تحریم

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

مقدمه

  • تحریم: منع، ممنوع و در مقابل حلال[۱].
  • ﴿أَحَلَّ اللَّهُ الْبَيْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا[۲].
  • حرام چیزی است که به واسطه تسخیر الهی ﴿وَحَرَّمْنَا عَلَيْهِ الْمَرَاضِعَ[۳] یا به واسطه قوه قهریّه ﴿إِنَّهُ مَنْ يُشْرِكْ بِاللَّهِ فَقَدْ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ الْجَنَّةَ[۴] یا به واسطه حکم شرع ﴿قُلْ لَا أَجِدُ فِي مَا أُوحِيَ إِلَيَّ مُحَرَّمًا عَلَى طَاعِمٍ يَطْعَمُهُ[۵] یا به واسطه حکم عقل از آن منع شده است[۶].
  • نمونه‌ای از آیات روشنگری که به‌صراحت عناوین کلّی محرّمات الهی را بر می‌شمارد، آیات ﴿سَنُلْقِي فِي قُلُوبِ الَّذِينَ كَفَرُوا الرُّعْبَ بِمَا أَشْرَكُوا بِاللَّهِ مَا لَمْ يُنَزِّلْ بِهِ سُلْطَانًا وَمَأْوَاهُمُ النَّارُ وَبِئْسَ مَثْوَى الظَّالِمِينَ وَلَقَدْ صَدَقَكُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُمْ بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ وَعَصَيْتُمْ مِنْ بَعْدِ مَا أَرَاكُمْ مَا تُحِبُّونَ مِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الدُّنْيَا وَمِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الْآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِيَبْتَلِيَكُمْ وَلَقَدْ عَفَا عَنْكُمْ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ إِذْ تُصْعِدُونَ وَلَا تَلْوُونَ عَلَى أَحَدٍ وَالرَّسُولُ يَدْعُوكُمْ فِي أُخْرَاكُمْ فَأَثَابَكُمْ غَمًّا بِغَمٍّ لِكَيْلَا تَحْزَنُوا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا مَا أَصَابَكُمْ وَاللَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ[۷] است که شامل ده عنوان از محرمات الهی می‌باشد و به "وصایای عشره" (ده‌گانه) مشهور است.
  • خداوند متعال رسولش و اوصیای بعد از او را امر به تبلیغ این آیات فرموده است: ﴿لَتُبَيِّنُنَّهُ لِلنَّاسِ وَلَا تَكْتُمُونَهُ[۸]. وصایای ده‌گانه الهی عبارت‌اند از:
  1. شرک‌ نورزیدن به خداوند ﴿أَلَّا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا؛
  2. احسان به والدین ﴿وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا؛
  3. تحریم قتل اولاد ﴿وَلَا تَقْتُلُوا أَوْلَادَكُمْ مِنْ إِمْلَاقٍ؛
  4. تحریم ارتکاب فساد و فحشاء ﴿وَلَا تَقْرَبُوا الْفَوَاحِشَ؛
  5. منع قتل نفس "بناحق" ﴿وَلَا تَقْتُلُوا النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ؛
  6. حفاظت از مال یتیم ﴿وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ؛
  7. وفای به وزنه و ترازو به انصاف ﴿وَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ؛
  8. عدالت‌ورزی در گفتار و قضاوت ﴿وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى؛
  9. وفای به عهد ﴿وَبِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا.

منابع

پانویس

  1. ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۲، ص۴۵.
  2. «خداوند خرید و فروش را حلال و ربا را حرام کرده است» سوره بقره، آیه ۲۷۵.
  3. «و پیش از آن، (پستان) دایگان را از او بازداشتیم» سوره قصص، آیه ۱۲.
  4. «بی‌گمان هر که برای خداوند شریک آورد خداوند بهشت را بر او حرام می‌گرداند» سوره مائده، آیه ۷۲.
  5. «بگو: در آنچه به من وحی شده است چیزی نمی‌یابم که برای خورنده‌ای که آن را می‌خورد حرام باشد» سوره انعام، آیه ۱۴۵.
  6. حسین راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۲۲۹.
  7. «به زودی در دل کافران بیم خواهیم افکند زیرا برای خداوند چیزی را شریک قرار می‌دهند که (خداوند) حجّتی بر آن فرو نفرستاده است و سرای آنان دوزخ است و سرای ستمکاران، بد (جایگاهی) است و به راستی خداوند به وعده خود وفا کرد که (در جنگ احد) به اذن وی آنان را از میان برداشتید؛ تا اینکه سست شدید و در کار (خود) به کشمکش افتادید و پس از آنکه آنچه را دوست می‌داشتید به شما نمایاند سرکشی کردید؛ برخی از شما این جهان را و برخی جهان واپسین را می‌خواستید؛ سپس شما را از (دنبال کردن) آنان روگردان کرد تا بیازمایدتان؛ و از شما در گذشت و خداوند به مؤمنان بخشش دارد یاد کنید هنگامی را که (در احد) به بالا می‌گریختید و به کسی (جز خود) توجهی نمی‌کردید و پیامبر شما را از پی فرا می‌خواند آنگاه (خداوند) شما را با اندوهی از پی اندوهی کیفر داد تا بر آنچه از دست دادید یا بر سرتان آمد اندوه مخورید و خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است» سوره آل عمران، آیه ۱۵۱-۱۵۳.
  8. «آن (کتاب آسمانی) را برای مردم، روشن بگویید و پنهانش مدارید» سوره آل عمران، آیه ۱۸۷.
  9. وهبة بن مصطفی زحیلی، التفسیر المنیر، ج۸، ص۱۰۳.
  10. نظرزاده، عبدالله، فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم، ص:۱۶۶.