حکم وضعی
مقدمه
حکم وضعی، حکمی است که حالت یک چیز یا انجام عمل یا ترک آن را تبیین می‌کند. این موضوع گاه به‌طور مستقیم به فرد مکلّف مربوط نیست، بلکه موضوع احکام تکلیفی قرار می‌گیرد و گاه ممکن است به اشیای خارجی مربوط باشد، مانند احکام نجاست و طهارت، خرید و فروش و... .
امام علی (ع) در نهج البلاغه گاه به مواردی اشاره داشته‌اند که مبنای فقها در اجتهاد قرار گرفته است. از آن جهت می‌توان به موضوع زکات[۱]، انفاق[۲] و تحریم بردن حاجت نزد غیر مؤمن[۳]، جهاد اکبر[۴] و جهاد با دشمن[۵]، امر به معروف و نهی از منکر[۶]، قضا[۷]، ناسخ و منسوخ و تجارت[۸] اشاره کرد.
پس ای بندگان خدا، از خدا بپرهیزید (سخن بی‌جا نگویید و کار ناشایسته نکنید) و از خدا به‌سوی خدا بگریزید (از خشم او در پناه رحمتش و از عذاب او در پناه آمرزشش و از عدل او در پناه فضلش) و در راه واضح و روشنی که پیش روی شما قرار داده (راه راست شریعت) بروید. قیام کنید به چیزی که مکلّف کرده است شما را (به انجام اوامر شرعیّه) پس (چون به دستورات الهی رفتار کردید و اوامر شرعیّه را انجام دادید) اگر در دنیا رستگار نشدید، علی ضامن فیروزی و رستگاری شما در آخرت است[۹].[۱۰]
منابع
پانویس
- ↑ نهج البلاغه، حکمت ۱۳۸.
- ↑ نهج البلاغه، حکمت های ۶۶ و ۲۵۸.
- ↑ نهج البلاغه، حکمت ۴۱۹.
- ↑ وسائل الشیعه، احادیث، ۴، ۵، ۹، ۱۰، ۱۱و... .
- ↑ خطبه‌های ۶۰ و ۱۲۴.
- ↑ نهج البلاغه، حکمت ۳۷۵.
- ↑ نهج البلاغه، نامه ۵۳ و خطبه ۱۸.
- ↑ نهج البلاغه، نامه ۵۳.
- ↑ نهج البلاغه، خطبه ۲۴.
- ↑ دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص۵۰۰.