ كَمَا قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ إِلى‏ أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْ لا يَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَيْئاً «1» فَهَذَا يَنْتَقِصُ مِنْهُ جَمِيعُ الْأَرْوَاحِ وَ لَيْسَ بِالَّذِي يَخْرُجُ مِنْ دِينِ اللَّهِ لِأَنَّ الْفَاعِلَ بِهِ رَدَّهُ إِلَى أَرْذَلِ عُمُرِهِ فَهُوَ لَا يَعْرِفُ لِلصَّلَاةِ وَقْتاً وَ لَا يَسْتَطِيعُ التَّهَجُّدَ بِاللَّيْلِ وَ لَا بِالنَّهَارِ وَ لَا الْقِيَامَ فِي الصَّفِّ مَعَ النَّاسِ فَهَذَا نُقْصَانٌ مِنْ رُوحِ الْإِيمَانِ وَ لَيْسَ يَضُرُّهُ شَيْئاً وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْتَقِصُ مِنْهُ رُوحُ الْقُوَّةِ فَلَا يَسْتَطِيعُ جِهَادَ عَدُوِّهِ وَ لَا يَسْتَطِيعُ طَلَبَ الْمَعِيشَةِ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْتَقِصُ مِنْهُ رُوحُ الشَّهْوَةِ فَلَوْ مَرَّتْ بِهِ أَصْبَحُ بَنَاتِ آدَمَ لَمْ يَحِنَّ إِلَيْهَا «2» وَ لَمْ يَقُمْ وَ تَبْقَى رُوحُ الْبَدَنِ فِيهِ فَهُوَ يَدِبُّ وَ يَدْرُجُ حَتَّى يَأْتِيَهُ مَلَكُ الْمَوْتِ فَهَذَا الْحَالُ خَيْرٌ «3» لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ هُوَ الْفَاعِلُ بِهِ وَ قَدْ تَأْتِي عَلَيْهِ حَالاتٌ فِي قُوَّتِهِ وَ شَبَابِهِ فَيَهُمُّ بِالْخَطِيئَةِ فَيُشَجِّعُهُ رُوحُ الْقُوَّةِ وَ يُزَيِّنُ لَهُ رُوحُ الشَّهْوَةِ وَ يَقُودُهُ رُوحُ الْبَدَنِ حَتَّى تُوْقِعَهُ فِي الْخَطِيئَةِ فَإِذَا لَامَسَهَا نَقَصَ مِنَ الْإِيمَانِ وَ تَفَصَّى مِنْهُ «4» فَلَيْسَ يَعُودُ فِيهِ حَتَّى يَتُوبَ فَإِذَا تَابَ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ إِنْ عَادَ أَدْخَلَهُ اللَّهُ نَارَ جَهَنَّمَ فَأَمَّا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ فَهُمُ الْيَهُودُ وَ النَّصَارَى يَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَعْرِفُونَهُ كَما يَعْرِفُونَ أَبْناءَهُمْ يَعْرِفُونَ مُحَمَّداً وَ الْوَلَايَةَ فِي التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِيلِ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمْ فِي مَنَازِلِهِمْ- وَ إِنَّ فَرِيقاً مِنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ أَنَّكَ الرَّسُولُ إِلَيْهِمْ- فَلا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ «5» فَلَمَّا جَحَدُوا مَا عَرَفُوا ابْتَلَاهُمُ اللَّهُ بِذَلِكَ فَسَلَبَهُمْ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ أَسْكَنَ أَبْدَانَهُمْ ثَلَاثَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ وَ رُوحَ الْبَدَنِ ثُمَّ أَضَافَهُمْ إِلَى الْأَنْعَامِ فَقَالَ إِنْ هُمْ‏ إِلَّا كَالْأَنْعامِ «1» لِأَنَّ الدَّابَّةَ إِنَّمَا تَحْمِلُ بِرُوحِ الْقُوَّةِ وَ تَعْتَلِفُ بِرُوحِ الشَّهْوَةِ وَ تَسِيرُ بِرُوحِ الْبَدَنِ فَقَالَ لَهُ السَّائِلُ أَحْيَيْتَ قَلْبِي بِإِذْنِ اللَّهِ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ.}}
|
|
{{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]'''عَنْ دَاوُدَ<ref>عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ </ref> قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ ص إِذَا زَنَى الرَّجُلُ فَارَقَهُ رُوحُ الْإِيمَانِ قَالَ فَقَالَ هُوَ مِثْلُ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ لا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ «2» ثُمَّ قَالَ غَيْرُ هَذَا أَبْيَنُ مِنْهُ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ هُوَ الَّذِي فَارَقَهُ.}}
|
|
{{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]'''عَنْهُ وَ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى جَمِيعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ جَرِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا أُغِيرَ الرَّجُلُ فِي أَهْلِهِ أَوْ بَعْضِ مَنَاكِحِهِ مِنْ مَمْلُوكِهِ فَلَمْ يَغَرْ وَ لَمْ يُغَيِّرْ بَعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ طَائِراً يُقَالُ لَهُ الْقَفَنْدَرُ «3» حَتَّى يَسْقُطَ عَلَى عَارِضَةِ بَابِهِ «4» ثُمَّ يُمْهِلَهُ أَرْبَعِينَ يَوْماً ثُمَّ يَهْتِفَ بِهِ إِنَّ اللَّهَ غَيُورٌ يُحِبُّ كُلَّ غَيُورٍ فَإِنْ هُوَ غَارَ وَ غَيَّرَ وَ أَنْكَرَ ذَلِكَ فَأَنْكَرَهُ وَ إِلَّا طَارَ حَتَّى يَسْقُطَ عَلَى رَأْسِهِ فَيَخْفِقَ بِجَنَاحَيْهِ عَلَى عَيْنَيْهِ ثُمَّ يَطِيرَ عَنْهُ فَيَنْزِعُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْهُ بَعْدَ ذَلِكَ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ تُسَمِّيهِ الْمَلَائِكَةُ الدَّيُّوثَ.}}
|
|
{{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]'''عَنْ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ<ref>عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ بَكْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ الشَّيْبَانِيِّ </ref> قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع يَا يُونُسَ بْنَ ظَبْيَانَ أَبْلِغْ عَطِيَّةَ عَنِّي أَنَّهُ مَنْ شَرِبَ جُرْعَةً مِنْ خَمْرٍ لَعَنَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَلَائِكَتُهُ وَ رُسُلُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ فَإِنْ شَرِبَهَا حَتَّى يَسْكَرَ مِنْهَا نُزِعَ رُوحُ الْإِيمَانِ مِنْ جَسَدِهِ وَ رَكِبَتْ فِيهِ رُوحٌ سَخِيفَةٌ خَبِيثَةٌ مَلْعُونَةٌ فَيَتْرُكُ الصَّلَاةَ فَإِذَا تَرَكَ الصَّلَاةَ عَيَّرَتْهُ الْمَلَائِكَةُ وَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ عَبْدِي كَفَرْتَ وَ عَيَّرَتْكَ الْمَلَائِكَةُ سَوْأَةً لَكَ عَبْدِي «2» ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع سَوْأَةً سَوْأَةً كَمَا تَكُونُ السَّوْأَةَ وَ اللَّهِ لَتَوْبِيخُ الْجَلِيلِ جَلَّ اسْمُهُ سَاعَةً وَاحِدَةً أَشَدُّ مِنْ عَذَابِ أَلْفِ عَامٍ قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع- مَلْعُونِينَ أَيْنَما ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتِيلًا «3» ثُمَّ قَالَ يَا يُونُسُ مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ تَرَكَ أَمْرَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنْ أَخَذَ بَرّاً دَمَّرَتْهُ «4» وَ إِنْ أَخَذَ بَحْراً غَرَّقَتْهُ يُغْضَبُ لِغَضَبِ الْجَلِيلِ عَزَّ اسْمُهُ.}}
|
|
|
۶-۱. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]''' عَنْ أَبِي حَمْزَةَ<ref>سند حدیث: محمد بن يحيى عن أحمد بن محمد بن عيسى عن علي بن الْحكم در حدیث ۵ همین صفحه آمده: علي بن إبراهيم عن محمد بن عيسى بن عبيد عن يونس عن جميل</ref> عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: «سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿{{متن قرآن|وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ‏ مِنْهُ}}﴾.‏ قَالَ‏: هُوَ الْإِيمَانُ‏»<ref> الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۲، ص۱۵، ح ۱ و ۵ و كافي (ط - دار الحديث)، ج‏۳، ص: ۴۲، ح ۱۴۷۷/ ۱ و كافي (ط - دار الحديث)، ج‏۳، ص: ۴۳ ح ۱۴۸۱/ ۵.</ref>}}.
|
ابو حمزه گويد: «از امام باقر (ع) راجع بقول خداى عزوجل: سكينه را در دل مؤمنين نازل كرد پرسيدم، فرمود: سكينه ايمانی است و باز در باره قول خداى عز وجل: با روحى از جانب خود ايشان را تأييد كرد پرسيدم، فرمود: آن روح ايمان است».
|
۶-۳. {{عربی|اندازه=155%|'''[[المحاسن (کتاب)| المحاسن ‏‏]]''' عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ<ref> سند حدیث: عنه عن ابن فضال</ref> قَالَ: «قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ (ع) فِي قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ (ص): إِذَا زَنَى الرَّجُلُ فَارَقَهُ‏ رُوحُ‏ الْإِيمَانِ.‏ قَالَ: قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَ‏ ﴿{{متن قرآن|وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ‏ ذَلِكَ الَّذِي يُفَارِقُهُم}}﴾‏‏»<ref>المحاسن: ج‏۱، ص: ۱۰۶، ح ۹۰ و الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۲، ص ۲۸۰، ح ۱۱ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۳، ص ۶۹۲ ، ح  ۲۴۵۳/ ۱۲.</ref>}}.
|
ابن بكير گويد: «به امام باقر (ع) عرض كردم: چه می‌فرمائى درباره قول رسول خدا (ص) كه: چون مرد زنا كند روح ايمان از او جدا شود. فرمود: اين همان فرموده خدا است كه فرمايد: و آنها را به روحى از جانب خود تقويت كرد اين است روحى كه از او جدا می‌‏شود».
|
۶-۴. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]''' عَنْ دَاوُدَ<ref>سند حدیث: علي بن إبراهيم عن محمد بن عيسى عن يونس</ref>قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) عَنْ قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ( ص): إِذَا زَنَى الرَّجُلُ فَارَقَهُ‏ رُوحُ‏ الْإِيمَانِ‏. قَالَ: فَقَالَ هُوَ مِثْلُ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿{{متن قرآن|وَلا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ‏ مِنْهُ‏ تُنْفِقُونَ}}﴾‏. ثُمَّ قَالَ غَيْرُ هَذَا أَبْيَنُ مِنْهُ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿{{متن قرآن|وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ‏ هُوَ الَّذِي فَارَقَهُ}}﴾.»<ref> الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۲، ص ۲۸۴، ح ۱۷ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۳، ص ۶۹۹، ح ۲۴۵۹/ ۱۸.</ref>}}.
|
داود گويد: «از امام صادق (ع) درباره قول رسول خدا (ص): چون مرد زنا كند روح ايمان از او جدا شود پرسيدم. فرمود: آن مانند قول خداى عزوجل است: در آنچه انفاق می‌كنيد قصد بد و پست آن را نكنيد. سپس فرمود: آيه ديگر روشن‏‌تر از اين است و آن قول خداى عزوجل است: و آنها را بروحى از خود تقويت فرمود اين روح است كه از او جدا شود».
|
۶-۵. {{عربی|اندازه=155%|'''[[ثواب الأعمال و عقاب الأعمال (کتاب)| ثواب الأعمال وعقاب الأعمال ‏‏]]''' عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ<ref>سند حدیث: عن أحمد بن أبي عبد الله عن ابن فضال</ref>قَالَ: «قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ (ع) فِي قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ (ص): إِذَا زَنَى الرَّجُلُ فَارَقَهُ‏ رُوحُ‏ الْإِيمَانِ‏ قَالَ قَوْلُهُ تَعَالَى‏: ﴿{{متن قرآن|وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ‏ ذَلِكَ الَّذِي يُفَارِقُهُ}}﴾»<ref> ثواب الأعمال و عقاب الأعمال: ص ۲۶۳.</ref>}}.
|
عبداللَّه بن بكير گويد: «از امام باقر (ع) درباره سخن پيامبر خدا (ص) پرسيدم كه فرموده بود: چون مردى زنا كند روح ايمان از او جدا گردد، امام (ع) فرمود: اين روح همان است كه در سخن خداى فرازمند آمده است كه: ايشان را با روحى از جانب خويش تأييد نموديم  اين همان روحى است كه از او جدا می‌‏گردد».
|
1. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الاختصاص (کتاب)| الإختصاص ‏‏]]''' عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ الْكِنْدِيِّ قَالَ: «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع):‏ إِنَّ رُوحَ‏ الْإِيمَانِ وَاحِدَةٌ خَرَجَتْ مِنْ عِنْدِ وَاحِدٍ وَتَتَفَرَّقُ فِي أَبْدَانٍ شَتَّى فَعَلَيْهِ ائْتَلَفَتْ وَبِهِ تَحَابَّتْ وَسَتَخْرُجُ مِنْ شَتَّى‏ وَيَعُودُ وَاحِداً وَيَرْجِعُ عِنْدَ وَاحِد» <ref>الإختصاص: ص ۲۴۹</ref>}}.
|
ابان بن تغلب گويد: «امام صادق (ع) فرمود: روح ايمان يكى است و از يك جا بيرون شده است و در بدن‏هاى متفرقى جريان پيدا می‌‏كند، و با آنها انس مى‌‏گيرد، ولى بار ديگر از بدن‏ها بيرون مى‏‌شود و يكى مى‌‏گردد و به يك جا را مراجعه مى‌‏كند».
|
2. {{عربی|اندازه=155%|'''[[الكافی (کتاب)| الكافي ‏‏]]''' عَنْ أَبِي بَصِيرٍ <ref>سند حدیث: محمد بن يحيى‏، عن أحمد بن محمد بن عيسى‏؛ و عدة من أصحابنا، عن سهل بن زياد جميعا، عن ابن محبوب، عن علي بن رئاب</ref> قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) يَقُولُ: الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ كَالْجَسَدِ الْوَاحِدِ، إِنِ اشْتَكى‏ شَيْئاً مِنْهُ وَجَدَ أَلَمَ ذلِكَ فِي سَائِرِ جَسَدِهِ، وَأَرْوَاحُهُمَا مِنْ رُوحٍ وَاحِدَةٍ، وَإِنَّ رُوحَ الْمُؤْمِن‏ لَأَشَدُّ اتِّصَالًا بِرُوحِ اللَّهِ مِنِ اتِّصَالِ شُعَاعِ الشَّمْسِ بِهَا‏» <ref> كافي (ط - دار الحديث): ج‏۳، ص ۴۲۵، ح ۲۰۴۵/ ۴ ، الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۲، ص ۱۶۶، ح۴ و مصادقة الإخوان: ص ۴۸، ح۲</ref>}}.
|
ابی بصیر گوید: «از امام صادق (ع) شندیدم که می‌فرمود: مؤمن برادر مؤمن است، يك تنند، و اگر يكى را دردى رسد در ديگر پاره‏ه‌اى تن دريافت شود، روحشان از يك روح است و به راستى روح مؤمن به روح خدا پيوسته‌‏تر است از پيوستى پرتو آفتاب بدان‏».
}}
{{پاک کن}}
نياز به بررسی دقیقتر:
«رُوحُ الْإِيمَانِ يُلَازِمُ الْجَسَدَ مَا لَمْ يَعْمَلْ بِكَبِيرَةٍ فَإِذَا عَمِلَ بِكَبِيرَةٍ فَارَقَهُ الرُّوحُ وَرُوحُ الْقُدُسِ مَنْ سَكَنَ فِيهِ فَإِنَّهُ لَا يَعْمَلُ بِكَبِيرَةٍ أَبَداً» .بصائرالدرجات،، ج1، ص447.
 
==پانویس==
{{پانویس2}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۴ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۱:۱۱

سیدهادی

این جمله را برای تست می نویسم

احادیث روح (اعداد اصلاح شده)

احادیث روح

۱. روح از عالم ملکوت

متن ترجمه

۱-۱. الکافي عَنْ أَبِي بَصِيرٍ[۱] قَالَ: «سَأَلْتُ‏ أَبَا عَبْدِاَللَّهِ (ع‏) عَنْ قَوْلِ اَللَّهِ عَزَّوَجَلَ‏: ﴿﴿يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي﴾. قَالَ: خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ‏ جَبْرَئِيلَ‏ وَمِيكَائِيلَ‏ كَانَ مَعَ‏ رَسُولِ‌ اَللَّهِ (ص‏) وَهُوَ مَعَ‏ اَلْأَئِمَّةِ وَهُوَ مِنَ اَلْمَلَكُوتِ‏»[۲].

ابو بصير گويد: «از امام صادق (ع) راجع به قول خداى عزوجل: از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است پرسيدم. فرمود: آن مخلوقى است بزرگ‌تر از جبرئيل و ميكائيل كه همراه رسول خدا (ص) و همراه ائمه است و آن از عالم ملكوت‌ است يعنى آسمانى و روحانى است».

۱-۲. بصائر الدرجات عَنْ أَبِي بَصِيرٍ [۳] قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) عَنْ قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿﴿يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي﴾. قَالَ: خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ وَهُوَ مِنَ الْمَلَكُوتِ»[۴].

ابو بصیر می‌گوید: «از امام صادق (ع) در مورد آیه مبارکه از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است پرسیدم، حضرت فرمود: آفریده‌ای است بزرگ‌تر از جبرئیل و میکائیل، او با رسول خدا(ص) بود، او با أئمه است و او از ملکوت است».

۱-۳. تفسیر العیاشي عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَحَدِهِمَا (ع) قَالَ: «سَأَلْتُهُ عَنْ‏ قَوْلِهِ‏ ﴿﴿يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي﴾.‏ قَالَ: الَّتِي‏ فِي‏ الدَّوَابِ‏ وَالنَّاسِ قُلْتُ وَمَا هِيَ قَالَ هِيَ مِنَ الْمَلَكُوتِ مِنَ الْقُدْرَة‏»[۵].

زراره گويد: «از یکی از آن دو بزرگوار درباره قول خداى عزوجل: از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است پرسيدم. فرمود: روحى است كه در دوابّ و در مردم است، گفتم آن‏ چيست؟ فرمود: از ملكوت است، و از قدرت».

۱-۴. تفسير العياشي ‏‏ و في رواية سماعة عنه‏: «خلق آدم فنفخ فيه، وسألته عن الروح‏. قال: هي من قدرته من الملكوت ‏»[۶].

الگو:پاک کن

۲. روح و مراتب آن

متن ترجمه

۲-۱. بصائر الدرجات ‏‏ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ جَهْمٍ[۷] عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ (ع) قَالَ: «فِي الْأَنْبِيَاءِ وَالْأَوْصِيَاءِ خَمْسَةُ أَرْوَاحٍ‏ رُوحُ‏ الْبَدَنِ‏ وَرُوحُ الْقُدُسِ وَرُوحُ الْقُوَّةِ وَرُوحُ الشَّهْوَةِ وَرُوحُ الْإِيمَانِ‏ وَفِي الْمُؤْمِنِينَ أَرْبَعَةُ أَرْوَاحٍ أَفْقَدُهَا رُوحُ الْقُدُسِ وَرُوحُ الْبَدَنِ وَرُوحُ الشَّهْوَةِ وَرُوحُ الْإِيمَانِ وَفِي الْكُفَّارِ ثَلَاثَةُ أَرْوَاحٍ رُوحُ الْبَدَنِ وَرُوحُ الْقُوَّةِ وَرُوحُ الشَّهْوَةِ ثُمَّ قَالَ رُوحُ الْإِيمَانِ‏ يُلَازِمُ الْجَسَدَ مَا لَمْ يَعْمَلْ بِكَبِيرَةٍ فَإِذَا عَمِلَ بِكَبِيرَةٍ فَارَقَهُ الرُّوحُ وَرُوحُ الْقُدُسِ مَنْ سَكَنَ فِيهِ فَإِنَّهُ لَا يَعْمَلُ بِكَبِيرَةٍ أَبَداً»[۸].

حسن بن جهم از امام صادق (ع) نقل می‌کند که فرمود: «در انبياء و اوصياء پنج روح است روح بدن و روح القدس و روح القوة و روح الشهوة و روح الايمان. و در مؤمنين چهار روح است كه روح القدس ندارند ولى داراى روح بدن‏ و روح قوت و روح شهوت و روح ايمانند و در كفار سه روح است روح بدن و روح قوت و روح شهوت. سپس فرمود روح ايمان با بدن هست تا وقتى كه مرتكب گناه كبيره‏‌اى نشده وقتى كبيره‏‌اى انجام داد روح از او جدا می‌‏شود ولى روح القدس در هر كس بود هرگز گناه كبيره انجام نمی‌دهد».

۲-۲. بصائر الدرجات ‏‏عَنِ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ[۹]قَالَ: «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع)‏ يَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ النَّاسَ ثَلَاثَةَ أَصْنَافٍ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ تَعَالَى‏: ﴿﴿وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ‏﴾ فَالسَّابِقُونَ هُوَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) وَ خَاصَّةُ اللَّهِ مِنْ خَلْقِهِ جَعَلَ فِيهِمْ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُدُسِ فَبِهِ بُعِثُوا أَنْبِيَاءَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْإِيمَانِ فَبِهِ خَافُوا اللَّهَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَوُوا عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ وَ كَرِهُوا مَعْصِيَتَهُ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّذِي يَذْهَبُ بِهِ النَّاسُ وَ يَجِيئُونَ وَ جَعَلَ فِي الْمُؤْمِنِينَ أَصْحَابَ الْمَيْمَنَةِ رُوحَ الْإِيمَانِ فَبِهِ خَافُوا اللَّهَ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَوُوا عَلَى الطَّاعَةِ مِنَ اللَّهِ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّتِي يَذْهَبُ النَّاسُ بِهِ وَ يَجِيئُونَ[۱۰].

۲-۳. تفسير الفرات الكوفي ‏‏عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع)[۱۱]قَالَ: «يَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ النَّاسَ عَلَى ثَلَاثَةِ أَصْنَافٍ وَ هُوَ قَوْلُهُ‏: ﴿﴿وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ‏﴾ فَالسَّابِقُونَ هُمْ رُسُلُ اللَّهِ وَ خَاصَّتُهُ مِنْ خَلْقِهِ جَعَلَ اللَّهُ فِيهِمْ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُدُسِ فَبِهِ عَرَفُوا الْأَشْيَاءَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْإِيمَانِ فَأَيَّدَهُمُ اللَّهُ بِهِ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَوُوا عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ وَ كَرِهُوا مَعْصِيَتَهُ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّذِي يَذْهَبُ النَّاسُ فِيهِ وَ يَجِيئُونَ وَ جَعَلَ فِي الْمُؤْمِنِينَ أَرْبَعَةَ أَرْوَاحٍ وَ هُمْ أَصْحَابُ الْمَيْمَنَةِ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ وَ رُوحَ الْمَدْرَجِ»[۱۲].

۲-۴. الكافي ‏‏عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ[۱۳]قَالَ: «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع)‏ يَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَلَقَ الْخَلْقَ ثَلَاثَةَ أَصْنَافٍ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ: ﴿﴿وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ‏﴾ فَالسَّابِقُونَ هُمْ رُسُلُ اللَّهِ (ع) وَ خَاصَّةُ اللَّهِ مِنْ‏ خَلْقِهِ جَعَلَ فِيهِمْ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُدُسِ فَبِهِ عَرَفُوا الْأَشْيَاءَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْإِيمَانِ فَبِهِ خَافُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَدَرُوا عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كَرِهُوا مَعْصِيَتَهُ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّذِي بِهِ يَذْهَبُ النَّاسُ وَ يَجِيئُونَ وَ جَعَلَ فِي الْمُؤْمِنِينَ وَ أَصْحَابِ الْمَيْمَنَةِ رُوحَ الْإِيمَانِ فَبِهِ خَافُوا اللَّهَ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَدَرُوا عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّذِي بِهِ يَذْهَبُ النَّاسُ وَ يَجِيئُونَ[۱۴].

۲-۵. بصائر الدرجات‏‏ و الكافي‏‏ عَنْ جَابِرٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع)[۱۵]قَالَ: «قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ عِلْمِ الْعَالِمِ فَقَالَ يَا جَابِرُ إِنَّ فِي الْأَنْبِيَاءِ وَ الْأَوْصِيَاءِ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْقُدُسِ وَ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ رُوحَ الْحَيَاةِ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِرُوحِ الْقُدُسِ يَا جَابِرُ عَلِمْنَا[۱۶] مَا تَحْتَ الْعَرْشِ إِلَى مَا تَحْتَ الثَّرَى ثُمَّ قَالَ يَا جَابِرُ إِنَّ هَذِهِ الْأَرْوَاحَ يُصِيبُهُ الْحَدَثَانِ إِلَّا أَنَّ رُوحَ الْقُدُسِ لَا يَلْهُو وَ لَا يَلْعَبُ[۱۷]»[۱۸].

۲-۶. بصائر الدرجات ‏‏ عَنِ الْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ [۱۹] قَالَ: «قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع): سَأَلْتُهُ عَنْ عِلْمِ الْإِمَامِ بِمَا فِي أَقْطَارِ الْأَرْضِ وَهُوَ فِي بَيْتِهِ مُرْخًى عَلَيْهِ سِتْرُهُ فَقَالَ: يَا مُفَضَّلُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى جَعَلَ لِلنَّبِيِّ (ص) خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْحَيَاةِ فَبِهِ دَبَّ وَدَرَجَ وَرُوحَ الْقُوَّةِ فَبِهِ نَهَضَ وجَاهَدَ وَرُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِهِ أَكَلَ وَشَرِبَ وَأَتَى النِّسَاءَ مِنَ الْحَلَالِ وَرُوحَ الْإِيمَانِ فَبِهِ أَمَرَ وَعَدَلَ وَرُوحَ الْقُدُسِ فَبِهِ حَمَلَ النُّبُوَّةَ فَإِذَا قُبِضَ النَّبِيُّ (ص) انْتَقَلَ رُوحُ الْقُدُسِ فَصَارَ فِي الْإِمَامِ وَرُوحُ الْقُدُسِ لَا يَنَامُ وَلَا يَغْفُلُ وَلَا يَلْهُو وَلَا يَسْهُو وَالْأَرْبَعَةُ الْأَرْوَاحُ تَنَامُ َ تَلْهُو وَتَغْفُلُ وَتَسْهُوَ وَرُوحُ الْقُدُسِ ثَابِتٌ يَرَى بِهِ مَا فِي شَرْقِ الْأَرْضِ وَغَرْبِهَا وَبَرِّهَا وَبَحْرِهَا قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ يَتَنَاوَلُ الْإِمَامُ مَا بِبَغْدَادَ بِيَدِهِ قَالَ نَعَمْ وَمَا دُونَ الْعَرْشِ»[۲۰].

مفضل بن عمر گويد: «از امام صادق(ع) پرسيدم راجع بدانستن امام(ع) آنچه را در اطراف زمين است، با اينكه خودش در ميان اتاقى‏ است كه پرده‏اش انداخته است فرمود: اى مفضل! خداى تبارك و تعالى در پيغمبر (ص) پنج روح قرار داد: ۱- روح زندگى كه با آن بجنبد و راه رود ۲- روح قوه كه با آن قيام و كوشش كند ۳- روح شهوت كه با آن بخورد و بياشامد و با زنان حلال خود نزديكى كند ۴- روح ايمان كه با آن ايمان آورد و عدالت ورزد ۵- روح القدس كه با آن بار نبوت كشد. چون پيغمبر (ص) وفات كند، روح القدس از او به امام جانشينش منتقل شود و روح القدس خواب و غفلت و ياوه‏گرى و تكبر ندارد و چهار روح ديگر خواب و غفلت و تكبر و ياوه‏گرى دارند و روح القدس ثابت است بوسيله آنچه در شرق و غرب و خشكى و دريا است مى‌‏بيند، عرض كردم آيا مي‌تواند امام چيزى كه در بغداد است با دست خود بر دارد فرمود آرى حتى پائين‏‌تر از عرش را مي‌تواند».

۲-۷. الكافي ‏‏ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع)[۲۱] قَالَ: «سَأَلْتُهُ عَنْ عِلْمِ الْإِمَامِ بِمَا فِي أَقْطَارِ الْأَرْضِ وَهُوَ فِي بَيْتِهِ مُرْخًى عَلَيْهِ سِتْرُهُ فَقَالَ: يَا مُفَضَّلُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى جَعَلَ فِي النَّبِيِّ (ص) خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْحَيَاةِ فَبِهِ دَبَّ وَدَرَجَ وَرُوحَ الْقُوَّةِ فَبِهِ نَهَضَ وَجَاهَدَ وَرُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِهِ أَكَلَ وَشَرِبَ وَأَتَى النِّسَاءَ مِنَ الْحَلَالِ وَرُوحَ الْإِيمَانِ فَبِهِ آمَنَ وَعَدَلَ وَرُوحَ الْقُدُسِ فَبِهِ حَمَلَ النُّبُوَّةَ فَإِذَا قُبِضَ النَّبِيُّ (ص) انْتَقَلَ رُوحُ الْقُدُسِ فَصَارَ إِلَى الْإِمَامِ وَرُوحُ الْقُدُسِ لَا يَنَامُ وَلَا يَغْفُلُ وَلَا يَلْهُو وَلَا يَزْهُو وَالْأَرْبَعَةُ الْأَرْوَاحِ تَنَامُ وَتَغْفُلُ وَتَزْهُو وَتَلْهُو وَرُوحُ الْقُدُسِ كَانَ يَرَى بِهِ‏»[۲۲].

مفضل بن عمر گويد: «از امام صادق(ع) پرسيدم راجع بدانستن امام(ع) آنچه را در اطراف زمين است، با اينكه خودش در ميان اتاقى‏ است كه پرده‏اش انداخته است فرمود: اى مفضل! خداى تبارك و تعالى در پيغمبر (ص) پنج روح قرار داد: ۱- روح زندگى كه با آن بجنبد و راه رود ۲- روح قوه كه با آن قيام و كوشش كند ۳- روح شهوت كه با آن بخورد و بياشامد و با زنان حلال خود نزديكى كند ۴- روح ايمان كه با آن ايمان آورد و عدالت ورزد ۵- روح القدس كه با آن بار نبوت كشد. چون پيغمبر (ص) وفات كند، روح القدس از او به امام جانشينش منتقل شود و روح القدس خواب و غفلت و ياوه‏گرى و تكبر ندارد و چهار روح ديگر خواب و غفلت و تكبر و ياوه‏گرى دارند و بوسيله روح القدس همه چيز درك مى‌‏شود».

الگو:پاک کن

۳. روح بالاتر از ملائکه

متن ترجمه

۳-۱. الکافي عَنْ أَبِي بَصِيرٍ[۲۳] قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) يَقُولُ: ﴿﴿يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي﴾.‏ قَالَ: خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ لَمْ يَكُنْ مَعَ أَحَدٍ مِمَّنْ مَضَى غَيْرِ مُحَمَّدٍ (ص) وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ يُسَدِّدُهُمْ وَلَيْسَ كُلُّ مَا طُلِبَ وُجِدَ»[۲۴].

ابو بصیر می‌گوید: «از امام صادق (ع) شنیدم که می‌گفت: از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است پرسیدم، فرمود: آفریده‌ای است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل که به جز محمد (ص) با هیچ کس از گذشتگان نبوده و او با أئمه (ع) است و آنها را استوار می‌کند و اینگونه نیست که هر چیزی خواسته شود، یابیده شود».

۳-۲. بصائر الدرجات عَنْ هِشَامِ بْنِ سَالِمٍ[۲۵] قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) يَقُولُ: ﴿﴿يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي﴾. قَالَ: خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ لَمْ يَكُنْ مَعَ أَحَدٍ مِمَّنْ مَضَى غَيْرِ مُحَمَّدٍ (ص) وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ يُوَفِّقُهُمْ وَيُسَدِّدُهُمْ وَلَيْسَ كُلَّمَا طُلِبَ وُجِدَ»[۲۶].

هاشم بن سالم می‌گوید: «از امام صادق (ع) شنیدم که می‌گفت: از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است ، فرمود: آفریده‌ای است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل که به جز محمد (ص) با هیچ کس از گذشتگان نبوده و او با أئمه (ع) است و آنها را توفیق می‌دهد و استوار می‌کند و اینگونه نیست که هر چیزی خواسته شود، یابیده شود».

۳-۳. تفسير العياشي عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) يَقُولُ ﴿﴿يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي﴾. قَالَ: خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ لَمْ يَكُنْ مَعَ أَحَدٍ مِمَّنْ مَضَى غَيْرِ مُحَمَّدٍ عليه وآله السلام، وَمَعَ الْأَئِمَّةِ يُسَدِّدُهُمْ وَلَيْسَ كُلَّمَا طُلِبَ وُجِدَ»[۲۷].

ابوبصیر می‌گوید: «از امام صادق (ع) شنیدم که می‌گفت: از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است ، فرمود: آفریده‌ای است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل که به جز محمد (ص) با هیچ کس از گذشتگان نبوده و با أئمه (ع) است، آنها را استوار می‌کند و اینگونه نیست که هر چیزی خواسته شود، یابیده شود».

۳-۴. تفسير القمي‏ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِيد[۲۸]: «﴿﴿وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَلَا الْإِيمانُ﴾.‏ قَالَ: رُوحُ الْقُدُسِ هِيَ الَّتِي قَالَ الصَّادِقُ (ع) فِي قَوْلِهِ:‏ ﴿﴿يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي﴾‏.‏ قَالَ: هُوَ مَلَكٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ ثُمَ‏ كَنَى‏ عَنْ‏ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع). فَقَالَ:‏ ﴿﴿وَلكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِي بِهِ مَنْ نَشاءُ مِنْ عِبادِنا﴾‏ وَالدَّلِيلُ عَلَى أَنَّ النُّورَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع) قَوْلُهُ‏ ﴿﴿وَاتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ﴾ الْآيَة»[۲۹].

محمد بن سعید می‌گوید: «امام حسن عسکری (ع) درباره روح در آیه وَ كَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَ لَا الْإِيمانُ فرمود: روح القدس است اين همان است كه حضرت صادق (ع) فرمود در باره آيه وَ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي فرمود او فرشته ايست بزرگتر از جبرئيل و ميكائيل كه با پيامبر اكرم بود و يا آنچه نيز هست سپس بكنايه از امير المؤمنين (ع) ياد كرده وَ لكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِي بِهِ مَنْ نَشاءُ مِنْ عِبادِنا دليل بر اينكه نور در اين آيه امير المؤمنين (ع) است اين آيه است وَ اتَّبَعُوا النُّورَ الَّذِي أُنْزِلَ مَعَهُ پيروى كنيد از نورى كه به همراه او فرستاده شده‏».

۳-۵. تفسير القمي عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ: «قَالَ الرُّوحُ‏ مَلَكٌ‏ أَعْظَمُ‏ مِنْ‏ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ وَكَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ (ع‏)‏»[۳۰].

علی بن ابراهیم گوید: «فرمود: روح، ملکی است بزرگتر از جبرئيل و ميكائيل، كه همراه پيغمبر (ص) بود و همراه امامان می‌باشد».

۳-۶. بصائر الدرجات‏‏ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ ‏[۳۱]قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى:‏ ﴿﴿وكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَلَا الْإِيمانُ﴾.‏ قَالَ: خَلْقٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) يُخْبِرُهُ‏ وَيُسَدِّدُهُ‏ وهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدَهُ»[۳۲].

ابو بصير گويد: «از امام صادق (ع) قول خداى تعالى: و همچنين روحى از امر خود را بسويت‏ وحى كرديم، تو نمی‌دانستى كتاب و ايمان چيست؟ را پرسيدم. فرمود: آن مخلوقی است از مخلوقات خدا، بزرگتر از جبرئيل و ميكائيل، كه همراه پيغمبر (ص) است، به او خبر می‌دهد و رهبريش می‌کند و همراه امامان پس از وى هم می‌باشد».

۳-۷. بصائر الدرجات‏‏ عَنْ سَمَاعَةَ بْنِ مِهْرَانَ[۳۳] قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) يَقُولُ‏: إِنْ الرُّوحُ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) يُسَدِّدُهُ وَيرشده وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ[۳۴] وَالْأَوْصِيَاءِ مِنْ بَعْدَهُ»[۳۵].

سماعة بن مهران می‌گوید: «از امام صادق (ع) شنیدم که می‌فرمود: همانا روح آفریده‌ای است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل، كه همراه پيغمبر (ص) است او را راهنمایی استوار می‌کند و او با أئمه (ع) و اوصیای بعد از او است».

۳-۸. بصائر الدرجات‏‏ عَنْ أَبِي الصَّبَّاحِ الْكِنَانِيِّ[۳۶] قَالَ: «قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِاللَّهِ (ع)‏: ﴿﴿وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا﴾ إِلَى آخِرِ الْآيَةِ قَالَ: خَلْقٌ وَاللَّهِ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ وَقَدْ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) يُخْبِرُهُ وَيُسَدِّدُهُ وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدَهُ»[۳۷].

ابی صباح کنانی گوید: «از امام جعفر (ع) راجع به آیه و همچنين روحى از امر خود را بسويت‏ وحى كرديم سوال کردم. فرمود: به خدا سوگند آفریده‌ای است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل. و همراه رسول خدا (ص) است. او را با خبر می‌کند و اورا استوار می‌کند. و همراه امامان بعد از او است».

۳-۹. بصائر الدرجات‏‏ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ[۳۸] قَالَ: «قُلْتُ قَوْلُ اللَّهِ‏ ﴿﴿وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا﴾ قَالَ: هُوَ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ وَكَّلَ بِمُحَمَّدٍ (ص) يُخْبِرُهُ وَيُسَدِّدُهُ وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ يُخْبِرُهُمْ وَيُسَدِّدُهُمْ»[۳۹].

ابو بصیر گوید: «در مورد قول خداوند که می فرماید :و همچنين روحى از امر خود را بسويت‏ وحى كرديم سوال کردم. فرمود: او آفریده‌ای است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل، مامور شده است تا پیامبر را با خبر کند و او را استوار کند. و او همراه ائمه است آنها را با خبر و استوار می‌کند».

۳-۱۰. بصائر الدرجات‏‏ عن محمد بن مسلم عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع)‏[۴۰] فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ‏ ﴿﴿وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَلَا الْإِيمانُ‏﴾ فَقَالَ: «خَلْقٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) يُخْبِرُهُ وَيُسَدِّدُهُ وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدَهُ»[۴۱].

محمد بن مسلم از امام باقر (ع) راجع به قول خداى تعالى: و همچنين روحى از امر خود را بسويت‏ وحى كرديم، تو نمی‌دانستى كتاب و ايمان چيست؟ نقل می‌کند که فرمود: «مخلوقی است از مخلوقات خدا، بزرگتر از جبرئيل و ميكائيل، كه همراه پيغمبر (ص) است، به او خبر می‌دهد و استوارش می‌کند و همراه امامان پس از وى هم می‌باشد».

۳-۱۱. الكافي عَنْ أَبِي بَصِيرٍ[۴۲] قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى: ﴿﴿وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ‏ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي‏ مَا الْكِتابُ وَلَا الْإِيمانُ﴾‏. قَالَ: خَلْقٌ مِنْ خَلْقِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) يُخْبِرُهُ‏ وَيُسَدِّدُهُ‏ وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدِهِ‏»[۴۳].

ابو بصير گويد: «از امام صادق (ع) قول خداى تعالى: و همچنين روحى از امر خود را بسويت‏ وحى كرديم، تو نمی‌دانستى كتاب و ايمان چيست؟ را پرسيدم. فرمود: آن مخلوقی است از مخلوقات خداى عزوجل، بزرگتر از جبرئيل و ميكائيل، كه همراه پيغمبر (ص) است، به او خبر می‌دهد و رهبريش می‌کند و همراه امامان پس از وى هم می‌باشد».

۳-۱۲. بصائر الدرجات‏‏ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ[۴۴] قَالَ: «الرُّوحُ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) يُسَدِّدُهُ وَيوفقه وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدَهُ»[۴۵].

ابان بن تغلب نقل می‌کند که فرمود: «روح مخلوقی است بزرگتر از جبرئیل و میکائیل، که همراه پیغمبر است، او را استوار می‌کند و توفیق می‌دهد و همراه امامان پس از وی هم می‌باشد».

۳-۱۳. بصائر الدرجات‏‏ عَنْ أَبِي الصَّبَّاحِ[۴۶] قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) يَقُولُ‏ إِنَّهُ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ كَانَ يوفقه وَيُسَدِّدُهُ وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنْ بَعْدَهُ»[۴۷].

ابی صباح گوید: «شنیدم که امام صادق (ع) می فرماید: همانا او همراه رسول خدا (ص) است، مخلوقی بزرگتر از جبرئیل و میکائیل که پیغمبر را توفیق می دهد و استوار می کند و همراه امامان پس از وی هم می‌باشد».

۳-۱۴. الکافي عَنْ أَبِي بَصِيرٍ[۴۸] قُلْتُ: «جُعِلْتُ‏ فِدَاكَ‏ الرُّوحُ‏ لَيْسَ هُوَ جَبْرَئِيلَ؟ قَالَ: الرُّوحُ هُوَ [۴۹] أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ إِنَّ جَبْرَئِيلَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَإِنَّ الرُّوحَ هُوَ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِن‏ الْمَلَائِكَةِ أَ لَيْسَ يَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى: ﴿﴿تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوح﴾‏‏»[۵۰].

ابو بصیر گوید گفتم: «قربانت، روح همان جبرئيل نيست؟ در جواب فرمود: روح از جبرئيل بزرگتر است، همانا جبرئيل از فرشته‌‏ها است‏ و روح خلق بزرگوارترى است از فرشته‌‏ها (ع) آيا نيست كه خدا تبارك و تعالى می‌‏فرمايد: فرشتگان و روح فرود می‌آیند».

۳-۱۵. بصائر الدرجات‏‏ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ ‏[۵۱] قُلْتُ: «جُعِلْتُ فِدَاكَ لَيْسَ الرُّوحُ جَبْرَئِيلَ؟ فَقَالَ: جَبْرَئِيلُ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَالرُّوحُ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنَ الْمَلَائِكَةِ أَ لَيْسَ اللَّهُ يَقُولُ‏ ﴿﴿تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ﴾‏‏‏»[۵۲].

ابو بصیر گوید گفتم: «قربانت شوم، روح همان جبرئيل نيست؟ در جواب فرمود: جبرئيل از فرشته‌‏ها است‏ و روح خلق بزرگوارترى است از فرشته‌‏ها آيا نيست كه خدا تبارك و تعالى می‌‏فرمايد: فرشتگان و روح فرود می‌آیند».

۳-۱۶. بصائر الدرجات ‏‏ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ[۵۳] قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ عَنِ الرُّوحِ‏ ﴿﴿قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي﴾.‏ فَقَالَ أَبُو عَبْدِاللَّهِ (ع): خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ وَمِيكَائِيلَ وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ يُفَقِّهُهُمْ‏ قُلْتُ‏ وَنَفَخَ فِيهِ مِنْ رُوحِهِ‏ قَالَ‏ مِنْ‏ قُدْرَتِهِ‏»[۵۴].

ابو بصیر گوید: «از امام صادق (ع) درباره روح در آیه بگو روح از امر پروردگارم است، پرسیدم. امام صادق (ع) در جواب فرمود: مخلوقی بزرگتر از جبرئیل و میکائیل است. و او همراه امامان است و آنها را آگاه می‌کند. گفتم: و از روح خود در او دمید، فرمود: از قدرتش».

۳-۱۷. المحاسن‏عَنْ أبي بصير عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّه‏[۵۵] قُلْتُ: «وَالرُّوحُ لَيْسَ هُوَ جَبْرَئِيلَ؟ قَالَ: لَا الرُّوحُ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنْ جَبْرَئِيلَ إِنَّ جَبْرَئِيلَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَإِنَّ الرُّوحَ خَلْقٌ أَعْظَمُ مِنَ الْمَلَائِكَةِ أَ لَيْسَ يَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى:‏ ﴿﴿تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَالرُّوح‏﴾ ‏‏»[۵۶].

ابو بصیر گوید: «از امام صادق (ع) پرسیدم: روح همان جبرئیل نیست؟ در جواب فرمود: نه. روح مخلوقی است بزرگتر از جبرئیل. همانا جبرئیل از فرشته‌هاست و روح مخلوقی بزرگتر از فرشته‌ها است. آیا خداوند تبارک و تعالی نمی فرماید: فرشتگان و روح فرود می آیند».

۲-۱. بصائر الدرجات عَنْ سَعْدٍ الْإِسْكَافِ[۵۷] قَالَ: «أَتَى رَجُلٌ عَلِيَّ بْنَ أَبِي طَالِبٍ (ع) يَسْأَلُهُ عَنِ الرُّوحِ أَ لَيْسَ هُوَ جَبْرَئِيلَ؟ فَقَالَ لَهُ عَلِيٌّ (ع): جَبْرَئِيلُ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَالرُّوحُ غَيْرُ جَبْرَئِيلَ وَكَرَّرَ ذَلِكَ عَلَى الرَّجُلِ فَقَالَ لَهُ: لَقَدْ قُلْتَ عَظِيماً مِنَ الْقَوْلِ مَا أَحَدٌ يَزْعُمُ أَنَّ الرُّوحَ غَيْرُ جَبْرَئِيلَ فَقَالَ لَهُ عَلِيٌّ (ع): إِنَّكَ ضَالٌّ تَرْوِي عَنْ أَهْلِ الضَّلَالِ يَقُولُ اللَّهُ تَبَارَكَ وَتَعَالَى لِنَبِيِّهِ (ص): ﴿﴿أَتى‏ أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحانَهُ وَتَعالى‏ عَمَّا يُشْرِكُونَ يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ﴾ وَالرُّوحُ غَيْرُ الْمَلَائِكَةِ‏»[۵۸].

سعد اسکاف گوید: «مردى به خدمت علی بن ابی طالب (ع) آمد و آن حضرت را از روح سؤال می‌کرد كه: آيا روح، جبرئيل نيست؟ پس حضرت علی (ع) فرمود كه: جبرئيل (ع)، از فرشتگان است و روح، غير جبرئيل است. و اين را بر آن مرد تكرار فرمود. آن مرد به حضرت عرض كرد كه: قول بزرگى را گفتى، و كسى نيست كه گمان داشته باشد كه روح، غير جبرئيل است. حضرت علی (ع) به آن مرد فرمود: به درستى كه تو گمراهى و از اهل ضلالت روايت می‌كنى. خداى عزوجل به پيغمبرش (ص) می‌فرمايد كه: آمد امر خدا، درباره آن شتاب مورزيد پاك و برتر است خدا از آنچه شريك او دانند، فرشته‌‏ها را با روح فرود آيند پس روح غير از ملائكه می‌باشد».

۲-۲. الکافيعَنْ سَعْدٍ الْإِسْكَافِ[۵۹] قَالَ: «أَتَى رَجُلٌ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ (ع) يَسْأَلُهُ عَنِ الرُّوحِ أَ لَيْسَ هُوَ جَبْرَئِيلَ؟ فَقَالَ لَهُ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع): جَبْرَئِيلُ (ع) مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَالرُّوحُ غَيْرُ جَبْرَئِيلَ فَكَرَّرَ ذَلِكَ عَلَى الرَّجُلِ فَقَالَ لَهُ: لَقَدْ قُلْتَ عَظِيماً مِنَ الْقَوْلِ مَا أَحَدٌ يَزْعُمُ أَنَّ الرُّوحَ غَيْرُ جَبْرَئِيلَ فَقَالَ لَهُ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع): إِنَّكَ ضَالٌّ تَرْوِي عَنْ أَهْلِ الضَّلَالِ يَقُولُ اللَّهُ تَعَالَى لِنَبِيِّهِ (ص): ﴿﴿أَتى‏ أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحانَهُ وَتَعالى‏ عَمَّا يُشْرِكُونَ يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ﴾ وَالرُّوحُ غَيْرُ الْمَلَائِكَةِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ»[۶۰].

از سعد اسكاف روايت كرده است كه گفت: «مردى به خدمت امير المؤمنين (ع) آمد و آن حضرت را از روح سؤال می‌کرد كه: آيا روح، جبرئيل نيست؟ امير المؤمنين (ع) فرمود كه: جبرئيل (ع)، از فرشتگان است و روح، غير جبرئيل است. و اين را بر آن مرد تكرار فرمود. آن مرد به حضرت عرض كرد كه: قول بزرگى را گفتى، و كسى نيست كه گمان داشته باشد كه روح، غير جبرئيل است. امير المؤمنين (ع) به آن مرد فرمود: به درستى كه تو گمراهى و از اهل ضلالت روايت می‌كنى. خداى عزوجل به پيغمبر خويش (ص) می‌فرمايد كه: آمد امر خدا، درباره آن شتاب مورزيد پاك و برتر است خدا از آنچه شريك او دانند، فرشته‌‏ها را با روح فرود آيند پس روح غير از ملائكه صلوات اللَّه عليهم می‌باشد».

۲-۳. الغارات‏‏‏ عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَة؛ أَنَّ رَجُلًا سَأَلَ عَلِيّاً (ع) عَنِ الرُّوحِ قَالَ: «لَيْسَ هُوَ جَبْرَئِيلَ. قَالَ عَلِيٌّ (ع): جَبْرَئِيلُ مِنَ الْمَلَائِكَةِ وَ الرُّوحُ غَيْرُ جَبْرَئِيلَ. وَ كَانَ الرَّجُلُ شَاكّاً فَكَبُرَ ذَلِكَ عَلَيْهِ فَقَالَ: لَقَدْ قُلْتُ شَيْئاً عَظِيماً وَ مَا أَحَدٌ مِنَ النَّاسِ يَزْعُمُ أَنَّ الرُّوحَ غَيْرُ جَبْرَئِيلَ قَالَ عَلِيٌّ (ع): أَنْتَ ضَالٌّ تَرْوِي عَنْ أَهْلِ الضَّلَالِ يَقُولُ اللَّهُ لِنَبِيِّهِ (ص): ﴿﴿أَتى‏ أَمْرُ اللَّهِ فَلا تَسْتَعْجِلُوهُ سُبْحانَهُ وَتَعالى‏ عَمَّا يُشْرِكُونَ يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى‏ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ﴾ فَالرُّوحُ غَيْرُ الْمَلَائِكَةِ وَ قَالَ: ﴿﴿لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْف‏ شَهْرٍ تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ فِيها بِإِذْنِ رَبِّهِمْ﴾‏ وَ قَالَ: ﴿﴿يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلائِكَةُ صَفًّا﴾‏»[۶۱].

اصبغ بن نباته گويد: مردى از على (ع) پرسيد: كه روح چيست؟ آيا جبرئيل نيست؟ على (ع) گفت: «جبرئيل از ملائكه است و روح غير از جبرئيل است. آن مرد در ترديد بود و گفت: سخنى شگفت گفتى، هيچ يك از مردم نمی‌پندارد كه روح غير از جبرئيل باشد. على (ع) گفت: تو مردى گمراهى و از گمراهان نقل سخن می‌كنى خداى تعالى به پيامبرش می‌گويد: فرمان خدا در رسيد به شتابش می‌خواهيد. او منزه است و از هر چه شريك او می‌‏سازيد برتر. فرشتگان را همراه روح كه فرمان اوست بر هر يك از بندگانش كه بخواهد فرو می‌فرستد».

الگو:پاک کن

۴. روح موید تمام انبیا

فبه، فبروح القدس و... از بالا

متن ترجمه

۴-۱. بصائر الدرجات ‏‏عن أبي بصير عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع)[۶۲] قَالَ: «سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ‏: ﴿﴿يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى‏ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ‏﴾ فَقَالَ: جَبْرَئِيلُ الَّذِي نَزَلَ عَلَى الْأَنْبِيَاءِ وَالرُّوحُ‏ تَكُونُ‏ مَعَهُمْ‏ وَمَعَ الْأَوْصِيَاءِ لَا تُفَارِقُهُمْ تُفَقِّهُهُم‏‏ وَتُسَدِّدُهُمْ مِنْ عِنْدِ اللَّه»[۶۳].

ابو بصیر گوید: «از امام باقر (ع) در مورد قول خداوند پرسیدم که می فرماید: فرشتگان را با روح از امر خویش بر هر کس از بندگانش که بخواهد فرو می‌فرستد. در جواب فرمود: جبرئيل بر انبياء نازل می‌‏شود ولى روح با آنها و اوصياء هست هرگز از آنها جدا نميشود از جانب خدا ايشان را آگاه ساخته و تقويت می‌‏كند».

۴-۲. تفسير العياشي‏ عَنْ زُرَارَة وَحمران عن أبي جعفر وَأبي عَبْدِاللَّهِ (ع‏) ﴿﴿ يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ﴾ قالا: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى أَحَدٌ صَمَدٌ، وَالصَّمَدُ الشَّيْ‏ءُ الَّذِي لَيْسَ لَهُ جَوْفٌ، فإنما الرُّوحُ خَلْقٌ مِنْ خَلْقِهِ لَهُ بَصَرٌ وَقُوَّةٌ وَتَأْيِيدٌ يَجْعَلُهُ فِي قُلُوبِ الرُّسُلِ وَالْمُؤْمِنِينَ‏»[۶۴].

زراره و حمران می‌گویند: امام باقر و امام صادق (ع) درباره قول خداوند: از تو درباره روح می‌پرسند فرمودند: «خداى تبارك و تعالى، يگانه‌ای است بی‌نیاز، توپری كه او را اندرونى نيست و جز اين نيست كه روح آفريده‌ای است از آفريدگان او و بینش و قوت و تاییدی است كه خدا آن را در دل‌هاى پيغمبران و مؤمنان قرار می‌دهد».

۴-۳. بصائر الدرجات‏ عَنْ مُحَمَّدٍ الْحَلَبِي‏[۶۵] عَنْ أَبی عَبْدِاَللَّهِ (ع‏) فِي قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿﴿يَسْئَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّي﴾ قَالَ: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى أَحَدٌ صَمَدٌ وَالصَّمَدُ الشَّيْ‏ءُ الَّذِي لَيْسَ لَهُ جَوْفٌ وَإِنَّمَا الرُّوحُ خَلْقٌ مِنْ خَلْقِهِ لَهُ بَصَرٌ وَقُوَّةٌ وَتَأْيِيدٌ يَجْعَلُهُ اللَّهُ فِي قُلُوبِ الرُّسُلِ وَالْمُؤْمِنِينَ»[۶۶].

محمد بن حلبی گوید: امام صادق (ع) درباره قول خداوند: از تو درباره روح می‌پرسند بگو روح از امر پروردگار من است فرمود: «خداى تبارك و تعالى، يگانه‌ای است بی‌نیاز، تو پری كه او را اندرونى نيست و جز اين نيست كه روح آفريده‌ای است از آفريدگان او و بینش و قوت و تاییدی است كه خدا آن را در دل‌هاى پيغمبران و مؤمنان قرار می‌دهد».

۴-۴. التوحيد ‏‏عن الحلبي و زرارة عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع)[۶۷] قَالَ: «إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى أَحَدٌ صَمَدٌ لَيْسَ لَهُ جَوْفٌ وَإِنَّمَا الرُّوحُ خَلْقٌ‏ مِنْ‏ خَلْقِهِ‏ نَصْرٌ وَتَأْيِيدٌ وَقُوَّةٌ يَجْعَلُهُ اللَّهُ فِي قُلُوبِ الرُّسُلِ وَالْمُؤْمِنِينَ‏» [۶۸].

حلبى و زراره نقل می‌کنند از حضرت صادق (ع) كه فرمود: «خداى تبارك و تعالى: يگانه‌ای است تو پر كه او را اندرونى نيست و جز اين نيست كه روح آفريده‌ای است از آفريدگان او و يارى و تأييد و قوتى است كه خدا آن را در دل‌هاى پيغمبران و مؤمنان قرار می‌دهد».

۴-۵. الكافي ‏‏ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ [۶۹]عَنْ أَبِي عَبْدِاللَّهِ (ع) قَالَ: «مَا مِنْ مُؤْمِنٍ إِلَّا وَلِقَلْبِهِ أُذُنَانِ فِي جَوْفِهِ أُذُنٌ يَنْفُثُ فِيهَا الْوَسْوَاسُ الْخَنَّاسُ وَأُذُنٌ يَنْفُثُ‏ فِيهَا الْمَلَكُ‏ فَيُؤَيِّدُ اللَّهُ الْمُؤْمِنَ بِالْمَلَكِ فَذَلِكَ قَوْلُهُ‏ ﴿﴿وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْه﴾‏»[۷۰].

ابان بن تغلب گوید: «امام صادق (ع) فرمود: مؤمنى نيست جز آنكه قلبش از درون دو گوش دارد؛ ۱- گوشى كه وسواس خناس در آن دمد. ۲- گوشى كه فرشته در آن دمد، و خدا مؤمن را بسبب فرشته تقويت كند، و همين است گفتار خداى تعالى: «آنها را بوسيله روحى از جانب خود تقويت كرده است».

۴-۶. بصائر الدرجات ‏‏ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ[۷۱] عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: «سَأَلْتُهُ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ‏ ﴿﴿يُنَزِّلُ الْمَلائِكَةَ بِالرُّوحِ مِنْ أَمْرِهِ عَلى‏ مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ﴾.‏ فَقَالَ: جَبْرَئِيلُ‏ الَّذِي‏ نَزَلَ‏ عَلَى‏ الْأَنْبِيَاءِ وَالرُّوحُ تَكُونُ مَعَهُمْ وَمَعَ الْأَوْصِيَاءِ لَا تُفَارِقُهُم‏»[۷۲].

ابوبصیر گوید: «از امام باقر (ع) درباره آیه فرشتگان را با روح از امر خويش بر هر كس از بندگانش كه بخواهد فرو می‌‏فرستد سوال کردم. فرمود: آن جبرئیل است که بر انبیا فرود آمد و روح همراه آنان است و همراه اوصیا است و از آنها جدا نمی شود».

۴-۷. علل الشرائع ‏‏ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ [۷۳]قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) يَقُولُ‏:....قَالَ آدَمُ يَا رَبِّ أَ فَتَأْذَنُ لِي فِي الْكَلَامِ فَأَتَكَلَّمُ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ: تَكَلَّمْ فَإِنَّ رُوحَكَ‏ مِنْ رُوحِي‏ وَطَبِيعَتَكَ مِنْ خِلَافِ كَيْنُونَتِي‏» [۷۴].

حسن بن محبوب گوید: «از امام باقر (ع) شنیدم که می‌فرمود: ... آدم عرض کرد: پروردگارم، پس آیا به من اجازه سخن گفتن می‌دهی تا سخن بگویم؟ خداوند فرمود: سخن بگو. همانا روح تو از روح من است و طبیعت تو برخلاف وجود من است».

۴-۸. الكافي ‏‏ عَنْ حَبِيبٍ السِّجِسْتَانِيِّ [۷۵] قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) يَقُولُ‏: قَالَ آدَمُ (ع) يَا رَبِّ فَتَأْذَنُ لِي فِي الْكَلَامِ فَأَتَكَلَّمَ قَالَ اللَّهُ عَزَّوَجَلَّ تَكَلَّمْ فَإِنَّ رُوحَكَ مِنْ رُوحِي وَطَبِيعَتَكَ مِنْ‏ خِلَافِ كَيْنُونَتِي‏»[۷۶].

حبیب سجستانی گوید: «از امام باقر (ع) شنیدم که می‌فرمود: آدم عرض کرد: پروردگارم، پس آیا به من اجازه سخن گفتن می‌دهی تا سخن بگویم؟ خداوند فرمود: سخن بگو. همانا روح تو از روح من است و طبیعت تو برخلاف وجود من است».

الگو:پاک کن

۵. روح ویژه برای پیامبر خاتم و ائمه

متن ترجمه

۵-۱. عيون أخبار الرضا ‏‏ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْجَهْمِ[۷۷]: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ قَدْ أَيَّدَنَا بِرُوحٍ مِنْهُ مُقَدَّسَةٍ مُطَهَّرَةٍ لَيْسَتْ‏ بِمَلَكٍ‏ لَمْ تَكُنْ مَعَ أَحَدٍ مِمَّنْ مَضَى إِلَّا مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَهِيَ مَعَ الْأَئِمَّةِ مِنَّا تُسَدِّدُهُمْ وَتُوَفِّقُهُمْ وَهُوَ عَمُودٌ مِنْ نُورٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ»[۷۸].

حسن بن جهم روايت كرده: «حق‌تعالى همانا ما را بروح مقدس و مطهرى مؤيد ساخته‏ است و آن روح فرشته نيست و با احدى از كسانى كه اين دار فانى را وداع كردند نبوده است مگر با رسول خدا (ص) و با ائمه (ع) كه يارى مي‌كند و اعانت می‌نمايد ايشان را و آن عمودى است از نور كه ميان ما و ميان خدا است».

۵-۲. بصائر الدرجات عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ[۷۹] قَالَ: «سَأَلَ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) رَجُلٌ وَأَنَا حَاضِرٌ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى:‏ ﴿﴿وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا﴾. فَقَالَ: مُنْذُ أَنْزَلَ اللَّهِ ذَلِكَ الرُّوحَ عَلَى مُحَمَّدٍ (ص) لَمْ يَصْعَدُ إِلَى السَّمَاءِ وَإِنَّهُ‏ لَفِينَا‏»[۸۰].

علی بن اسباط گويد: «من حاضر بودم كه مردى از امام صادق (ع) در باره قول خداى تعالی: و همچنين روحى از امر خود را بسوى تو وحى كرديم پرسيد. امام فرمود: از زمانى كه خداى عزوجل آن روح را بر محمد (ص) فرو فرستاده، به آسمان بالا نرفته است و آن روح در ما هست».

۵-۳. بصائر الدرجات عَنْ زُرَارَةَ[۸۱] عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع)‏ فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ‏: ﴿﴿وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَلَا الْإِيمانُ وَلكِنْ جَعَلْناهُ نُوراً نَهْدِي بِهِ مَنْ نَشاءُ مِنْ عِبادِنا﴾. فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ (ع): «مُنْذُ أَنْزَلَ اللَّهِ ذَلِكَ الرُّوحَ عَلَى نَبِيِّهِ مَا صَعِدَ إِلَى السَّمَاءِ وَإِنَّهُ لَفِينَا»[۸۲].

زراره از امام باقر (ع) در باره شرح آیه و بدين‏ گونه ما روحى از امر خويش را به تو وحى كرديم تو نمی‌‏دانستى كتاب و ايمان چيست ولى ما آن را نورى قرار داديم كه بدان از بندگان خويش هر كه را بخواهيم راهنمايى می‌‏كنيم نقل می کند که فرمود: «از زمانى كه خدا آن روح را بر نبی‌اش فرو فرستاده، به آسمان بالا نرفته است و آن روح در ما هست».

۵-۴. بصائر الدرجات عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ [۸۳]قَالَ: «سَأَلَهُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ هِيتَ وَأَنَا حَاضِرٌ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ:‏ ﴿﴿وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا﴾. قَالَ: مُنْذُ أَنْزَلَ اللَّهُ ذَلِكَ الرُّوحَ عَلَى مُحَمَّدٍ (ص) مَا صَعِدَ إِلَى السَّمَاءِ وَإِنَّهُ لَفِينَا»[۸۴].

علی بن اسباط گويد: «من حاضر بودم كه مردى از اهل هیت از امام (ع) در باره قول خداى تعالی: و همچنين روحى از امر خود را بسوى تو وحى كرديم پرسيد. امام فرمود: از زمانى كه خداى عزوجل آن روح را بر محمد (ص) فرو فرستاده، به آسمان بالا نرفته است و آن روح در ما هست».

۵-۵. بصائر الدرجات أَسْبَاطُ بْنُ سَالِمٍ[۸۵]قَالَ: «كُنْتُ عِنْدَ أَبِي عَبْدِاللَّهِ (ع) فَدَخَلَ عَلَيْهِ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ هِيتَ فَقَالَ: أَصْلَحَكَ اللَّهُ قَوْلُ اللَّهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى فِي كِتَابِهِ‏ ﴿﴿وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا﴾ قَالَ: ذَلِكَ فِينَا مُنْذُ هَبَطَهُ اللَّهُ إِلَى الْأَرْضِ وَمَا يَخْرُجُ‏ إِلَى السَّمَاءِ»[۸۶].

اسباط بن سالم گويد: «من نزد امام صادق (ع) بودم که مردی از اهل هیت وارد شد و گفت: خدا شما را به سلامت دارد و پرسید در باره قول خداى تعالی: و همچنين روحى از امر خود را بسوى تو وحى كرديم. امام فرمود: آن روح در ما هست از زمانى كه خداى عزوجل آن را فرو فرستاده، به آسمان نرفته است».

۵-۶. بصائر الدرجات عَنْ سَلَّامِ بْنِ الْمُسْتَنِيرِ[۸۷] قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع)‏ وَقَدْ سُئِلَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى:‏ ﴿﴿وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا﴾. فَقَالَ: الرُّوحُ الَّذِي قَالَ اللَّهُ‏ ﴿﴿وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا﴾ فَإِنَّهُ هَبَطَ مِنَ السَّمَاءِ إِلَى مُحَمَّدٍ (ص) ثُمَّ لَمْ يَصْعَدْ إِلَى السَّمَاءِ مُنْذُ هَبَطَ إِلَى الْأَرْضِ»[۸۸].

سلام بن مستنیر گوید: «از امام باقر (ع) شنیدم که در پاسخ به سوالی درباره قول خداوند تبارک و تعالی: و همچنين روحى از امر خود را بسوى تو وحى كرديم. فرمود: آن روحی است که خداوند در آیه و بدين ‏گونه ما روحى از امر خويش را به تو وحى كرديم فرمود. آن روح از آسمان بر محمد (ص) فرود آمد و تا کنون به آسمان بازنگشته است».

۵-۷. الكافي عَنْ أَسْبَاطِ بْنِ سَالِمٍ[۸۹] قَالَ: «سَأَلَهُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ هِيتَ‏ وَأَنَا حَاضِرٌ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿﴿وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا﴾. فَقَالَ: مُنْذُ أَنْزَلَ اللَّهُ عَزّ وَجَلَّ ذَلِكَ الرُّوحَ عَلَى مُحَمَّدٍ (ص) مَا صَعِدَ إِلَى السَّمَاءِ وَإِنَّهُ‏ لَفِينَا.»[۹۰].

اسباط بن سالم گويد: «من حاضر بودم كه مردى از اهل هيت [۹۱]از امام (ع) در باره قول خداى عزوجل: و همچنين روحى از امر خود را بسوى تو وحى كرديم پرسيد. امام فرمود: از زمانى كه خداى عزوجل آن روح را بر محمد (ص) فرو فرستاده، به آسمان بالا نرفته است و آن روح در ما هست».

۵-۸. بصائر الدرجات‏‏ عن أسباط بياع الزطي عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع)[۹۲] قَالَ: «قَالَ لَهُ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ هِيتَ: قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَ‏ ﴿﴿وَكَذلِكَ أَوْحَيْنا إِلَيْكَ رُوحاً مِنْ أَمْرِنا ما كُنْتَ تَدْرِي مَا الْكِتابُ وَلَا الْإِيمانُ﴾.‏ قَالَ: فَقَالَ مَلَكٍ مُنْذُ أَنْزَلَ اللَّهِ ذَلِكَ الْمَلَكُ لَمْ يَصْعَدُ إِلَى السَّمَاءِ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ (ص) وَهُوَ مَعَ الْأَئِمَّةِ يُسَدِّدُهُمْ»[۹۳].

اسباط بیاع الزطی گوید: «مردی از اهالی هیت از امام صادق (ع) درباره آیه و بدين‏ گونه ما روحى از امر خويش را به تو وحى كرديم تو نمی‌‏دانستى كتاب و ايمان چيست پرسید. امام فرمود: پس فرمود فرشته‌ای را که از زمانی که خداوند آن ملک را فرو فرستاد به آسمان نرفته است. همراه رسول خدا (ص) بود و همراه امامان است و آنها را استوار می‌کند».

۵-۹. الكافي‏‏ عَلِيِّ بْنِ رِئَابٍ[۹۴] رَفَعَهُ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ (ع) قَالَ: «قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ (ع):‏ إِنَّ لِلَّهِ نَهَراً دُونَ‏ عَرْشِهِ‏ وَدُونَ النَّهَرِ الَّذِي دُونَ عَرْشِهِ نُورٌ نَوَّرَهُ وَإِنَّ فِي حَافَتَيِ النَّهَرِ رُوحَيْنِ مَخْلُوقَيْنِ رُوحُ الْقُدُسِ وَرُوحٌ مِنْ أَمْرِه وَ إِنَّ لِلَّهِ عَشْرَ طِينَاتٍ خَمْسَةً مِنَ الْجَنَّةِ وَ خَمْسَةً مِنَ الْأَرْضِ فَفَسَّرَ الْجِنَانَ وَ فَسَّرَ الْأَرْضَ ثُمَّ قَالَ مَا مِنْ نَبِيٍّ وَ لَا مَلَكٍ مِنْ بَعْدِهِ جَبَلَهُ إِلَّا نَفَخَ فِيهِ مِنْ إِحْدَى الرُّوحَيْنِ وَ جَعَلَ النَّبِيَّ ص مِنْ إِحْدَى الطِّينَتَيْنِ قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ الْأَوَّلِ ع مَا الْجَبْلُ فَقَالَ الْخَلْقُ غَيْرَنَا أَهْلَ الْبَيْتِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَنَا مِنَ الْعَشْرِ طِينَاتٍ وَ نَفَخَ فِينَا مِنَ الرُّوحَيْنِ جَمِيعاً فَأَطْيِبْ بِهَا طِيباً‏‏»[۹۵].

على بن رئاب حديث را تا على (ع) رسانيده كه فرمود: «براى خدا نهرى است نشیب عرش خود و نشیب‏‌تر از آن نهر نورى است فروزان و در دو کناره آن نهر دو روح آفریده یکى روح القدس و دیگرى، روح وابسته به امر خدا است، و براى خدا ده طینت (سرشت، گل) است: پنج تاى آنها از بهشت است و پنج دیگر از زمین، آنگاه بهشتى و زمینى را تفسیر نمود. سپس فرمود: هر پیغمبر و فرشته‏‌اى را که خدا پس از پیغمبر سرشته است، یکى از این دو روح را در او دمیده، و پیغمبر (ص) را از یکى از آن دو قسم طینت سرشته است بجز ما خاندان. راوى گوید بموسى بن جعفر (ع) عرض کردم: سرشتن چیست؟ فرمود: آفریدنست. همانا خداى عز و جل ما خاندان را، از آن ده طینت آفرید و از هر دو روح در ما دمید، وه چه طینت پاکیزه‏‌اى».

۵-۱۰. بصائر الدرجات‏‏ عَنْ عَلِيِّ بْنِ عَطِيَّةَ الزَّيَّاتِ[۹۶] يَرْفَعُهُ إِلَى أَمِيرِالْمُؤْمِنِينَ (ع) قَالَ: «قَالَ عَلِيُّ بْنُ أَبِي طَالِبٍ[۹۷]: ‏إِنَّ لِلَّهِ نَهَراً دُونَ‏ عَرْشِهِ‏ وَدُونَ النَّهَرِ الَّذِي دُونَ عَرْشِهِ نُورٌ مِنْ نُورِهِ وَإِنَّ فِي [۹۸] حَافَتَيِ النَّهَرِ رُوحَيْنِ مَخْلُوقَيْنِ رُوحُ الْقُدُسِ وَرُوحٌ مِنْ أَمْرِه‏»[۹۹].

على بن عطیه حديث را تا امیرالمومنین (ع) رسانيده كه فرمود: «براى خدا نهرى است نشيب عرش خود و نشيب‏‌تر از آن نهر نورى است از نورش و در دو كناره آن نهر دو روح آفريده يكى روح القدس و ديگرى، روح وابسته به امر خدا است».

۳-۸. مختصر البصائر ‏‏ عَنْ أَبِي حَمْزَةَ الثُّمَالِي‏[۱۰۰]عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع) قَالَ: «قَالَ أَمِيرالْمُؤْمِنِينَ (ع): إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى أَحَدٌ وَاحِدٌ، تَفَرَّدَ فِي وَحْدَانِيَّتِهِ، ثُمَّ تَكَلَّمَ بِكَلِمَةٍ فَصَارَتْ نُوراً، ثُمَّ خَلَقَ مِنْ ذَلِكَ النُّورِ مُحَمَّداً (ص) وَخَلَقَنِي وَذُرِّيَّتِي، ثُمَّ تَكَلَّمَ بِكَلِمَةٍ فَصَارَتْ رُوحاً فَأَسْكَنَهُ[۱۰۱] اللَّهُ فِي ذَلِكَ النُّورِ وَأَسْكَنَهُ فِي أَبْدَانِنَا، فَنَحْنُ رُوحُ اللَّهِ وَكَلِمَاتُهُ، فَبِنَا[۱۰۲] احْتَجَّ عَلَى [۱۰۳] خَلْقِهِ‏، فَمَا زِلْنَا فِي ظُلَّةٍ خَضْرَاء»[۱۰۴].

ابو حمزه ثمالی از امام باقر (ع) نقل می‌کند که فرمود: «امیرالمومنین فرمود: خداوند تبارك و تعالى يكتا و بی ‏همتا است و در وحدانيت خود بی ‏نظير است سپس تكلم بكلمه‏‌اى كرد آن كلمه نور محمّد (ص) را آفريد و من و ذريّه‌‏ام را آفريد سپس تكلم بكلمه‏‌اى كرد آن كلمه روح شد. روح را خداوند در آن نور سكونت داد و در بدن‌هاى ما قرار داد پس ما روح اللَّه و كلمات خدائيم بوسيله ما بر خلقش احتجاج می‌کند. و پيوسته ما در زير سايبانى سبز قرار داشتيم‏».

الگو:پاک کن

۶. در تفسیر آیه نفخت فیه من روحی

متن ترجمه

۶-۱. التوحید عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ[۱۰۵] قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ ﴿﴿وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي﴾‏ كَيْفَ هَذَا النَّفْخُ؟ فَقَالَ: إِنَّ الرُّوحَ مُتَحَرِّكٌ‏ كَالرِّيحِ‏ وَإِنَّمَا سُمِّيَ رُوحاً لِأَنَّهُ اشْتُقَّ اسْمُهُ مِنَ الرِّيحِ وَإِنَّمَا أَخْرَجَهُ عَلَى لَفْظِ الرُّوحِ لِأَنَّ الرُّوحَ مُجَانِسٌ لِلرِّيحِ وَإِنَّمَا أَضَافَهُ إِلَى نَفْسِهِ لِأَنَّهُ اصْطَفَاهُ عَلَى سَائِرِ الْأَرْوَاحِ كَمَا اصْطَفَى بَيْتاً مِنَ الْبُيُوتِ فَقَالَ‏ بَيْتِيَ وَقَالَ لِرَسُولٍ مِنَ الرُّسُلِ خَلِيلِي وَأَشْبَاهِ ذَلِكَ وَكُلُّ ذَلِكَ مَخْلُوقٌ مَصْنُوعٌ مُحْدَثٌ مَرْبُوبٌ مُدَبَّر‏» [۱۰۶].

محمد بن مسلم گوید: «از امام باقر (ع) پرسيدم از قول خداى عز و جل: و در او از روح خود دميدم آيا اين دميدن چگونه بوده است؟ فرمود: روح چون باد در جنبش است، و براى اين به نام روح ناميده شده كه از ريح اشتقاق يافته و بدين جهت از كلمه ريح اشتقاق يافته كه ارواح همجنس بادند و همانا خدا آن را به خود وابسته است چون كه او را بر ارواح ديگر برگزيده است چنان یک خانه از میان خانه‌ها را برگزیده و گفته است: خانه من و به يك فرستاده‌‏اى در ميان رسولان گفته است: خليل من، و مانند آن، و همه اينها آفريده و ساخته و پديد شده و پروريده‏‌اند».

۶-۲. الکافي عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِم‏[۱۰۷] قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ ﴿﴿وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي﴾ كَيْفَ هَذَا النَّفْخُ؟ فَقَالَ: إِنَّ الرُّوحَ مُتَحَرِّكٌ كَالرِّيحِ وَإِنَّمَا سُمِّيَ رُوحاً لِأَنَّهُ اشْتَقَّ اسْمَهُ مِنَ الرِّيحِ وَإِنَّمَا أَخْرَجَهُ عَنْ لَفْظَةِ الرِّيحِ لِأَنَّ الْأَرْوَاح‏ مُجَانِسَةٌ لِلرِّيحِ وَإِنَّمَا أَضَافَهُ إِلَى نَفْسِهِ لِأَنَّهُ اصْطَفَاهُ عَلَى سَائِرِ الْأَرْوَاحِ كَمَا قَالَ لِبَيْتٍ مِنَ الْبُيُوتِ بَيْتِي وَلِرَسُولٍ مِنَ الرُّسُلِ خَلِيلِي وَأَشْبَاهِ ذَلِكَ وَكُلُّ ذَلِكَ مَخْلُوقٌ مَصْنُوعٌ مُحْدَثٌ مَرْبُوبٌ مُدَبَّرٌ»[۱۰۸].

محمد بن مسلم گوید: «از امام صادق (ع) پرسيدم از قول خداى عز و جل: چون او را درست كردم و در او از روح خود دميدم آيا اين دميدن چگونه بوده است؟ فرمود: روح چون باد در جنبش است، و براى اين به نام روح ناميده شده كه از ريح اشتقاق يافته و بدين جهت از كلمه ريح اشتقاق يافته كه ارواح همجنس بادند و همانا خدا آن را به خود وابسته است چون كه او را بر ارواح ديگر برگزيده است چنان كه به يك خانه گفته است: خانه من و به يك فرستاده‌‏اى در ميان رسولان گفته است: خليل من، و مانند آن، و همه اينها آفريده و ساخته و پديد شده و پروريده‏‌اند».

۶-۳. تفسير العياشي ‏‏ عن أبي جعفر الأحول [۱۰۹] عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع)‏ قال‏: «سألته عن الروح التي في آدم قوله: ﴿﴿فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي﴾‏. قال: هذه‏ روح‏ مخلوقة لله، و الروح التي في عيسى ابن مريم مخلوقة لله‏»[۱۱۰].

ابا جعفر احول گوید: «از امام صادق درباره روحی که در آدم است در قول خداوند پرسیدم که می فرماید: پس هنگامی که او را به اندام در آوردم و در او از روان خود دمیدم. فرمود: این روح مخلوق خدا است. و روحی که در عیسی بن مریم دمیده شد، نیز مخلوق خدا است».

۶-۴. التوحيد ‏‏ عَنْ عَبْدِ الْكَرِيمِ بْنِ عَمْرٍو[۱۱۱] عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع)‏ فِي قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿﴿فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي﴾‏ قَالَ: «إِنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ خَلَقَ خَلْقاً وَخَلَقَ رُوحاً ثُمَّ أَمَرَ مَلَكاً فَنَفَخَ فِيهِ‏ فَلَيْسَتْ بِالَّتِي نَقَصَتْ مِنْ قُدْرَةِ اللَّهِ شَيْئاً هِيَ مِنْ قُدْرَتِهِ‏‏»[۱۱۲].

عبد الكريم بن عمرو از حضرت صادق (ع) نقل می‌کند كه در قول خداى عزوجل‏ فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي‏ فرمود: «خداى عزوجل خلقى را آفريد و روحى را خلق كرد بعد از آن فرشته را امر فرمود و در آن دميد و آن روح روحى نبود كه از قدرت خدا چيزى را كم كرده باشد يا بر هم زده باشد و آن از قدرت او است».

۶-۵. تفسير العياشي ‏‏ عن محمد بن مسلم عن أبي جعفر (ع) قال:‏ «سألته عن قول الله: ﴿﴿وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ ساجِدِينَ﴾‏. قال: روح خلقها الله‏ فنفخ‏ في‏ آدم‏ منها»[۱۱۳].

محمد ابن مسلم گوید: «از امام باقر (ع) درباره قول خداوند پرسیدم که می فرماید: و در او از روان خودم دمیدم پس بر او به فروتنی در افتید. فرمود: آن روحی است که خدا آن را خلق کرد و از آن در آدم دمید».

۶-۶. التوحيد ‏‏ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ[۱۱۴] عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ (ع)‏ فِي قَوْلِهِ عَزَّوَجَلَ‏ ﴿﴿وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي﴾‏ قَالَ: «مِنْ قُدْرَتِي‏»[۱۱۵].

ابو بصير از حضرت باقر (ع) نقل می‌کند كه در شرح قول خداى عزوجل‏: وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي‏. فرمود: «يعنى از قدرت من‏ است».

۶-۷. الكافي ‏‏ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ[۱۱۶]قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) عَمَّا يَرْوُونَ أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ آدَمَ عَلَى صُورَتِهِ فَقَالَ: هِيَ صُورَةٌ مُحْدَثَةٌ مَخْلُوقَةٌ وَاصْطَفَاهَا اللَّهُ وَاخْتَارَهَا عَلَى سَائِرِ الصُّوَرِ الْمُخْتَلِفَةِ فَأَضَافَهَا إِلَى نَفْسِهِ كَمَا أَضَافَ الْكَعْبَةَ إِلَى نَفْسِهِ وَالرُّوحَ إِلَى نَفْسِهِ. فَقَالَ:‏ ﴿﴿بَيْتِيَ﴾‏ ﴿﴿وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي﴾‏»[۱۱۷].

محمد بن مسلم گويد: «از امام باقر (ع) پرسيدم راجع به آنچه روايت كنند كه: خدا آدم را به‌صورت خود آفريده است. حضرت فرمود: آن صورتى است پديده و آفريده كه خدا آن را انتخاب كرده و بر ساير صورت‌هاى مختلف برگزيده است و بخود نسبت داده است همچنان كه كعبه و روح را بخود نسبت داده و فرموده است: خانه من و دميدم در او از روحم».

۶-۸. التوحيد ‏‏ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ[۱۱۸]قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) عَمَّا يَرْوُونَ[۱۱۹] أَنَّ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ خَلَقَ آدَمَ عَلَى صُورَتِهِ‏ فَقَالَ: هِيَ صُورَةٌ مُحْدَثَةٌ مَخْلُوقَةٌ اصْطَفَاهَا اللَّهُ وَاخْتَارَهَا عَلَى سَائِرِ الصُّوَرِ الْمُخْتَلِفَةِ فَأَضَافَهَا إِلَى نَفْسِهِ كَمَا أَضَافَ الْكَعْبَةَ إِلَى نَفْسِهِ وَالرُّوحَ إِلَى نَفْسِهِ فَقَالَ‏: ﴿﴿بَيْتِيَ‏﴾ وَقَالَ‏: ﴿﴿وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي﴾‏»[۱۲۰].

محمد بن مسلم گوید: «حضرت باقر (ع) را سؤال كردم از آنچه روايت می‌كنند كه خداى عزوجل آدم را بر صورت خويش آفريد فرمود: كه آن صورت صورتى بود كه خدا آن را احداث و خلق فرمود و خدا آن را برگزيد و بر سائر صورت‌هاى مختلفه كه خلق نموده اختيار فرمود پس آن صورت را بخود نسبت داد چنان كه خانه كعبه را بخود و روح را بخود نسبت داد و فرمود كه خانه من و فرمود وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي‏ يعنى و بدمم در آن از روح خويش».

۶-۹. التوحيد ‏‏ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ[۱۲۱]قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ (ع) عَنْ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿﴿وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي﴾‏. قَالَ: رُوحٌ اخْتَارَهُ اللَّهُ وَاصْطَفَاهُ وَخَلَقَهُ وَأَضَافَهُ إِلَى نَفْسِهِ وَفَضَّلَهُ‏ عَلَى‏ جَمِيعِ‏ الْأَرْوَاحِ‏ فَأَمَرَ فَنُفِخَ مِنْهُ فِي آدَم».[۱۲۲].

محمد بن مسلم گوید: «حضرت باقر (ع) را سؤال كردم از قول خداى عزوجل:‏ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي‏ فرمود: كه روحى است كه خدا آن را اختيار كرده و برگزيده و آفريده و آن را بسوى خود نسبت داده و بر همه روحها تفضيل داده و امر فرموده و از آن در آدم دميده شده».

۶-۱۰. تفسير العياشي ‏‏ عن أبي بصير، عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (ع)‏ فِي قَوْلِهِ: ﴿﴿فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي﴾‏. قَالَ: «خَلَقَ خَلْقاً وَخَلَقَ رُوحاً ثُمَّ أَمَرَ الملك فَنَفَخَ فيه وَلَيْسَتْ بِالَّتِي نَقَصَتْ مِنْ اللَّهِ شَيْئاً هِيَ مِنْ قُدْرَتِهِ تبارك وتعالى‏»[۱۲۳]

ابو بصیر از امام صادق (ع) نقل می‌کند که در شرح آیه پس هنگامی که او را به اندام در آوردم و در او از روان خود دمیدم، فرمود: «خداوند مخلوقی را آفرید و روحی را آفرید. سپس به فرشتگان امر فرمود و در او دمید. و این طور نیست که از خدا چیزی بکاهد. این از قدرت خداوند تبارک و تعالی است».

۶-۱۱. الكافي ‏‏ عَنِ الْأَحْوَلِ [۱۲۴]قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) عَنِ الرُّوحِ الَّتِي فِي آدَمَ (ع) قَوْلِهِ‏ ﴿﴿فَإِذا سَوَّيْتُهُ‏ وَنَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي‏﴾. قَالَ: هَذِهِ‏ رُوحٌ‏ مَخْلُوقَةٌ وَالرُّوحُ الَّتِي فِي عِيسَى مَخْلُوقَةٌ»[۱۲۵].

احول گويد: «از حضرت صادق (ع) درباره روحى كه در آدم (ع) دميده شد پرسيدم كه خدا فرمايد: چون او را برابر ساختم و از روح خود در او دميدم. حضرت فرمود: آن روح مخلوقی است و هم روحى كه در عيسى بود مخلوق بود».

۶-۱۲. تفسير القمي ‏‏ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيم: «﴿﴿وَالَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا﴾. قَالَ: مريم لَمْ‏ يُنْظَرْ إِلَيْهَا شي‏ء وقوله: ﴿﴿فَنَفَخْنَا فِيهَا مِن رُّوحِنَا﴾. قال: رُوح مَخْلُوقَة بأمر الله؛ يعني من أمرنا»[۱۲۶].

علی بن ابراهیم نقل می‌کند: «در شرح آیه و آن زن را یاد کن که پاکدامن بود. فرمود: چیزی به مریم نگاه نکرده بود. و در باره قول خداوند: و در او از روان خویش دمیدیم. فرمود: روحی است که به امر خدا خلقت یافته است؛ یعنی از امر ما».

۶-۱۳. تفسير القمي ‏‏ عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيم: «﴿﴿وَمَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرَانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَهَا﴾. قَالَ: لَمْ‏ يُنْظَرْ إِلَيْهَا ﴿﴿فَنَفَخْنَا فِيهِ مِن رُّوحِنَا﴾ أَيْ: رُوحٍ مَخْلُوقَةٍ، ﴿﴿وَكَانَتْ مِنَ الْقَانِتِينَ﴾؛ أَيْ: مِنَ الدَّاعِين»[۱۲۷].

علی بن ابراهیم نقل می‌کند: «در شرح آیه و مريم دختر عمران را كه پاكدامن بود، فرمود: به او نظر نشده بود. و درباره و ما از روح خويش در آن دميديم. فرمود: به معنای روحی که خلقت یافته است. و درباره و از فرمانبرداران بود. فرمود: از دعوت کنندگان».

۶-۱۴. التوحيد ‏‏ عَنِ الزُّهْرِيِّ [۱۲۸] قَالَ: «قَالَ رَجُلٌ لِعَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ(ع): جَعَلَنِيَ اللَّهُ فِدَاكَ أَ بِقَدَرٍ يُصِيبُ النَّاسَ مَا أَصَابَهُمْ أَمْ بِعَمَلٍ فَقَالَ(ع): إِنَّ الْقَدَرَ وَالْعَمَلَ بِمَنْزِلَةِ الرُّوحِ‏ وَالْجَسَدِ فَالرُّوحُ‏ بِغَيْرِ جَسَدٍ لَا تُحَسُّ وَالْجَسَدُ بِغَيْرِ رُوحٍ‏ صُورَةٌ لَا حَرَاكَ بِهَا»[۱۲۹].

زهری گوید: «گفت مردى به على بن الحسين (ع) عرض كرد كه خدا مرا فداى تو گرداند آيا بقدر به مردم می‌رسد آنچه به ايشان می‌رسد يا به عمل فرمود كه قدر و عمل به منزله روح و جسدند پس روح بی‌‏جسد محسوس نمی‌‏شود و جسد بی‌روح صورتى است كه حركتى با آن نيست».‏

الگو:پاک کن

تست

احادیث روح ایمان

در این مدخل به بارزترین متون حدیثی مرتبط با روح ایمان از منابع عموم مسلمین اشاره می‌شود:

متن ترجمه

الكافي ‏‏عَنْ جَابِرٍ الْجُعْفِيِّ[۱۳۰] قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع يَا جَابِرُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى خَلَقَ الْخَلْقَ ثَلَاثَةَ أَصْنَافٍ وَ هُوَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ «3» فَالسَّابِقُونَ هُمْ رُسُلُ اللَّهِ ع وَ خَاصَّةُ اللَّهِ مِن‏ خَلْقِهِ جَعَلَ فِيهِمْ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُدُسِ فَبِهِ عَرَفُوا الْأَشْيَاءَ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْإِيمَانِ فَبِهِ خَافُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَدَرُوا عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحِ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ كَرِهُوا مَعْصِيَتَهُ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّذِي بِهِ يَذْهَبُ النَّاسُ وَ يَجِيئُونَ وَ جَعَلَ فِي الْمُؤْمِنِينَ وَ أَصْحَابِ الْمَيْمَنَةِ رُوحَ الْإِيمَانِ فَبِهِ خَافُوا اللَّهَ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْقُوَّةِ فَبِهِ قَدَرُوا عَلَى طَاعَةِ اللَّهِ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِهِ اشْتَهَوْا طَاعَةَ اللَّهِ وَ جَعَلَ فِيهِمْ رُوحَ الْمَدْرَجِ الَّذِي بِهِ يَذْهَبُ النَّاسُ وَ يَجِيئُونَ.[۱۳۱].

الكافي ‏‏سَأَلْتُهُ عَنْ عِلْمِ الْعَالِمِ فَقَالَ لِي يَا جَابِرُ إِنَّ فِي الْأَنْبِيَاءِ وَ الْأَوْصِيَاءِ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْقُدُسِ وَ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ رُوحَ الْحَيَاةِ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِرُوحِ الْقُدُسِ يَا جَابِرُ عَرَفُوا مَا تَحْتَ الْعَرْشِ إِلَى مَا تَحْتَ الثَّرَى ثُمَّ قَالَ يَا جَابِرُ إِنَّ هَذِهِ الْأَرْبَعَةَ أَرْوَاحٌ يُصِيبُهَا الْحَدَثَانُ إِلَّا رُوحَ الْقُدُسِ فَإِنَّهَا لَا تَلْهُو وَ لَا تَلْعَبُ..

الكافي ‏‏سَأَلْتُهُ عَنْ عِلْمِ الْإِمَامِ بِمَا فِي أَقْطَارِ الْأَرْضِ وَ هُوَ فِي بَيْتِهِ مُرْخًى عَلَيْهِ سِتْرُهُ فَقَالَ يَا مُفَضَّلُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى جَعَلَ فِي النَّبِيِّ ص خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْحَيَاةِ فَبِهِ دَبَّ وَ دَرَجَ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ فَبِهِ نَهَضَ وَ جَاهَدَ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ فَبِهِ أَكَلَ وَ شَرِبَ وَ أَتَى النِّسَاءَ مِنَ الْحَلَالِ وَ رُوحَ الْإِيمَانِ فَبِهِ آمَنَ وَ عَدَلَ- وَ رُوحَ الْقُدُسِ فَبِهِ حَمَلَ النُّبُوَّةَ فَإِذَا قُبِضَ النَّبِيُّ ص انْتَقَلَ رُوحُ الْقُدُسِ فَصَارَ إِلَى الْإِمَامِ وَ رُوحُ الْقُدُسِ لَا يَنَامُ وَ لَا يَغْفُلُ وَ لَا يَلْهُو وَ لَا يَزْهُو وَ الْأَرْبَعَةُ الْأَرْوَاحِ تَنَامُ وَ تَغْفُلُ وَ تَزْهُو وَ تَلْهُو وَ رُوحُ الْقُدُسِ كَانَ يَرَى ب.

الكافي ‏‏إِنَّ لِلْقَلْبِ أُذُنَيْنِ فَإِذَا هَمَّ الْعَبْدُ بِذَنْبٍ قَالَ لَهُ رُوحُ الْإِيمَانِ لَا تَفْعَلْ وَ قَالَ لَهُ الشَّيْطَانُ افْعَلْ وَ إِذَا كَانَ عَلَى بَطْنِهَا نُزِعَ مِنْهُ رُوحُ الْإِيمَانِ.

الكافي ‏‏عَنِ الْفُضَيْلِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ[۱۳۲] ع قَالَ: يُسْلَبُ مِنْهُ رُوحُ الْإِيمَانِ مَا دَامَ عَلَى بَطْنِهَا فَإِذَا نَزَلَ عَادَ الْإِيمَانُ قَالَ قُلْتُ لَهُ أَ رَأَيْتَ إِنْ هَمَّ قَالَ لَا أَ رَأَيْتَ إِنْ هَمَّ أَنْ يَسْرِقَ أَ تُقْطَعُ يَدُهُ.

الكافي ‏‏عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ[۱۳۳] قَالَ: جَاءَ رَجُلٌ إِلَى أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ ص فَقَال‏ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ إِنَّ نَاساً زَعَمُوا أَنَّ الْعَبْدَ لَا يَزْنِي وَ هُوَ مُؤْمِنٌ وَ لَا يَسْرِقُ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ وَ لَا يَشْرَبُ الْخَمْرَ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ وَ لَا يَأْكُلُ الرِّبَا وَ هُوَ مُؤْمِنٌ وَ لَا يَسْفِكُ الدَّمَ الْحَرَامَ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَقَدْ ثَقُلَ عَلَيَّ هَذَا وَ حَرِجَ مِنْهُ صَدْرِي حِينَ أَزْعُمُ أَنَّ هَذَا الْعَبْدَ يُصَلِّي صَلَاتِي وَ يَدْعُو دُعَائِي وَ يُنَاكِحُنِي وَ أُنَاكِحُهُ وَ يُوَارِثُنِي وَ أُوَارِثُهُ وَ قَدْ خَرَجَ مِنَ الْإِيمَانِ مِنْ أَجْلِ ذَنْبٍ يَسِيرٍ أَصَابَهُ فَقَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ ص صَدَقْتَ سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ ص يَقُولُ وَ الدَّلِيلُ عَلَيْهِ كِتَابُ اللَّهِ خَلَقَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ النَّاسَ عَلَى ثَلَاثِ طَبَقَاتٍ وَ أَنْزَلَهُمْ ثَلَاثَ مَنَازِلَ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فِي الْكِتَابِ فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ وَ السَّابِقُونَ «1» فَأَمَّا مَا ذَكَرَ مِنْ أَمْرِ السَّابِقِينَ فَإِنَّهُمْ أَنْبِيَاءُ مُرْسَلُونَ وَ غَيْرُ مُرْسَلِينَ جَعَلَ اللَّهُ فِيهِمْ خَمْسَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْقُدُسِ وَ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ وَ رُوحَ الْبَدَنِ فَبِرُوحِ الْقُدُسِ بُعِثُوا أَنْبِيَاءَ مُرْسَلِينَ وَ غَيْرَ مُرْسَلِينَ وَ بِهَا عَلِمُوا الْأَشْيَاءَ وَ بِرُوحِ الْإِيمَانِ عَبَدُوا اللَّهَ وَ لَمْ يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً وَ بِرُوحِ الْقُوَّةِ جَاهَدُوا عَدُوَّهُمْ وَ عَالَجُوا مَعَاشَهُمْ وَ بِرُوحِ الشَّهْوَةِ أَصَابُوا لَذِيذَ الطَّعَامِ وَ نَكَحُوا الْحَلَالَ مِنْ شَبَابِ النِّسَاءِ وَ بِرُوحِ الْبَدَنِ دَبُّوا وَ دَرَجُوا «2» فَهَؤُلَاءِ مَغْفُورٌ لَهُمْ مَصْفُوحٌ عَنْ ذُنُوبِهِمْ «3» ثُمَّ قَالَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- تِلْكَ الرُّسُلُ فَضَّلْنا بَعْضَهُمْ عَلى‏ بَعْضٍ مِنْهُمْ مَنْ كَلَّمَ اللَّهُ وَ رَفَعَ بَعْضَهُمْ دَرَجاتٍ وَ آتَيْنا عِيسَى ابْنَ مَرْيَمَ الْبَيِّناتِ وَ أَيَّدْناهُ بِرُوحِ الْقُدُسِ ثُمَّ قَالَ فِي جَمَاعَتِهِمْ- وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ «4» يَقُولُ أَكْرَمَهُمْ بِهَا فَفَضَّلَهُمْ عَلَى مَنْ سِوَاهُمْ فَهَؤُلَاءِ مَغْفُورٌ لَهُمْ مَصْفُوحٌ عَنْ ذُنُوبِهِمْ ثُمَّ ذَكَرَ أَصْحَابَ الْمَيْمَنَةِ وَ هُمُ الْمُؤْمِنُونَ حَقًّا* بِأَعْيَانِهِمْ جَعَلَ اللَّهُ فِيهِمْ أَرْبَعَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ وَ رُوحَ الْبَدَنِ فَلَا يَزَالُ الْعَبْد يَسْتَكْمِلُ هَذِهِ الْأَرْوَاحَ الْأَرْبَعَةَ حَتَّى تَأْتِيَ عَلَيْهِ حَالاتٌ فَقَالَ الرَّجُلُ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ مَا هَذِهِ الْحَالاتُ فَقَالَ أَمَّا أُولَاهُنَّ فَهُوَ كَمَا قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ مِنْكُمْ مَنْ يُرَدُّ إِلى‏ أَرْذَلِ الْعُمُرِ لِكَيْ لا يَعْلَمَ بَعْدَ عِلْمٍ شَيْئاً «1» فَهَذَا يَنْتَقِصُ مِنْهُ جَمِيعُ الْأَرْوَاحِ وَ لَيْسَ بِالَّذِي يَخْرُجُ مِنْ دِينِ اللَّهِ لِأَنَّ الْفَاعِلَ بِهِ رَدَّهُ إِلَى أَرْذَلِ عُمُرِهِ فَهُوَ لَا يَعْرِفُ لِلصَّلَاةِ وَقْتاً وَ لَا يَسْتَطِيعُ التَّهَجُّدَ بِاللَّيْلِ وَ لَا بِالنَّهَارِ وَ لَا الْقِيَامَ فِي الصَّفِّ مَعَ النَّاسِ فَهَذَا نُقْصَانٌ مِنْ رُوحِ الْإِيمَانِ وَ لَيْسَ يَضُرُّهُ شَيْئاً وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْتَقِصُ مِنْهُ رُوحُ الْقُوَّةِ فَلَا يَسْتَطِيعُ جِهَادَ عَدُوِّهِ وَ لَا يَسْتَطِيعُ طَلَبَ الْمَعِيشَةِ وَ مِنْهُمْ مَنْ يَنْتَقِصُ مِنْهُ رُوحُ الشَّهْوَةِ فَلَوْ مَرَّتْ بِهِ أَصْبَحُ بَنَاتِ آدَمَ لَمْ يَحِنَّ إِلَيْهَا «2» وَ لَمْ يَقُمْ وَ تَبْقَى رُوحُ الْبَدَنِ فِيهِ فَهُوَ يَدِبُّ وَ يَدْرُجُ حَتَّى يَأْتِيَهُ مَلَكُ الْمَوْتِ فَهَذَا الْحَالُ خَيْرٌ «3» لِأَنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ هُوَ الْفَاعِلُ بِهِ وَ قَدْ تَأْتِي عَلَيْهِ حَالاتٌ فِي قُوَّتِهِ وَ شَبَابِهِ فَيَهُمُّ بِالْخَطِيئَةِ فَيُشَجِّعُهُ رُوحُ الْقُوَّةِ وَ يُزَيِّنُ لَهُ رُوحُ الشَّهْوَةِ وَ يَقُودُهُ رُوحُ الْبَدَنِ حَتَّى تُوْقِعَهُ فِي الْخَطِيئَةِ فَإِذَا لَامَسَهَا نَقَصَ مِنَ الْإِيمَانِ وَ تَفَصَّى مِنْهُ «4» فَلَيْسَ يَعُودُ فِيهِ حَتَّى يَتُوبَ فَإِذَا تَابَ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ إِنْ عَادَ أَدْخَلَهُ اللَّهُ نَارَ جَهَنَّمَ فَأَمَّا أَصْحَابُ الْمَشْأَمَةِ فَهُمُ الْيَهُودُ وَ النَّصَارَى يَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ- الَّذِينَ آتَيْناهُمُ الْكِتابَ يَعْرِفُونَهُ كَما يَعْرِفُونَ أَبْناءَهُمْ يَعْرِفُونَ مُحَمَّداً وَ الْوَلَايَةَ فِي التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِيلِ كَمَا يَعْرِفُونَ أَبْنَاءَهُمْ فِي مَنَازِلِهِمْ- وَ إِنَّ فَرِيقاً مِنْهُمْ لَيَكْتُمُونَ الْحَقَّ وَ هُمْ يَعْلَمُونَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ أَنَّكَ الرَّسُولُ إِلَيْهِمْ- فَلا تَكُونَنَّ مِنَ الْمُمْتَرِينَ «5» فَلَمَّا جَحَدُوا مَا عَرَفُوا ابْتَلَاهُمُ اللَّهُ بِذَلِكَ فَسَلَبَهُمْ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ أَسْكَنَ أَبْدَانَهُمْ ثَلَاثَةَ أَرْوَاحٍ رُوحَ الْقُوَّةِ وَ رُوحَ الشَّهْوَةِ وَ رُوحَ الْبَدَنِ ثُمَّ أَضَافَهُمْ إِلَى الْأَنْعَامِ فَقَالَ إِنْ هُمْ‏ إِلَّا كَالْأَنْعامِ «1» لِأَنَّ الدَّابَّةَ إِنَّمَا تَحْمِلُ بِرُوحِ الْقُوَّةِ وَ تَعْتَلِفُ بِرُوحِ الشَّهْوَةِ وَ تَسِيرُ بِرُوحِ الْبَدَنِ فَقَالَ لَهُ السَّائِلُ أَحْيَيْتَ قَلْبِي بِإِذْنِ اللَّهِ يَا أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ.

الكافي ‏‏عَنْ دَاوُدَ[۱۳۴] قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع عَنْ قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ ص إِذَا زَنَى الرَّجُلُ فَارَقَهُ رُوحُ الْإِيمَانِ قَالَ فَقَالَ هُوَ مِثْلُ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ لا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ مِنْهُ تُنْفِقُونَ «2» ثُمَّ قَالَ غَيْرُ هَذَا أَبْيَنُ مِنْهُ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ هُوَ الَّذِي فَارَقَهُ.

الكافي ‏‏عَنْهُ وَ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى جَمِيعاً عَنِ ابْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ جَرِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ: إِذَا أُغِيرَ الرَّجُلُ فِي أَهْلِهِ أَوْ بَعْضِ مَنَاكِحِهِ مِنْ مَمْلُوكِهِ فَلَمْ يَغَرْ وَ لَمْ يُغَيِّرْ بَعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ طَائِراً يُقَالُ لَهُ الْقَفَنْدَرُ «3» حَتَّى يَسْقُطَ عَلَى عَارِضَةِ بَابِهِ «4» ثُمَّ يُمْهِلَهُ أَرْبَعِينَ يَوْماً ثُمَّ يَهْتِفَ بِهِ إِنَّ اللَّهَ غَيُورٌ يُحِبُّ كُلَّ غَيُورٍ فَإِنْ هُوَ غَارَ وَ غَيَّرَ وَ أَنْكَرَ ذَلِكَ فَأَنْكَرَهُ وَ إِلَّا طَارَ حَتَّى يَسْقُطَ عَلَى رَأْسِهِ فَيَخْفِقَ بِجَنَاحَيْهِ عَلَى عَيْنَيْهِ ثُمَّ يَطِيرَ عَنْهُ فَيَنْزِعُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْهُ بَعْدَ ذَلِكَ رُوحَ الْإِيمَانِ وَ تُسَمِّيهِ الْمَلَائِكَةُ الدَّيُّوثَ.

الكافي ‏‏عَنْ يُونُسَ بْنِ ظَبْيَانَ[۱۳۵] قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع يَا يُونُسَ بْنَ ظَبْيَانَ أَبْلِغْ عَطِيَّةَ عَنِّي أَنَّهُ مَنْ شَرِبَ جُرْعَةً مِنْ خَمْرٍ لَعَنَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ وَ مَلَائِكَتُهُ وَ رُسُلُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ فَإِنْ شَرِبَهَا حَتَّى يَسْكَرَ مِنْهَا نُزِعَ رُوحُ الْإِيمَانِ مِنْ جَسَدِهِ وَ رَكِبَتْ فِيهِ رُوحٌ سَخِيفَةٌ خَبِيثَةٌ مَلْعُونَةٌ فَيَتْرُكُ الصَّلَاةَ فَإِذَا تَرَكَ الصَّلَاةَ عَيَّرَتْهُ الْمَلَائِكَةُ وَ قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ عَبْدِي كَفَرْتَ وَ عَيَّرَتْكَ الْمَلَائِكَةُ سَوْأَةً لَكَ عَبْدِي «2» ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع سَوْأَةً سَوْأَةً كَمَا تَكُونُ السَّوْأَةَ وَ اللَّهِ لَتَوْبِيخُ الْجَلِيلِ جَلَّ اسْمُهُ سَاعَةً وَاحِدَةً أَشَدُّ مِنْ عَذَابِ أَلْفِ عَامٍ قَالَ ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع- مَلْعُونِينَ أَيْنَما ثُقِفُوا أُخِذُوا وَ قُتِّلُوا تَقْتِيلًا «3» ثُمَّ قَالَ يَا يُونُسُ مَلْعُونٌ مَلْعُونٌ مَنْ تَرَكَ أَمْرَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ إِنْ أَخَذَ بَرّاً دَمَّرَتْهُ «4» وَ إِنْ أَخَذَ بَحْراً غَرَّقَتْهُ يُغْضَبُ لِغَضَبِ الْجَلِيلِ عَزَّ اسْمُهُ.

ابو حمزه گويد: «از امام باقر (ع) راجع بقول خداى عزوجل: سكينه را در دل مؤمنين نازل كرد پرسيدم، فرمود: سكينه ايمانی است و باز در باره قول خداى عز وجل: با روحى از جانب خود ايشان را تأييد كرد پرسيدم، فرمود: آن روح ايمان است».

۶-۳. المحاسن ‏‏ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ[۱۳۶] قَالَ: «قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ (ع) فِي قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ (ص): إِذَا زَنَى الرَّجُلُ فَارَقَهُ‏ رُوحُ‏ الْإِيمَانِ.‏ قَالَ: قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَ‏ ﴿﴿وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ‏ ذَلِكَ الَّذِي يُفَارِقُهُم﴾‏‏»[۱۳۷].

ابن بكير گويد: «به امام باقر (ع) عرض كردم: چه می‌فرمائى درباره قول رسول خدا (ص) كه: چون مرد زنا كند روح ايمان از او جدا شود. فرمود: اين همان فرموده خدا است كه فرمايد: و آنها را به روحى از جانب خود تقويت كرد اين است روحى كه از او جدا می‌‏شود».

۶-۴. الكافي ‏‏ عَنْ دَاوُدَ[۱۳۸]قَالَ: «سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِاللَّهِ (ع) عَنْ قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ( ص): إِذَا زَنَى الرَّجُلُ فَارَقَهُ‏ رُوحُ‏ الْإِيمَانِ‏. قَالَ: فَقَالَ هُوَ مِثْلُ قَوْلِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿﴿وَلا تَيَمَّمُوا الْخَبِيثَ‏ مِنْهُ‏ تُنْفِقُونَ﴾‏. ثُمَّ قَالَ غَيْرُ هَذَا أَبْيَنُ مِنْهُ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ: ﴿﴿وَأَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ‏ هُوَ الَّذِي فَارَقَهُ﴾.»[۱۳۹].

داود گويد: «از امام صادق (ع) درباره قول رسول خدا (ص): چون مرد زنا كند روح ايمان از او جدا شود پرسيدم. فرمود: آن مانند قول خداى عزوجل است: در آنچه انفاق می‌كنيد قصد بد و پست آن را نكنيد. سپس فرمود: آيه ديگر روشن‏‌تر از اين است و آن قول خداى عزوجل است: و آنها را بروحى از خود تقويت فرمود اين روح است كه از او جدا شود».

۶-۵. ثواب الأعمال وعقاب الأعمال ‏‏ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ بُكَيْرٍ[۱۴۰]قَالَ: «قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ (ع) فِي قَوْلِ رَسُولِ اللَّهِ (ص): إِذَا زَنَى الرَّجُلُ فَارَقَهُ‏ رُوحُ‏ الْإِيمَانِ‏ قَالَ قَوْلُهُ تَعَالَى‏: ﴿﴿وَ أَيَّدَهُمْ بِرُوحٍ مِنْهُ‏ ذَلِكَ الَّذِي يُفَارِقُهُ﴾»[۱۴۱].

عبداللَّه بن بكير گويد: «از امام باقر (ع) درباره سخن پيامبر خدا (ص) پرسيدم كه فرموده بود: چون مردى زنا كند روح ايمان از او جدا گردد، امام (ع) فرمود: اين روح همان است كه در سخن خداى فرازمند آمده است كه: ايشان را با روحى از جانب خويش تأييد نموديم اين همان روحى است كه از او جدا می‌‏گردد».

1. الإختصاص ‏‏ عَنْ أَبَانِ بْنِ تَغْلِبَ الْكِنْدِيِّ قَالَ: «قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (ع):‏ إِنَّ رُوحَ‏ الْإِيمَانِ وَاحِدَةٌ خَرَجَتْ مِنْ عِنْدِ وَاحِدٍ وَتَتَفَرَّقُ فِي أَبْدَانٍ شَتَّى فَعَلَيْهِ ائْتَلَفَتْ وَبِهِ تَحَابَّتْ وَسَتَخْرُجُ مِنْ شَتَّى‏ وَيَعُودُ وَاحِداً وَيَرْجِعُ عِنْدَ وَاحِد» [۱۴۲].

ابان بن تغلب گويد: «امام صادق (ع) فرمود: روح ايمان يكى است و از يك جا بيرون شده است و در بدن‏هاى متفرقى جريان پيدا می‌‏كند، و با آنها انس مى‌‏گيرد، ولى بار ديگر از بدن‏ها بيرون مى‏‌شود و يكى مى‌‏گردد و به يك جا را مراجعه مى‌‏كند».

2. الكافي ‏‏ عَنْ أَبِي بَصِيرٍ [۱۴۳] قَالَ: «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (ع) يَقُولُ: الْمُؤْمِنُ أَخُو الْمُؤْمِنِ كَالْجَسَدِ الْوَاحِدِ، إِنِ اشْتَكى‏ شَيْئاً مِنْهُ وَجَدَ أَلَمَ ذلِكَ فِي سَائِرِ جَسَدِهِ، وَأَرْوَاحُهُمَا مِنْ رُوحٍ وَاحِدَةٍ، وَإِنَّ رُوحَ الْمُؤْمِن‏ لَأَشَدُّ اتِّصَالًا بِرُوحِ اللَّهِ مِنِ اتِّصَالِ شُعَاعِ الشَّمْسِ بِهَا‏» [۱۴۴].

ابی بصیر گوید: «از امام صادق (ع) شندیدم که می‌فرمود: مؤمن برادر مؤمن است، يك تنند، و اگر يكى را دردى رسد در ديگر پاره‏ه‌اى تن دريافت شود، روحشان از يك روح است و به راستى روح مؤمن به روح خدا پيوسته‌‏تر است از پيوستى پرتو آفتاب بدان‏».

الگو:پاک کن نياز به بررسی دقیقتر: «رُوحُ الْإِيمَانِ يُلَازِمُ الْجَسَدَ مَا لَمْ يَعْمَلْ بِكَبِيرَةٍ فَإِذَا عَمِلَ بِكَبِيرَةٍ فَارَقَهُ الرُّوحُ وَرُوحُ الْقُدُسِ مَنْ سَكَنَ فِيهِ فَإِنَّهُ لَا يَعْمَلُ بِكَبِيرَةٍ أَبَداً» .بصائرالدرجات،، ج1، ص447.

پانویس

  1. سند حدیث: علی بن إبراهيم عن محمد بن عيسى عن يونس عن ابن مسكان
  2. كافی (ط - دار الحديث): ج‏۱ ص ۶۸۲، الكافی (ط - الإسلامية): ج‏۱ ص ۲۷۳، تفسير نور الثقلين: ج‏۳ ص ۲۱۵ و بصائر الدرجات : ج‏۹ ص ۴۶۲ ح ۹.
  3. سند حدیث: حدثنا ابراهیم بن هاشم عن یحیى بن ابی عمران عن یونس عن ابن مسكان.
  4. بصائر الدرجات : ج‏۹ ص ۴۶۲ ح ۹.
  5. تفسير العياشي: ج‏۲ ص۳۱۷ ح ۱۶۱.
  6. تفسير العياشي: ج‏۲، ص ۲۴۱، ح ۱۱
  7. سند حدیث: حدثنا عبد الله بن محمد عن إبراهيم بن محمد أخبرنا يحيى بن صالح حدثنا محمد بن خالد الأسدي
  8. بصائر الدرجات (ص): ج‏۹، ص ۴۴۷، ح ۳
  9. سند حدیث:حدّثنا أحمد بن محمّد عن الحسین بن سعید عن حمّاد بن عیسى عن‏ إبراهیم بن عمر
  10. بصائر الدرجات (ص): ج‏۹، ص۴۴۵، ح۱.
  11. سند حدیث:فرات قال حدّثنی علی بن محمّد الزّهری معنعنا
  12. تفسیر الفرات: ص۴۶۵.
  13. سند حدیث:محمّد بن یحیى عن أحمد بن محمّد عن الحسین بن سعید عن حمّاد بن عیسى عن إبراهیم بن عمر الیمانی
  14. الکافی (ط - الإسلامیة): ج‏۱، ص۲۷۱، ح۱ و كافی (ط - دار الحدیث): ج‏۱، ص ۶۷۶، ح۷۱۴/ ۴.
  15. سند حدیث به روایت بصائر: حدّثنا بعض أصحابنا عن محمّد بن عمر عن ابن سنان عن عمّار بن مروان عن المنخّل. به روایت کلینی: محمّد بن یحیى عن أحمد بن محمّد عن موسى بن عمر عن محمّد بن سنان عن عمّار بن مروان عن المنخّل.
  16. در الکافی به جای «علمنا»، لفظ «عرفوا» آمده است.
  17. در الکافی به جای «إِنَّ هَذِهِ الْأَرْوَاحَ يُصِيبُهُ الْحَدَثَانِ إِلَّا أَنَّ رُوحَ الْقُدُسِ لَا يَلْهُو وَ لَا يَلْعَبُ»، عبارت «إِنَّ هَذِهِ الْأَرْبَعَةَ أَرْوَاحٌ يُصِيبُهَا الْحَدَثَانُ إِلَّا رُوحَ الْقُدُسِ فَإِنَّهَا لَا تَلْهُو وَ لَا تَلْعَب‏» آمده است.
  18. بصائر الدرجات: ج۹، ص۴۴۷، ح۴؛ الکافی (ط - الإسلامیة): ج‏۱، ص۲۷۲، ح۲ و كافی (ط - دار الحدیث): ج‏۱، ص ۶۷۸، ح۷۱۷/ ۲.
  19. سند حدیث: حدثنا الحسين بن محمد بن عامر عن معلى بن محمد حدثني أبو الفضل عبد الله بن إدريس عن محمد بن سنان
  20. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص: ۴۵۴، ح۱۳
  21. سند حدیث: الحسيْن بن محمد عن المعلى بن محمد عن عبد الله بن إدريس عن محمد بن سنان عن المفضل بن عمرَ
  22. الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۲۷۲، ح۳ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۱، ص ۶۸۰، ح ۷۱۸/ ۳ و مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول: ج‏۳، ص۱۶۸، ح
  23. سند حدیث: علی عن ابيه عن ابن ابی عمير عن ابی ايوب الخزاز
  24. الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱ ص: ۲۷۳ ح ۴
  25. سند حدیث: حدثنا یعقوب بن یزید عن ابن ابی عمیر.
  26. بصائر الدرجات : ج۹ ص ۴۶۰.
  27. تفسير العياشي: ج‏۲ ص ۳۱۷.
  28. سند حدیث: فحدثني أَبي عن المحمودي و محمد بن عيسى بن عبيد عن محمد بن إِسماعيل الرازي ‏
  29. تفسير القمي: ج‏۲، ص ۲۷۹
  30. تفسير القمي: ج‏۲، ص ۴۰۲
  31. سند حدیث: حدثنا أحمد بن محمد عن الحسين بن سعيد عن النضر بن سويد عن يحيى الحلبي عن أبي الصباح الكناني
  32. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۵، ح۲
  33. سند حدیث: حدثنا محمد بن الحسين عن موسى بن سعدان عن عبد الله بن القاسم
  34. در بصائر الدرجات: ج‏۱، ص ۴۵۶، ح۵ وجود ندارد.
  35. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۶، ح۴
  36. سند حدیث: حدثنا محمد بن عبد الحميد عن منصور بن يونس
  37. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۶، ح۶
  38. سند حدیث: حدثنا محمد بن الحسين عن صفوان عن أبي الصباح الكناني.
  39. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۶، ح۸
  40. سند حدیث: حدثنا أحمد بن محمد بن عيسى عن أحمد بن محمد بن أبي نصر البزنطي‏ عن عاصم.
  41. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۶، ح۹
  42. سند حدیث: عد من أصحابنا عن أحمد بن محمد عن الحسين بن سعيد عن النضر بن سويد عن يحيى الحلبي عن أبي الصباح الكناني.
  43. الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۲۷۳، ح ۱ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۱، ص ۶۸۱، ح ۷۱۹/ ۱
  44. سند حدیث: حدثنا العباس بن معروف عن سعدان بن مسلم.
  45. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۵، ح۳
  46. سند حدیث: حدثنا عبد الله بن محمد عن إبراهيم بن محمد عن عبد الله بن جبل.
  47. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۷، ح۱۰
  48. سند حدیث: علي بن محمد عن عبد الله بن إسحاق العلوي عن محمد بن زيد الرزامي‏ عن محمد بن سليمان الديلمي عن علي بن أبي حمزه.
  49. در كافي (ط - دار الحديث)، ج‏۲، ص: ۲۸۷، ح ۱۰۰۶/ ۱ وجود ندارد.
  50. الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۳۸۵ ح ۱.
  51. سند حدیث: أحمد بن الحسين عن المختار بن زياد عن أبي جعفر محمد بن مسلم‏‏‏‏ در بصائر الدرجات: ج‏۱، ص ۴۶۴، ح۴ (سليمان) می‌باشد عن أبيه.‏
  52. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۴۰، ح۴
  53. سند حدیث: حدثنا أحمد بن محمد عن علي بن الحكم عن سيف بن عميرة.
  54. بصائر الدرجات (ص)، ج‏۹، ص: ۴۶۲ ، ح ۸
  55. سند حدیث: عن الوشاء عن علي بن أبي حمزة.
  56. المحاسن: ج‏۲، ص ۳۱۴، ح ۳۲
  57. سند حدیث: حدثنا محمد بن الحسين و محمد بن عيسى عن علی بن أسباط عن الحسين بن ابی العلاء‏‏
  58. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۶۴.
  59. سند حدیث: محمد بن يحيى عن محمد بن الحسين عن علی بن أسباط عن الحسين بن ابی العلاء
  60. الكافی (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۲۷۴ ح ۶، كافی (ط - دار الحديث)، ج‏۱، ص: ۶۸۴ ح۷۲۴
  61. الغارات (ط - القديمة): ج‏۱، ص ۱۰۷
  62. سند حدیث: حدثنا محمد بن عيسى عن عبيد بن أْسباط عن علي بن أبي حمزة .
  63. بصائر الدرجات (ص): ج‏۹، ص ۴۶۳، ح ۱
  64. تفسير العياشي: ج ۲، ص ۳۱۶ ح ۱۶۰.
  65. سند حدیث: حدثنا احمد بن محمد و يعقوب بن يزيد عن الحسن بن علی بن‏ فضال عن ابی جميله
  66. بصائر الدرجات : ج۹، ص ۴۶۳.
  67. سند حدیث: أبي رحمه الله قال حدثنا سعد بن عبد الله قال حدثنا أحمد بن محمد بن عيسى عن ابن فضال
  68. التوحيد (للصدوق): ص: ۱۷۱ ، ح ۲
  69. سند حدیث: محمد بن يحيى عن أحمد بن محمد بن عيسى عن علي بن الحكم عن سيف بن عميرة
  70. الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۲، ص ۲۶۷، ح ۳ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۳، ص ۶۶۴، ح ۲۴۰۹/ ۳.
  71. سند حدیث: حدثنا محمد بن عيسى عن عبيد بن أسباط عن علي بن أبي حمزة
  72. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۶۳، ح۱.
  73. سند حدیث: حدثنا محمد بن الحسن بن أحمد بن الوليد رضي الله عنه قال حدثنا محمد بن الحسن الصفار عن أحمد بن محمد بن عيسى و حدثنا أبي رضي الله عنه قال حدثني سعد بن عبد الله عن أحمد بن محمد بن عيسى عن الحسن بن محبوب عن هشام بن سالم عن حبيب السجستاني
  74. علل الشرائع: ج‏1، ص10 ،ح4
  75. سند حدیث: محمد بن يحيى عن أحمد بن محمد و علي بن إبراهيم عن أبيه عن الحسن بن محبوب عن هشام بن سالم
  76. الكافي (ط - الإسلامية): ج‏2، ص 8، ح2 و كافي (ط - دار الحديث): ج‏3، ص 25، ح 1460
  77. سند حدیث: حدثنا تميم بن عبد الله بن تميم القرشي رضي الله عنه قال حدثني أبي قال حدثنا أحمد بن علي الأنصاري
  78. عيون أخبار الرضا عليه السلام: ج‏۲، ص ۲۰۰، ح ۱
  79. سند حدیث: حدثنا أحمد بن محمد عن البرقي عن أبي الجهم‏
  80. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۷، ح ۱۱
  81. سند حدیث: حدثنا أحمد بن محمد عن الحسن بن محبوب ‏عن ابن بكير
  82. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۷، ح ۱۲
  83. سند حدیث: حدثنا محمد بن الحسين‏
  84. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۷، ح ۱۳
  85. سند حدیث:حدثنا سلمة بن الخطاب عن يحيى بن إبراهيم حدثني‏
  86. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۸، ح ۱۴
  87. سند حدیث: حدثنا أحمد بن محمد عن الحسن بن محبوب عن ألاحول‏
  88. بصائر الدرجات: ج۹‏، ص ۴۵۸، ح ۱۵
  89. سند حدیث: محمد بن يحيى عن محمد بن الحسين عن علي بن أسباط‏
  90. الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۲۷۳، ح ۲ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۱، ص ۶۸۱ ح ۷۲۰/ ۲.
  91. شهرى در كنار فرات بوده ‏
  92. سند حدیث: حدثنا يعقوب بن يزيد عن محمد بن أبي عمير
  93. بصائر الدرجات: ج‏۹، ص ۴۵۶، ح۷
  94. سند حدیث: علي بن إبراهيم عن علي بن حسان و محمد بن يحيى عن سلمة بن الخطاب و غيره عن علي بن حسان عن علي بن عطية
  95. الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۳۸۹، ح ۳ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۲، ص ۲۹۹، ح۱۰۱۶/ ۳.
  96. سند حدیث: حدثني علي بن حسان
  97. در بصائر الدرجات به جاى «علي بن ابي طالب» لفظ «أمير المؤمنين» آمده است. ج ۱، ص ۴۴۶، ح۲.
  98. در بصائر الدرجات (ص): ج‏۱، ص ۴۴۶، ح۲ (عَلَى‏) می‌باشد.
  99. بصائر الدرجات (ص)، ج‏۱، ص: ۱۹ ، ح ۱ و بصائر الدرجات (ص): ج‏۹، ص ۴۴۶، ح۲
  100. سند حدیث: من كتاب الواحدة: روي عن محمد در تأويل الآيات الظاهرة: ص۱۲۱ (أبو محمد) آمده است. بن الحسن بن عبد الله الأطروش الكوفي، قال: حدثنا أبو عبد الله جعفر بن محمد البجلي، قال: حدثني أحمد بن محمد بن خالد البرقي، قال: حدثني عبد الرحمن بن أبي نجران‏، عن عاصم بن حميد
  101. در تأويل الآيات الظاهرة: ص۱۲۱ (فَأَسْكَنَهَا) آمده است.
  102. در تأويل الآيات الظاهرة: ص۱۲۱ (وَ بِنَا) آمده است.
  103. در تأويل الآيات الظاهرة: ص۱۲۱ (احْتَجَبَ عَنْ) آمده است.
  104. مختصر البصائر: ص ۱۳۱ و تأويل الآيات الظاهرة في فضائل العترة الطاهرة: ص۱۲۱.
  105. سند حدیث: حدثنا علی بن احمد بن محمد بن عمران الدقاق رحمه الله قال حدثنا محمد بن أبی عبدالله الكوفی عن محمد بن اسماعيل البرمكی قال حدثنا الحسين بن الحسن قال حدثنا بكر بن صالح عن القاسم بن عروة عن عبد الحميد الطائی عن محمد بن مسلم‏
  106. التوحيد (للصدوق): ص ۱۷۱، ح ۳ و معاني الأخبار: ص ۱۷، الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي): ج‏۲، ص ۳۲۳
  107. سند حدیث: محمد بن يحيى عن احمد بن محمد عن محمد بن خالد عن القاسم بن عروه عن عبد الحميد الطائی
  108. الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۱۳۳ باب الروح‏ ح۳، كافي (ط - دار الحديث)، ج‏۱، ص: ۳۲۷ ح۳۴۸
  109. سند حدیث: عن محمد بن أورمة
  110. تفسير العياشي: ج‏۲، ص۲۴۱، ح۹
  111. سند حدیث: حدثنا محمد بن أحمد السناني و الحسين بن إبراهيم بن أحمد بن هشام المكتب وعلي بن أحمد بن محمد بن عمران رضي الله عنهم قالوا حدثنا محمد بن أبي عبد الله الكوفي قال حدثنا محمد بن إسماعيل البرمكي قال حدثنا علي بن العباس قال حدثنا عبيس بن هشام
  112. التوحيد (للصدوق): ص۱۷۲، ح۶
  113. تفسير العياشي: ج‏۲، ص ۲۴۱، ح۸
  114. سند حدیث: حدثنا علي بن أحمد بن محمد بن عمران الدقاق رحمه الله قال حدثنا محمد بن أبي عبد الله الكوفي عن محمد بن إسماعيل البرمكي قال حدثنا علي بن العباس قال حدثنا علي بن أسباط عن سيف بن عميرة
  115. التوحيد (للصدوق): ص۱۷۲، ح۵
  116. سند حدیث: عدة من أصحابنا عن أحمد بن محمد بن خالد عن أبيه عن عبد الله بن بحر عن أبي أيوب الخزاز
  117. الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۱۳۴، ح۴ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۱، ص۳۲۸، ح ۳۴۹/ ۴.
  118. سند حدیث: حدثنا علي بن أحمد بن عبد الله بن أحمد بن أبي عبد الله البرقي رحمه الله عن أبيه عن جده أحمد بن أبي عبد الله عن أبيه عن عبد الله بن بحر عن أبي أيوب الخزاز
  119. در الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي): ج‏۲، ص ۳۲۳ (رُوِيَ) می‌باشد.
  120. التوحيد (للصدوق): ص ۱۰۳، ح ۱۸ و الإحتجاج على أهل اللجاج (للطبرسي): ج‏۲، ص ۳۲۳
  121. سند حدیث: حدثنا حمزة بن محمد العلوي رحمه الله قال أخبرنا علي بن إبراهيم بن هاشم عن أبيه عن ابن أبي عمير عن عمر بن أذينة
  122. التوحيد (للصدوق): ص: ۱۷۰ ، ح ۱ و معاني الأخبار: ص۱۶، ح ۱۱
  123. تفسير العياشي: ج‏۲، ص۲۴۱، ح۱۰
  124. سند حدیث: عدة من أصحابنا عن أحمد بن محمد بن عيسى عن ابن أبي عمير عن ابن أذينة
  125. الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۱، ص ۱۳۳، ح۱ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۱، ص ۳۲۶، ح ۳۴۶/ ۱.
  126. تفسير القمي: ج‏۲، ص ۷۵
  127. تفسير القمي: ج‏۲، ص ۳۷۸
  128. سند حدیث: أبي رحمه الله قال حدثنا سعد بن عبد الله عن القاسم بن محمد الْأصبهاني عن سليمان بن داود المنقري عن سفيان بن عيينة
  129. التوحيد (للصدوق): ص ۳۶۶ ، ح۴
  130. سند حدیث: مُحَمَّدُ بْنُ يَحْيَى عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنِ الْحُسَيْنِ بْنِ سَعِيدٍ عَنْ حَمَّادِ بْنِ عِيسَى عَنْ إِبْرَاهِيمَ بْنِ عُمَرَ الْيَمَانِي‏
  131. الكافي (ط - الإسلامية): ج1، ص 271
  132. عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنْ حَمَّادٍ عَنْ رِبْعِيٍّ
  133. عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ أَبِيهِ رَفَعَهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ دَاوُدَ الْغَنَوِيِّ
  134. عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى عَنْ يُونُسَ
  135. عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ بَكْرِ بْنِ صَالِحٍ عَنِ الشَّيْبَانِيِّ
  136. سند حدیث: عنه عن ابن فضال
  137. المحاسن: ج‏۱، ص: ۱۰۶، ح ۹۰ و الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۲، ص ۲۸۰، ح ۱۱ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۳، ص ۶۹۲ ، ح ۲۴۵۳/ ۱۲.
  138. سند حدیث: علي بن إبراهيم عن محمد بن عيسى عن يونس
  139. الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۲، ص ۲۸۴، ح ۱۷ و كافي (ط - دار الحديث): ج‏۳، ص ۶۹۹، ح ۲۴۵۹/ ۱۸.
  140. سند حدیث: عن أحمد بن أبي عبد الله عن ابن فضال
  141. ثواب الأعمال و عقاب الأعمال: ص ۲۶۳.
  142. الإختصاص: ص ۲۴۹
  143. سند حدیث: محمد بن يحيى‏، عن أحمد بن محمد بن عيسى‏؛ و عدة من أصحابنا، عن سهل بن زياد جميعا، عن ابن محبوب، عن علي بن رئاب
  144. كافي (ط - دار الحديث): ج‏۳، ص ۴۲۵، ح ۲۰۴۵/ ۴ ، الكافي (ط - الإسلامية): ج‏۲، ص ۱۶۶، ح۴ و مصادقة الإخوان: ص ۴۸، ح۲