|
|
| (۴۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۱۱ کاربر نشان داده نشد) |
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{خرد}}
| | #تغییر_مسیر [[مالک بن حارث اشتر نخعی]] |
| {{امامت}}
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[مالک اشتر در رجال]] | [[مالک اشتر در تاریخ اسلامی]]</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[مالک اشتر (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
| |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
| |
| | |
| ==مالک قبل از [[خلافت امام علی]]{{ع}}==
| |
| *[[مالک بن حارث]] نَخَعی، اهل [[یمن]] و از قبیلۀ مذحج است که در سفر [[امام علی]]{{ع}} به [[یمن]] [[مسلمان]] شد. او [[تربیت]] شده [[مکتب امام علی]]{{ع}} و [[فرماندهی]] [[شجاع]]، کاردان، [[شکست ناپذیر]]، با [[درایت]] و [[ثابت قدم]] بود. آگاهی چندانی از آغازین سال‌های [[رشد]] او وجود ندارد و اولین حضور جدی او، در [[فتح]] [[دمشق]] است که از [[ناحیه]] [[چشم]] آسیب دید و به "اشتر"<ref>اشتر به کسی گفته میشود که پلک چشمش به پایین برگردد (النهایة، ج ۲، ص ۴۴۳).</ref> مشهور شد.
| |
| *مالک در [[کوفه]] [[زندگی]] میکرد و [[خوش اخلاقی]]، [[جوان‌مردی]]، بلند نظری و [[ابهت]] او باعث [[احترام]] [[کوفیان]] به او می‌‌شد. مالک، در زمان [[خلافت عثمان]]، بر اثر درگیری با [[سعید بن عاص]] ([[فرماندار کوفه]])، به حِمص<ref>حِمْص: شهری کهن و مشهور در میانه راه دمشق به حلب است (معجم البلدان، ج ۲، ص ۳۰۲).</ref> [[تبعید]] شد. او در پایان بخشیدن به [[حکومت]] [[عثمان]]، نقش [[تعیین]] کننده داشت<ref>ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۸۵۲-۸۵۶؛ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۷۴.</ref>.
| |
| ==مالک در دوران [[خلافت امام علی]]{{ع}}==
| |
| *بعد از [[کشته شدن عثمان]] مالک که از شناختی عمیق برخوردار بود، برخلافت [[امام علی]]{{ع}} [[اصرار]] می‌ورزید و پس از به [[خلافت]] رسیدن [[امام]]{{ع}}، [[یار]]، همکار و بازوی پرتوان ایشان بود. [[امام علی]]{{ع}} نیز برای مالک، [[احترام]] ویژه‌ای قائل بود<ref>ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۸۵۲-۸۵۶.</ref>. مالک، قبل از آغاز [[جنگ جمل]] به [[کوفه]] رفت و [[ابوموسی]] را از [[کوفه]] بیرون و [[مردم]] را برای شرکت در [[جنگ]] [[بسیج]] کرد. نقش وی در [[جنگ جمل]]، شگرف و تعیین‌کننده بود و [[فرماندهی]] جناح راست [[سپاه]] را به عهده داشت. او پس از [[جنگ جمل]]، فرماندار جزیره<ref>مناطقی میان دجله و فرات.</ref> شد.
| |
| *مالک در [[جنگ]] صِفین، [[فرماندهی]] طلایه [[سپاه]] را به عهده داشت که طلایه [[سپاه معاویه]] را درهم [[شکست]] و هنگامی که [[سپاهیان]] [[معاویه]] مسیر [[آب]] را بر روی [[سپاهیان]] [[امام]] بستند، مالک، نقش تعیین‌کننده‌ای در آزادسازی آب‌راه داشت. در نبردهای آغازینِ صِفین، [[مسئولیت]] اصلی و نقش بنیادین بر دوش مالک بود اما جلوه خیره کننده او در آخرین روزهای [[جنگ]] است که [[آرایش لشکر]] [[معاویه]] را در هم ریخت و تا نزدیکی [[خیمه]] [[فرماندهی]] او به پیش رفت.[[شکست]] [[دشمن]] قطعی بود که [[عمرو عاص]]، [[توطئه]] کرد و [[خوارج]]، [[امام]]{{ع}} را در تنگنا قرار دادند که [[صلح]] را بپذیرد و مالک را باز گردانَد. وقتی [[امام علی]]{{ع}} مالک را به عنوان [[حکم]] و داور پیشنهاد داد؛ آنها نپذیرفتند<ref>ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۸۵۲-۸۵۶.</ref>.
| |
| | |
| ==[[شهادت]] مالک==
| |
| *زمانی که اهالی [[مصر]] بر علیه [[محمد بن ابی بکر]] [[قیام]] کردند [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} مالک را به استانداری [[مصر]] [[تعیین]] و همراه با عهدنامۀ معروف به آنجا فرستاد و در معرفی او به [[مردم]] آن سرزمین نوشت: «من بنده‌ای از [[بندگان خدا]] را به سوی شما روانه کردم که در روزهای [[هراس]] نمی‌خوابد و در ساعت‌های [[ترس]]، روی از [[دشمن]] بر نمی‌تابد و برای بدکاران، از [[آتش]] سوزان سخت‌تر است»<ref>{{متن حدیث|فَقَدْ بَعَثْتُ إِلَیْکُمْ عَبْداً مِنْ عِبَادِ اللَّهِ لَا یَنَامُ أَیَّامَ الْخَوْفِ وَ لَا یَنْکُلُ عَنِ الْأَعْدَاءِ سَاعَاتِ الرَّوْعِ أَشَدَّ عَلَی الْفُجَّارِ مِنْ حَرِیقِ النَّارِ}}؛ نهج البلاغة، نامه ۳۸.</ref>. [[آیین]] [[نامه]] [[حکومتی]] [[امام علی]]{{ع}} که به "[[عهدنامه مالک اشتر]]" مشهور شده، بالاترین [[سند]] [[عدالت گستری]] و [[حکومت صالح]] است که در [[تاریخ]] جاودانه است<ref>ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۸۵۲-۸۵۶؛ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۷۴.</ref>.
| |
| *[[معاویه]] که به [[مصر]]، [[امید]] بسته بود و با حضور مالک، همه نقشه‌هایش را نقش بر [[آب]] می‌دید، مالک را پیش از رسیدن به [[مصر]]، در سال ۳۸ [[هجری]] با شربتِ عسل [[آلوده]] به زهر [[شهید]] کرد. [[امام]]{{ع}} زمانی که خبر [[شهادت]] مالک را شنید، فرمود: «[[خدا]] مالک را بیامرزد! اگر کوه می‌بود، قله‌ای دست نیافتنی و دور و بلند می‌نمود! و اگر سنگ می‌بود، صخره‌ای سخت می‌نمود! آفرین بر مالک! مالک که بود؟! آیا [[زنان]]، مانند مالک را می‌زایند؟! آیا هیچ آفریده‌ای چون مالک هست؟!»<ref>{{متن حدیث|فَرَحِمَ اللَّهُ مَالِکاً لَوْ کَانَ جَبَلًا لَکَانَ فَذّاً وَ لَوْ کَانَ حَجَراً لَکَانَ صَلْداً لِلَّهِ مَالِکٌ وَ مَا مَالِکٌ وَ هَلْ قَامَتِ النِّسَاءُ عَنْ مِثْلِ مَالِکٍ وَ هَلْ مَوْجُودٌ کَمَالِکٍ}}؛ الإختصاص، ص ۸۱.</ref>. [[امام]]{{ع}} هرگاه از او یاد میکرد بر نبودنش [[تأسف]] می‌خورد<ref>ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۸۵۲-۸۵۶؛ محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۷۴.</ref>.
| |
| *[[فضیلت]] [[مالک اشتر]] تنها در [[شجاعت]] نبود. او سرداری خودساخته و اهل [[تهذیب نفس]] بود و برای [[مرد]] [[جاهلی]] که در بازار [[کوفه]] به قصد خنداندن دوستانش زباله به سمت او پرتاب کرد، [[دعا]] نمود<ref>ر.ک: مطهری مرتضی، داستان راستان ج۱، مجموعه آثار، ج ۱۸، ص ۲۳۱.</ref>. در برخی [[روایات]] از [[مالک اشتر]] به عنوان یکی از [[یاران حضرت مهدی]]{{ع}} یاد شده که [[پس از ظهور]] [[حضرت]]، زنده میشود<ref>مجمع البیان، ج ۲، ص ۴۸۹؛ ارشاد مفید، ص ۳۶۵.</ref>.<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۰۸.</ref>
| |
| | |
| == پرسش‌های وابسته ==
| |
| ==منابع==
| |
| * [[پرونده:1368987.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|'''فرهنگ غدیر''']]
| |
| * [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]
| |
| * [[پرونده:13681148.jpg|22px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین''']]
| |
| * [[پرونده:1368951.jpg|22px]] [[عبدالله محمدی|محمدی، عبدالله]]، [[امیر مؤمنان علی (کتاب)|'''امیر مؤمنان علی؛ چلچراغ حکمت''']].
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| {{امام مهدی}}
| |
| {{شیعه-افقی}}
| |
| {{یاران امام علی}}
| |
| {{امام علی}}
| |
| | |
| [[رده:مدخل]]
| |
| [[رده:امام علی]]
| |
| [[رده:امام مهدی]]
| |
| [[رده:مالک اشتر نخعی]]
| |
| [[رده:مدخل فرهنگ غدیر]]
| |
| [[رده:مدخل موعودنامه]]
| |
| [[رده:مدخل گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]
| |
| | |
| [[رده:اعلام]]
| |
