ضرورت عقلی امامت: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
برچسب: تغییر هدف تغییرمسیر
 
(۳۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۹ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش غیرنهایی}}
#تغییر_مسیر [[اثبات ضرورت امامت در کلام اسلامی]]
{{امامت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[امامت]]''' است. "'''[[امامت]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امامت در قرآن]] | [[امامت در حدیث]] | [[امامت در نهج البلاغه]] | [[امامت در معارف دعا و زیارات]] | [[امامت در معارف مهدویت]]</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امامت (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
 
==طبقه‌بندی [[ضرورت امامت]]==
# '''[[ضرورت امامت]]''' به معنای [[ضرورت وجود امام]] یا [[وجوب وجود امام]] و به معنای علّت وجود یا علت فاعلی و همواره عقلی است:
## [[وجوب عدل]]؛
## [[وجوب دفع فساد]] ([[وجوب دفع هرج و مرج]]، [[وجوب حفظ نظام جامعه]])؛
## [[وجوب تأمین منافع ملزمه]]؛
## [[وجوب دفع اختلاف در جامعه]]؛
## [[وجوب رسیدن جامعه به کمال]]؛
## [[وجوب تنظيم روابط استخدام و تعاون اجتماعی]]؛
## [[وجوب توزیع عادلانه فرصت‌ها و امکانات جامعه]].
# '''[[ضرورت امامت]]''' به معنای [[ضرورت تعیین امام]] یا [[وجوب تعیین امام]] و به معنای علّت مشروعیت:
## مشروعیت عقلی: [[ضرورت عقلی تعیین امام]] ([[وجوب عقلی تعیین امام]])؛
### [[قاعده لطف]]؛
### [[قاعده امکان اشرف]]؛
### [[وجوب دفع ضرر از نفس]] ([[ضرورت دفع ضررهای بزرگ]])؛
### [[عدم نصب امام خلاف حکمت الهی]] (نقض غرض)؛
### [[برهان تقابل قطبین]]؛
### [[لازمه نظام احسن هستی]]؛
### [[برهان علت غایی]]؛
### [[برهان مظهر جامع]].
## مشروعیت شرعی: [[ضرورت شرعی تعیین امام]] ([[وجوب شرعی تعیین امام]])؛
 
==[[ضرورت عقلی امامت]]==
بعد از [[بیان]] [[شئون]] و مسؤولیت‌های [[امام]] که عبارت بود از: [[تعلیم]] و [[تبیین]]، حراست از [[دین]]، [[تصدی]] [[حکومت]] و [[تولی]] [[امور اجتماعی]] و [[هدایت]] [[امت اسلامی]]، نوبت به بحث از دلائل [[لزوم]] و [[ضرورت امامت]] و [[جانشینی]] برای [[نبی گرامی]] [[اسلام]]{{صل}} می‌‌رسد. در این جا بحث را با [[ادله عقلی]] بر [[ضرورت]] و [[لزوم]] [[امامت]] آغاز می‌‌کنیم.
[[متکلمان اسلامی]] نسبت به [[لزوم]] [[امامت]] [[اتفاق نظر]] دارند هر چند در شیوه [[استدلال]] بر این [[ضرورت]] و نحوه [[وجوب]] با هم متفاوتند. یعنی [[اشاعره]] با توجه به [[انکار]] [[حسن و قبح عقلی]]، [[ضرورت امامت]] را یک [[حکم]] شرعی می‌‌دانند و مخاطب این [[وجوب]] را [[مکلفان]] می‌‌دانند و می‌‌گویند: {{عربی| نصب الامام واجب علینا شرعا}}<ref>ر.ک: شرح المواقف ج۸، ص ۳۴۸ و شرح المقاصد ج۵، ص ۲۳۵.</ref>. متعزله نیز همانند [[اشاعره]] [[نصب امام]] را بر [[مردم]] [[واجب]] دانسته اما [[وجوب]] را به [[عقل]] مستند می‌‌کنند<ref>ر.ک: شرح اصول خمسه، ص ۵۰۸ و المغنی فی أبواب التوحید و العدل ج۲۰ (امامت۱، ص۱۶ الکلام فیما یتعلق بوجوب الإمامة و وجه وجوبها).</ref>.
[[امامیه]] [[نصب امام]] را بر [[خداوند]] [[واجب]] می‌‌دانند و بر پایه [[حسن و قبح عقلی]] [[ضرورت]] [[نصب امام]] را [[عقلی]] می‌‌دانند و می‌‌گویند: {{عربی| نصب الامام واجب علی الله عقلا}}<ref>ر.ک: کشف المراد، ص ۱۸۱ و امامت پژوهی (بررسی دیدگاه‌های امامیه، معتزله و اشاعره)، ص ۱۲۵.</ref>.
 
بنابراین [[قدر]] مشترک هریک از ادله‌ای که برای [[لزوم]] [[نصب امام]] به وسیله [[مردم]] یا [[نصب امام]] از سوی [[خداوند]] اقامه شده است، اثبات [[ضرورت وجود امام]] است. اما این که [[امام]] را [[مردم]] [[انتخاب]] کنند یا منصبی [[الهی]] است و احتیاج به [[نصب]] و [[نص]] دارد از مسائل اختلافی است که نیازبه تحلیل و بررسی دارد<ref>درباره مهم‌ترین موارد اختلاف طی درس‌های آینده تحت عنوان نصب الهی درباب ویژگی‌های امام و راه‌های شناخت و تعیین امام به تفضیل سخن خواهیم گفت.</ref><ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]] ص ۵۹-۶۳</ref>.
 
==[[اثبات ضرورت وجود امام]]==
 
==جستارهای وابسته==
* [[ضرورت امامت]]
* [[ضرورت نقلی امامت]]
 
==منابع==
* [[پرونده:1368914.jpg|22px]] [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|'''معارف و عقاید ۵''']]
 
==[[:رده:آثار امامت|منبع‌شناسی جامع امامت]]==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|3}}
* [[:رده:کتاب‌شناسی کتاب‌های امامت|کتاب‌شناسی امامت]]؛
* [[:رده:مقاله‌شناسی مقاله‌های امامت|مقاله‌شناسی امامت]]؛
* [[:رده:پایان‌نامه‌شناسی پایان‌نامه‌های امامت|پایان‌نامه‌شناسی امامت]].
{{پایان}}
{{پایان}}
 
==پانویس==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس2}}
{{امامت شناسی}}
[[رده:مدخل]]
[[رده:ضرورت عقلی امامت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۴۳