|
|
| (یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{پرسش غیرنهایی}}
| | #تغییر_مسیر [[خسف بیداء که از نشانه‌های حتمی ظهور است چیست؟ (پرسش)]] |
| {{جعبه اطلاعات پرسش
| |
| | موضوع اصلی = [[مهدویت (پرسش)|بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت]]
| |
| | موضوع فرعی = [[خسف بیداء]] چیست؟
| |
| | تصویر = 7626626268.jpg
| |
| | اندازه تصویر = 200px
| |
| | مدخل بالاتر = [[مهدویت]] / [[مقدمات ظهور امام مهدی]] / [[ نشانه‌های ظهور امام مهدی]] / [[نشانه‌ها و علائم ظهور]]
| |
| | مدخل اصلی = [[خسف بیداء]]
| |
| | مدخل وابسته = ؟
| |
| | |
| | پاسخ‌دهنده =[[عبدالمجید زهادت|زهادت]]
| |
| | پاسخ‌دهندگان =
| |
| }}
| |
| '''[[خسف بیداء]] چیست؟ ''' یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث '''[[مهدویت (پرسش)|مهدویت]]''' است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی '''[[مهدویت]]''' مراجعه شود.
| |
| | |
| ==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
| |
| | |
| == پاسخ نخست==
| |
| [[پرونده:Pic259.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[عبدالمجید زهادت]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[عبدالمجید زهادت]]'''، در کتاب ''«[[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«واژه "خسف" به معنای فرو رفتن در زمین و [[خسف بیداء|بیداء]] نام منطقه‌ای بین [[مکه]] و [[مدینه]] است. از این نشانه به عنوان یکی از نشانه‌های حتمی ظهور یاد شده و در روایات متعدد به آن اشاره شده است. در اکثر روایات فقط نام این نشانه ذکر شده و معمولاً از ویژگی آن چیزی به میان نیامده است.
| |
| ::::::منظور از این نشانه که حالتی اعجاز گونه دارد این است که لشگری از سفیانی به قصد جنگ با [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}} عازم [[مکه]] می‌شوند، و در منطقۀ [[خسف بیداء|بیداء]] -بین [[مدینه]] و [[مکه]]- به امر خدا به زمین فرو می‌روند. از [[امام باقر]] {{ع}} نقل شده است {{عربی|اندازه=150%|«فَيَنْزِلُ أَمِيرُ جَيْشِ السُّفْيَانِيِّ البَيْدَاءَ فَيُنَادِي مُنَادٍ مِنْ السَّمَاءِ: يَا بَيْدَاءُ بِيدِي القَوْمَ، فَيُخْسَفُ بِهِمْ»}}<ref>غیبة نعمانی، ص ۲۸۰، ح ۶۷</ref>؛ پس فرود می‌آید سپاه [[سفیانی]] در [[خسف بیداء|بیداء]] پس ندا دهنده‌های از آسمان ندا می‌دهد: ای [[خسف بیداء|بیداء]] آن قوم را از بین ببر. پس آن دشت آنها را به درون خود می‌برد این علامت آنقدر مورد اعتماد علما و فقها بوده است که در برخی از کتب فقهی خود در باب نماز در مکان مکروه به این مکان اشاره کرده و ضمن بیان کراهت نماز در آنجا گفته‌اند که لشگر سفیانی در این منطقه به زمین فرو می‌رود.<ref>ر.ک: الحدائق الناضرة، ج ۷، ص ۲۱۲.</ref>»<ref>[[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ص۲۶۵.</ref>.
| |
| | |
| ==پاسخ‌های دیگر==
| |
| {{یادآوری پاسخ}}
| |
| {{جمع شدن|۱. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛}}
| |
| [[پرونده:136863.JPG|بندانگشتی|right|100px|[[خدامراد سلیمیان]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| :::::*«منظور از "[[خسف به بیداء]]" آن است که [[سفیانی]] لشکری عظیم، به قصد جنگ با [[حضرت مهدی]] {{ع}} عازم [[مکه]] می‌کند؛ اما بین [[مکه]] و [[مدینه]] در محلی که به سرزمین "[[بیداء]]" معروف است به گونه‌ای معجزه آسا، به امر خداوند، در زمین فرو می‌روند. این حادثه در روایات [[اهل سنت]]<ref>عبدالرزاق صنعانی، المصنف، ج۱۱، ح۲۰۷۶۹؛ ابن ابی شیبه، الکتاب المصنف، ح۱۹۰۶۶.</ref> و [[شیعه]]، یکی از [[نشانه‌های ظهور]] و قیام معرفی شده و در شماری از آنها بر حتمی بودن آن تأکید شده است<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۳۱۰، ح۴۸۳؛ صدوق، الخصال، ج۱، ص۳۰۳، ح۸۲؛ نعمانی، الغیبه، ص۲۵۷، ح۱۵.</ref>»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۳۰.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۲. حجت الاسلام و المسلمین رمضانیان؛}}
| |
| [[پرونده:13681082.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[علی رضا رمضانیان]]]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی رضا رمضانیان]]'''، در کتاب ''«[[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| :::::*«یکی از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] [[امام زمان]] {{ع}} [[خسف بیداء]] است. خسف به معنای فرورفتن و پنهان شدن است<ref>لسان العرب، ج ۹، ص ۶۷.</ref>. [[بیداء]] در لغت به معنای دشت هموار، پهناور، خالی از سکنه و آب و علف می‌باشد<ref>معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳.</ref>. "[[بیداء]]" نام سرزمینی میان [[مکه]] و [[مدینه]]<ref>لسان العرب، ج ۱، ص ۲۷۷.</ref>. منظور از [[خسف بیداء]] آن است که [[سفیانی]] با لشکری عظیم به قصد جنگ با [[حضرت مهدی]] {{ع}} عازم [[مکه]] می‌شود، در میان [[مکه]] و [[مدینه]] در محلی که به سرزمین [[بیداء]] معروف است به گونه معجزه آسا به امر خداوند در دل زمین فرو می‌روند<ref>غیبة نعمانی، ص ۲۵۲.</ref>.
| |
| ::::#[[حضرت علی ]]{{ع}} می‌فرمایند: "مردی از خاندان من، در سرزمین حرم قیام می‌کند، چون خبر ظهور، وی به [[سفیانی]] می‌رسد وی سپاهی از لشکریان خود را برای جنگ،به سوی او می‌فرستد ولی سپاه [[مهدی]] آنان را شکست می‌دهد، آنگاه خود [[سفیانی]] با لشکریان همراه به جنگ وی می‌روند و چون از سرزمین [[بیداء]] می‌گذرند، در زمین فرو روند و جز یک نفر که خبر آنان را می‌آورد، همگی هلاک می‌شوند<ref>تاریخ غیبت کبری، ص ۵۲۱.</ref>.
| |
| ::::#[[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: "... [[سفیانی]] گروهی را به [[مدینه]] روانه می‌کند و مهدی از آنجا به مکه رخت بر می‌بندد، خبر به فرمانده سپاه [[سفیانی]] می‌رسد که [[مهدی]]{{ع}} به سوی [[مکه]] بیرون رفته است. او لشکری از پی آن حضرت روانه کند ولی او نمی‌یابد تا این که [[مهدی]] با حالت ترس و نگرانی بدان سنت که [[موسی بن عمران]] داشت داخل مکه شود. فرمانده سپاه [[سفیانی]] در صحرا فرود می‌آید. منادی از آسمان ندا می‌کند "ای دشت آن قوم را نابود ساز" پس آن نیز ایشان را به درون خود می‌برد و هیچ یک از آنان نجات نمی‌یابد، مگر سه نفر....<ref>نعمانی، الغیبة، ص ۲۷۹، باب ۱۴، ح ۶۷.</ref>
| |
| ::::#[[امام صادق]] {{ع}} فرمودند: "سالار ما [[قائم]]{{ع}} بر دیوار کعبه تکیه می‌دهد. آنگاه مردی که چهره‌اش به عقب برگشته است نزد او می‌آید و می‌گوید: ای سرزمین من! بشارتی برای شما دارم. فرشته‌ای به من دستور داده است که نزد شما بیایم و هلاکت سپاه [[سفیانی]] را بشارت دهم. [[قائم]]{{ع}} به او می‌فرمایند: "ماجرای خود و برادرت را بیان کن. آن مرد می‌گوید: من و برادرم در لشکر [[سفیانی]] بودیم و همه جا از دمشق تا بغداد را خراب کردیم و تل خاکی باقی گذاردیم. کوفه و مدینه را هم ویران کردیم و منبر پیامبر {{صل}} را هم شکستیم و مرکب‌های خود را در مسجد [[پیامبر خاتم|رسول الله]] بستیم. از آنجا برای تخریب خانه خدا و کشتن اهل آن خارج شدیم اما وقتی به دشت پهنی رسیدیم که استراحت کنیم، ناگاه کسی ندا داد، ای بیابان! ستم‌کاران را نابود گردان. در این هنگام زمین گشوده شد و تمام سپاه را بلعید و به خدا قسم کسی جز من و برادرم بر روی زمین باقی نماند. فرشته‌ای بر صورت ما زد و چهره ما چنان که می‌بینید برگشت. و به برادرم گفت: وای بر تو! به سوی [[سفیانی]] در دمشق برو و او را از ظهور مهدی آل محمد {{صل}} با خبر کن و بگو خداوند سپاهت را در میان [[مکه]] و [[مدینه]] نابود ساخت. و به من گفت: تو هم به مکه نزد مهدی برو و او را به هلاکت ستم‌کاران بشارت ده و به دست او توبه کن که از تو می‌پذیرد. آنگاه [[قائم]]{{ع}} با دست خود چهره او می‌کشد و به حال اول باز می‌گردد و با او بیعت می‌کند و جزء یارانش می‌گردد<ref>بحارالانوار، ج ۵۳-، ص ۱۰.</ref>. لازم به ذکر است که در برخی روایات، غیر از خسف در بیداء از خسف در مشرق و خسف در مغرب نیز یاد شده است<ref>وافی، ج ۲، ص ۴۴۳، منتخب الاثر، ص ۴۴۲.</ref>. و این نشان آن است که در سایر نقاط زمین نیز چنین حوادثی رخ می‌دهد و به امر خداوند، دشمنان مهدی {{ع}} بدین وسیله نابود می‌گردند<ref>برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۲۴.</ref>. بعضی از روایات از تأخر خسف به بیداء، بر ظهور سخن گفته و در برخی دیگر این اتفاق پس از بیعت یاران خاص [[حضرت مهدی]] {{ع}} ذکر شده است <ref>عبدالرزاق المصف، ج ۱۱، ص ۳۷۱.</ref>. با توجه به این که بین ظهور و قیام تفاوت وجود دارد و این که قیام آن حضرت با فاصله‌ای نامعین پس از ظهور خواهد بود لذا پدیده خسف پس از ظهور خواهد بود»<ref>[[علی رضا رمضانیان|رمضانیان، علی رضا]]، [[شرایط و علائم حتمی ظهور (کتاب)|شرایط و علائم حتمی ظهور]]، ص: ۵۲-۵۴.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۳. [[مجتبی تونه‌ای|آقای تونه‌ای]] (پژوهشگر معارف مهدویت)؛}}
| |
| [[پرونده:13681078.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[مجتبی تونه‌ای]]]]
| |
| ::::::آقای '''[[مجتبی تونه‌ای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| :::::*«"خسف" به‌معنای فرورفتن و پنهان شدن است<ref>لسان العرب، ج ۹، ص ۶۷.</ref>. و "بیداء" نام سرزمینی است میان [[مکه]] و [[مدینه]]. ظاهرا منظور از "خسف بیداء" آن است که [[سفیانی]]، با لشکری عظیم به قصد جنگ با مهدی {{ع}} عازم مکه می‌شود، در میان مکه و مدینه و در محلی که به سرزمین "بیداء" معروف است، به‌گونه [[معجزه]] به امر خداوند در دل زمین فرو می‌روند<ref>غیبة نعمانی، ص ۲۵۲.</ref>. این حادثه از نشانه‌های حتمی ظهور بیان شده است. [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} می‌فرمایند: "مردی از خاندان من، در سرزمین حرم قیام می‌کند، چون خبر ظهور وی به سفیانی می‌رسد، وی سپاهی از لشکریان خود را برای جنگ، به سوی او می‌فرستد، ولی سپاه مهدی آنان را شکست می‌دهد، ان‌گاه خود سفیانی با لشکریان همراه، به جنگ وی می‌روند و چون از سرزمین بیداء می‌گذرند، در زمین فرومی‌روند و جز یک نفر، که خبر آنان را می‌آورد، همگی هلاک می‌شوند"<ref>تاریخ غیبت کبری، ص ۵۲۱.</ref>. گرچه حادثه "خسف" در منطقه "بیداء" و در مورد لشکر سفیانی واقع می‌شود، ولی در برخی [[روایات]]، غیر از خسف در بیداء، از خسف در مشرق و خسف در مغرب نیز یاد شده است<ref>وافی، ج ۲، ص ۴۴۳؛ منتخب الاثر، ص ۴۴۲.</ref>، و این نشان آن است که در سایر نقاط زمین نیز چنین حوادثی رخ می‌دهد و به امر خداوند، دشمنان مهدی {{ع}} بدین‌وسیله نابود می‌گردند<ref>برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۲۴.</ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۲۹۸.</ref>.
| |
| :::::*«"[[بیداء]]" در لغت به معنی بیابان نرم و هموار و بی‌آب‌وعلف است. نام سرزمینی است میان [[مکه]] و [[مدینه]]؛البته به مکه نزدیک‌تر. در این سرزمین، لشکر [[سفیانی]] با [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} وارد جنگ می‌شود که به امر خداوند در زمین فرومی‌روند و نابود می‌گردند<ref>منتهی الامال، باب ۱۴، فصل ۷.</ref>. "[[خسف در بیداء]]" به‌معنای فرورفتن در سرزمین بیداء، یکی از نشانه‌های حتمی ظهور ذکر شده است<ref>منتخب الاثر، ص ۴۵۲.</ref>. در حدیث است که از نماز گزاردن در بیداء نهی شده، چون مورد غضب خدا واقع شده است. در حدیث دیگری است که بیداء همان "ذات الجیش" است که هروقت [[امام صادق]] {{ع}} به آنجا می‌رسید، زود می‌گذشت و در آن نماز نمی‌خواند<ref>مهدی موعود، پاورقی ص ۷۷۴.</ref>»<ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۱۸۷.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۴. حجت الاسلام و المسلمین مهدی‌پور؛}}
| |
| [[پرونده:Pic661.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
| |
| ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی اکبر مهدی‌پور]]'''، در کتاب ''«[[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:
| |
| ::::::«"بیدَا" در لغت به معنای دشت هموار، پهناور، خالی از سکنه و آب و علف<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج ۱، ص ۵۴۸.</ref>. در میان [[مکه]] و [[مدینه]] دشت پهناور شنزاری است که "بیدا" نام دارد<ref>یاقوت، معجم البلدان، ج ۱، ص ۵۲۳.</ref>. هنگامی که سپاه [[سفیانی]] به این سرزمین برسد، [[جبرئیل]] امین به این سرزمین بانگ بر می‌آورد:ای بیدا، این گروه ستمگر را نابود کن. پس زمین دهان باز می‌کند و همه آنها را در کام خود فرو می‌برد.
| |
| ::::::از بررسی روایات ملاحم و فتن استفاده می‌شود که این حادثه در حدود یک ماه بعد از [[ظهور]] رخ می‌دهد. روی این بیان آن را نمی‌توان از [[نشانه‌های ظهور]] دانست، بلکه باید آن را از نشانه‌های قیام [[امام مهدی|حضرت بقیة الله]] {{ع}} دانست، زیرا بر اساس روایات فراوان بین [[ظهور]] و قیام آن حضرت دقیقا سه ماه و ۱۷ روز فاصله هست. [[فضل بن شاذان]] با سند صحیح از [[امام صادق]] {{ع}} روایت می‌کند که آن حضرت فرمود: "در شب ۲۳ رمضان به نام [[قائم]] {{ع}} ندا سر داده می‌شود و در روز عاشورا قیام می‌کند"<ref>{{عربی|اندازه=100%|"یُنَادی بِاسْمِ الْقائم{{ع}} فی لیلَهِ ثَلاَث وَ عَشْرینَ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ یَقُومُ فی یَوْمِ عَاشُورَاءَ"}}؛ فضل بن شاذان، اثبات الرجعه، مخطوط؛ "مختصر اثبات الرجعه"، تراثنا، ش ۱۵، ص ۲۱۸، ح ۲۰؛ میرلوحی، کفایه المهتدی، ص ۲۸۶؛ خاتون آبادی، کشف الحق، ص ۱۸۷، ح ۳۲؛ شیخ حر عاملی، اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۷۰، ب ۳۲، ح ۶۸۷؛ محدث نوری، کشف الاستار، ص ۲۲۲.</ref>؛ بر این اساس [[خسف بیدا]] از نشانه‌های قیام جهانی آن حضرت است که در فاصله [[ظهور]] و قیام رخ می‌دهد»<ref>[[علی اکبر مهدی‌پور|مهدی‌پور؛علی اکبر]]، [[در آستانه ظهور (کتاب)|در آستانه ظهور]]، ص .</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| {{جمع شدن|۵. نویسندگان کتاب ''«[[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]»''؛}}
| |
| [[پرونده:151958.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
| |
| ::::::نویسندگان کتاب ''«[[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
| |
| ::::::«واژه "خسف"، به معنای فرورفتن و پنهان شدن است<ref>لسان العرب، ابن منظور، ۹، ۶۷، نشر ادب الحوزه، قم.</ref> و "[[بیداء]]"، نام سرزمینی است بین [[مکه]] و [[مدینه]]. ظاهرا منظور از "[[خسف در بیداء]]" آن است که [[سفیانی]]، با لشکری عظیم، به قصد جنگ با [[مهدی]]{{ع}} عازم [[مکه]] می‌شود، در بین [[مکه]] و [[مدینه]] و در محلی که به سرزمین "[[بیداء]]" معروف است، به گونه معجزه، به امر خداوند، در دل زمین فرو می‌روند<ref>مراصد الإطلاع، ج ۱، ۲۳۹؛ وافی، ج ۲، ۴۴۲؛ مسایل العشرة چاپ‌شده در مجموع مصنفات شیخ مفید، ج ۳، ۱۲۲؛ غیبت نعمانی، ۲۵۲.</ref>. این حادثه، در روایات بسیاری از عامه و خاصه، به عنوان نشانه ظهور بیان شده و در شماری از آنها بر حتمی بودن آن نیز تأکید شده<ref>منتخب الأثر، ۴۵۹؛ کتاب الغیبة، نعمانی، ۲۵۲؛ تاریخ الغیبة الکبری، ۴۹۹- ۵۰۲.</ref> است. صاحب منتخب الأثر، پس از ذکر این نشانه تصریح می‌کند که روایات آن، به حد تواتر می‌رسد<ref>منتخب الأثر، ۴۵۹؛ کتاب الغیبة، نعمانی، ۲۵۲؛ تاریخ الغیبة الکبری، ۴۹۹- ۵۰۲.</ref>. اینک، دو نمونه از آن روایات: [[امام علی|علی ]]{{ع}} در تفسیر آیه شریفه {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ}}﴾}}<ref>سوره سبأ، آیه، ۵۱.</ref> در آستانه [[ظهور]] [[قائم]] ما، [[مهدی]ه{{ع}}، [[سفیانی]] خروج می‌کند ... سپاه وی، به سوی [[مدینه]] حرکت می‌کند و چون به سرزمین [[بیداء]] می‌رسند، خداوند آنها را در کام زمین فرو می‌برد<ref>{{عربی|اندازه=120%|"قبیل قائمنا المهدی یخرج السفیانی ... و یأتی المدینه جیشه حتی اذا انتهی الی البیداء خسف الله به"}}؛ ینابیع المودة، سلیمان بن ابراهیم قندوزی، ۴۲۷، بصیرتی، قم.</ref>. یا می‌فرماید: "مردی از خاندان من، در سرزمین حرم قیام می‌کند، چون خبر [[ظهور]] وی به [[سفیانی]] می‌رسد، وی، سپاهی از لشکریان خود را برای جنگ، به سوی او می‌فرستد، ولی سپاه [[مهدی]] آنان را شکست می‌دهد، آنگاه خود [[سفیانی]] با لشکریان همراه، به جنگ وی می‌روند و چون از سرزمین [[بیداء]] می‌گذرند، در زمین فرو می‌روند و جز یک نفر، که خبر آنان را می‌آورد همگی هلاک می‌شوند"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" وَ يَخْرُجُ رَجُلُ مِنْ أَهْلِ بَيْتِي فِي الْحَرَمِ فَيَبْلُغُ إِلَيْهِ السُّفْيَانِيُّ فَيَبْعَثُ إِلَيْهِ جُنْداً مِنْ جُنْدَهُ فيهزمهم فَيَسِيرُ إِلَيْهِ السُّفْيَانِيُّ بِمَنْ مَعَهُ حَتَّى إِذا جاءَ ببيداء مِنَ الْأَرْضِ خَسَفَ بِهِمْ فَلَا يَنْجُو مِنْهُمْ إِلَّا الْمُخْبِرِ "}}؛ تاریخ [[غیبت ]] کبری، ۵۲۱.</ref>. گرچه حادثه "خسف" در منطقه "[[بیداء]]" و در مورد لشکر [[سفیانی]] واقع می‌شود، ولی در برخی روایات، غیر از [[خسف در بیداء]]، از خسف در مشرق و خسف در مغرب نیز یاد شده است<ref>منتخب الأثر، ۴۴۲، ۴۴۵؛ وافی ج ۲، ۴۴۳.</ref>. و این نشانگر آن است که در سایر نقاط زمین نیز، چنین حوادثی رخ می‌دهد و به امر خداوند دشمنان مهدی {{ع}}، بدین وسیله نابود می‌گردند»<ref>[[چشم به راه مهدی (کتاب)|چشم به راه مهدی]]، ص ۲۷۸-۲۸۰.</ref>.
| |
| {{پایان جمع شدن}}
| |
| | |
| ==پرسش‌های وابسته==
| |
| | |
| ==[[:رده:آثار مهدویت|منبع‌شناسی جامع مهدویت]]==
| |
| {{پرسش‌های وابسته}}
| |
| {{ستون-شروع|3}}
| |
| * [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های مهدویت|کتاب‌شناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های مهدویت|مقاله‌شناسی مهدویت]]؛
| |
| * [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های مهدویت|پایان‌نامه‌شناسی مهدویت]].
| |
| {{پایان}}
| |
| {{پایان}}
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| [[رده:مهدویت]]
| |
| [[رده:پرسش‌های جامع امامت و ولایت]]
| |
| [[رده:پرسش‌های مهدویت]]
| |
| [[رده:پرسش‌های مهدویت]]
| |
| [[رده:(اا): پرسش‌هایی با ۱ پاسخ]]
| |
| [[رده:(اا): پرسش‌های مهدویت با ۱ پاسخ]]
| |
