الاستبصار (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
برچسب‌ها: تغییرمسیر حذف شد پیوندهای ابهام‌زدایی
 
(یک نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
==الاستبصار فیما اختلف فیه الأخبار==
{{جعبه اطلاعات کتاب
استبصار یکی دیگر از [[کتب اربعه]] است که [[شیخ طوسی]] آن را نوشته است. این کتاب مدار مراجعه [[علما]] و [[دانشمندان]] [[تشیع]] برای فهم [[اخبار]] بوده و هست. [[واقعیت]] این است که استبصار بخش اخبار تحلیلی تهذیب الأحکام است. شیخ مواردی را که در تهذیب الأحکام به شرح و توضیح اخبار [[متعارض]] پرداخته، در استبصار آورده و فقط در موارد اندکی، عبارات را ویرایش کرده است. شیخ طوسی در مقدمه استبصار بعد از اینکه از نیاز مبتدی، متبحر و متوسط به کتاب تهذیب الأحکام سخن می‌گوید، می‌نویسد: درخواست جمعی این بود که آنچه مربوط به احادیث مختلف و متفاوت است، به صورت مستقل و مختصر ارائه گردد تا متوسط در [[فقه]] به خاطر آشنایی‌اش و متبحر برای یادآوری‌اش به آن مراجعه کند؛ چون این دو از موارد موافق و هماهنگ [[آگاه]] هستند و چه بسا کمبود وقت به آنان [[فرصت]] ندهد که به جستجو در کتب و آثار بپردازند و بر موارد اختلافی مطلع شوند؛ بنابراین استفاده از این اثر بیشتر برای این دو گروه است تا افراد مبتدی؛ گرچه او هم بی بهره نیست و دیدند که آنچه بر این محور است، [[شایسته]] است به آن توجه کامل شود و پرداختن به آن زیاد باشد؛ زیرا دارای نفع فراوان است. لازم به [[یادآوری]] است، این گونه [[نگارش]] تاکنون برای هیچ یک از شیوخ [[اصحاب]] مصنف ما، در [[اخبار]] و [[فقه]] [[حلال و حرام]] سابقه ندارد (و این روش برای اولین بار انجام گرفته است). از من درخواست کردند که آن بخش را جدا کنم و [[عنایت]] به جمع و تلخیص آن نمایم و من هم در آغاز هر بابی، فتوای [[معتمد]] اصحاب و [[احادیث]] مورد [[اعتماد]] را [[نقل]] می‌کنم؛ سپس به موارد خلاف اشاره کرده، وجه جمع آن را بیان می‌کنم؛ به گونه‌ای که چیزی از آن نیندازم؛ مانند آنچه در کتاب بزرگم ([[تهذیب]] الأحکام) انجام دادم<ref>شیخ طوسی، الاستبصار، مقدمه، ج۱، ص۲.</ref>.
| عنوان پیشین =  
| عنوان = الاستبصار
| عنوان پسین = فیما اختلف فیه الاخبار
| شماره جلد =  
| عنوان اصلی =  
| تصویر = IM010546.jpg
| اندازه تصویر = 200px
| از مجموعه =
| زبان = عربی
| زبان اصلی =
| نویسنده = [[شیخ طوسی]]  
| نویسندگان =
| تحقیق یا تدوین =
| زیر نظر =
| به کوشش =
| مترجم =
| مترجمان =
| ویراستار =
| ویراستاران =
| موضوع = [[حدیث]]
| مذهب = شیعه
| ناشر = دار الأضواء
| به همت =
| وابسته به =
| محل نشر = بیروت، لبنان
| سال نشر = ۱۴۰۶ ق
| چاپ =
| تعداد صفحات =
| شابک =
| شماره ملی = 892698
}}
'''الاستبصار فیما اختلف فیه الاخبار''' کتابی است به زبان عربی که به بررسی احادیث فقهی می‌پردازد. این کتاب به قلم [[شیخ طوسی]] نوشته شده و [[دار الأضواء (ناشر)|انتشارات دار الأضواء]] نشر آن را به عهده داشته است.


[[فیض کاشانی]] درباره استبصار می‌نویسد: استبصار بخشی از تهذیب الأحکام است که جداگانه آورده و اکتفا کرده بر اخبار مختلف و جمع بین اخبار قریب و [[غریب]]<ref>محمدمحسن فیض کاشانی، الوافی، ج۱، ص۶: {{عربی|و أما الاستبصار فهو بضعة من التهذيب أفردها منه مقتصرا على الأخبار المختلفة و الجمع بينها بالقريب و الغريب}}.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ؟؟؟.</ref>
== دربارهٔ کتاب ==
==نسخه‌ها و شرح‌های استبصار==
در معرفی این کتاب آمده است: «استبصار یکی از [[کتب اربعه]] است که [[شیخ طوسی]] آن را نوشته است. این کتاب مدار مراجعه [[علما]] و [[دانشمندان]] [[تشیع]] برای فهم [[اخبار]] بوده و هست. [[واقعیت]] این است که استبصار بخش اخبار تحلیلی تهذیب الأحکام است. شیخ مواردی را که در تهذیب الأحکام به شرح و توضیح اخبار [[متعارض]] پرداخته، در استبصار آورده و فقط در موارد اندکی، عبارات را ویرایش کرده است. شیخ طوسی در مقدمه استبصار بعد از اینکه از نیاز مبتدی، متبحر و متوسط به کتاب تهذیب الأحکام سخن می‌گوید، می‌نویسد: درخواست جمعی این بود که آنچه مربوط به احادیث مختلف و متفاوت است، به صورت مستقل و مختصر ارائه گردد تا متوسط در [[فقه]] به خاطر آشنایی‌اش و متبحر برای یادآوری‌اش به آن مراجعه کند؛ چون این دو از موارد موافق و هماهنگ [[آگاه]] هستند و چه بسا کمبود وقت به آنان [[فرصت]] ندهد که به جستجو در کتب و آثار بپردازند و بر موارد اختلافی مطلع شوند؛ بنابراین استفاده از این اثر بیشتر برای این دو گروه است تا افراد مبتدی؛ گرچه او هم بی بهره نیست و دیدند که آنچه بر این محور است، [[شایسته]] است به آن توجه کامل شود و پرداختن به آن زیاد باشد؛ زیرا دارای نفع فراوان است. لازم به [[یادآوری]] است، این گونه [[نگارش]] تاکنون برای هیچ یک از شیوخ [[اصحاب]] مصنف ما، در [[اخبار]] و [[فقه]] [[حلال و حرام]] سابقه ندارد (و این روش برای اولین بار انجام گرفته است). از من درخواست کردند که آن بخش را جدا کنم و [[عنایت]] به جمع و تلخیص آن نمایم و من هم در آغاز هر بابی، فتوای [[معتمد]] اصحاب و [[احادیث]] مورد [[اعتماد]] را [[نقل]] می‌کنم؛ سپس به موارد خلاف اشاره کرده، وجه جمع آن را بیان می‌کنم؛ به گونه‌ای که چیزی از آن نیندازم؛ مانند آنچه در کتاب بزرگم ([[تهذیب]] الأحکام) انجام دادم<ref>شیخ طوسی، الاستبصار، مقدمه، ج۱، ص۲.</ref>.
استبصار هم دارای نسخه‌های خطی<ref>ر.ک: سیداحمد حسینی، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانه آیت‌الله مرعشی، ج۱، ص۱۰۱؛ ۲۷ نسخه خطی کامل و ناقص معرفی شده است.</ref> و چاپی مختلف و شرح‌های گوناگون است:
 
#استبصار با [[تحقیق]] [[سید حسن موسوی خرسانی]] که محور اصلی و مورد مراجعه همه است. کتاب معجم الفاظ و نرم افزارها هم بر اساس این چاپ است. مقدمه اردوبادی در معرفی [[شیخ طوسی]] در این چاپ آمده است.
[[فیض کاشانی]] درباره استبصار می‌نویسد: استبصار بخشی از تهذیب الأحکام است که جداگانه آورده و اکتفا کرده بر اخبار مختلف و جمع بین اخبار قریب و [[غریب]]<ref>محمدمحسن فیض کاشانی، الوافی، ج۱، ص۶: {{عربی|و أما الاستبصار فهو بضعة من التهذيب أفردها منه مقتصرا على الأخبار المختلفة و الجمع بينها بالقريب و الغريب}}.</ref>»<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۱۶۷-۱۶۸.</ref>
#استبصار با [[تحقیق]] مرحوم [[علی‌اکبر غفاری]] که توسط انتشارات دارالحدیث در سال ۱۳۸۰ شمسی اولین بار در چهار جلد منتشر گردیده و شماره صفحات چاپ قبلی در حواشی آن آمده و [[سند]] هر خبر ارزیابی شده است. شماره [[احادیث]] آن مسلسل نیست؛ بلکه برابر با شماره گذاری هر کتاب [[حدیثی]]، به حدود عدد ۵۹۵۱ خبر می‌رسد. این اثر دارای شرح‌های متعددی است. در مقدمه استبصار هجده شرح و تعلیقه و حاشیه برای آن معرفی شده است که به [[برکت]] [[نظام جمهوری اسلامی]]، شماری از این [[شرح‌ها]] چاپ و در دسترس هستند.
 
#إستقصاء الإعتبار فی شرح الاستبصار، نگاشته [[محمد بن حسن بن شهید ثانی]]<ref>محمد بن حسن عاملی، إستقصاء الاعتبار فی شرح الاستبصار.</ref> (۱۰۳۰ق) فرزند صاحب معالم.
== فهرست کتاب ==
#مناهج الأخیار فی شرح الاستبصار، تألیف [[احمد علوی]] عاملی (ح ۱۰۵۷ق)<ref>احمد بن زین العابدین علوی عاملی، مناهج الأخیار فی شرح الاستبصار.</ref>.
در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.
#[[کشف]] الأسرار فی شرح الاستبصار، تألیف [[نعمت]] [[الله]] بن [[عبدالله]] جزائری (۱۱۱۲ق) که با تحقیق [[طیب موسوی جزائری]] منتشر شده است<ref>نعمت الله جزائری، کشف الأسرار فی شرح الاستبصار.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|اکبر ذاکری، علی]]، [[درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ؟؟؟.</ref>
 
== دربارهٔ پدیدآورنده ==
{{پدیدآورنده ساده
| پدیدآورنده کتاب = شیخ طوسی
| فضای نام = پدیدآورنده}}
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
 
== دریافت متن ==
{{دریافت کتاب
| نورلایب = 1370
| فقاهت = 11002
| فقاهت اهل سنت =
| فقاهت عربی =
| فقاهت عربی اهل سنت =
| قائمیه = 2628
| اهل البیت =
| تبیان =
| الفبا =
| سها =
| سایر =
| توضیح سایر =
}}
 
[[رده:کتاب]]
[[رده:کتاب‌های شیخ طوسی]]
[[رده:آثار شیخ طوسی]]
[[رده:کتاب‌های دارای چکیده]]
[[رده:کتاب‌های فاقد فهرست]]
[[رده:کتاب‌های دارای متن دیجیتال]]
[[رده:کتاب‌های دارای متن PDF]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۶ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۰۵

الاستبصار
فیما اختلف فیه الاخبار
زبانعربی
نویسندهشیخ طوسی
موضوعحدیث
مذهبشیعه
ناشرانتشارات دار الأضواء
محل نشربیروت، لبنان
سال نشر۱۴۰۶ ق، ۱۳۶۵ ش
شماره ملی۸۹۲۶۹۸

الاستبصار فیما اختلف فیه الاخبار کتابی است به زبان عربی که به بررسی احادیث فقهی می‌پردازد. این کتاب به قلم شیخ طوسی نوشته شده و انتشارات دار الأضواء نشر آن را به عهده داشته است.

دربارهٔ کتاب

در معرفی این کتاب آمده است: «استبصار یکی از کتب اربعه است که شیخ طوسی آن را نوشته است. این کتاب مدار مراجعه علما و دانشمندان تشیع برای فهم اخبار بوده و هست. واقعیت این است که استبصار بخش اخبار تحلیلی تهذیب الأحکام است. شیخ مواردی را که در تهذیب الأحکام به شرح و توضیح اخبار متعارض پرداخته، در استبصار آورده و فقط در موارد اندکی، عبارات را ویرایش کرده است. شیخ طوسی در مقدمه استبصار بعد از اینکه از نیاز مبتدی، متبحر و متوسط به کتاب تهذیب الأحکام سخن می‌گوید، می‌نویسد: درخواست جمعی این بود که آنچه مربوط به احادیث مختلف و متفاوت است، به صورت مستقل و مختصر ارائه گردد تا متوسط در فقه به خاطر آشنایی‌اش و متبحر برای یادآوری‌اش به آن مراجعه کند؛ چون این دو از موارد موافق و هماهنگ آگاه هستند و چه بسا کمبود وقت به آنان فرصت ندهد که به جستجو در کتب و آثار بپردازند و بر موارد اختلافی مطلع شوند؛ بنابراین استفاده از این اثر بیشتر برای این دو گروه است تا افراد مبتدی؛ گرچه او هم بی بهره نیست و دیدند که آنچه بر این محور است، شایسته است به آن توجه کامل شود و پرداختن به آن زیاد باشد؛ زیرا دارای نفع فراوان است. لازم به یادآوری است، این گونه نگارش تاکنون برای هیچ یک از شیوخ اصحاب مصنف ما، در اخبار و فقه حلال و حرام سابقه ندارد (و این روش برای اولین بار انجام گرفته است). از من درخواست کردند که آن بخش را جدا کنم و عنایت به جمع و تلخیص آن نمایم و من هم در آغاز هر بابی، فتوای معتمد اصحاب و احادیث مورد اعتماد را نقل می‌کنم؛ سپس به موارد خلاف اشاره کرده، وجه جمع آن را بیان می‌کنم؛ به گونه‌ای که چیزی از آن نیندازم؛ مانند آنچه در کتاب بزرگم (تهذیب الأحکام) انجام دادم[۱].

فیض کاشانی درباره استبصار می‌نویسد: استبصار بخشی از تهذیب الأحکام است که جداگانه آورده و اکتفا کرده بر اخبار مختلف و جمع بین اخبار قریب و غریب[۲]»[۳]

فهرست کتاب

در این مورد اطلاعاتی در دست نیست.

دربارهٔ پدیدآورنده

شیخ طوسی
محمد بن حسن بن علی بن حسن، (متولد ۳۸۵ ق، خراسان و متوفی ۴۶۰ ق، نجف اشرف)، مشهور به شیخ طوسی و شیخ الطائفه، تحصیلات دینی خود را در محضر اساتیدی همچون: شیخ مفید، حسین بن عبیدالله غضائری، ابن حاشر بزاز، ابن ابی جید، سید مرتضی و ابن صلت اهوازی به اتمام رساند. او از مشهورترین محدثان و فقیهان شیعه بوده است. او علاوه بر تدریس دروس دینی و پرورش شاگردانی چون ابوالصلاح تقی بن نجم‌الدین حلبی، حسن بن محمد بن حسن طوسی، محمد بن علی کراجکی و محمد بن حسن فتال نیشابوری، چندین جلد کتاب به رشته تحریر درآورده است. «تهذیب الاحکام»، «الاستبصار فیما اختلف فیه الاخبار»، «الغیبة»، «تمهید الاصول»، «رجال الطوسی»، «الفهرست» و «المبسوط فی فقه الامامیه» برخی از این آثار است.[۴]

پانویس

  1. شیخ طوسی، الاستبصار، مقدمه، ج۱، ص۲.
  2. محمدمحسن فیض کاشانی، الوافی، ج۱، ص۶: و أما الاستبصار فهو بضعة من التهذيب أفردها منه مقتصرا على الأخبار المختلفة و الجمع بينها بالقريب و الغريب.
  3. اکبر ذاکری، علی، درآمدی بر سیره معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه، ص ۱۶۷-۱۶۸.
  4. وبگاه علما و عرفا

دریافت متن