: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
==مقدمه==
*[[حکم]] وضعی، حکمی است که حالت یک چیز یا انجام عمل یا ترک آن را [[تبیین]] می‌کند. این موضوع گاه به‌طور مستقیم به فرد مکلّف مربوط نیست، بلکه موضوع [[احکام]] تکلیفی قرار می‌گیرد و گاه ممکن است به اشیای خارجی مربوط باشد، مانند [[احکام]] [[نجاست]] و [[طهارت]]، خرید و فروش و...<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۵۰۰.</ref>.
*[[امام علی]]{{ع}} در [[نهج البلاغه]] گاه به مواردی اشاره داشته‌اند که مبنای [[فقها]] در [[اجتهاد]] قرار گرفته است. از آن جهت می‌توان به موضوع [[زکات]]<ref>نهج البلاغه، حکمت ۱۳۸</ref>، [[انفاق]]<ref>نهج البلاغه، حکمت های ۶۶ و ۲۵۸</ref> و [[تحریم]] بردن [[حاجت]] نزد غیر [[مؤمن]]<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۱۹</ref>، [[جهاد اکبر]]<ref>وسائل الشیعه، احادیث، ۴، ۵، ۹، ۱۰، ۱۱و...</ref> و [[جهاد]] با [[دشمن]]<ref>خطبه‌های ۶۰ و ۱۲۴</ref>، [[امر به معروف و نهی از منکر]]<ref>نهج البلاغه، حکمت ۳۷۵</ref>، [[قضا]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳ و خطبه ۱۸</ref>، [[ناسخ و منسوخ]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref> و [[تجارت]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref> اشاره کرد<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۵۰۰.</ref>.
*پس ای [[بندگان خدا]]، از [[خدا]] بپرهیزید (سخن بی‌جا نگویید و کار ناشایسته نکنید) و از [[خدا]] به‌سوی [[خدا]] بگریزید (از [[خشم]] او در [[پناه]] رحمتش و از [[عذاب]] او در [[پناه]] آمرزشش و از [[عدل]] او در [[پناه]] فضلش) و در راه واضح و روشنی که پیش روی شما قرار داده (راه راست [[شریعت]]) بروید. [[قیام]] کنید به چیزی که مکلّف کرده است شما را (به انجام [[اوامر]] شرعیّه) پس (چون به [[دستورات الهی]] [[رفتار]] کردید و [[اوامر]] شرعیّه را انجام دادید) اگر در [[دنیا]] [[رستگار]] نشدید، [[علی]] ضامن فیروزی و [[رستگاری]] شما در [[آخرت]] است<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۴</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص۵۰۰.</ref>.
